"नारायण सुर्वे" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
No edit summary |
||
ओळ ३०: | ओळ ३०: | ||
| तळटिपा = |
| तळटिपा = |
||
}} |
}} |
||
'''नारायण गंगाराम सुर्वे''' ( |
'''नारायण गंगाराम सुर्वे''' (जन्म : १५ ऑक्टोबर १९२६; मृत्यू : १६ ऑगस्ट २०१०]]) हे [[मराठी भाषा|मराठी भाषेतील]] कवी होते. साहित्य क्षेत्रातील योगदानासाठी यांना इ.स. १९९८चा [[पद्मश्री पुरस्कार]] देण्यात आला. |
||
⚫ | |||
नारायण सुर्वे यांच्या वरती मार्क्सवादी विचाराचा पगडा होता ,आपलया लेखणीतून त्यांनी समाज परिवर्तनाची कवने लिहिली. |
नारायण सुर्वे यांच्या वरती मार्क्सवादी विचाराचा पगडा होता ,आपलया लेखणीतून त्यांनी समाज परिवर्तनाची कवने लिहिली. |
||
⚫ | |||
== जीवन == |
== जीवन == |
||
नारायण गंगाराम सुर्वे अनाथ मूल म्हणून वाढले. जन्म झाल्यावर जन्मदात्रीने त्यावेळी नवजात अर्भक असलेल्या नारायणास सोडून दिले. मुंबईच्या इंडिया वुलन मिलमध्ये कामगार म्हणून नोकरी करणारा गंगाराम कुशाजी सुर्वे व त्याची कामगार पत्नी काशीबाई यांनी अनाथ असलेल्या नारायणास मात्यापित्यांचे छत्र दिले <ref name = "दुसऱ्या पिढीचे">{{स्रोत पुस्तक | दुवा = | शीर्षक = दुसऱ्या पिढीचे आत्मकथन | संपादक = उज्ज्वला मेहेंदळे | प्रकाशक = मुंबई मराठी साहित्य संघ | वर्ष = इ.स. २००८ | भाषा = मराठी }}</ref>. गंगाराम सुर्वे इंडिया वुलन मिलच्या स्पिनिंग खात्यात साचेवाल्याचे काम करत असे, तर काशीबाई त्याच गिरणीच्या बाइंडिंग खात्यात कामगार म्हणून नोकरी करत. हे दाम्पत्य मुळचे कोकणातील हेताचीवाडी भुईबावडा येथील |
नारायण गंगाराम सुर्वे अनाथ मूल म्हणून वाढले. जन्म झाल्यावर जन्मदात्रीने त्यावेळी नवजात अर्भक असलेल्या नारायणास सोडून दिले. मुंबईच्या इंडिया वुलन मिलमध्ये कामगार म्हणून नोकरी करणारा गंगाराम कुशाजी सुर्वे व त्याची कामगार पत्नी काशीबाई यांनी अनाथ असलेल्या नारायणास मात्यापित्यांचे छत्र दिले <ref name = "दुसऱ्या पिढीचे">{{स्रोत पुस्तक | दुवा = | शीर्षक = दुसऱ्या पिढीचे आत्मकथन | संपादक = उज्ज्वला मेहेंदळे | प्रकाशक = मुंबई मराठी साहित्य संघ | वर्ष = इ.स. २००८ | भाषा = मराठी }}</ref>. गंगाराम सुर्वे इंडिया वुलन मिलच्या स्पिनिंग खात्यात साचेवाल्याचे काम करत असे, तर काशीबाई त्याच गिरणीच्या बाइंडिंग खात्यात कामगार म्हणून नोकरी करत. हे दाम्पत्य मुळचे कोकणातील हेताचीवाडी भुईबावडा येथील होते. त्यांनी नारायणास मराठी चौथीपर्यंत शिक्षण दिले. पुढील शिक्षण नारायण सुर्वे यांनी स्वतःच्या हिमतीवर पूर्ण केले. |
||
गुजराण करण्यासाठी नारायण छोटेमोठे व्यवसाय करत असे. या काळात स्वतःच्या हिंमतीने तो लिहिण्या-वाचण्यास शिकला {{संदर्भ हवा}}. इ.स. १९६२ साली त्यांनी लिहिलेल्या कवितांचा पहिला संग्रह - "''ऐसा गा मी ब्रह्म''" - प्रकाशित झाला. |
गुजराण करण्यासाठी नारायण छोटेमोठे व्यवसाय करत असे. या काळात स्वतःच्या हिंमतीने तो लिहिण्या-वाचण्यास शिकला {{संदर्भ हवा}}. इ.स. १९६२ साली त्यांनी लिहिलेल्या कवितांचा पहिला संग्रह - "''ऐसा गा मी ब्रह्म''" - प्रकाशित झाला. |
||
ओळ ५७: | ओळ ५८: | ||
* चित्रपट दिगदर्शक राजदत्त यांना 'पद्मश्री नारायण सुर्वे जीवनगौरव पुरस्कार (१३ ऑगस्ट २०१६) |
* चित्रपट दिगदर्शक राजदत्त यांना 'पद्मश्री नारायण सुर्वे जीवनगौरव पुरस्कार (१३ ऑगस्ट २०१६) |
||
* नागराज मंजुळे यांना ‘उन्हाच्या कटाविरुद्ध’ या पुस्तकासाठी नारायण सुर्वे काव्य प्रतिभा पुरस्कार |
* नागराज मंजुळे यांना ‘उन्हाच्या कटाविरुद्ध’ या पुस्तकासाठी नारायण सुर्वे काव्य प्रतिभा पुरस्कार |
||
==नारायण सुर्वे यांच्यासंबंधी पुस्तके== |
|||
* सुर्व्यांच्या काव्याची इहवादी समीक्षा (डाॅ. [[श्रीपाद सबनीस]]) |
|||
== गौरव == |
== गौरव == |
||
* नारायण सुर्वे हे [[परभणी]] येथे इ.स. १९९५मध्ये भरलेल्या [[मराठी साहित्य संमेलन|अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे]] अध्यक्ष होते. |
* नारायण सुर्वे हे [[परभणी]] येथे इ.स. १९९५मध्ये भरलेल्या [[मराठी साहित्य संमेलन|अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे]] अध्यक्ष होते. |
||
==नारायण सुर्वे कला अकादमी== |
==नारायण सुर्वे कला अकादमी== |
१६:०४, २७ ऑक्टोबर २०१९ ची आवृत्ती
नारायण सुर्वे | |
---|---|
जन्म नाव | नारायण गंगाराम सुर्वे |
जन्म | ऑक्टोबर १५, इ.स. १९२६ |
मृत्यू |
ऑगस्ट १६, इ.स. २०१० मुंबई |
कार्यक्षेत्र | साहित्य |
भाषा | मराठी |
साहित्य प्रकार | कविता |
वडील | गंगाराम कुशाजी सुर्वे |
आई | काशीबाई गंगाराम सुर्वे |
पत्नी | कृष्णाबाई नारायण सुर्वे[साळुंके] |
पुरस्कार | पद्मश्री पुरस्कार (इ.स. १९९८) |
नारायण गंगाराम सुर्वे (जन्म : १५ ऑक्टोबर १९२६; मृत्यू : १६ ऑगस्ट २०१०]]) हे मराठी भाषेतील कवी होते. साहित्य क्षेत्रातील योगदानासाठी यांना इ.स. १९९८चा पद्मश्री पुरस्कार देण्यात आला.
नारायण सुर्वे यांच्या वरती मार्क्सवादी विचाराचा पगडा होता ,आपलया लेखणीतून त्यांनी समाज परिवर्तनाची कवने लिहिली.
नारायण सुर्वे यांच्या पत्नी कृष्णाबाई सुर्वे यांनी नारायण सुर्व्यांच्या आठवणी ’मास्तरांची सावली’ या आत्मकथनात्मक पुस्तकात लिहिल्या आहेत.
जीवन
नारायण गंगाराम सुर्वे अनाथ मूल म्हणून वाढले. जन्म झाल्यावर जन्मदात्रीने त्यावेळी नवजात अर्भक असलेल्या नारायणास सोडून दिले. मुंबईच्या इंडिया वुलन मिलमध्ये कामगार म्हणून नोकरी करणारा गंगाराम कुशाजी सुर्वे व त्याची कामगार पत्नी काशीबाई यांनी अनाथ असलेल्या नारायणास मात्यापित्यांचे छत्र दिले [१]. गंगाराम सुर्वे इंडिया वुलन मिलच्या स्पिनिंग खात्यात साचेवाल्याचे काम करत असे, तर काशीबाई त्याच गिरणीच्या बाइंडिंग खात्यात कामगार म्हणून नोकरी करत. हे दाम्पत्य मुळचे कोकणातील हेताचीवाडी भुईबावडा येथील होते. त्यांनी नारायणास मराठी चौथीपर्यंत शिक्षण दिले. पुढील शिक्षण नारायण सुर्वे यांनी स्वतःच्या हिमतीवर पूर्ण केले.
गुजराण करण्यासाठी नारायण छोटेमोठे व्यवसाय करत असे. या काळात स्वतःच्या हिंमतीने तो लिहिण्या-वाचण्यास शिकला [ संदर्भ हवा ]. इ.स. १९६२ साली त्यांनी लिहिलेल्या कवितांचा पहिला संग्रह - "ऐसा गा मी ब्रह्म" - प्रकाशित झाला.
प्रकाशित साहित्य
काव्य संग्रह
पुरस्कार
- कुसुमाग्रज प्रतिष्ठानचा जनस्थान पुरस्कार (इ.स. २००४)
- मध्यप्रदेश सरकारचा कबीर पुरस्कार
- पद्मश्री पुरस्कार (इ.स. १९९८)
नारायण सुर्वे यांच्या नावाचे पुरस्कार
- रयत शिक्षण संस्थेचे अनिल पाटील यांना नारायण सुर्वे जीवनगौरव पुरस्कार (१५ सप्टेंबर २०१७)
- चित्रपट दिगदर्शक राजदत्त यांना 'पद्मश्री नारायण सुर्वे जीवनगौरव पुरस्कार (१३ ऑगस्ट २०१६)
- नागराज मंजुळे यांना ‘उन्हाच्या कटाविरुद्ध’ या पुस्तकासाठी नारायण सुर्वे काव्य प्रतिभा पुरस्कार
नारायण सुर्वे यांच्यासंबंधी पुस्तके
- सुर्व्यांच्या काव्याची इहवादी समीक्षा (डाॅ. श्रीपाद सबनीस)
गौरव
- नारायण सुर्वे हे परभणी येथे इ.स. १९९५मध्ये भरलेल्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष होते.
नारायण सुर्वे कला अकादमी
तळागाळातील साहित्यिक व कलावंतांना हक्काचे व्यासपीठ मिळवून देण्यासाठी पुणे शहरात सुर्व्यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ ’नारायण सुर्वे कला अकादमी’ स्थापन करण्यात आली आहे. नारायण सुर्व्यांच्या पत्नी कृष्णाबाई या अकादमीच्या सध्याच्या(२०१२) कार्यकारी विश्वस्त आहेत. डिसेंबर २०१२ मध्ये सोलापूरचे कवी माधव पवार यांची अकादमीच्या उपाध्यक्षपदी निवड झाली आहे.
संदर्भ व नोंदी
बाह्य दुवे
- http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/6322351.cms. Missing or empty
|title=
(सहाय्य)
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |