शिरीष कणेकर

शिरीष मधुकर कणेकर (जन्मदिनांक: ६ जून १९४३(पुणे); - हयात) हे मराठी लेखक, पत्रकार व कथनकार आहेत. ते विनोदी लेखन व क्रीडा पत्रकारिता यांसाठी ख्यातनाम आहेत. त्यांचे मूळ गाव महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील पेण. वडील रेल्वेमध्ये डॉक्टर होते. त्यामुळे कणेकरांचे लहानपण भायखळ्याच्या रेल्वे रुग्णालयाच्या सरकारी निवासस्थानामध्ये गेले. मुंबई विद्यापीठातून ते बी.ए.एल्‌एल्‌बी. झाले. त्यांचे कणेकरी, माझी फिल्लमबाजी हे विनोदी कथनाचे कार्यक्रम विशेष गाजले आहेत. क्रिकेट व चित्रपटसृष्टीतल्या गमती-जमती हे त्यांच्या एकपात्री कथनाच्या कार्यक्रमातील व लिखाणातील आवडीचे विषय असतात. सध्या(सन २०११)ते मुक्त पत्रकार असून वर्तमानपत्रांतून स्तंभलेखनही करतात.

वृत्तपत्रीय कारकीर्द

इंग्रजी पत्रकारिता :

• इंडियन एक्सप्रेस (सन १९६८-१९८०)
• डेली(सन १९८० ते १९८२)
• फ़्री प्रेस जर्नल (सन १९८२ ते १९८५)
• सिंडिकेटेड प्रेस न्यूज एजन्सी (१९८५ ते १९८९)

स्तंभलेखन

मुख्यत:मराठी वृत्तपत्रांतून त्याची अनेक सदरे गाजत असत. आणि अजूनही गाजतात. त्यांतली काही सदरे अशी :

• लोकसत्ता.................यादों की बारात, शिरीषासन, सिनेमाबाजी, मुद्दे आणि गुद्दे, चहाटळकी, सूरपारंब्या
• महाराष्ट्र टाइम्स........सिनेमागिरी, लगाव बत्ती
• लोकमत.................कणेकरी
• सामना...................कणेकरी, चिमटे आणि गालगुच्चे
• पुढारी.....................चिमटे आणि गालगुच्चे
• साप्ताहिक मनोहर......आसपास
• साप्ताहिक लोकप्रभा....कणेकरी, मेतकूट
• साप्ताहिक प्रभंजन......चित्ररूप
• पाक्षिक चंदेरी...........कणेकरी
• साप्ताहिक चित्रानंद.....शिरीषासन
• सिंडिकेटेड कॉलम.....फिल्लमबाजी
• The Daily.............Culture Vulture

पहिले लेखन :

‘जॉर्ज गन : एक लहरी फलंदाज’ ही अमृत मासिकाच्या जानेवारी १९६४ च्या अंकात प्रसिद्ध झालेला लेख.

प्रकाशित साहित्य

• क्रिकेट-वेध(१९७७)..क्रिकेटवर
• गाये चला जा(१९७८)..हिंदी चित्रपट-संगीतावर
• यादोंकी बारात(१९८५)..हिंदी चित्रपट व्यावसायिकांची व्यक्तिचित्रे
• पुन्हा यादोंकी बारात(१९९५)...हिंदी चित्रपट व्यावसायिकांची आणखी व्यक्तिचित्रे
• ते साठ दिवस(१९९७)..प्रवासवर्णन
• डॉलरच्या देशा(२००२)..प्रवासवर्णन
• रहस्यवल्ली(१९८६)..रहस्यकथा

हिंदी चित्रपटांविषयीची पुस्तके:

• कणेकरी(१९९१)
• नट बोलट बोलपट(१९९९)
• शिरीषासन(१९८४)
• पुन्हा शिरीषासन(१९८५)
• फिल्लमबाजी(१९८०)
• शिणेमा डॉट कॉम(२००१)

ललितलेखन:

• आंबटचिंबट(२०१०)
• इरसालकी(१९९७)
• एकला बोलो रे(१९९७)..एकपात्रीचे अनुभव-कथन
• खटलं आणि खटला(२००५)
• गोतावळा(२०००)..व्यक्तिचित्रे
• गोली मार भेजे में(२००१)
• चहाटळकी(१९९५)
• चापटपोळी(२००६)
• चापलुसकी(१९९८)
• डॉ. कणेकरांचा मुलगा(२००३)
• तिकडमबाजी(२००९)
• नानकटाई(२००५)
• फटकेबाजी(२००६)
• मखलाशी(२००४)
• माझी फिल्लमबाजी(२००२)..एकपात्रीची संहिता
• मेतकूट(२००७)
• मोतिया(२०१०)
• मनमुराद(२०)
• लगाव बत्ती(२००२)
• वेचक शिरीष कणेकर(२००१)..लेख-संकलन
• साखरफुटाणे(२००१)
• सूरपारंब्या(२००१)

पारितोषिके

• मुंबई पत्रकार संघातर्फे दिला जाणारा ‘कै. विद्याधर गोखले ललित साहित्य पुरस्कार’ १९९९
• नाशिक महापालिका वाचनालयातर्फे ‘सूरपारंब्या’ या लेखसंग्रहास सर्वोत्कृष्ट विनोदी वाङ्‌मयाचा पुरस्कार
• ‘लगाव बत्ती’ या संग्रहास महाराष्ट्र साहित्य परिषदेचा उत्कृष्ट विनोदी वाङ्‌मयाचा चिं.वि. जोशी पुरस्कार