नारायण धारप

नारायण धारप
जन्म नाव	नारायण गोपाळ धारप
जन्म	ऑगस्ट २७, इ.स. १९२५
मृत्यू	ऑगस्ट १८, इ.स. २००८ पुणे, महाराष्ट्र, भारत
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
कार्यक्षेत्र	साहित्य
भाषा	मराठी
साहित्य प्रकार	भयकथा, गूढकथा

नारायण गोपाळ धारप (ऑगस्ट २७, इ.स. १९२५ - ऑगस्ट १८, इ.स. २००८; पुणे, महाराष्ट्र) हे मराठी भाषेतील लेखक, नाटककार होते. प्रामुख्याने भयकथा, गूढकथांकरता यांची ख्याती आहे. यांनी निर्मिलेले "समर्थ" हे काल्पनिक पात्र आणि त्यावर आधारित गूढकथा विशेष गाजल्या.

जीवन

धारपांचा जन्म ऑगस्ट २७, इ.स. १९२५ रोजी झाला. त्यांनी मुंबई विद्यापीठातून रसायनशास्त्रात बी.एस्सी.टेक पदवी मिळवली .

धारप नोकरीनिमित्त काही काळ आफ्रिकेत वास्तव्यास होते .

त्यांनी मराठीत 100 हून अधिक पुस्तके लिहिली, प्रामुख्याने भयपट प्रकारातील. धारप यांच्या अनेक कादंबऱ्या आणि कथा स्टीफन किंगसह समकालीन अमेरिकन लेखकांकडून प्रेरित आहेत . शपथ ही किंगच्या "IT" आणि " Gramma " (नंतर तुंबाड (चित्रपट) बनलेली) द्वारे प्रेरित कथा होती. नारायण धारप हे एचपी लव्हक्राफ्टचे चतुल्हू मराठी वाचकांसाठी आणणारे पहिले मराठी लेखक होते .

समर्थ, आप्पा जोशी, कृष्णचंद्र, पंत आणि जयदेव या त्यांच्या कथा किंवा कादंबऱ्यांमध्ये अनेकदा आढळणारी मुख्य पात्रे आहेत. वेगवेगळ्या कथा देखील आहेत, ज्यामध्ये वैयक्तिक नायक/नायिका असू शकतात ज्यांनी परिस्थितीवर मात केली, कधीकधी थोड्या बाह्य मदतीसह, कधीकधी त्याशिवाय. त्याच्या बहुतेक कथा चांगल्या आणि वाईट यांच्यातील एक महान लढाई दर्शवतात, सहसा चांगल्या विजयाने समाप्त होतात. धारप यांच्या काही कथा आणि स्टीफन किंग यांच्या कथांमध्ये काही साम्य आढळते. तथापि, धारप यांच्या कथा मराठी संस्कृती आणि मराठी वाचकांकडून आल्याचे दिसते, त्यामुळे कथानक आणि भूगोल या क्षेत्रामध्ये काही कथांमध्येच साम्य दिसून येते. मराठी साहित्यात इतर प्रकारच्या लेखनाकडे ज्या आदराने पाहिलं जातं तसं अजूनही भयपट लेखनाकडे पाहिलं जात नाही. नारायण धारप बहुतेक मराठी वाचकांना आवडतात ज्यांना हॉरर प्रकारात काही रस आहे. त्यांनी काही खास मौलिक कथांवर आधारित लेखन केले मराठीतील विचित्र कथा , तसेच त्यांनी प्रथमच मराठी भयपट साहित्यात काल्पनिक पौराणिक कथा सादर केल्या.

धारप यांच्या पुस्तकांच्या सामान्य वैशिष्ट्यांमध्ये "वाईटावर चांगल्याचा विजय", "पुस्तकातील संकल्पनांची उत्पत्ती मराठी संस्कृतीतून", "कथेला कोणत्याही प्रकारच्या लैंगिक संदर्भांपासून दूर ठेवणे (कोणत्याही गोष्टींमध्ये हा महत्त्वाचा घटक मानला जातो") लोकप्रिय" हॉरर किंवा सस्पेन्स साहित्य)", "पुस्तके भयपट शैलीची असूनही, सामग्रीला 'चांगल्या अभिरुची' विरुद्ध कोणत्याही प्रकारचा त्रास किंवा गुन्ह्यापासून दूर ठेवणे".

पात्रे

धारप यांच्या कथांमध्ये आढळणारी मुख्य पात्रे आहेत:

समर्थ : समर्थ हे धारप यांच्या अनेक कादंबऱ्यांमध्ये आढळणारे मुख्य पात्र आहे. तो एक शक्तिशाली संत सारखा माणूस आहे, जो वाईट अलौकिक शक्तींचा समावेश असलेल्या कठीण परिस्थितीतून लोकांना मदत करतो. तो स्वतः महान अलौकिक शक्तीचा मालक आहे, जो त्याने मोठ्या प्रयत्नांनी कमावला आहे. त्याला सामान्यतः आप्पा जोशी मदत करतात , जे एक सामान्य माणूस आहेत जे चांगल्या मनाचे आहेत आणि समर्थांना खूप आदर देतात.

कृष्णचंद्र : समर्थांप्रमाणेच, कृष्णचंद्र देखील महान अलौकिक शक्तींचा मालक आहे, ज्याचा वापर तो संकटात सापडलेल्या लोकांना मदत करण्यासाठी करतो (पुन्हा वाईट अलौकिक शक्तींसह / त्या शक्तींचे मालक / या वाईट शक्तींना मदत करणारे लोक). तथापि, समर्थांप्रमाणेच, तो सांसारिक सुखांचाही उपभोग घेतो. त्याला कधीकधी ओंकार नावाच्या पात्राची मदत होते .

पंत : पंत हे आणखी एक पात्र आहे जे काही धारप कथांमध्ये आढळते. तथापि, समर्थ आणि कृष्णचंद्र यांच्याइतक्या पुस्तकांत तो दिसत नाही. तो एक महान तांत्रिक आहे , ज्याची प्रार्थना कक्ष त्याला पाहिजे तेथे दिसू शकतो. त्या खोल्यांतील विविध प्राण्यांच्या पुतळ्यांमागे काही क्रूर शक्ती लपलेल्या असतात, ज्या त्याला कथेतील क्रूर वाईटाशी लढण्यास मदत करतात.

जयदेव : जयदेव हे अलौकिक शक्ती असलेले जादूगार आहेत. तो लोकांना मदत करण्यासाठी आणि त्यांना वाईट शक्तींच्या हल्ल्यांपासून बरे करण्यासाठी त्याच्या दैवी क्षमतांचा वापर करतो. त्याचे स्वरूप समर्थांसारखेच आहे.

प्रकाशित साहित्य

साहित्यकृती	वर्ष (इ.स.)	साहित्यप्रकार	प्रकाशक	भाषा
अघटित				मराठी
अत्रारचा फास				मराठी
अंधारयात्रा				मराठी
अनोळखी दिशा खंड १, २ व ३				मराठी
अशी रत्‍ने मिळवीन		विज्ञानकथा		मराठी
अशी ही एक सावित्री		विज्ञानकथा		मराठी
आनंदमहल				मराठी
इक्माई				मराठी
कांताचा मनोरा		विज्ञानकथा		मराठी
काळी जोगीण		कथा (भगत कथा)		मराठी
काळ्या कपारी				मराठी
केशवगढी				मराठी
ग्रास				मराठी
चक्रवर्ती चेतन				मराठी
चेटकीण				मराठी
कृष्णचंद्र				मराठी
ग्रहण				मराठी
चक्रधर		विज्ञानकथा		मराठी
चंद्राची सावली				मराठी
४४० चंदनवाडी				मराठी
चेटकीण				मराठी
चोवीस तास		नाटक		मराठी
दरवाजे				मराठी
दस्ता				मराठी
दिवा मालवू नका				मराठी
दुहेरी धार		विज्ञानकथा		मराठी
देवाज्ञा				मराठी
द्वैत				मराठी
नवी माणसं				मराठी
नवे दैवत				मराठी
नेणचिम		विज्ञानकथा		मराठी
परिस स्पर्श				मराठी
पळती झाडे				मराठी
पाठलाग				मराठी
पारंब्यांचे जग		विज्ञानकथा		मराठी
पुन्हा समर्थ		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
प्राध्यापक वाईकरांची कथा				मराठी
फायकसची अखेर		विज्ञानकथा		मराठी
फिरस्ता				मराठी
बागुळबुवा				मराठी
बाहुमणी		विज्ञानकथा		मराठी
बुजगावणे				मराठी
भयकथा				मराठी
भुकेली रात्र				मराठी
महंताचे प्रस्थान				मराठी
माटी कहे कुम्हारको				मराठी
मृत्युजाल		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
मृत्युद्वार		कथा (भगत कथा)		मराठी
मृत्यूच्या सीमेवर		विज्ञानकथा		मराठी
रत्‍नपंचक				मराठी
लुचाई				मराठी
विधाता				मराठी
विषारी वर्ष		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
वेडा विश्वनाथ				मराठी
शक्ती देवी		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
शपथ				मराठी
समर्थ		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांचा प्रहार		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांचे पुनरागमन		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांचे प्रयाण		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांचिया सेवका		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांची शक्ती		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांची स्मरणी		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
समर्थांना हाक		कथा (समर्थ कथा)		मराठी
सहतागी प्रस्थान				मराठी
सावधान				मराठी
सीमेपलीकडून				मराठी
सैतान		कथा (भगत कथा)		मराठी
स्वाहा				मराठी	शापित फ्रांकेंस्तैन				मराठी } साहित्याचे माध्यमांतर नारायण धारप यांच्या गूढकथांवर आधारित, तसेच त्यांच्या एका गूढकथासंग्रहाचेच नाव असलेली "अनोळखी दिशा" नावाची दूरचित्रवाहिनी मालिका इ.स. २०११मध्ये स्टार प्रवाह वाहिनीवर झाली . या मालिकेचे दिग्दर्शन महेश कोठारे यांनी केले होते. नारायण धारप यांच्या कथांपासून प्रेरणा घेऊन लिहिला गेलेला "तुंबाड" हा हिंदी चित्रपट १२ ऑक्टोबर २०१८ रोजी भारतात प्रदर्शित झाला. या चित्रपटाचे लेखन-दिग्दर्शन राही बर्वे यांनी केले, तर निर्मिती आनंद एल. राय यांनी केली. निधन अखेरच्या काळात धारपांना फुफ्फुसांचा आजार जडला होता. त्यात न्यूमोनिया झाल्यामुळे १८ ऑगस्ट २००८ रोजी पुणे येथे त्यांचे निधन झाले . संदर्भ व नोंदी