"साहित्य अकादमी पुरस्कार" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
छो clean up, replaced: तेलगू → तेलुगू using AWB |
No edit summary |
||
ओळ १: | ओळ १: | ||
'''साहित्य अकादमी पुरस्कार''' [[साहित्य|साहित्याच्या]] क्षेत्रात महत्त्वाचे योगदान |
'''साहित्य अकादमी पुरस्कार''' [[साहित्य|साहित्याच्या]] क्षेत्रात महत्त्वाचे योगदान करणार्या विविध भाषांतील साहित्यिकांना दिला जातो. साहित्यिकांमध्ये मानाचे स्थान असणार्या या पुरस्काराचे वितरण [[दिल्ली]] येथे होते. पन्नास हजार [[रुपये]] रोख आणि [[स्मृतिचिन्ह]] असे पुरस्काराचे स्वरूप आहे. |
||
[[इ.स.२००८]] |
[[इ.स.२००८]] सालचा साहित्य अकादमी पुरस्कार मराठीतील [[लेखक]] व कादंबरीकार [[श्याम मनोहर]] यांना "उत्सुकतेने मी झोपलो' या कादंबरीसाठी मिळाला. |
||
[[इ.स.२०१०]] सालचा पुरस्कार सरोज देशपांडे यांना ’अशी काळवेळ’ नावाच्या, मूळ शशी देशपांडेलिखित ’ ए मॅटर ऑफ़ टाइम’ या पुस्तकाच्या अनुवादासाठी मिळाला. |
|||
==भाषा== |
==भाषा== |
||
खालील २४ भारतीय भाषांमधील योगदानासाठी हा पुरस्कार देण्यात येतो.<ref>[http://www.sahitya-akademi.gov.in/old_version/awa10313.htm पुरस्कारासाठी मान्यता प्राप्त भाषांची यादी]</ref> |
खालील २४ भारतीय भाषांमधील योगदानासाठी हा पुरस्कार देण्यात येतो.<ref>[http://www.sahitya-akademi.gov.in/old_version/awa10313.htm पुरस्कारासाठी मान्यता प्राप्त भाषांची यादी]</ref> |
||
आसामी, इंग्रजी, उर्दू, ओरिया, कन्नड, काश्मिरी, कोंकणी, गुजराथी, डोग्री, तामिळ, तेलुगू, नेपाळी, पंजाबी, बंगाली, बोडो, मणिपुरी, मराठी, मलयालम, मैथिली, राजस्थानी, संथाळी, संस्कृत, सिंधी व हिंदी. |
|||
आसामी, बंगाली, बोडो, डोग्री, इंग्लीश, गुजराथी, हिंदी, कन्नड, कश्मिरी, कोंकणी, मैथीली, मलयालम, मणिपुरी, मराठी, नेपाळी, ओरिया, पंजाबी, राजस्थानी, संस्कृत, संथाली, सिंधी, तामिळ, तेलुगू, व उर्दू. |
|||
==मराठीतील पुरस्कार विजेते== |
==मराठीतील पुरस्कार विजेते== |
||
* १९५५ – [[तर्कतीर्थ लक्ष्मणशास्त्री जोशी]]– 'वैदिक |
* १९५५ – [[तर्कतीर्थ लक्ष्मणशास्त्री जोशी]]– 'वैदिक संस्कृतीचा विकास' |
||
* १९५६ – [[बाळ सीताराम मर्ढेकर]] – 'सौंदर्य आणि साहित्य' |
* १९५६ – [[बाळ सीताराम मर्ढेकर]] – 'सौंदर्य आणि साहित्य' |
||
* १९५७ – पुरस्कार वितरण नाही. |
* १९५७ – पुरस्कार वितरण नाही. |
||
* १९५८ – चिंतामणराव कोल्हटकर – ' |
* १९५८ – चिंतामणराव कोल्हटकर – 'बहुरूरूपी' |
||
* १९५९ – [[गणेश त्र्यंबक देशपांडे]] – 'भारतीय साहित्यशास्त्र' |
* १९५९ – [[गणेश त्र्यंबक देशपांडे]] – 'भारतीय साहित्यशास्त्र' |
||
* १९६० – [[वि.स. खांडेकर|विष्णु सखाराम खांडेकर]] – 'ययाति' |
* १९६० – [[वि.स. खांडेकर|विष्णु सखाराम खांडेकर]] – 'ययाति' |
||
ओळ २०: | ओळ २०: | ||
* १९६४ – [[रणजित देसाई]] – 'स्वामी' |
* १९६४ – [[रणजित देसाई]] – 'स्वामी' |
||
* १९६५ – [[पु.ल. देशपांडे]] – 'व्यक्ति आणि वल्ली' |
* १९६५ – [[पु.ल. देशपांडे]] – 'व्यक्ति आणि वल्ली' |
||
* १९६६ – [[त्र्यंबक शंकर शेजवलकर]] – 'श्री |
* १९६६ – [[त्र्यंबक शंकर शेजवलकर]] – 'श्री शिवछत्रपति' |
||
* १९६७ – एन.जी. केळकर – 'भाषाः इतिहास आणि भूगोल' |
* १९६७ – एन.जी. केळकर – 'भाषाः इतिहास आणि भूगोल' |
||
* १९६८ – [[इरावती कर्वे]] – ' |
* १९६८ – [[इरावती कर्वे]] – 'युगान्त' |
||
* १९६९ – [[श्रीनिवास नारायण बनहट्टी]] – 'नाट्याचार्य देवल' |
* १९६९ – [[श्रीनिवास नारायण बनहट्टी]] – 'नाट्याचार्य देवल' |
||
* १९७० – एन.आर. पाठक – 'आदर्श भारत सेवक' |
* १९७० – एन.आर. पाठक – 'आदर्श भारत सेवक' |
||
* १९७१ – [[दुर्गा भागवत]] – 'पैस' |
* १९७१ – [[दुर्गा भागवत]] – 'पैस' |
||
* १९७२ – [[गोदावरी परुळेकर]] – 'जेंव्हा |
* १९७२ – [[गोदावरी परुळेकर]] – 'जेंव्हा माणूस जागा होतो' |
||
* १९७३ – [[जी. ए. कुलकर्णी]] – 'काजळमाया' |
* १९७३ – [[जी. ए. कुलकर्णी]] – 'काजळमाया' |
||
* १९७४ – [[वि. वा. शिरवाडकर]] – 'नटसम्राट' |
* १९७४ – [[वि. वा. शिरवाडकर]] – 'नटसम्राट' |
||
* १९७५ – [[आर.बी. पाटणकर]] – 'सौंदर्य |
* १९७५ – [[आर.बी. पाटणकर]] – 'सौंदर्य मीमांसा' |
||
* १९७६ – [[गो. नी. दांडेकर]] – 'स्मरणगाथा' |
* १९७६ – [[गो. नी. दांडेकर]] – 'स्मरणगाथा' |
||
* १९७७ – आत्माराम रावजी देशपांडे '[[कवि अनिल|कवी अनिल]]' – 'दशपदी' |
* १९७७ – आत्माराम रावजी देशपांडे '[[कवि अनिल|कवी अनिल]]' – 'दशपदी' |
||
* १९७८ – [[आरती प्रभू]] – 'नक्षत्रांचे देणे' |
* १९७८ – [[आरती प्रभू]] – 'नक्षत्रांचे देणे' |
||
* १९७९ – शरदचंद्र मुक्तिबोध – 'सृष्टि, सौंदर्य आणि |
* १९७९ – शरदचंद्र मुक्तिबोध – 'सृष्टि, सौंदर्य आणि साहित्यमू' |
||
* १९८० – [[मंगेश पाडगावकर]] – 'सलाम' |
* १९८० – [[मंगेश पाडगावकर]] – 'सलाम' |
||
* १९८१ – [[लक्ष्मण माने]] – 'उपरा' |
* १९८१ – [[लक्ष्मण माने]] – 'उपरा' |
||
ओळ ४०: | ओळ ४०: | ||
* १९८४ – [[इंदिरा संत]] – 'गर्भरेशमी' |
* १९८४ – [[इंदिरा संत]] – 'गर्भरेशमी' |
||
* १९८५ – [[विश्राम बेडेकर]] – 'एक झाड आणि दोन पक्षी' |
* १९८५ – [[विश्राम बेडेकर]] – 'एक झाड आणि दोन पक्षी' |
||
* १९८६ – [[ना.घ. देशपांडे]] – ' |
* १९८६ – [[ना.घ. देशपांडे]] – 'खूणगाठी' |
||
* १९८७ – [[रा. चिं. ढेरे]] – 'श्री विठ्ठलः एक महासमन्वय' |
* १९८७ – [[रा. चिं. ढेरे]] – 'श्री विठ्ठलः एक महासमन्वय' |
||
* १९८८ – [[लक्ष्मण गायकवाड]] – 'उचल्या' |
* १९८८ – [[लक्ष्मण गायकवाड]] – 'उचल्या' |
||
ओळ ४६: | ओळ ४६: | ||
* १९९० – [[आनंद यादव]] – 'झोंबी' |
* १९९० – [[आनंद यादव]] – 'झोंबी' |
||
* १९९१ – [[भालचंद्र वनाजी नेमाडे]] – 'टीका स्वयंवर' |
* १९९१ – [[भालचंद्र वनाजी नेमाडे]] – 'टीका स्वयंवर' |
||
* १९९२ – [[विश्वास पाटील]] – ' |
* १९९२ – [[विश्वास पाटील]] – 'झाडाझडती' |
||
* १९९३ – [[विजया राजाध्यक्ष]] – 'मर्ढेकरांची कविता' |
* १९९३ – [[विजया राजाध्यक्ष]] – 'मर्ढेकरांची कविता' |
||
* १९९४ – [[दिलीप पुरुषोत्तम चित्रे]] – 'एकूण कविता – १' |
* १९९४ – [[दिलीप पुरुषोत्तम चित्रे]] – 'एकूण कविता – १' |
||
* १९९५ – [[नामदेव कांबळे]] – ' |
* १९९५ – [[नामदेव कांबळे]] – 'राघववेळ' |
||
* १९९६ – [[गंगाधर गाडगीळ]] – 'एका मुंगीचे महाभारत' |
* १९९६ – [[गंगाधर गाडगीळ]] – 'एका मुंगीचे महाभारत' |
||
* १९९७ – [[म. वा. धोंड]] – 'ज्ञानेश्वरीतील लौकिक सृष्टि' |
* १९९७ – [[म. वा. धोंड]] – 'ज्ञानेश्वरीतील लौकिक सृष्टि' |
||
ओळ ५६: | ओळ ५६: | ||
* २००० – [[ना.धों. महानोर]] – 'पानझड' |
* २००० – [[ना.धों. महानोर]] – 'पानझड' |
||
* २००१ – [[राजन गवस]] – 'टणकट' |
* २००१ – [[राजन गवस]] – 'टणकट' |
||
* २००२ – [[महेश एलकुंचवार]] – ' |
* २००२ – [[महेश एलकुंचवार]] – 'युगान्त' |
||
* २००३ – [[त्र्यंबक विनायक सरदेशमुख]] – 'डांगोरा एका नगरीचा' |
* २००३ – [[त्र्यंबक विनायक सरदेशमुख]] – 'डांगोरा एका नगरीचा' |
||
* २००४ - [[सदानंद देशमुख]] - 'बारोमास' |
* २००४ - [[सदानंद देशमुख]] - 'बारोमास' |
||
* २००५ - [[अरूण कोलटकर]] - भिजकी वही |
* २००५ - [[अरूण कोलटकर]] - भिजकी वही |
||
* २००६ - [[आशा बगे]] - भूमी |
* २००६ - [[आशा बगे]] - भूमी |
||
* २००७ - जि. एम. पवार - विठ्ठल रामजी शिंदे: |
* २००७ - जि. एम. पवार - विठ्ठल रामजी शिंदे: जीवन व कार्य |
||
* २००८ - [[श्याम मनोहर]] - 'उत्सुकतेने मी झोपलो' |
* २००८ - [[श्याम मनोहर]] - 'उत्सुकतेने मी झोपलो' |
||
* २००९ - [[वसंत आबाजी डहाके]] - 'चित्रलिपी' काव्यसंग्रह. |
* २००९ - [[वसंत आबाजी डहाके]] - 'चित्रलिपी' काव्यसंग्रह. |
||
* २०१० - [[सरोज देशपांडे]] - अशी काळवेळ. अनुवादित |
|||
==इतर |
==इतर भाषांतील पुरस्कार विजेते लेखक== |
||
'''[[इ.स. २००८]] पुरस्कार विजेते साहित्यिक ''' |
'''[[इ.स. २००८]] पुरस्कार विजेते साहित्यिक ''' |
||
[[कादंबरीकार]] |
[[कादंबरीकार]] |
||
ओळ ८९: | ओळ ९०: | ||
* दिनेश पांचाल [[राजस्थानी]] |
* दिनेश पांचाल [[राजस्थानी]] |
||
* बादल होमबाम [[संथाली]] |
* बादल होमबाम [[संथाली]] |
||
* मिलानमई |
* मिलानमई पोन्नुस्वामी [[तमिळ]] |
||
[[समीक्षक]] |
[[समीक्षक]] |
||
* के. पी. अप्पान [[मल्याळी]] |
* के. पी. अप्पान [[मल्याळी]] |
||
* नबी आताश [[कश्मिरी]] |
* नबी आताश [[कश्मिरी]] |
||
* हिरो |
* हिरो शिवकणी [[संथाली]] |
||
==अधिक वाचन== |
==अधिक वाचन== |
||
ओळ १०४: | ओळ १०५: | ||
{{संदर्भयादी}} |
{{संदर्भयादी}} |
||
{{भारतीय |
{{भारतीय सन्मान व पुरस्कार}} |
||
{{विस्तार}} |
{{विस्तार}} |
||
१९:०२, २ मार्च २०११ ची आवृत्ती
साहित्य अकादमी पुरस्कार साहित्याच्या क्षेत्रात महत्त्वाचे योगदान करणार्या विविध भाषांतील साहित्यिकांना दिला जातो. साहित्यिकांमध्ये मानाचे स्थान असणार्या या पुरस्काराचे वितरण दिल्ली येथे होते. पन्नास हजार रुपये रोख आणि स्मृतिचिन्ह असे पुरस्काराचे स्वरूप आहे.
इ.स.२००८ सालचा साहित्य अकादमी पुरस्कार मराठीतील लेखक व कादंबरीकार श्याम मनोहर यांना "उत्सुकतेने मी झोपलो' या कादंबरीसाठी मिळाला. इ.स.२०१० सालचा पुरस्कार सरोज देशपांडे यांना ’अशी काळवेळ’ नावाच्या, मूळ शशी देशपांडेलिखित ’ ए मॅटर ऑफ़ टाइम’ या पुस्तकाच्या अनुवादासाठी मिळाला.
भाषा
खालील २४ भारतीय भाषांमधील योगदानासाठी हा पुरस्कार देण्यात येतो.[१]
आसामी, इंग्रजी, उर्दू, ओरिया, कन्नड, काश्मिरी, कोंकणी, गुजराथी, डोग्री, तामिळ, तेलुगू, नेपाळी, पंजाबी, बंगाली, बोडो, मणिपुरी, मराठी, मलयालम, मैथिली, राजस्थानी, संथाळी, संस्कृत, सिंधी व हिंदी.
मराठीतील पुरस्कार विजेते
- १९५५ – तर्कतीर्थ लक्ष्मणशास्त्री जोशी– 'वैदिक संस्कृतीचा विकास'
- १९५६ – बाळ सीताराम मर्ढेकर – 'सौंदर्य आणि साहित्य'
- १९५७ – पुरस्कार वितरण नाही.
- १९५८ – चिंतामणराव कोल्हटकर – 'बहुरूरूपी'
- १९५९ – गणेश त्र्यंबक देशपांडे – 'भारतीय साहित्यशास्त्र'
- १९६० – विष्णु सखाराम खांडेकर – 'ययाति'
- १९६१ – द.न. गोखले – 'डॉ. केतकर'
- १९६२ – पुरुषोत्तम यशवंत देशपांडे – 'अनामिकेची चिंतनिका'
- १९६३ – श्री. ना. पेंडसे – 'रथचक्र'
- १९६४ – रणजित देसाई – 'स्वामी'
- १९६५ – पु.ल. देशपांडे – 'व्यक्ति आणि वल्ली'
- १९६६ – त्र्यंबक शंकर शेजवलकर – 'श्री शिवछत्रपति'
- १९६७ – एन.जी. केळकर – 'भाषाः इतिहास आणि भूगोल'
- १९६८ – इरावती कर्वे – 'युगान्त'
- १९६९ – श्रीनिवास नारायण बनहट्टी – 'नाट्याचार्य देवल'
- १९७० – एन.आर. पाठक – 'आदर्श भारत सेवक'
- १९७१ – दुर्गा भागवत – 'पैस'
- १९७२ – गोदावरी परुळेकर – 'जेंव्हा माणूस जागा होतो'
- १९७३ – जी. ए. कुलकर्णी – 'काजळमाया'
- १९७४ – वि. वा. शिरवाडकर – 'नटसम्राट'
- १९७५ – आर.बी. पाटणकर – 'सौंदर्य मीमांसा'
- १९७६ – गो. नी. दांडेकर – 'स्मरणगाथा'
- १९७७ – आत्माराम रावजी देशपांडे 'कवी अनिल' – 'दशपदी'
- १९७८ – आरती प्रभू – 'नक्षत्रांचे देणे'
- १९७९ – शरदचंद्र मुक्तिबोध – 'सृष्टि, सौंदर्य आणि साहित्यमू'
- १९८० – मंगेश पाडगावकर – 'सलाम'
- १९८१ – लक्ष्मण माने – 'उपरा'
- १९८२ – प्रभाकर पाध्ये – 'सौंदर्यानुभव'
- १९८३ – व्यंकटेश माडगूळकर – 'सत्तांतर'
- १९८४ – इंदिरा संत – 'गर्भरेशमी'
- १९८५ – विश्राम बेडेकर – 'एक झाड आणि दोन पक्षी'
- १९८६ – ना.घ. देशपांडे – 'खूणगाठी'
- १९८७ – रा. चिं. ढेरे – 'श्री विठ्ठलः एक महासमन्वय'
- १९८८ – लक्ष्मण गायकवाड – 'उचल्या'
- १९८९ – प्रभाकर उर्ध्वरेषे – 'हरवलेले दिवस'
- १९९० – आनंद यादव – 'झोंबी'
- १९९१ – भालचंद्र वनाजी नेमाडे – 'टीका स्वयंवर'
- १९९२ – विश्वास पाटील – 'झाडाझडती'
- १९९३ – विजया राजाध्यक्ष – 'मर्ढेकरांची कविता'
- १९९४ – दिलीप पुरुषोत्तम चित्रे – 'एकूण कविता – १'
- १९९५ – नामदेव कांबळे – 'राघववेळ'
- १९९६ – गंगाधर गाडगीळ – 'एका मुंगीचे महाभारत'
- १९९७ – म. वा. धोंड – 'ज्ञानेश्वरीतील लौकिक सृष्टि'
- १९९८ – सदानंद मोरे – 'तुकाराम दर्शन'
- १९९९ – रंगनाथ पठारे – 'ताम्रपट'
- २००० – ना.धों. महानोर – 'पानझड'
- २००१ – राजन गवस – 'टणकट'
- २००२ – महेश एलकुंचवार – 'युगान्त'
- २००३ – त्र्यंबक विनायक सरदेशमुख – 'डांगोरा एका नगरीचा'
- २००४ - सदानंद देशमुख - 'बारोमास'
- २००५ - अरूण कोलटकर - भिजकी वही
- २००६ - आशा बगे - भूमी
- २००७ - जि. एम. पवार - विठ्ठल रामजी शिंदे: जीवन व कार्य
- २००८ - श्याम मनोहर - 'उत्सुकतेने मी झोपलो'
- २००९ - वसंत आबाजी डहाके - 'चित्रलिपी' काव्यसंग्रह.
- २०१० - सरोज देशपांडे - अशी काळवेळ. अनुवादित
इतर भाषांतील पुरस्कार विजेते लेखक
इ.स. २००८ पुरस्कार विजेते साहित्यिक कादंबरीकार
- श्याम मनोहर - मराठी
- अशोक कामत - कोकणी
- गोविंद मिश्रा हिंदी
- रिता चौधरी आसामी
- विद्या सागर नाझरे बोडो
- श्रीनिवास बी. विद्या कन्नड
- मिथीर सेन मीत पंजाबी
- सरतकुमार मुखोपाध्याय बंगाली
- चंपा शर्मा डोग्री
- ए. ओ. मेमोचोबी मणिपुरी
- प्रमोदकुमार मोहंती ओरिया
- ओम प्रकाश पांडे संस्कृत
- जयंत परमार उर्दू
- सुमन शाह गुजराथी
- श्री किरत संस्कृत
- दिनेश पांचाल राजस्थानी
- बादल होमबाम संथाली
- मिलानमई पोन्नुस्वामी तमिळ
अधिक वाचन
साहित्यातील इतर पुरस्कार
बाह्य दुवे
संदर्भ
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |