भारतातील महिला राज्यपाल व उपराज्यपालांची यादी
भारतामध्ये, राज्यपाल हे सर्वअठ्ठावीस राज्यांचे घटनात्मक प्रमुख असतात. राज्यपालांची नियुक्ती भारताचे राष्ट्रपती पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी करतात आणि राष्ट्रपतींच्या मर्जीनुसार हे पद धारण करतात.
भारताचे संविधान राज्यपालांना त्यांच्या स्वतःच्या विवेकबुद्धीनुसार कार्य करण्याचा अधिकार देते, जसे की मंत्रालयाची नियुक्ती किंवा बरखास्त करण्याची क्षमता, राष्ट्रपती राजवटीची शिफारस करणे किंवा राष्ट्रपतींच्या संमतीसाठी विधेयके राखून ठेवणे. वर्षानुवर्षे, या विवेकाधिकारांच्या वापरामुळे निवडून आलेले मुख्यमंत्री आणि केंद्र सरकार -नियुक्त राज्यपाल यांच्यात संघर्ष निर्माण झाले आहे.
अंदमान आणि निकोबार बेटे, दिल्ली, जम्मू आणि काश्मीर, लडाख आणि पुद्दुचेरी या केंद्रशासित प्रदेशांचे नेतृत्व उपराज्यपाल करतात.
सरोजिनी नायडू या भारतीय राज्याच्या राज्यपाल झालेल्या पहिल्या महिला होत्या. [१] १५ ऑगस्ट १९४७ ते २ मार्च १९४९ पर्यंत त्यांनी उत्तर प्रदेशचे राज्यपाल म्हणून काम केले. त्यांची मुलगी, पद्मजा नायडू, पश्चिम बंगालमध्ये जवळपास ११ वर्षांच्या कार्यकाळासह सर्वात जास्त काळ काम करणाऱ्या महिला राज्यपाल आहेत. [२] तमिळिसई सौंदरराजन या तेलंगणाच्या पहिल्या महिला राज्यपाल म्हणून नुकत्याच नियुक्ती झाल्या आहेत. [३]
राज्यपाल
[संपादन]पदस्ठ राज्यपाल
क्र. | नाव | चित्र | पद सांभाळले | पद सोडले | कार्यकाळ | राज्य | संदर्भ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
१ | सरोजिनी नायडू | १५ ऑगस्ट १९४७ | २ मार्च १९४९ | १ वर्ष, १९९ दिवस | संयुक्त प्रांत | [४] | |
२ | पद्मजा नायडू | ३ नोव्हेंबर १९५६ | ३१ मे १९६७ | १० वर्षे, २०९ दिवस | पश्चिम बंगाल | [५] | |
३ | विजयालक्ष्मी पंडित | २८ नोव्हेंबर १९६२ | १८ ऑक्टोबर १९६४ | १ वर्ष, ३२५ दिवस | महाराष्ट्र | [६] | |
४ | शारदा मुखर्जी | ५ मे १९७७ | १४ ऑगस्ट १९७८ | १ वर्ष, १०१ दिवस | आंध्र प्रदेश | [७] | |
१४ ऑगस्ट १९७८ | ५ ऑगस्ट १९८३ | ४ वर्षे, ३५६ दिवस | गुजरात | [८] | |||
५ | ज्योती व्यंकटाचलम | १४ ऑक्टोबर १९७७ | २७ ऑक्टोबर १९८२ | ५ वर्षे, १३ दिवस | केरळ | [९] | |
६ | कुमुदबेन जोशी | २६ नोव्हेंबर १९८५ | २ फेब्रुवारी १९९० | ४ वर्षे, ६८ दिवस | आंध्र प्रदेश | [१०] | |
७ | राम दुलारी सिन्हा | २३ फेब्रुवारी १९८८ | १२ फेब्रुवारी १९९० | १ वर्ष, ३५४ दिवस | केरळ | [९] | |
८ | सरला ग्रेवाल | ३१ मार्च १९८९ | ५ फेब्रुवारी १९९० | ० वर्षे, ३११ दिवस | मध्य प्रदेश | [११] | |
९ | शीला कौल | १७ नोव्हेंबर १९९५ | २३ एप्रिल १९९६ | ० वर्षे, १५८ दिवस | हिमाचल प्रदेश | [१२] | |
१० | फातिमा बीवी | २५ जानेवारी १९९७ | १ जुलै २००१ | ४ वर्षे, १५७ दिवस | तमिळनाडू | [१३] | |
११ | व्ही.एस. रमादेवी | २६ जुलै १९९७ | १ डिसेंबर १९९९ | २ वर्षे, १२८ दिवस | हिमाचल प्रदेश | [१२] | |
२ डिसेंबर १९९९ | २० ऑगस्ट २००२ | २ वर्षे, २६१ दिवस | कर्नाटक | [१४] | |||
१२ | प्रतिभा पाटील | ८ नोव्हेंबर २००४ | २३ जून २००७ | २ वर्षे, २२७ दिवस | राजस्थान | [१५] | |
१३ | प्रभा राव | १९ जुलै २००८ | २४ जानेवारी २०१० | १ वर्ष, १८९ दिवस | हिमाचल प्रदेश | [१२] | |
२५ जानेवारी २०१० | २६ एप्रिल २०१० | ० वर्षे, ९१ दिवस | राजस्थान | [१६] | |||
१४ | मार्गारेट अल्वा | ६ ऑगस्ट २००९ | १४ मे २०१२ | २ वर्षे, २६२ दिवस | उत्तराखंड | [१७] | |
१२ मे २०१२ | ७ ऑगस्ट २०१४ | २ वर्षे, ८७ दिवस | राजस्थान | [१८] | |||
१५ | कमला बेनीवाल | २७ नोव्हेंबर २००९ | ६ जुलै २०१४ | ४ वर्षे, २२१ दिवस | गुजरात | [१९] | |
६ जुलै २०१४ | ६ ऑगस्ट २०१४ | ० वर्षे, ३१ दिवस | मिझोरम | [२०] | |||
१६ | उर्मिला सिंह | २५ जानेवारी २०१० | २७ जानेवारी २०१५ | ५ वर्षे, २ दिवस | हिमाचल प्रदेश | [२१] | |
१७ | शीला दीक्षित | ११ मार्च २०१४ | २५ ऑगस्ट २०१४ | ० वर्षे, १६७ दिवस | केरळ | [२२] | |
१८ | मृदुला सिन्हा | ३१ ऑगस्ट २०१४ | २ नोव्हेंबर २०१९ | ५ वर्षे, ६३ दिवस | गोवा | [२३] | |
१९ | द्रौपदी मुर्मू | १८ मे २०१५ | १३ जुलै २०२१ | ६ वर्षे, ५६ दिवस | झारखंड | [२४] | |
२० | नजमा हेपतुल्ला | २१ ऑगस्ट २०१६ | १० ऑगस्ट २०२१ | ४ वर्षे, ३५४ दिवस | मणिपूर | [२५] | |
२१ | आनंदीबेन पटेल* | २३ जानेवारी २०१८ | २८ जुलै २०१९ | १ वर्ष, १८६ दिवस | मध्य प्रदेश | ||
१५ ऑगस्ट २०१८ | २८ जुलै २०१९ | ० वर्षे, ३४७ दिवस | छत्तीसगढ | [२६] | |||
२९ जुलै २०१९ | पदस्थ | ५ वर्षे, ७० दिवस | उत्तर प्रदेश | [२७] | |||
२२ | बेबी रानी मौर्य | २६ ऑगस्ट २०१८ | १५ सप्टेंबर २०२१ | ३ वर्षे, २० दिवस | उत्तराखंड | ||
२३ | अनुसुइया उईके* | २९ जुलै २०१९ | २२ फेब्रुवारी २०२३ | ३ वर्षे, २०८ दिवस | छत्तीसगढ | [२८] | |
२३ फेब्रुवारी २०२३ | पदस्थ | १ वर्ष, २२७ दिवस | मणिपूर | ||||
२४ | तमिळिसई सौंदरराजन* | ८ सप्टेंबर २०१९ | पदस्थ | ५ वर्षे, २९ दिवस | तेलंगणा | [२९] |
उपराज्यपाल
[संपादन]पदस्थ उपराज्यपाल
क्र. | चित्र | नाव | पदाची मुदत | केंद्रशासित प्रदेश | यांनी नियुक्ती केली | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
पदभार स्वीकारला | पदभार सोडले | कार्यकाळ | |||||
१ | चंद्रावती | १९ फेब्रुवारी १९९० | १८ डिसेंबर १९९० | ० वर्षे, ३०२ दिवस | पुद्दुचेरी | रामस्वामी वेंकटरमण | |
२ | राजेंद्र कुमारी बाजपेयी | २ मे १९९५ | २२ एप्रिल १९९८ | २ वर्षे, ३५५ दिवस | शंकर दयाळ शर्मा | ||
३ | रजनी राय | २३ एप्रिल १९९८ | २९ जुलै २००२ | ४ वर्षे, ९७ दिवस | के.आर. नारायणन | ||
४ | किरण बेदी | २९ मे २०१६ | १६ फेब्रुवारी २०२१ | ४ वर्षे, २६३ दिवस | प्रणब मुखर्जी | ||
५ | तमिळिसई सौंदरराजन | १६ फेब्रुवारी २०२१ | पदस्थ | ३ वर्षे, २३४ दिवस | रामनाथ कोविंद |
संदर्भ
[संपादन]- ^ "Sarojini Naidu: The first woman to become the governor of an Indian state". CNN-IBN. 13 February 2014. 25 March 2016 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
- ^ Shubhojit (10 July 2014). "Women Governors in India". Elections.in. 25 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "President appoints five new governors including Tamilisai Soundararajan in Telangana". The Hindu. September 2019. 1 September 2019 रोजी पाहिले.
- ^ "Shrimati Sarojini Naidu, Governor of UP". National Informatics Centre, UP State Union. 21 January 2011 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Former Governors of West Bengal". West Bengal Government. 9 November 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Previous Governors List of Maharashtra". Maharashtra Government. 6 February 2009 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Former Governors of Andhra Pradesh". Andhra Pradesh Government. 5 April 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Sharda Mukherjee, Former Governor of Gujarat". Gujarat Government. 2013-12-03 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ a b "Kerala Legislature - Governors". Kerala Government. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Former Governors of AP". National Informatics Centre, AP State Union. 5 April 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Sarla Grewal, Governor of Madhya Pradesh". NIC. 11 November 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ a b c "Former Governors of Himachal Pradesh". Himachal Pradesh Government. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Former Governors of Tamilnadu". Tamil Nadu Government. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Ramadevi, Governor of Karnataka". Karnataka Government. 12 March 2012 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "Ex Governor of Rajasthan". Rajasthan Legislative Assembly Secretariat. 4 August 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 26 June 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "President appoints Governors". Press Information Bureau, New Delhi Press release dated 16 January 2010. 22 October 2013 रोजी पाहिले.
- ^ "Margaret Alva, Governor of Uttarakhand". Uttarakhand Government. 2021-05-12 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 8 July 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Margaret Alva, Governor of Rajasthan". Rajasthan Government. 17 July 2013 रोजी पाहिले.
- ^ "Kamla Beniwal, Governor of Gujarat". Gujarat Government. 2013-07-27 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "The story behind Kamla Beniwal's dismissal". The Hindu. 8 August 2014. 2 March 2018 रोजी पाहिले.
- ^ "Urmila Singh, Governor of Himachal Pradesh". Himachal Pradesh Government. 17 July 2013 रोजी पाहिले.
- ^ Jain, Bharti (4 March 2014). "Sheila Dikshit, Governor of Kerala". The Times of India. 4 March 2014 रोजी पाहिले.
- ^ Kamat, Prakash (31 August 2014). "Mridula Sinha sworn-in as Goa Governor". The Hindu.
- ^ "Draupadi Murmu Sworn In as First Woman Governor of Jharkhand". NDTV. 18 May 2015. 15 January 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Manipur: Najma Heptulla to be sworn-in as Governor on Sunday". Indian Express. 21 August 2016. 21 August 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Anandiben Patel, Governor of Chhattisgarh". Chhattisgarh Government. 23 July 2019 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
- ^ "Anandiben Patel Takes Oath As Uttar Pradesh Governor". NDTV. 29 July 2019 रोजी पाहिले.
- ^ "Anusuiya Uikey takes oath as governor of Chhattisgarh". India Today. 29 July 2019 रोजी पाहिले.
- ^ "Tamil Nadu BJP chief Tamilisai Soundararajan sworn in as second Telangana Governor". Hindustan Times. 8 September 2019. 8 September 2019 रोजी पाहिले.