जानेवारी १

जानेवारी १ हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील १ वा किंवा लीप वर्षात १ वा दिवस असतो.

ख्रिस्ती नववर्षारंभ

ठळक घटना आणि घडामोडी

१ जानेवारीचे दिनविशेष

अठरावे शतक

• १७५६: निकोबार बेटे डेन्मार्कच्या ताब्यात गेली आणि त्यांना न्यू डेन्मार्क असे नाव देण्यात आले.
• १७८८ : 'द टाइम्स' या लंडनहून प्रकाशित होणाऱ्या वृत्तपत्राची पहिली आवृत्ती उपलब्ध.

एकोणिसावे शतक

• १८०८: अमेरिकेत गुलामांच्या आयातीस बंदी घालण्यात आली.

• १८१८ - भीमा कोरेगाव येथे ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या कॅप्टन. एफ‌.एफ. स्टाँटन यांच्या नेतृत्वाखालील बाँबे नेटीव्ह इन्फन्ट्री बटालियनने २५,००० संख्याबळाच्या पेशवे सैन्याचा पराभव केला.
• १८४२ - बाबा पद्मनजी यांचे ज्ञानोदय वृत्तपत्र सुरू झाले.
• १८४८ - महात्मा फुले यांनी पुणे येथे भिडे वाड्यात पहिली मुलींची शाळा सुरू केली.

• १८६२ - इंडियन पीनल कोड अस्तित्वात आले.
• १८८० - विष्णूशास्त्री चिपळूणकर, लोकमान्य टिळक, गो.ग. आगरकर आणि माधवराव नामजोशी यांनी पुणे येथे न्यू इंग्लिश स्कूल, पुणेची स्थापना केली.
• १८८३ - पुणे येथे नूतन मराठी विद्यालयाची स्थापना
• १८९९: क्यूबामधील स्पेनची राजवट संपुष्टात आली.

विसावे शतक

• १९००: स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांनी मित्रमेळ्याची स्थापना केली.
• १९०६ : भारतीय प्रमाण वेळ भारतात स्वीकृत.

• १९०८ - संगीतसूर्य केशवराव भोसले यांनी हुबळी येथे ललित कलादर्श ही नाटक कंपनी स्थापन केली.
• १९०८ - पुण्याच्या कृषी महाविद्यालयाचा शुभारंभ
• १९१९: गव्हर्नमेंट ऑफ इंडिया ऍक्ट अमलात आला व देशात कायदेमंडळे स्थापन झाली.
• १९२३: चित्तरंजन दास आणि पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी स्वराज्य पार्टीची स्थापना केली.
• १९३२ - डॉ. ना.भि. परूळेकर यांनी सकाळ वृत्तपत्र हे सुरू केले.
• १९५९ : क्यूबात क्रांती : फिडेल कॅस्ट्रोच्या नेतृत्वाखालील क्रांतिकारकांचा राजधानी हवानावर ताबा.
• १९७० : 'युनिक्स टाईम'ची सुरुवात.
• १९७८ - सम्राट अशोक हे बोईंग ७४७-२०० प्रकारचे विमान मुंबई विमानतळावरुन उड्डाण करीत असताना समुद्रात कोसळले.

एकविसावे शतक

• २०००:ई कॉमर्स, ई मेल, इंटरनेट अशा इलेक्ट्रॉनिक सेवांमध्ये वापरण्यासाठी ग्रिनीच इलेक्ट्रॉनिक टाइम (GeT) या आंतरराष्ट्रीय प्रमाणवेळेची सुरुवात झाली.

• २००२ : युरोपिअन महासंघातील १२ देशांत युरो चलन सार्वत्रिक. मानवी इतिहासातील हा सर्वात मोठा चलनबदल होता.

• २०१० - आत्मघातकी दहशतवाद्याने पाकिस्तानच्या लक्की मारवात गावात चालू असलेल्या व्हॉलीबॉल स्पर्धेच्या ठिकाणी कारबॉम्ब स्फोट केला. १०५ ठार, १०० जखमी.
• २०१३ - कोट दि आईव्होरच्या आबिजान शहरात नवीन वर्षाच्या स्वागतासाठी जमलेल्या गर्दीत चेंगराचेंगरी होउन ६० व्यक्ती ठार, २०० जखमी..

जन्म

• १६६२ - बाळाजी विश्वनाथ भट, पेशवा.
• १८९२ - महादेव हरिभाई देसाई गांधीवादी कार्यकर्ते.
• १८९४ - सत्येंद्रनाथ बोस भारतीय भौतिकशास्त्रज्ञ.
• १९०० - श्रीकृष्ण नारायण रातंजनकर, आग्रा घराण्याचे गायक, शास्त्रीय संगीताचे गाढे अभ्यासक व संगीत गुरू
• १९०२ - कमलाकांत वामन केळकर भारतीय भूवैज्ञानिक.
• १९१८ - शांताबाई दाणी, सामाजिक कार्यकर्त्या, डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या अनुयायी
• १९२३ - उमा देवी खत्री उर्फ टुनटुन, अभिनेत्री व गायिका
• १९२८ - डॉ. मधुकर आष्टीकर, लेखक आणि महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि संस्कृती मंडळाचे अध्यक्ष.
• १९३६ - राजा राजवाडे साहित्यिक
• १९४१ - गोवर्धन असरानी ऊर्फ असरानी, चित्रपट अभिनेता.
• १९४३ - रघुनाथ माशेलकर, वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेचे महासंचालक.
• १९५० - दीपा महेता, भारतीय वंशाच्या कॅनेडियन दिग्दर्शिका आणि पटकथालेखिका.
• १९५१ - नाना पाटेकर, चित्रपट अभिनेता.
• १९५२-सिनेदिग्दर्शक शाजी करूण
• १९७८-अभिनेत्री विद्या बालन

मृत्यू

• १७४८ - योहान बर्नोली, स्विस गणितज्ञ.
• १९४४: दिल्लीचे नगररचनाकार सर एडविन लुटेन्स
• १९५५ - शांतिस्वरूप भटनागर भारतीय रसायनशास्त्रज्ञ.
• १९७५ - शंकरराव वासुदेव किर्लोस्कर – उद्योजक, साहित्यिक व चित्रकार. १९२० मधे त्यांनी किर्लोस्कर छापखान्याची स्थापना केली. त्यातुनच किर्लोस्कर, स्त्री व मनोहर या मासिकांचे संपादन सुरू केले. ’शंवाकिय’ हे त्यांचे आत्मकथन हा उत्कृष्ट आत्मचरित्राचा नमुना आहे.
• १९८९ - दिनकर साक्रीकर – समाजवादी विचारवंत व पत्रकार
• २००५ - समाजवादीनेत्या- कुसुमताई पटवर्धन
• २००९ - रामाश्रेय झा – संगीतकार, वादक व शास्त्रीय संगीतातील विद्वान

प्रतिवार्षिक पालन

• धूम्रपान विरोधी दिन

• आंग्ल नववर्ष दिन

• जागतिक शांतता दिन
• राष्ट्रीय दिन / स्वातंत्र्यदिन : ब्रुनेई, हैती, सुदान

डिसेंबर ३० - डिसेंबर ३१ - जानेवारी १ - जानेवारी २ - जानेवारी ३ - (जानेवारी महिना)

ग्रेगरियन दिनदर्शिकेतील महिने व दिवस

बाह्य दुवे

• बीबीसी न्यूजवर जानेवारी १ च्या विशेष घटना (इंग्रजी मजकूर)