वसंत आबाजी डहाके

वसंत आबाजी डहाके
जन्म	३० मार्च १९४२
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
कार्यक्षेत्र	अध्यापन, लेखन, समीक्षा, संपादन
भाषा	मराठी
साहित्य प्रकार	कविता, समीक्षा, संपादन
विषय	मराठी साहित्य, संस्कृती, दृश्य कला
प्रसिद्ध साहित्यकृती	शुभवर्तमान, योगभ्रष्ट, शुनःशेप, अधोलोक, प्रतिबद्ध आणि मर्त्य, कवितेविषयी, संक्षिप्त मराठी वाङ्मयकोश
पत्नी	प्रभा गणोरकर
पुरस्कार	साहित्य अकादमी पुरस्कार, जनस्थान पुरस्कार

वसंत आबाजी डहाके (३० मार्च १९४२ -हयात ) हे मराठीचे भाषातज्‍ज्ञ, कोशकार तसेच लेखक आणि कवी आहेत.१९६६ साली 'योगभ्रष्ट' या दीर्घ कवितेमुळे ते प्रकाशात आले. "चित्रलिपी" या संग्रहाकरिता २००९ सालच्या साहित्य अकादमी पुरस्काराने त्यांना गौरवण्यात आले होते. फेब्रुवारी २०१२ च्या चंद्रपूर येथे झालेल्या ८५ व्या मराठी साहित्य संमेलनाचे ते अध्यक्ष होते.

व्यक्तिगत जीवन

वसंत आबाजी डहाके यांचा जन्म यवतमाळ जिल्ह्यातील 'बेलोरा' या गावी ३० मार्च १९४२ला झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण बेलोरा येथे तर पाचवी ते बी.ए. पर्यंतचे शिक्षण चंद्रपूर येथे झाले. त्‍या वेळेपासून ते कविता करीत असत.

प्रकाशित साहित्य

काव्यसंग्रह

• शुभवर्तमान (१९८७)
• योगभ्रष्ट (१९७२)
• शुन:शेप (१९९६)
• चित्रलिपी

ललित

• अधोलोक (कादंबरी)
• यात्रा-अंतर्यात्रा (ललितलेख )
• प्रतिबद्ध आणि मर्त्य (कादंबरी)
• मालटेकडीवरून (ललित लेखसंग्रह)
• सर्वत्र पसरलेली मुळे (दीर्घ काव्य)

वैचारिक/ संशोधनपर

• कवितेविषयी
• दृश्यकला आणि साहित्य
• मराठीतील कथनरूपे
• मराठी नाटक आणि रंगभूमी - विसावे शतक
• मराठी समीक्षेची सद्यःस्थिती आणि इतर निबंध
• मराठी साहित्य : इतिहास आणि संस्कृती (संशोधित लेखन)

प्रसिद्ध कविता

• योगभ्रष्ट

संपादित साहित्य

• निवडक सदानंद रेगे (१९९६)
• शालेय मराठी शब्दकोश (१९९७)
• संक्षिप्त मराठी वाङ्मय कोश (१९९८)
• वाङ्मयीन संज्ञा आणि संकल्पना कोश

अन्य भाषांत भाषांतरित साहित्य

• टेररिस्ट ऑफ द स्पिरिट - रणजित होस्कोटे, मंगेश कुलकर्णी (अनु.), १९९२ (योगभ्रष्ट ह्या काव्यसंग्रहाचा इंग्लिश अनुवाद)

गौरव, पुरस्कार

• कादंबरी व कवितेसाठी १९८१ व १९८७ साली महाराष्ट्र राज्य पुरस्कार.
• २००३मध्ये गंगाधर गाडगीळ पुरस्कार.
• २००५मध्ये महाराष्ट्र फाउंडेशन पुरस्कार.
• २००९मध्ये विदर्भ साहित्य संघाचा "जीवनव्रती" पुरस्कार.
• साहित्य अकादमी पुरस्कार २००९: 'चित्रलिपी' या काव्यसंग्रहासाठी.
• २०१०मध्ये मास्टर दीनानाथ प्रतिष्ठानतर्फे 'शांता शेळके' पुरस्कार.
• कविवर्य दामोदर अच्युत कारे पुरस्कार.
• पुणे मराठी ग्रंथालय पुरस्कार.
• ८५व्या मराठी साहित्य संमेलनाचे निर्वाचित अध्यक्ष- (चंद्रपूर, २०१२)

आणि

• २०१९मध्ये जनस्थान पुरस्कार

इतर

• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांवरील छायाचित्रात्मक ग्रंथासाठी विशेष योगदान

संदर्भसूची

• पोएट्स डॉमिनेट २००९ साहित्य अकादमी अवार्ड्स. The Hindu. २४ डिसेंबर २००९. १ मे २०११ रोजी पाहिले.

• सुब्रमण्यम्, अरुंधती. "वसंत आबाजी डहाके". पोएट्री इंटरनॅशनल वेब (इंग्लिश भाषेत). Archived from the original on 2013-01-26. ३० जानेवारी २०१९ रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)

• "वसंत आबाजी डहाके यांना जनस्थान पुरस्कार". लोकसत्ता. ३० जानेवारी २०१९ रोजी पाहिले.

• होस्कोटे, रणजित. "वसंत आबाजी डहाके : ए ट्रेजरर ॲण्ड ए प्रॉडिगल ऑफ वर्ड्स्". पोएट्री इंटरनॅशनल वेब (इंग्लिश भाषेत). Archived from the original on 2017-11-19. ३० जानेवारी २०१९ रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)

बाह्य दुवे

• म. टा. मध्ये डहाकेंवरील गौरवलेख
• अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षीय भाषण .......आजच्या साहित्यिकांची जबाबदारी Archived 2016-03-09 at the Wayback Machine.