कविता महाजन
कविता महाजन (५ सप्टेंबर १९६७ – २७ सप्टेंबर २०१८) ही एक मराठीभारतीय लेखिका आणि अनुवादक होती. ती तिच्या समीक्षकांच्या प्रशंसित कादंबरींसाठी ओळखली जाते बीआरआर (२००५), भिनना (२००७) आणि कुहू (२०११), तसेच एक नॉन-फिक्शन काम ग्राफिटी भिंत (२००९). ती २०११ च्या भाषांतर पुरस्काराची विजेती होती. हा पुरस्कार साहित्य अकादमी तर्फे दिला जातो.[१]
बालपण आणि शिक्षण
[संपादन]कविता महाजन हिचा जन्म नांदेड महाराष्ट्र, भारत येथे झाला होता.[२] ती एस. डी. महाजन, मराठी विश्वकोशाचे सेक्रेटरी, यांची मुलगी होती. चित्रकार त्र्यंबक वासेकर यांची नात होती.[२]
साहित्यिक कारकीर्द
[संपादन]कविता महाजन हिने सामाजिक मुक्ती आणि भेदभावाविरोधात लिहिले.[३] कविता महाजन हिचे पुस्तक बीआरआर महिलांविषयीच्या कथांचा संग्रह आहे. महिला सरपंच आणि त्यांचा पंचायती राजमधील अनुभव तिने यात मांडला आहे. तिचे भिन्न पुस्तक एचआयव्ही / एड्स प्रभावित व्यक्तींचे जीवन वर्णन करण्यासाठी लिहिलेले आहे. दोन्ही पुस्तके तीन स्तरांवर प्रतिनिधीत्वाचे राजकारण आणतात – पंचायतीसारख्या संस्थांपैकी एक, गैरसरकारी संस्थांमधील भ्रष्टाचार आणि मानवी संबंधांची गुंतागुंत मांडतात. कविता महाजन यांचे काम मातृ किंवा रोमँटिक विचारांपेक्षा राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक बाबींवर केंद्रित आहे.[४]
कविता महाजन यांची २०११ मधील कादंबरी, कुहू ही मानवी आणि निसर्ग यांच्यातील संबंधांशी संबंधित होते आणि 'मल्टीमीडिया कादंबरी' म्हणून विकली गेली. यामध्ये काही ॲनिमेशनसह निसर्गाची दृश्ये आणि ध्वनी असलेली डीव्हीडी देण्यात आली होती.[५] ती तिच्या कवितेसाठी देखील प्रसिद्ध आहे, ज्यात शीर्षक असलेल्या संग्रहाचा समावेश आहे धुलिचा अवाज.[२] तिला साहित्य अकादमी भाषांतर पुरस्कार (२०११)[६][१] पुरस्कार मिळाला. तिने राजई हा १७ लघुकथांचा संग्रह मराठीमध्ये भाषांतरीत केला. तो संग्रह इस्मत चुगताईने उर्दू भाषेत लिहिला होता.
कविता महाजन हिने २०११ मध्ये बालसाहित्य लिहिले आणि लघुकथांचा संग्रह प्रकाशित केला. त्याचे नाव जोयनाचे रंग असे होते. या संग्रहाने तिला २०१३ मध्ये बालसाहित्यासाठी शशिकलाताई आगाशे पुरस्कार मिळवून दिला होता.[७]
एप्रिल २०१६ मध्ये आयोजित कार्यक्रमात बोलताना टी. एम. ए. पाई भारतीय साहित्याचे अध्यक्ष मणिपाल विद्यापीठ, ती म्हणाली: "मी एक स्त्री आहे आणि त्यापूर्वी मी एक माणूस आहे. जर सर्वजण मानव आहेत, तर भेदभाव का आहे? हा प्रश्न मला लहानपणापासूनच सतावत होता."[३]
मृत्यू
[संपादन]कविता महाजन हिचे २७ सप्टेंबर २०१८ रोजी चेल्लाराम मधुमेह रुग्णालयामध्ये न्यूमोनियामुळे निधन झाले.[२] तिला एक मुलगी आहे.[८]
निवडक कामे
[संपादन]- भिन्न (मराठीत). पुणे, भारत: राजहंस प्रकाशन. २०२० [प्रथम प्रकाशित 2007]. ISBN ९७८-८१-७४३४-३८३-३.
- ठाकी आणि मर्यादित पुरुषोत्तम (मराठीत). २०११.
संदर्भ
[संपादन]- ^ a b "Sahitya Akademi award for Kavita Mahajan". Pune Mirror. 14 February 2017 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2 February 2017 रोजी पाहिले.
- ^ a b c d "Marathi litterateur Kavita Mahajan passes away in Pune". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). 28 September 2018. 28 September 2018 रोजी पाहिले.
- ^ a b "Marathi novelist Kavita Mahajan speaks about discrimination in society". KonkanConnect. 28 September 2018 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2 February 2017 रोजी पाहिले.
- ^ Patil, Mukta. "The Fight of the Fiery Tongue: New Women's Voices in Marathi". Footnotes. 3 February 2017 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2 February 2017 रोजी पाहिले.
- ^ "कुहूचि अद्भुत दुनिया". Maharashtra Times. 2018-09-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2 February 2017 रोजी पाहिले.
- ^ "Marathi litterateur Kavita Mahajan passes away in Pune". The Hindu. 27 September 2018. 6 July 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "कविता महाजन, स्वाती काटे, पृथ्वीराज तौर यांना आगाशे पुरस्कार". Divya Marathi. 2 February 2017 रोजी पाहिले.
- ^ "Marathi writer Kavita Mahajan passes away". Business Standard India. Press Trust of India. 27 September 2018.