"महाराष्ट्रातील किल्ले" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added

Inline

२३:२७, ६ फेब्रुवारी २०१५ ची आवृत्ती

राजगड, रायगड, शिवनेरी, तोरणा, सिंहगड, प्रतापगड, पुरंदर, लोहगड, पन्हाळा, सिंधुदुर्ग, विजयदुर्ग, जंजिरा, विशाळगड इ. महत्त्वाचे किल्ले छत्रपती शिवाजीच्या स्वराज्यात होते. शिवाजीचा जन्म शिवनेरी गडावर झाला. त्यांनी प्रथम जिंकलेला किल्ला तोरणा होय. राजगड ही मराठी राज्याची पहिली राजधानी होती. नंतर रायगड झाली. राजगड हा किल्ला शिवाजीने स्वतः बांधून घेतला. त्यापूर्वी त्या शहामृग नावाच्या डोंगरावर मुरुंबदेवाचे(ब्रह्मदेवाचे) देऊळ होते. ते देऊळ अजूनही राजगडाच्या बालेकिल्ल्यावर आहे. सिंधुदुर्ग, विजयदुर्ग व जंजिरा हे अरबी समुद्राला लागून असलेले किल्ले/जलदुर्ग आहेत. ते समुद्रमार्गे होणार्‍या शत्रूंच्या हल्ल्यापासून स्वराज्याचे रक्षण करत.

महाराष्ट्रातील २३४हून अधिक किल्ल्यांची यादी :-

महाराष्ट्रातील जिल्हावार किल्ले

(जिल्ह्याच्या नावापुढील आकडा त्या जिल्ह्याच्या यादीत असलेल्या एकूण किल्ल्यांची संख्या दाखवतो. या किल्ल्यांशिवाय आणखीही काही लहान किल्ले असू शकतील.)

अमरावती जिल्हा (१)

गवळीगड(गाविलगड)

अहमदनगर जिल्हा (३)

उस्मानाबाद जिल्हा (२)

औरंगाबाद जिल्हा (१)

देवगिरी-दौलताबाद

कुलाबा जिल्हा (३०)

कोल्हापूर जिल्हा (८)

गोंदिया जिल्हा (१)

गोंदियाचा प्रतापगड

चंद्रपूर जिल्हा (२)

जळगाव जिल्हा (४)

ठाणे जिल्हा (३९)

धुळे जिल्हा (१)

सोनगीरचा किल्ला

नंदुरबार जिल्हा (१)

अक्काराणीचा किल्ला (अक्राणीचा किल्ला)

नागपूर जिल्हा (६)

नाशिक जिल्हा (३६)

पुणे जिल्हा (२२१)

पुणे जिल्ह्यात किमान २९ किल्ले आहेत. या सर्व किल्ल्यांना प्रत्यक्ष भेट देऊन आलेल्या संदीप मा. तापकीर यांनी ’महाराजांच्या जहगिरीतून...’ हे पुस्तक लिहिले आहे. . तापकिरांनी आपल्या पुस्तकाची तालुकानिहाय मांडणी करून त्या त्या तालुक्यातल्या गडकोटांची माहिती नकाशे आणि छायाचित्रांसहित दिली आहे.या २९ किल्यांपैकी २२ किल्ल्यांची नावे याप्रमाणे :-

रत्नागिरी-सिंधुदुर्ग जिल्हे (४२)

सांगली जिल्हा (९)

सातारा जिल्हा (२८)

सिंधुदुर्ग जिल्हा

रत्नागिरी जिल्हा पहा.

सोलापूर जिल्हा (२)

यादीत समावेश नसलेले किल्ले

भगवान चिले यांच्या ’दुर्गम दुर्ग’ या पुस्तकावरून :-

अचला
कर्‍हेगड
कांचन
मनमाडजवळचा कात्रा
कोंढवी
कोळदुर्ग
कोळदेहेर
खारेपाटण (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
खैराईगड
मनमाडजवळचा गोरखगड
देहेरगड
आंबोलीजवळचा नारायणगड
जुना पन्हाळा
पालगड
भवानीगड
भास्करगड (नाशिक जिल्हा)
कणकवलीजवळचा भैरवगड (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
कोथळ्याचा भैरवगड
नरडव्याचा भैरवगड
मेसणा
मोरधन
मोहनदर (नाशिक जिल्हा)
रांजणगिरी
राजदेहेर
रामदुर्ग
वाघेरा
वेताळगड (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
सदानंदगड (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
सिद्धगड (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
कणकवलीचा सोनगड (सिंधुदुर्ग जिल्हा)
बांद्याजवळचा हनुमंतगड

पहा

बाह्य दुवे

@@ ओळ २१४: / ओळ २१४: @@
 # [[अंजनवेल]]
-# [[आंबोळगड]]
+# [[आंबोळगड]] (रत्‍नागिरी)
 # [[आवर किल्ला]]
 # [[कनकदुर्ग]]
@@ ओळ २२२: / ओळ २२२: @@
 # [[गोवळकोट]]
 # [[गोवा]]
-# [[जयगड]]
+# [[जयगड]] (रत्‍नागिरी)
 # [[दुर्ग रत्नागिरी]]
 # [[देवगड]]
 # [[नांदोशी]]
 # [[निवती]]
-# [[पालगड]]
+# [[पालगड]] (रत्‍नागिरी)
-# [[पूर्णगड]]
+# [[पूर्णगड]] (रत्‍नागिरी)
-# [[प्रचितगड]]
+# [[प्रचितगड]] (रत्‍नागिरी)
 # [[फत्तेगड]]
 # [[बाणकोट]]
@@ ओळ २४१: / ओळ २४१: @@
 # [[मनोहरगड]]
 # [[महादेवगड]]
-# [[महिपतगड]]
+# [[महिपतगड]] (रत्‍नागिरी)
-# [[यशवंतगड]]
+# [[यशवंतगड]] (रत्‍नागिरी)
-# [[रसाळगड]]
+# [[रसाळगड]] (रत्‍नागिरी)
 # [[राजापूरचा किल्ला]]
 # [[रायगड]]
-# [[विजयगड]]
+# [[विजयगड]] (रत्‍नागिरी)
 # [[विजयदुर्ग-घेरिया]]
 # [[वेताळगड]]
@@ ओळ २५४: / ओळ २५४: @@
 # [[सिंधुदुर्ग]]
 # [[सुमारगड]]
-# [[सुवर्णदुर्ग]]
+# [[सुवर्णदुर्ग]] (रत्‍नागिरी)
 === [[सांगली जिल्हा]] (९)===