मेहरुन्निसा दलवाई
| मेहरुन्निसा दलवाई | |
|---|---|
| जन्म नाव | मेहरुन्निसा हमीद दलवाई |
| जन्म | २५ मे १९३० |
| मृत्यू | ८ जून २०१७ |
| धर्म | इस्लाम |
| कार्यक्षेत्र | समाज सुधारणा |
| भाषा | उर्दू, मराठी |
| चळवळ | मुस्लिम सत्यशोधक चळवळ |
| प्रसिद्ध साहित्यकृती | मी भरून पावले आहे |
| प्रभाव | हमीद दलवाई |
| अपत्ये | रुबिना चव्हाण, इला कांबळी |
| पुरस्कार | अमेरिकेतील महाराष्ट्र फाउंडेशनचा पुरस्कार (जानेवारी २०१७) |
मेहरुन्निसा दलवाई (जन्म : २५ मे १९३०; निधन : ८ जून २०१७) या हमीद दलवाई ह्यांच्या पत्‍नी असून त्यांच्या पश्चात मुस्लिम सत्यशोधक चळवळीच्या अग्रणी होत्या.[ संदर्भ हवा ] हमीद दलवाई यांच्याशी १९५६ मध्ये त्यांचा इस्लामिक पद्धतीने विवाह झाला आणि एक महिन्याच्या आतच त्यांनी विशेष विवाह कायदा १९५४ नुसार विवाहाची नोंदणी केली.[ संदर्भ हवा ] उर्दू भाषिक मेहरुन्निसा दलवाई यांनी काही दिवसांतच मराठी भाषा अवगत केली.[ संदर्भ हवा ] त्यांच्या दोन्ही मुली, रुबिना आणि इला यांनी आंतरधर्मीय विवाह केल्याने त्या अनुक्रमे रुबिना चव्हाण आणि इला कांबळी झाल्या.[ संदर्भ हवा ]
शहाबानो प्रकरणात सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय कायम रहावा म्हणून मेहरुन्निसा यांनी संघर्ष केला. त्यांनी १९८६-८७ मध्ये महाराष्ट्रात तलाक मुक्ती मोर्चा काढला होता.[ संदर्भ हवा ]
पतीच्या निधनानंतर गेली चाळीस वर्षे त्यांचे विचार सातत्याने पुढे नेण्यात मेहरुन्निसा यांची महत्त्वाची भूमिका होती. 'हमीद दलवाई इस्लामिक रिसर्च इन्स्टिट्यूट'च्या त्या संस्थापक अध्यक्ष होत्या.[ संदर्भ हवा ]
मुस्लिम समाजातील समाजसुधारणा चळवळी, मुस्लिम स्त्रियांच्या प्रश्नांबद्दलच्या चळवळी आणि आंदोलने यांत मेहरुन्निसा यांचा सक्रिय सहभाग असे. आपल्या कार्यात त्या अखेरपर्यंत व्यस्त होत्या.[ संदर्भ हवा ]
हमीद दलवाई यांनी समाजसुधारणेचा पायंडा घालून देण्यासाठी आपल्या अंतिम इच्छेनुसार मुस्लिम असूनही मरणोत्तर आपल्या देहाचे दहन करावे, असे त्याकाळी सांगितले होते.[ संदर्भ हवा ] मेहरुन्निसा दलवाई यांनी त्याही पुढे एक पाऊल पुढे जात, आपल्या देहदानाचा निर्णय आधीच घेतला होता. त्यानुसार, पुणे शहरातल्या हडपसर येथील साने गुरुजी रुग्णालयात त्यांच्या अंतिम इच्छेनुसार त्यांचे देहदान केले गेले.[ संदर्भ हवा ]
प्रकाशित साहित्य
[संपादन]- मी भरून पावले आहे (आठवणी/आत्मचरित्र)[१]
- मैं कृतार्थ हुई (हिंदी)[ संदर्भ हवा ]
पुरस्कार
[संपादन]- आंतरभारतीचा सूसन बी. अँथनी पुरस्कार (१९८०)[२]
- माईसाहेब पारखे आदर्श माता पुरस्कार (१९८३)[३]
- राजर्षी शाहू छत्रपती स्मारक पुरस्कार (जुलै १९८५)[३]
- अमेरिकेतील महाराष्ट्र फाउंडेशनचा पुरस्कार (जानेवारी २०१७)
संदर्भ आणि नोंदी
[संपादन]- ^ "अनुक्रमणिका:मी भरून पावले आहे.pdf - विकिस्रोत" (PDF). mr.wikisource.org. 2020-06-05 रोजी पाहिले.
- ^ दलवाई, मेहरुन्निसा (२०००). मी भरून पावले आहे. पुणे: साधना प्रकाशन. pp. १७९.
- ^ a b दलवाई, मेहरुन्निसा (२०००). मी भरून पावले आहे. पुणे: साधना प्रकाशन. pp. १७६.
 | हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |