प्रधानमंत्री मुद्रा योजना

प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (इं:Pradhan Mantri Mudra Yojana लघ्रुप:(PMMY))२०१५ -१६ च्या अर्थसंकल्पानुसार २०००० कोटी रुपयांची गुंतवणूक करून मुद्रा बँक उभारण्याची घोषणा करण्यात आली , बँकेअंतर्गत ३००० कोटी रुपयांचा पतहमी निधी उभारण्याची घोषणा करण्यात आली . मुद्रा बँकेची कंपनी म्हणून मार्च २०१५ मध्ये कंपनी कायदा २०१३ अंतर्गत आणि गैरबँकिंग वित्तीय कंपनी म्हणून ७ एप्रिल २०१५ला रिझर्व्ह बँक कायदा १९३४ अंतर्गत नोंदणी करण्यात आली मुद्रा ही एक सुक्ष्म एककांच्या विकास व पुनर्वित्तपुरवठ्यासाठी भारत सरकारने स्थापित केलेली नविन संस्था आहे.या योजनेची घोषणा, २०१६ च्या केंद्रीय अंदाजपत्रकामध्ये अर्थमंत्र्यांनी केली. या मुद्रा योजनेचा उद्देश {नॉन-कॉर्पोरेट} नवीन सामुदायिक लघु व्यावसायिक क्षेत्रास वित्त पुरवठा करणे असा आहे.^[१] प्रधानमंत्री मुद्रा योजनेत रु. एक लाख करोड पर्यंत छोट्या व्यावसायिकांना कर्ज मंजूर करण्यात आले असे प्रधानमंत्री म्हणाले.त्यांनी यावर जोर दिला कि तरुणांनी रोजगार देण्याची तयारी ठेवावयास हवी न कि रोजगार मागण्याची. ^[२]^{[मृत दुवा]}

या योजनेच्या लाभार्थ्यांना भरावा लागणारा व्याजाचा दर हा सुमारे 8.40% ते 12.45% एवढा आहे.

उद्देश[संपादन]

केंद्र सरकारची मुद्रा योजना (पीएमएमवाय)ची दोन उद्दिष्टे आहेत. प्रथम, स्वयंरोजगारासाठी सोपे कर्ज. दुसरे म्हणजे, छोट्या उद्योगांद्वारे रोजगार निर्माण करणे. आपला व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आपल्याला भांडवलाची समस्या देखील येत असेल तर आपण आपले स्वप्न केंद्र सरकारच्या पीएमएमवाय बरोबर साकार करू शकता.

सुलभ कर्ज मिळाल्यास लोकांना मोठ्या प्रमाणात स्वयंरोजगारासाठी प्रेरित केले जाईल, असा सरकारचा विचार आहे. यामुळे मोठ्या संख्येने रोजगाराच्या संधीही निर्माण होतील. मुद्रा योजनेपूर्वी (पीएमएमवाय) छोट्या उद्योगांसाठी बँकेतून कर्ज घेण्यासाठी बऱ्याच औपचारिकता पूर्ण कराव्या लागतात. कर्जाची हमी देखील आवश्यक होती. यामुळे, बऱ्याच लोकांना उद्यम सुरू करायचा होता, परंतु बँकेकडून कर्ज घेण्यास टाळाटाळ केली. पंतप्रधान मुद्रा योजना (पीएमएमवायचे पूर्ण नाव मायक्रो युनिट डेव्हलपमेंट रिफायनान्स एजन्सी)

कर्जाचे प्रकार[संपादन]

शिशु कर्जः शिशु कर्जाखाली 50,000 रुपयांपर्यंतची कर्जे दिली जातात.
किशोर कर्ज: 50,000 ते 5 लाख रुपयांपर्यंतची कर्ज किशोर कर्जांतर्गत दिली जाते.
तरुण कर्जे: तरुण कर्जाखाली 5 लाख ते 10 लाखांपर्यंतची कर्जे दिली जातात.

फायदे[संपादन]

मुद्रा योजना (पीएमएमवाय) अंतर्गत हमीशिवाय कर्ज दिले जाते. याशिवाय कर्जासाठी कोणतीही प्रक्रिया शुल्कही आकारले जात नाही. मुद्रा योजनेत (पीएमएमवाय) कर्जाची परतफेड कालावधी 5 वर्षांपर्यंत वाढवता येईल. कर्जदाराला मुद्रा कार्ड मिळते ज्याच्या मदतीने व्यवसायाच्या गरजेवर खर्च करता येतो.