महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्र्यांची यादी

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री या पानावरून पुनर्निर्देशित)
महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री
Chief Minister of Maharashtra
महाराष्ट्रा शासनाची मुद्रा
भारती ध्वजचिन्ह
विद्यमान
एकनाथ शिंदे
३० जून २०२२ पासून
महाराष्ट्र सरकार
दर्जा राज्यशासनाचे प्रमुख
सदस्यता महाराष्ट्राचे विधिमंडळ (विधानसभा किंवा विधान परिषद)
निवास वर्षा निवास, मुंबई
मुख्यालय मंत्रालय, मुंबई
नियुक्ती कर्ता महाराष्ट्राचे राज्यपाल
कालावधी ५ वर्ष
पूर्वाधिकारी मुंबई राज्याचे मुख्यमंत्री
निर्मिती १ मे १९६०
पहिले पदधारक यशवंतराव चव्हाण (१९६०-१९६२)
उपाधिकारी महाराष्ट्राचे उपमुख्यमंत्री

महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री हे महाराष्ट्र राज्यशासनाचे प्रमुख असतात. महाराष्ट्र विधानसभेत बहुमत प्राप्त केलेल्या पक्षाला (किंवा युतीला) महाराष्ट्राचे राज्यपाल सरकार स्थापन करण्यासाठी आमंत्रित करतात आणि मुख्यमंत्र्यांची नियुक्ती करतात. जर मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतलेली व्यक्ती महाराष्ट्राच्या विधानसभेचा किंवा विधानपरिषदेचा सदस्य नसेल, तर भारतीय राज्यघटनेनुसार त्या व्यक्तीस शपथ घेतल्यापासून सहा महिन्यांच्या आत विधानसभेचा किंवा विधानपरिषदेचा सदस्य होणे आवश्यक आहे, नाहीतर मुख्यमंत्री पदाचा राजीनामा द्यावा लागतो. मुख्यमंत्री पदासाठी कोणत्याही मुदतीच्या मर्यादा नाहीत, जोपर्यंत विधानसभेत बहुमत आहे तो पर्यंत ती व्यक्ती मुख्यमंत्री पदावर राहू शकते. विधानसभेचा कालावधी हा पाच वर्षाचा असतो.

१ मे १९६० रोजी द्विभाषिक मुंबई राज्याचे विघटन करून महाराष्ट्राची निर्मिती झाली. १९५६ पासून मुंबई राज्याचे तिसरे मुख्यमंत्री म्हणून कार्यरत असलेले भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे यशवंतराव चव्हाण हे महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री झाले. त्यांनी १९६२ च्या विधानसभा निवडणुकीपर्यंत पदभार सांभाळला. त्यांच्यानंतर मारोतराव कन्ननवार हे महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झाले, परंतु पदावर असतानाच त्यांचे अकाली निधन झाले. ५ डिसेंबर १९६३ ते २१ फेब्रुवारी १९७५ या काळात ११ वर्षांहून अधिक काळ कार्यभार सांभाळणारे वसंतराव नाईक आतापर्यंत सर्वाधिक काळ महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री राहिले आहेत. देवेंद्र फडणवीस (२०१४-२०१९) पर्यंत पूर्ण पाच वर्षांचा कार्यकाळ (१९६७-१९७२) पूर्ण करणारे ते पहिले आणि एकमेव मुख्यमंत्री होते. शरद पवार हे महाराष्ट्राचे आतापर्यंतचे सर्वात कमी वयात मुख्यमंत्री होणारे व्यक्ती आहेत आणि सर्वाधिक चार वेळा ते महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री राहिले आहेत.

आतापर्यंत, राज्यात तीनदा राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली आहे: पहिली १९८० मध्ये आणि नंतर २०१४ आणि २०१९ मध्ये लागू करण्यात आली.

३० जून २०२२ पासून विद्यमान बाळासाहेबांची शिवसेनेचे एकनाथ शिंदे हे महाराष्ट्राचे विद्यमान मुख्यमंत्री आहेत.

पूर्वगामी[संपादन]

मुंबई प्रांताचे पंतप्रधान (१९३७ - १९४७)[संपादन]

मुंबई प्रांताचे पंतप्रधान (१९३७ - १९४७)
अनुक्रम चित्र नाव कार्यकाळ पक्ष विधानसभा

(निवडणूक)

द्वारे नियुक्त

(राज्यपाल)

पासून पर्यंत कालावधी
१ सर धनजीशाह बोमनजी कूपर १ एप्रिल १९३७ १९ जुलै १९३७[१] &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000109.000000१०९ दिवस अपक्ष १ली प्रांतीय

विधानसभा (१९३७)

The Lord Brabourne
२ बाळ गंगाधर खेर १९ जुलै १९३७[१][२] २ नोव्हेंबर १९३९[३] &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000106.000000१०६ दिवस भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस Robert Duncan Bell
- रिक्त

(राज्यपाल राजवट)

२ नोव्हेंबर

१९३९

३० मार्च १९४६ &0000000000000006.000000६ वर्षे, &0000000000000148.000000१४८ दिवस N/A विसर्जित -
(२) बाळ गंगाधर खेर ३० मार्च १९४६ १५ ऑगस्ट १९४७ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000138.000000१३८ दिवस भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस २री प्रांतीय

विधानसभा

(१९४६)

Sir John Colville

मुंबई राज्याचे मुख्यमंत्री (१९४७–५६)[संपादन]

मुंबई राज्याचे मुख्यमंत्री (१९४७–५६)
अनुक्रम चित्र नाव मतदारसंघ कार्यकाळ विधानसभा

(निवडणूक)

द्वारे नियुक्त

(राज्यपाल)

पक्ष
१
बाळ गंगाधर खेर विधान परिषद सदस्य १५ ऑगस्ट १९४७ २१ एप्रिल १९५२ &0000000000000004.000000४ वर्षे, &0000000000000250.000000२५० दिवस प्रांतीय

विधानसभा

(१९४६)

Sir John Colville भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस
२
मोरारजी देसाई बुलसर चिखली २१ एप्रिल १९५२ ३१ ऑक्टोबर १९५६ &0000000000000004.000000४ वर्षे, &0000000000000193.000000१९३ दिवस पहिली

(मुंबई विधानसभा निवडणूक १९५२)

Raja Sir Maharaj Singh
मुंबई राज्याचे मुख्यमंत्री (१९५६–६०)

(राज्य पुनर्रचना कायदा, १९५६)

३
यशवंतराव चव्हाण कराड उत्तर १ नोव्हेंबर १९५६ ५ एप्रिल १९५७ &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000181.000000१८१ दिवस पहिली

(मुंबई विधानसभा निवडणूक १९५२)

Harekrushna Mahatab भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस
५ एप्रिल १९५७ ३० एप्रिल १९६० दुसरी

(मुंबई विधानसभा निवडणूक १९५७)

श्री प्रकाश


महाराष्ट्र राज्याचे मुख्यमंत्री[संपादन]

महाराष्ट्र राज्याचे मुख्यमंत्री (१९६० – वर्तमान)
अनुक्रम चित्र नाव मतदारसंघ कार्यकाळ विधानसभा

(निवडणूक)

द्वारे नियुक्त

(राज्यपाल)

पक्ष

(युती)

पासून पर्यंत कालावधी
१
यशवंतराव चव्हाण कराड उत्तर १ मे १९६० २० नोव्हेंबर १९६२ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000203.000000२०३ दिवस पहिली
(मुंबई विधानसभा निवडणूक १९५७) 		भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस
२ मारोतराव कन्नमवार साओली २० नोव्हेंबर १९६२ २४ नोव्हेंबर १९६३ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000004.000000४ दिवस दुसरी
(विधानसभा निवडणूक १९६२)
३ बाळासाहेब सावंत चिपळूण २५ नोव्हेंबर १९६३ ५ डिसेंबर १९६३ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000010.000000१० दिवस
४ वसंतराव नाईक पुसद ५ डिसेंबर १९६३ १ मार्च १९६७ &0000000000000011.000000११ वर्षे, &0000000000000078.000000७८ दिवस
१ मार्च १९६७ १३ मार्च १९७२ तिसरी
(विधानसभा निवडणूक १९६७)
१३ मार्च १९७२ २१ फेब्रुवारी १९७५ चौथी
(विधानसभा निवडणूक १९७२)
५ शंकरराव चव्हाण भोकर २१ फेब्रुवारी १९७५ १७ मे १९७७ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000085.000000८५ दिवस
६ वसंतराव दादा पाटील विधान परिषद सदस्य १७ मे १९७७ ५ मार्च १९७८ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000062.000000६२ दिवस
सांगली ५ मार्च १९७८ १८ जुलै १९७८ पाचवी
(विधानसभा निवडणूक १९७८) 		भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (अरसू)
७
शरद पवार बारामती १८ जुलै १९७८ १७ फेब्रुवारी १९८० &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000214.000000२१४ दिवस भारतीय काँग्रेस (समाजवादी)
– State Emblem of India रिक्तराष्ट्रपती राजवट – १७ फेब्रुवारी १९८० ९ जून १९८० &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000113.000000११३ दिवस विसर्जित N/A
८ अब्दुल रहमान अंतुले श्रीवर्धन ९ जून १९८० २१ जानेवारी १९८२ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000226.000000२२६ दिवस सहावी
(विधानसभा निवडणूक १९८०) 		भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस
९ बाबासाहेब भोसले नेहरूनगर २१ जानेवारी १९८२ २ फेब्रुवारी १९८३ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000012.000000१२ दिवस
(६) वसंतराव दादा पाटील सांगली २ फेब्रुवारी १९८३ ३ जून १९८५ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000121.000000१२१ दिवस
१० शिवाजीराव निलंगेकर निलंगा ३ जून १९८५ १२ मार्च १९८६ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000282.000000२८२ दिवस सातवी
(विधानसभा निवडणूक १९८५)
(५) शंकरराव चव्हाण विधान परिषद सदस्य १२ मार्च १९८६ २६ जून १९८८ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000106.000000१०६ दिवस
(७)
शरद पवार बारामती २६ जून १९८८ ४ मार्च १९९० &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000364.000000३६४ दिवस
४ मार्च १९९० २५ जून १९९१ आठवी
(विधानसभा निवडणूक १९९०)
११ सुधाकरराव नाईक पुसद २५ जून १९९१ ६ मार्च १९९३ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000254.000000२५४ दिवस
(७)
शरद पवार विधान परिषद सदस्य ६ मार्च १९९३ १४ मार्च १९९५ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000008.000000८ दिवस
१२ मनोहर जोशी दादर १४ मार्च १९९५ १ फेब्रुवारी १९९९ &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000324.000000३२४ दिवस नववी
(विधानसभा निवडणूक १९९५) 		शिवसेना(शिवसेना-भाजप)
१३ नारायण राणे मालवण १ फेब्रुवारी १९९९ १८ ऑक्टोबर १९९९ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000259.000000२५९ दिवस
१४
विलासराव देशमुख लातूर शहर १८ ऑक्टोबर १९९९ १८ जानेवारी २००३ &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000092.000000९२ दिवस दहावी
(विधानसभा निवडणूक १९९९) 		भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस(काँग्रेस-राष्ट्रवादी)
१५
सुशीलकुमार शिंदे सोलापूर दक्षिण १८ जानेवारी २००३ १ नोव्हेंबर २००४ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000288.000000२८८ दिवस
(१४)
विलासराव देशमुख लातूर शहर १ नोव्हेंबर २००४ ८ डिसेंबर २००८ &0000000000000004.000000४ वर्षे, &0000000000000037.000000३७ दिवस अकरावी
(विधानसभा निवडणूक २००४)
१६
अशोक चव्हाण भोकर ८ डिसेंबर २००८ ७ नोव्हेंबर २००९ &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000338.000000३३८ दिवस
७ नोव्हेंबर २००९ ११ नोव्हेंबर २०१० बारावी
(विधानसभा निवडणूक २००९)
१७
पृथ्वीराज चव्हाण विधान परिषद सदस्य ११ नोव्हेंबर २०१० २८ सप्टेंबर २०१४ &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000321.000000३२१ दिवस
– State Emblem of India रिक्तराष्ट्रपती राजवट – २८ सप्टेंबर २०१४ ३१ ऑक्टोबर २०१४ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000033.000000३३ दिवस विसर्जित सी. विद्यासागर राव N/A
१८ देवेंद्र फडणवीस नैर्ऋत्य नागपूर ३१ ऑक्टोबर २०१४ १२ नोव्हेंबर २०१९ &0000000000000005.000000५ वर्षे, &0000000000000012.000000१२ दिवस तेरावी
(विधानसभा निवडणूक २०१४) 		भारतीय जनता पक्ष(शिवसेना-भाजप)
– State Emblem of India रिक्तराष्ट्रपती राजवट – १२ नोव्हेंबर २०१९ २३ नोव्हेंबर २०१९ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000011.000000११ दिवस चौदावी
(विधानसभा निवडणूक २०१९) 		भगत सिंह कोश्यारी N/A
(१८) देवेंद्र फडणवीस नैर्ऋत्य नागपूर २३ नोव्हेंबर २०१९ २८ नोव्हेंबर २०१९ &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000005.000000५ दिवस भारतीय जनता पक्ष(भाजप-राष्ट्र्वादी)
१९
उद्धव ठाकरे विधान परिषद सदस्य २८ नोव्हेंबर २०१९ ३० जून २०२२ &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000214.000000२१४ दिवस शिवसेना(महाविकास आघाडी)
२० एकनाथ शिंदे कोपरी-पाचपाखाडी ३० जून २०२२ विद्यमान &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000096.000000९६ दिवस बाळासाहेबांची शिवसेना(युती)

सांख्यिकी[संपादन]

मुख्यमंत्री पदाच्या कालावधीनुसार मुख्यमंत्र्यांची यादी[संपादन]

# नाव पक्ष कालावधी
सलग सर्वात लांब कालावधी एकूण कालावधी मुख्यमंत्री पद धारण
१ वसंतराव नाईक भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000011.000000११ वर्षे, &0000000000000078.000000७८ दिवस &0000000000000011.000000११ वर्षे, &0000000000000078.000000७८ दिवस ०३
२ विलासराव देशमुख भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000004.000000४ वर्षे, &0000000000000037.000000३७ दिवस ७ वर्षे, १२९ दिवस ०२
३ शरद पवार INC/INC(S) &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000364.000000३६४ दिवस ६ वर्षे, २२१ दिवस ०४
४ यशवंतराव चव्हाण भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000006.000000६ वर्षे, &0000000000000019.000000१९ दिवस &0000000000000006.000000६ वर्षे, &0000000000000019.000000१९ दिवस ०१
५ देवेंद्र फडणवीस भारतीय जनता पक्ष &0000000000000005.000000५ वर्षे, &0000000000000012.000000१२ दिवस ५ वर्षे, १७ दिवस ०२
६ शंकरराव चव्हाण भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000106.000000१०६ दिवस ४ वर्षे, १९१ दिवस ०२
७ मनोहर जोशी शिवसेना &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000324.000000३२४ दिवस &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000324.000000३२४ दिवस ०१
८ पृथ्वीराज चव्हाण भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000321.000000३२१ दिवस &0000000000000003.000000३ वर्षे, &0000000000000321.000000३२१ दिवस ०१
९ वसंतराव दादा पाटील भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000121.000000१२१ दिवस ३ वर्षे, १८३ दिवस ०३
१० उद्धव ठाकरे शिवसेना &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000214.000000२१४ दिवस &0000000000000002.000000२ वर्षे, &0000000000000214.000000२१४ दिवस ०१
११ अशोक चव्हाण भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000338.000000३३८ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000338.000000३३८ दिवस ०२
१२ सुशीलकुमार शिंदे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000288.000000२८८ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000288.000000२८८ दिवस ०१
१३ सुधाकरराव नाईक भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000254.000000२५४ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000254.000000२५४ दिवस ०१
१४ अब्दुल रहमान अंतुले भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000226.000000२२६ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000226.000000२२६ दिवस ०१
१५ बाबासाहेब भोसले भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000012.000000१२ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000012.000000१२ दिवस ०१
१६ मारोतराव कन्नमवार भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000004.000000४ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000004.000000४ दिवस ०१
१७ शिवाजीराव निलंगेकर भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000282.000000२८२ दिवस &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000282.000000२८२ दिवस ०१
१८ नारायण राणे शिवसेना &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000259.000000२५९ दिवस &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000259.000000२५९ दिवस ०१
१९ एकनाथ शिंदे बाळासाहेबांची शिवसेना &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000096.000000९६ दिवस &0000000000000001.000000१ वर्ष, &0000000000000096.000000९६ दिवस ०१*
२० बाळासाहेब सावंत भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000010.000000१० दिवस &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.000000० वर्षे, &0000000000000010.000000१० दिवस ०१

राजकीय पक्ष त्यांच्या मुख्यमंत्री पद धारण केलेल्या सदस्यांच्या एकूण कालावधीनुसार (२६ डिसेंबर २०२२)[संपादन]

No. Political party मुख्यमंत्र्यांची संख्या मुख्यमंत्री पद धारण केलेले एकूण दिवस
१ भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस १३ १७,५७६ दिवस
२ शिवसेना ४ ३,०८३ दिवस
३ भारतीय जनता पक्ष १ १,८७१ दिवस
४ INC(S) style="background-color: साचा:Party color" | १ ५७९ दिवस
५ बाळासाहेबांची शिवसेना १ ४६१ दिवस
६ INC(U) style="background-color: साचा:Party color" | १ १३५ दिवस

बाह्य दुवे[संपादन]


हे सुद्धा पहा[संपादन]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ a b Bombay 1937-1938: A Review of the Administration of the Bombay Presidency. Mumbai: Government Central Press, Bombay. 1939. pp. 160–161.
  2. ^ "Chief Ministers (1937 to 2019)" (PDF). Maharashtra Legislature. 15 May 2021 रोजी पाहिले.
  3. ^ "Forgotten fact: Most Mumbaiites are breaking the law when they grab a drink".
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=महाराष्ट्राच्या_मुख्यमंत्र्यांची_यादी&oldid=2296275" पासून हुडकले