नामदेव धोंडो महानोर

ना.धों. महानोर

नामदेव धोंडो महानोर (सप्टेंबर १६, इ.स. १९४२; पळसखेड, ब्रिटिश भारत - हयात) हे मराठी कवी, गीतकार, शेतकरी व माजी आमदार आहेत. मराठी साहित्य परिषदेच्या वतीने पुण्यात झालेल्या पहिल्या पर्यावरणप्रेमी साहित्य संमेलनाचे ते अध्यक्ष होते. इतकेच नाही तर २४ मार्च २०१४ रोजी सुरू झालेल्या दशदिवसीय ई-साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपदही त्यांनी भूषविले होते.

जीवन

महानोरांचा जन्म सप्टेंबर १६, इ.स. १९४२ रोजी महाराष्ट्रातल्या वर्तमान औरंगाबाद जिल्ह्यातील पळसखेड या गावी झाला. त्यांचे शालेय शिक्षण पळसखेड, पिंपळगाव, शेंदुर्णी येथे झाले. त्यानंतर जळगावातील महाविद्यालयात त्यांनी प्रवेश घेतला; मात्र त्यांचे महाविद्यालयीन शिक्षण पहिल्या वर्षापर्यंतच झाले. महाविद्यालयीन शिक्षण सोडून शेती करायला ते आपल्या गावी परतले.मराठी साहित्यविश्वात ते 'रानकवी' म्हणून प्रसिद्ध आहेत.

प्रकाशित साहित्य

नाव	साहित्यप्रकार	प्रकाशन	प्रकाशन वर्ष (इ.स.)
अजिंठा (कवितासंग्रह)	दीर्घ कविता	पॉप्युलर प्रकाशन	१९८४
गंगा वाहू दे निर्मळ	कविता संग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
जगाला प्रेम अर्पावे	कविता संग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
त्या आठवणींचा झोका		साकेत प्रकाशन
दिवेलागणीची वेळ	कविता संग्रह	साकेत प्रकाशन
पळसखेडची गाणी	लोकगीते	पॉप्युलर प्रकाशन
पक्षांचे लक्ष थवे		पॉप्युलर प्रकाशन
पानझड		पॉप्युलर प्रकाशन
पावसाळी कविता	कविता संग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
यशवंतराव चव्हाण		साकेत प्रकाशन
रानातल्या कविता	कविता संग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
शरद पवार आणि मी		साकेत प्रकाशन
शेती, आत्मनाश व संजीवन		साकेत प्रकाशन

चित्रपट गीते

चित्रपट	वर्ष (इ.स.)
जैत रे जैत	इ.स.१९७७
सर्जा	इ.स.१९८७
एक होता विदूषक	इ.स.१९९२
मुक्ता	इ.स.१९९४
दोघी	इ.स.१९९५

राजकीय कारकीर्द

महाराष्ट्र विधान परिषदेवर नियुक्त सभासद म्हणून महाराष्ट्र शासनाने महानोरांची शिफारस केल्यावर इ.स. १९७८ साली ते महाराष्ट्र विधान परिषदेचे सदस्य झाले.

पुरस्कार

• भारत सरकारचा 'पद्मश्री' पुरस्कार, इ.स.१९९१
• कुसुमाग्रज प्रतिष्ठानचा जनस्थान पुरस्कार, इ.स. २००९
• साहित्य अकादमी पुरस्कार, इ.स. २००० - 'पानझड'
• महानोर आणि त्यांच्या पत्नी सुलोचना यांना यशवंत-वेणू पुरस्कार (२०१७)

बाह्य दुवे

• "अधिकृत संकेतस्थळ" (मराठी मजकूर). 
• "मराठी ई-साहित्य संमेलन" (मराठी मजकूर). मराठीमाती.