ऊर्जा

ऊर्जा (इंग्लिश: Energy) म्हणजे कोणताही भौतिक बदल घडविण्याची अथवा कार्य करण्याची क्षमता होय. ऊर्जा म्हणजे कार्य करण्याची क्षमता. ऊर्जा निर्मितीसाठी इंधन आवश्यक असते. ऊर्जा ही सदैव स्थिर असते. ऊर्जा निर्माण वा नष्ट करता येत नाही. ती फक्त एका रूपातून दुसऱ्या रूपात बदलता येते. (उर्जेच्या अक्षयतेचा नियम). ऊर्जेचे दोन प्रकार आहेत: गतिज ऊर्जा व स्थितिज ऊर्जा. निळ्या रंगात ऊर्जा जास्त असते आणि तांबड्या रंगात कमी असते. एंट्रॉपी म्हणजे ऊजेंचे एका स्वरूपातून दुसऱ्या स्वरूपात रूपांतर होत असताना उपयोगात न येऊ शकलेली ऊर्जा. उष्णता, प्रकाश किंवा वीज हे उर्जेचे प्रकार आहेत. रेणूंची गती वाढली म्हणजे रेणूंची गतीज ऊर्जा वाढते. ऊर्जेलाही वस्तुमान असते.

उर्जा ही माणसाच्या जिवंत एक क्रांतीची गोष्ट आहे. परंतु मानव हा या उर्जेचा चुकीचा दुरुपयोग करत आहे.

भौतिकशास्त्रात,ऊर्जा ही परिमाणात्मक मालमत्ता आहे जी वस्तूवर काम करण्यासाठी किंवा उष्णतेसाठी वस्तूमध्येमध्ये हस्तांतरित केली जाणे आवश्यक आहे.उर्जा ही एक संरक्षित प्रमाणात आहे;उर्जेच्या अक्षयतेचा नियम असा आहे की उर्जा एका स्वरूपातून दुसऱ्या स्वरूपात रूपांतरित केली जाऊ शकते, परंतु तयार किंवा नष्ट केली जाऊ शकत नाही.उर्जाचे एसआय एकक जूल आहे,जी उर्जा एखादी वस्तू 1 न्यूटनच्या शक्तीच्या विरूद्ध 1 मीटर अंतरावर हलविण्याच्या कार्याद्वारेहस्तांतरित केलेली ऊर्जा आहे.उर्जेच्या सामान्य प्रकारांमध्ये फिरणार्‍या वस्तूची गतीशील ऊर्जा समाविष्ट असते,शक्ती क्षेत्रात एखाद्या वस्तूच्या स्थानाद्वारे संचयित केलेली संभाव्य उर्जा,घन वस्तू ओढून ठेवलेली लवचिक ऊर्जा,इंधन जळल्यावर सोडली जाणारी रासायनिक उर्जा,प्रकाश नेणारी तेजस्वी उर्जा आणि वस्तूच्या तापमानामुळे औष्णिक उर्जा.

हे सुद्धा पहा

• सौर ऊर्जा
• जलविद्युत
• आण्विक ऊर्जा