औरंगाबाद जिल्हा

	औरंगाबाद जिल्हा ;
	महाराष्ट्र राज्यातील जिल्हा
	महाराष्ट्र मधील स्थान
देश	भारत
राज्य	महाराष्ट्र
विभागाचे नाव	औरंगाबाद विभाग
मुख्यालय	औरंगाबाद
तालुके	१ खुलताबाद २ औरंगाबाद तालुका ३ सोयगांव ४ सिल्लोड ५ गंगापुर ६ कन्नड़ ७ फुलंब्री ८ पैठण ९ वैजापूर
	क्षेत्रफळ
- एकूण	१०,११० चौरस किमी (३,९०० चौ. मैल)
	लोकसंख्या
-एकूण	२७,०१,२८२ (२०११)
-लोकसंख्या घनता	२८६ प्रति चौरस किमी (७४० /चौ. मैल)
-शहरी लोकसंख्या	१०,८७,१५०
-साक्षरता दर	६१.१५
	प्रशासन
-जिल्हाधिकारी	(सुनिल चव्हाण २०२१-२२)
-लोकसभा मतदारसंघ	औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ), जालना (लोकसभा मतदारसंघ)
-विधानसभा मतदारसंघ	१ पैठण, २.फुलंब्री, ३.सिल्लोड, ४ औरंगाबाद पश्चिम, ५ औरंगाबाद पूर्व, ६ औरंगाबाद मध्य, ७ कन्नड, ८ गंगापूर, ९ वैजापूर
-खासदार	इम्तियाज जलील (औरंगाबाद),
	पर्जन्य
-वार्षिक पर्जन्यमान	७३४ मिलीमीटर (२८.९ इंच)
प्रमुख_शहरे	पैठण, सिल्लोड, वेरूळ
	संकेतस्थळ

हा लेख औरंगाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. औरंगाबाद शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या

हा लेख महाराष्ट्रातील औरंगाबाद जिल्हा याबद्दल आहे. या शब्दाच्या इतर उपयोगांसाठी पाहा, औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण).

औरंगाबाद जिल्हा (प्रस्तावित- संभाजी नगर जिल्हा) हा महाराष्ट्र राज्यातील मराठवाडा विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. औरंगाबाद हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ आहे.

जगप्रसिद्ध अजंठा-वेरूळ लेणी, बीबी का मकबरा, पानचक्की,(थत्तहोद) दौलताबाद तालुक्यातील देवगिरी (दौलताबाद) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ (अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या) आहेत. जिल्ह्यातील पैठण हे शहर पैठणी साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने औरंगाबाद येथील दौलताबादेत आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.^[१]

बीबीका मकबरा

औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - कापूस, बाजरी, मका, तूर, मूग, ज्वारी, गहू ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - गोदावरी, तापी, पूर्णा ह्या आहेत.

औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत.

हवामान[संपादन]

Aurangabad साठी हवामान तपशील
महिना	जाने	फेब्रु	मार्च	एप्रिल	मे	जून	जुलै	ऑगस्ट	सप्टें	ऑक्टो	नोव्हें	डिसें	वर्ष
सरासरी कमाल °से (°फॅ)	29.7 (85.5)	32.5 (90.5)	36.1 (97)	39.0 (102.2)	39.9 (103.8)	34.9 (94.8)	30.3 (86.5)	29.1 (84.4)	30.4 (86.7)	32.6 (90.7)	30.9 (87.6)	29.3 (84.7)	32.89 (91.2)
सरासरी किमान °से (°फॅ)	14.2 (57.6)	16.3 (61.3)	20.2 (68.4)	23.7 (74.7)	24.6 (76.3)	23.0 (73.4)	21.8 (71.2)	21.1 (70)	20.9 (69.6)	19.7 (67.5)	16.4 (61.5)	14.0 (57.2)	19.66 (67.39)
सरासरी वर्षाव मिमी (इंच)	2.2 (0.087)	2.9 (0.114)	5.1 (0.201)	6.3 (0.248)	25.5 (1.004)	131.4 (5.173)	167.0 (6.575)	165.0 (6.496)	135.3 (5.327)	52.6 (2.071)	29.3 (1.154)	8.4 (0.331)	731 (28.781)
स्रोत: IMD^{[मृत दुवा]}

जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे[संपादन]

हे सुद्धा पहा[संपादन]

जिल्ह्यातील तालुके[संपादन]

संदर्भ[संपादन]

^ इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद

बाह्य दुवे[संपादन]

[1] इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद

[१]

ब च सं महाराष्ट्र राज्य
राजधानी	मुंबई
उपराजधानी	नागपूर
प्रशासकीय विभाग	कोकण • औरंगाबाद • अमरावती • नागपूर • नाशिक • पुणे
विषय	इतिहास - भूगोल - अर्थव्यवस्था - पर्यटन - मराठी भाषा - मराठी लोक - मराठी साहित्य - मराठी चित्रपट - महाराष्ट्रीय भोजन
जिल्हे	नागपूर • चंद्रपूर • भंडारा • गोंदिया • गडचिरोली • अमरावती • अकोला • वाशीम • हिंगोली • नांदेड • वर्धा • यवतमाळ • बुलढाणा • ठाणे • मुंबई उपनगर • मुंबई जिल्हा • रायगड • रत्‍नागिरी • सिंधुदुर्ग • नाशिक • अहमदनगर • पुणे • सातारा • सांगली • कोल्हापूर • नंदुरबार • धुळे • जळगाव • औरंगाबाद • जालना • परभणी • बीड • लातूर • उस्मानाबाद • सोलापूर• पालघर
मुख्य शहरे	अहमदनगर • अमरावती• औरंगाबाद • इचलकरंजी • कोल्हापूर • ठाणे • नवी मुंबई • नाशिक • नागपूर • पुणे • पिंपरी चिंचवड • सोलापूर • धुळे • जळगाव • सांगली • कराड • सातारा• मिरज
मुख्यमंत्री	यशवंतराव चव्हाण · मारोतराव कन्नमवार · वसंतराव नाईक · शंकरराव चव्हाण · वसंतरावदादा पाटील · शरद पवार · अब्दुल रहमान अंतुले · बाबासाहेब भोसले · शिवाजीराव निलंगेकर · सुधाकर नाईक · मनोहर जोशी · नारायण राणे · विलासराव देशमुख · सुशीलकुमार शिंदे · अशोक चव्हाण · पृथ्वीराज चव्हाण · देवेंद्र फडणवीस · उ ठाकरे · ए शिंदे