जपानी साम्राज्य

	जपानी साम्राज्य; दाइ निप्पॉन तेइकोकु ; 大日本帝國;
ध्वज	चिन्ह
	ब्रीदवाक्य: 八紘一宇 ; हाक्को इचीउ ; (सर्व जग एका छत्राखाली!)
राजधानी	तोक्यो
राष्ट्रप्रमुख	मैजी (इ.स. १८६८ - इ.स. १९१२); तैशो (इ.स. १९१२ - इ.स. १९२६); हिरोहितो - (इ.स. १९२६ - इ.स. १९४७)
पंतप्रधान	हिरोबुमी इतो (इ.स. १८८५-८८, इ.स. १८९२-९६, इ.स. १८९८, इ.स. १९००-०१); फुमिमारो कोनोये (इ.स. १९३७-३९, इ.स. १९४०-४१); हिदेकी तोजो (इ.स. १९४१-४४); शिगेरू योशिदा (इ.स. १९४६-४७)
धर्म	बौद्ध
राष्ट्रीय चलन	जपानी येन
आजच्या देशांचे भाग	जपान; दक्षिण कोरिया; उत्तर कोरिया; रशिया; चीन; तैवान (तैवान)

जपानी साम्राज्य (जपानी: 大日本帝國) हे इ.स. १८६८ ते इ.स. १९४७ या कालखंडात अस्तित्वात असलेले, वर्तमान जपान देशाचे पूर्ववर्ती साम्राज्य होते. ३ जानेवारी, इ.स. १८६८ रोजी मेइजी पुनर्स्थापनेनंतर हे साम्राज्य उदय पावले व दुसऱ्या महायुद्धात पराभव झाल्यानंतर ३ मे, इ.स. १९४७ रोजी या साम्राज्याचा अस्त झाला.

जपानी साम्राज्याने "फुकोकु क्योहेई" (जपानी: 富国強兵 ; अर्थ: देश श्रीमंत करा! सैन्याची ताकद वाढवा!) या प्रकल्पांतर्गत देशाचे सैनिकीकरण व उद्योगीकरण आरंभले. यामुळे जपानी साम्राज्य जागतिक शक्ती बनले.

जपानी साम्राज्यकाळादरम्यान ह्या देशाने झपाट्याने प्रगती केली व तो जगातील एक प्रगत देश बनला. साम्राज्यवाढीने झपाटलेल्या जपानी राज्यकर्त्यांनी दुसऱ्या महायुद्धात अक्ष राष्ट्रांसोबत हातमिळवणी केली व पूर्व आशियामधील अनेक देशांवर लष्करी चढाया केल्या. हिरोशिमा व नागासाकीवरील अणुबॉम्ब हल्ल्यांनंतर जपानी साम्राज्याने २ सप्टेंबर १९४५ रोजी दोस्त राष्ट्रांसमोर शरणागती पत्कारली. त्यानंतर अमेरिकेच्या मदतीने जपान देशाचे संविधान पुन्हा लिहिले गेले व ३ मे, इ.स. १९४७ रोजी जपान ह्याच नावाने हा देश ओळखला जाऊ लागला.

युद्धे[संपादन]

जपानी साम्राज्य पुढील युद्धात सहभागी झाले
युद्ध	वर्ष	प्रतिस्पर्धी
पहिले चीन-जपान युद्ध	इ.स. १८९४-इ.स. १८९५	छिंग राजवंश
जपान-रशिया युद्ध	इ.स. १९०४-इ.स. १९०५	रशियन साम्राज्य
पहिले महायुद्ध	इ.स. १९१४-इ.स. १९१८	केंद्रवर्ती सत्ता
सैबेरीयाचे युद्ध	इ.स. १९१८-इ.स. १९२०	रशियन साम्राज्य
दुसरे चीन-जपान युद्ध	इ.स. १९३७-इ.स. १९४५	चीनचे प्रजासत्ताक
दुसरे महायुद्ध	इ.स. १९३९-इ.स. १९४५	दोस्त राष्ट्रे

बाह्य दुवे[संपादन]

"जपानने पराभव स्वीकारल्याचे मूळ शरणपत्र" (इंग्लिश भाषेत). Archived from the original on 2008-05-18. 2012-01-10 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)

ब च सं साम्राज्यांचा इतिहास
प्राचीन साम्राज्ये	अ‍ॅकेडियन • इजिप्शियन • कुशाचे राज्य • पुंताचे राज्य • अ‍ॅझानियन • असिरियन • बॅबिलोनियन • अ‍ॅक्सुमाइट • हिटाइट • आर्मेनियन • पर्शियन (मीड्ज • हखामनी • पर्थियन • सासानी) • मॅसिडोनियन (प्टॉलेमिक • सेल्युसिद) • भारतीय (मौर्य • कुषाण • गुप्त) • चिनी (छिन • हान • जिन) • रोमन (पश्चिमी • पूर्वी) • टेओटिवाकान
मध्ययुगीन साम्राज्ये	बायझेंटाईन • हूण • अरब (रशिदुन • उमायद • अब्बासी • फातिमी • कोर्दोबाची खिलाफत • अय्युबी) • मोरक्कन (इद्रिसी • अल्मोरावी • अल्मोहद • मरिनी) • पर्शियन (तहिरिद • सामनिद • बुयी • सल्लरिद • झियारी) • गझनवी • बल्गेरियन (पहिले • दुसरे) • बेनिन • सेल्झुक • ओयो • बॉर्नू • ख्वारझमियन • आरेगॉनी • तिमुरिद • भारतीय (चोळ • गुर्जर-प्रतिहार • पाल • पौर्वात्य गांगेय घराणे • दिल्ली) • मंगोल (युआन • सोनेरी टोळी • चागताई खानत • इल्खानत) • कानेम • सर्बियन • सोंघाई • ख्मेर • कॅरोलिंजियन • पवित्र रोमन • अंजेविन • माली • चिनी (सुई • तांग • सोंग • युआन) • वागदोवु • अस्तेक • इंका • श्रीविजय • मजापहित • इथिओपियन (झाग्वे • सॉलोमनिक) • सोमाली (अजूरान • वर्संगली) • अदलाई
अर्वाचीन साम्राज्ये	तोंगन • भारतीय (मराठे • शीख • मुघल) • चिनी (मिंग • छिंग) • ओस्मानी • पर्शियन (सफावी • अफ्शरी • झांद • काजार • पहलवी) • मोरक्कन (सादी • अलोइत) • इथियोपियन • सोमाली (देर्विश • गोब्रून • होब्यो) • फ्रान्स (पहिले • दुसरे) • ऑस्ट्रियन (ऑस्ट्रॉ-हंगेरीयन) • जर्मन • रशियन • स्वीडिश • मेक्सिकन (पहिले • दुसरे) • ब्राझील • कोरिया • जपानी • हैती (पहिले • दुसरे)
वसाहती साम्राज्ये	पोर्तुगीज • स्पॅनिश • डॅनिश • डच • ब्रिटिश • फ्रेंच • जर्मन • इटालियन • बेल्जियन