मुंबई उच्च न्यायालय

**मुंबई उच्च न्यायालय**
	भारतातील सर्वात जुन्या न्यायालायापैकी एक
	माध्यमे अपभारण करा
	विकिपीडिया
प्रकार	अपीलीय न्यायालये
ह्याचा भाग	मुंबईचे व्हिक्टोरियन गॉथिक आणि आर्ट डेको वास्तुशिल्प
स्थान	फोर्ट, मुंबई शहर जिल्हा, कोकण विभाग, महाराष्ट्र, भारत
कार्यक्षेत्र भाग	महाराष्ट्र,; गोवा,; दादरा व नगर हवेली आणि दमण व दीव
Street address	Fort, Mumbai, Maharashtra 400032;
भाग	Bombay High Court – Nagpur Bench; Bombay High Court – Aurangabad Bench; Bombay High Court – Panaji Bench;
वारसा अभिधान	part of UNESCO World Heritage Site (Bombay High Court, मुंबईचे व्हिक्टोरियन गॉथिक आणि आर्ट डेको वास्तुशिल्प, इ.स. २०१८ – );
स्थापना	ऑगस्ट १४, इ.स. १८६२;
	अधिकृत संकेतस्थळ
	१८° ५५′ ५२.२६″ N, ७२° ४९′ ४९.६६″ E
अधिकार नियंत्रण
	Q695852;
	अनुनादक; पेटस्केन; टिप्पणी; ओपनस्ट्रीट मॅप; शोधक साधन; विकिशूटमी; चित्रित शोध;

मुंबई उच्च न्यायालय (अधिकृत नाव: बॉम्बे हायकोर्ट^[१], इंग्रजी: The High Court of Bombay) हे भारतातील सर्वात जुन्या न्यायालयापैकी एक आहे. महाराष्ट्र आणि गोवा राज्यांसोबत दिव -दमण आणि दादरा आणि नगर हवेली हे केंद्रशासित प्रदेश मुंबई उच्च न्यायालाच्या न्यायक्षेत्रात येतात. उच्च न्यायालयाची कायम खंडपीठे महाराष्ट्रात नागपूर आणि छत्रपती संभाजीनगर येथे तर गोव्यात पणजी येथे आहे आणि नुकतेच नवीन निर्माण झालेले फिरते पिठ

कोल्हापूर Circuit Bench हे फिरते-पीठ ६ जिल्ह्यांसाठी (कोल्हापूर, सांगली सातारा, रत्‍नागिरी, सिंधुदुर्ग, सोलापूर) असणार आहे.^[२]

मुंबई उच्च न्यायालयाने दिलेल्या निकालावर केवळ सर्वोच्च न्यायालय, दिल्ली येथेच दाद मागता येऊ शकते, तसेच उच्च न्यायालयने दिलेला निकाल, उच्च न्यायालयाच्या न्याय-क्षेत्रास बंधनकारक असतो.

नांव

१९९५ मध्ये शहराचे नाव बदलून बॉम्बे ऐवजी मुंबई असे करण्यात आले असले तरी, कोर्टाने एक संस्था म्हणून त्याचे पालन केले नाही आणि Bombay High Court हे नाव कायम ठेवले. तथापि, मुंबई उच्च-न्यायालय असे नाव देण्याचे विधेयक केंद्रीय मंत्रिमंडळाने ५ जुलै २०१६ रोजी कलकत्ता उच्च न्यायालय आणि मद्रास उच्च न्यायालयाचे नाव अनुक्रमे कोलकाता उच्च न्यायालय आणि चेन्नई उच्च न्यायालय असे बदलण्यास मान्यता दिली. ते भारताच्या संसदेसमोर मंजुरीसाठी प्रलंबित आहे. परंतु, काही काळासाठी ते लागू केले जाणार नाही.^[३]^[४]

कर्मवीर भाऊराव पाटील मार्ग

बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने कर्मवीर भाऊराव पाटील यांच्या सामाजिक कार्याची दखल घेऊन मुंबई येथील चर्चगेट परिसरातील मुंबई उच्च न्यायालय व राजाबाई क्लॉक टॉवर येथे त्यांची स्मृती लोकांमध्ये जिवंत ठेवण्यासाठी आणि लोकांना स्फूर्ती मिळावी म्हणून एका रस्त्याचे कर्मवीर भाऊराव पाटील मार्ग असे नामकरण केलेले आहे.^[५]

कायम खंडपीठे

नागपूर
औरंगाबाद
पणजी, गोवा

कोल्हापूर (सर्किट बेंच)

हे सुद्धा पहा

संदर्भ

^ "High Court Of Bombay | Official l of e-Committee, Supreme Court of India pm| India" (इंग्रजी भाषेत). 2022-04-20 रोजी पाहिले.
^ "Collegium Resolutions | SUPREME COURT OF INDIA". main.sci.gov.in. 2022-04-20 रोजी पाहिले.
^ "Cabinet renames high courts in Kolkata, Mumbai, Chennai". द इंडियन एक्सप्रेस (इंग्रजी भाषेत). 2016-07-05. 2022-04-20 रोजी पाहिले.
^ "Names of Calcutta, Madras, Bombay HCs may not change in near future: Govt". द इंडियन एक्सप्रेस (इंग्रजी भाषेत). 2016-12-14. 2022-04-20 रोजी पाहिले.
^ महाराष्ट्र टाईम्स, मुंबई टाईम्स, मंगळवार,१७ डिसेंबर २०२४

अधिकृत संकेतस्थळ

मुंबई उच्च न्यायालय

[1] "High Court Of Bombay | Official l of e-Committee, Supreme Court of India pm| India" (इंग्रजी भाषेत). 2022-04-20 रोजी पाहिले.

[2] "Collegium Resolutions | SUPREME COURT OF INDIA". main.sci.gov.in. 2022-04-20 रोजी पाहिले.

[3] "Cabinet renames high courts in Kolkata, Mumbai, Chennai". द इंडियन एक्सप्रेस (इंग्रजी भाषेत). 2016-07-05. 2022-04-20 रोजी पाहिले.

[4] "Names of Calcutta, Madras, Bombay HCs may not change in near future: Govt". द इंडियन एक्सप्रेस (इंग्रजी भाषेत). 2016-12-14. 2022-04-20 रोजी पाहिले.

[5] महाराष्ट्र टाईम्स, मुंबई टाईम्स, मंगळवार,१७ डिसेंबर २०२४

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]