पंचतीर्थ

पंचतीर्थ ही भारत सरकार व महाराष्ट्र सरकार द्वारा घोषित केलेली बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनाशी निगडित पाच स्थळे आहेत. भारत सरकार व महाराष्ट्र सरकार ही पंचतीर्थे विकसित करित आहे. महाराष्ट्र सरकारने व भारत सरकारने निर्देशित केलेल्या पंचतीर्थांमध्ये तीन समान स्थळे दोन्हीत समाविष्ठ आहेत तर दोन-दोन भिन्न स्थळे आहेत.

महाराष्ट्र सरकार

महाराष्ट्र सरकारद्वारे निर्देशित पंचतीर्थ

• भीम जन्मभूमी — डॉ. आंबेडकर नगर (महू)
• डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक — दिल्ली
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक — आंबडवे
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक/ समतेचा पुतळा — मुंबई
• डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर स्मारक — लंडन

भारत सरकार

भारत सरकारद्वारे निर्देशित पंचतीर्थ

• भीम जन्मभूमी (जन्मस्थळ) — डॉ. आंबेडकर नगर/महू, मध्यप्रदेश
• डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक (परिनिर्वाण भूमी) — दिल्ली
• दीक्षाभूमी (धर्मांतर स्थळ) — नागपूर, महाराष्ट्र
• चैत्यभूमी (समाधी स्थळ) - मुंबई, महाराष्ट्र
• डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर स्मारक (शिक्षण भूमी) — लंडन

महू

भीम जन्मभूमी

दिल्ली

डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक, दिल्ली

मुंबई

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक, मुंबई (समतेचा पुतळा)

लंडन

डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर स्मारक, युनायटेड किंग्डम

दीक्षाभूमी

दीक्षाभूमी, नागपूर

चैत्यभूमी

चैत्यभूमी, मुंबई

इतर स्थळे

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनाशी संबंधित इतर स्थळे

• संकल्प भूमी, वडोदरा, गुजरात
• क्रांतिभूमी - चवदार तळे, महाड
• मुक्तिभूमी - येवला, नाशिक जिल्हा
• दीक्षाभूमी - नागपूर
• दीक्षाभूमी, चंद्रपूर