primer principio de la termodinámica (es); Термодинамиканың бірінші бастамасы (kk-kz); Hukum termodinamik pertama (ms); تەرمودىينامىيكانىڭ ٴبىرىنشى باستاماسى (kk-cn); Първи закон на термодинамиката (bg); Principiul întâi al termodinamicii (ro); حرحرکیات کا پہلا قانون (ur); Prvá termodynamická veta (sk); перший закон термодинаміки (uk); 熱力學第一定律 (zh-hant); 热力学第一定律 (zh-cn); termodinamikaning birinchi qonuni (uz); Термодинамиканың бірінші бастамасы (kk); unua leĝo de termodinamiko (eo); první termodynamický zákon (cs); Prvi zakon termodinamike (bs); তাপগতিবিদ্যার প্রথম সূত্র (bn); premier principe de la thermodynamique (fr); Prvi zakon termodinamike (hr); उर्जेच्या अक्षय्यतेचा नियम (mr); Định luật đầu tiên của nhiệt động lực học (vi); تەرمودىينامىيكانىڭ ٴبىرىنشى باستاماسى (kk-arab); Termodïnamïkanıñ birinşi bastaması (kk-latn); Eerste wet van termodinamika (af); Први закон термодинамике (sr); 热力学第一定律 (zh-sg); Термодинамиканың бірінші бастамасы (kk-cyrl); Den første termodynamikklova (nn); termodynamikkens første hovedsetning (nb); Termodinamikanın birinci qanunu (az); یاسای یەکەمی تێرمۆداینامیک (ckb); first law of thermodynamics (en); قانون الديناميكا الحرارية الأول (ar); 熱力學第一定律 (yue); Termodïnamïkanıñ birinşi bastaması (kk-tr); термодинамикын икымше тӱҥалтышыже (mhr); Primer principiu de la termodinámica (ast); primer principi de la termodinàmica (ca); erster Hauptsatz der Thermodynamik (de); першы пачатак тэрмадынамікі (be); قانون اول ترمودینامیک (fa); 热力学第一定律 (zh); termodynamikkens 1. lov (da); თერმოდინამიკის პირველი კანონი (ka); 熱力学第一法則 (ja); තාප ගති විද්යාවේ පළමු නියමය (si); ऊष्मागतिकी का प्रथम नियम (hi); 热力学第一定律 (wuu); termodynamiikan ensimmäinen pääsääntö (fi); முதலாவது வெப்ப இயக்கவியல் விதி (ta); primo principio della termodinamica (it); Premye lwa tèmodinamik (ht); termodünaamika esimene seadus (et); Primo prinsipio de ła termodinàmica (vec); 热力学第一定律 (zh-hans); กฎข้อที่หนึ่งของอุณหพลศาสตร์ (th); Термодинамикăн пĕрремĕш пуçламăшĕ (cv); primeira lei da termodinâmica (pt); החוק הראשון של התרמודינמיקה (he); Prvi princip termodinamike (sr-el); Premier principi de la termodinamica (oc); Први принцип термодинамике (sr-ec); 熱力學第一定律 (zh-tw); eerste wet van de thermodynamica (nl); prvi zakon termodinamike (sl); Прв закон на термодинамиката (mk); первое начало термодинамики (ru); першы закон тэрмадынамікі (be-tarask); Hukum pertama termodinamika (id); pierwsza zasada termodynamiki (pl); a termodinamika első főtétele (hu); Prvi princip termodinamike (sh); Termodinamikaren lehenengo legea (eu); Ջերմադինամիկայի առաջին օրենք (hy); first law o thermodynamics (sco); 熱力學第一定律 (zh-hk); Primeira Lei da Termodinámica (gl); Pirmais termodinamikas likums (lv); Πρώτος θερμοδυναμικός νόμος (el); 열역학 제1법칙 (ko) assunto fondamentale della teoria della termodinamica (it); গ্যাসের অভ্যন্তরীণ শক্তির ধারণা দানকারী সূত্র (bn); principe de la thermodynamique (fr); прынцып тэрмадынамікі (be-tarask); afirmació de la conservació de l'energia especialment aplicada a un sistema o procés termodinàmic (ca); statement of conservation of energy as it applies specifically to a thermodynamic system or process (en); Satz über die Energieerhaltung (de); primeira lei (pt); قانون بقای کار و انرژی (fa); 物理理论 (zh); izjava o ohranitvi energije, ki se nanaša na termodinamični sistem ali proces (sl); istnienie i zachowanie energii wewnętrznej (pl); තාපගති විද්යාවේ ඇති උෂ්ණත්වය, කාර්යය සහ පදාර්ථය අතර සම්බන්ධතාවයක් (si); הכללה של חוק שימור האנרגיה שמוסיפה את האפשרות של שינוי באנרגיה של מערכת דרך מעבר חום אליה או ממנה, ולא רק דרך עבודה (he); 보다 일반화된 에너지 보존법칙의 표현 (ko); yksi termodynamiikan neljästä pääsäännöstä (fi); primeiro (de catro) principio fundamental da termodinamica (gl); principio que refleja la conservación de la energía en el contexto de la termodinámica (es); statement of conservation of energy as it applies specifically to a thermodynamic system or process (en); tizimning energiya saqlanish qonuni boʻlib, unga, asosan, tizim oʻzining ichki energiyasi yoki qandaydir tashqi energiya manbai hisobiga ish bajarishi mumkin (uz) primera ley de la termodinámica (es); Introduction à la thermodynamique/Premier principe de la thermodynamique, premier principe, principe premier de la thermodynamique, première loi de la thermodynamique (fr); першы пачатак тэрмадынамікі, першы пастулат тэрмадынамікі (be-tarask); Termodinamikaren lehenengo lege (eu); Первый закон термодинамики (ru); उर्जेच्या अक्षयतेचा नियम (mr); Πρώτος νόμος Θερμοδυναμικής (el); Primo prinzsipio de ła termodinàmica, Primo principio de la termodinamica (vec); Primera llei de la termodinàmica, Llei de la conservació de l'energia (ca); قانون بقای کار و انرژی (fa); 能量守恒, 熱力學第一定律 (zh); energiens bevarelse, energibevarelse, termodynamikkens første hovedsætning (da); Primul principiu al termodinamicii (ro); 熱力学の第一法則, 熱力学の第1法則 (ja); Термодинамиканың бірінші заңы (kk); zakon o ohranitvi energije, energijski zakon (sl); Prvý termodynamický zákon (sk); I zasada termodynamiki (pl); Energiloven, Massens konstans, Termodynamikkens første lov, Termodynamikkens 1. lov, Termodynamikkens 1. hovedsetning, Loven om massens konstans (nb); energiebehoud, wet van behoud van energie, wet van energiebehoud, eerste hoofdwet, eerste hoofdwet van de thermodynamica (nl); 1° principio della termodinamica, prima legge della termodinamica, principio della conservazione dell'energia (it); Den første lova i termodynamikken, Termodynamikken si første lov (nn); Hukum pertama termodinamik (ms); termodynamiikan 1. pääsääntö, termodynamiikan I pääsääntö, termodynamiikan ensimmäinen laki, termodynamiikan 1. laki, termodynamiikan I laki, ensimmäinen pääsääntö, 1. pääsääntö (fi); conservation of energy (en); القانون الأول للديناميكا الحرارية (ar); 1. termodynamický zákon, první termodynamická věta, první zákon termodynamiky, první věta termodynamická (cs); Први принцип термодинамике (sr)
उर्जेच्या अक्षय्यतेचा नियम
statement of conservation of energy as it applies specifically to a thermodynamic system or process
थर्मोडायनामिक्सचा पहिला नियम तथा उर्जेच्या अक्षय्यतेचा नियम हा ऊर्जेच्या संवर्धनावर आधारित नियम आहे[१]. उर्जा निर्माण करता येत नाही, तसेच उर्जा नष्ट ही करता येत नाही; मात्र उर्जेचे एका प्रकारातून दुसऱ्या प्रकारात रूपांतर करता येते असे हा नियम सांगतो.
विश्वातील सर्व उर्जा कायम स्थिर आहे. ती केव्हाही नष्ट होणार नाही. मात्र ती एका प्रकारातून दुसऱ्या प्रकारात रूपांतरित होऊ शकते.
या नियमात उष्णता (एच), अंतर्गत ऊर्जा (यू) आणि कार्य पूर्ण (डब्ल्यू) या तीन अटी परिभाषित केल्या आहेत. उर्जा संवर्धनाच्या कायद्यात असे म्हणले आहे की वेगळ्या यंत्रणेची एकूण उर्जा स्थिर आहे .शक्ती एका रूपातून दुसऱ्या स्वरूपात बदलली जाऊ शकते उर्जा तयार केली जाऊ शकत नाही किंवा नष्ट केली जाऊ शकत नाही. थर्मोडायनामिक्सचा पहिला कायदा दोन शरीरात वस्तूंचे हस्तांतरण नसताना वापरला जातो.[२]
येथे डेल्टा यू सिस्टमच्या अंतर्गत उर्जा मध्ये बदल दर्शवितो. क्यू सोडली गेलेली उष्णता किंवा शोषलेली उष्णता दर्शविते. डब्ल्यू सिस्टमवर केलेले कार्य किंवा सिस्टमद्वारे केलेले कार्य सूचित करते.
थर्मोडायनामिक्सचा पहिला कायदा सुमारे अर्धा शतकात अनुभवानुसार विकसित केला गेला. १८४० मध्ये जर्मेन हेस नावाच्या वैज्ञानिकांनी रासायनिक प्रतिक्रियांसाठी तथाकथित 'रिएट ऑफ रिएक्शन'चा संवर्धन कायदा सांगितला, नंतर हा कायदा थर्मोडायनामिक्सचा पहिला कायदा म्हणून ओळखला गेला. परंतु उष्णता आणि कार्याद्वारे उर्जा एक्सचेंजच्या संबंधाशी हेसच्या वक्तव्याचा स्पष्टपणे संबंध नव्हता.[३]
१८४२ मध्ये, ज्युलियस रॉबर्ट फॉन मेयर यांनी असे विधान केले की ट्रूस्डेल यांनी “सतत दबावाच्या प्रक्रियेत, विस्तारासाठी उत्पादन करण्यासाठी वापरली जाणारी उष्णता कामकाजासह सार्वत्रिकपणे आंतर-परिवर्तनीय आहे” अशा शब्दांत प्रस्तुत केली जाते, परंतु हे सामान्य विधान नाही. पहिल्या कायद्याचे
थर्मोडायनामिक्सच्या पहिल्या कायद्याची संपूर्ण विधान आणि व्याख्या रुडोल्फ क्लॉशियस आणि सन १८५० मध्ये विल्यम रँकिन यांनी केली होती
भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्रात सिस्टमला दिलेली उष्णता सकारात्मक (+ एच) म्हणून घेतली जाते आणि सिस्टमद्वारे सोडलेली उष्णता नकारात्मक (-एच) म्हणून घेतली जाते
जेव्हा सिस्टम कमी तापमानापासून उच्च स्वरूपाकडे जाते तेव्हा अंतर्गत उर्जामध्ये बदल सकारात्मक (+ यू) असतो आणि जेव्हा सिस्टम उच्च त्रासापासून कमी तापमानात जाते तेव्हा अंतर्गत उर्जेमधील बदल नकारात्मक (-यू) असतो
भौतिकशास्त्रामध्ये सिस्टमद्वारे केलेल्या कामाच्या विस्तारादरम्यान केलेले कार्य सकारात्मक (+ डब्ल्यू) घेतले जाते. कॉम्प्रेशन दरम्यान सिस्टमवर केलेले कार्य नकारात्मक (-डब्ल्यू) घेतले जाते.
विकिपीडिया
