क्षत्रिय

विकिपीडियातील इतिहासविषयक लेखात पाळावयाचे लेखनसंकेत

क्षत्रिय हा प्राचीन हिंदू समाजव्यवस्थेनुसार चातुर्वर्ण्यातील एक वर्ण होता. या वर्णातील व्यक्ती योद्धा समजली जायची.आजही क्षत्रिय समाजाचे लोक भारतभर विखुरलेले आहे. क्षत्रिय समाजतील लोक हे आजच्या काळातील मराठा समाज म्हणून ओळखला जातो. मराठा जात व कुळ व्यवस्था थोडक्यात -

   नाव : मराठा जात
   वर्गीकरण : क्षत्रिय, युद्धकर्ते,जमीनदार
   उपप्रकार : "शहाण्णव कुळी"
   लक्षणीय लोकसंख्या असलेली राज्ये : महाराष्ट्र, गोवा, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, तमिळनाडू, हरियाणा तसेच मध्य प्रदेश,गुजरात,राजस्थान.
   प्रमुख भाषा : मराठी, तमिळ, तेलुगू, तंजावर मराठी
   प्रमुख धर्म : हिंदू 

• काही मराठा राजघराणी • सातवाहन - प्रतिष्ठान, महाराष्ट्रातील औरंगाबाद जवळचे सध्याचे पैठण शहर • यादव - देवगिरी (दौलताबाद) - महाराष्ट्र. • राष्ट्रकुट कुळ - प्राचीन महाराष्ट्रातील राज्यकर्त्यांचा वंश • चालुक्य कुळ - प्राचीन महाराष्ट्रातील आणखी एक राजवंश • भोसले - कोल्हापूर, सातारा, नागपूर, अक्कलकोट, सावंतवाडी, महाराष्ट्र. सध्याच्या तामिळनाडूमधील तंजावर • पवार (पोवार) - महाराष्ट्र व मध्य प्रदेशांतील देवास, धार आणि छत्तरपूर • भोईटे - तडवळे संमत वाघोली, वाघोली, हिंगणगाव, आरडगाव महाराष्ट्र. • महाडीक - तारळे(सातारा जिल्हा), नागपूर, कोल्हापूर(महाराष्ट्र), कर्नाटक. • माने - रहिमतपूर आणि म्हसवड (सातारा जिल्हा), महाराष्ट्र. • मोरे - (मौर्यखंड), जावळी, रायगड किल्ल्याचा परिसर, खटाव (सातारा जिल्हा) या गावाजवळचा वर्धनगड, महाराष्ट्र. • मोहिते/सुर्वे - ताळबीड कराडजवळ,महाराष्ट्र. • शिर्के - कोकण, श्रीरंगपूर, महाराष्ट्र. • शितोळे- पुणे परिसर ,महाराष्ट्र. • शिंदे - (सध्या हे सिंदिया-Scindia ह्या नावाने देखील ओळखले जातात) - कण्हेरगड, जखणगाव (खटाव), वेळे आणि आखाड(सातारा, रत्नागिरी-चिपळूण,दासपाती परिसर), महाराष्ट्र आणि ग्वाल्हेर • सावंत - सावंतवाडी, कोकण विभाग महाराष्ट्र आणि गोवा राज्य • गायकवाड - महाराष्ट्र आणि बडोदे, गुजरात. • साळुंखे - महाराष्ट्र. • शेलार/ शिलाहार - यांचे कोल्हापूर व कोकण (महाराष्ट्र). • जगताप - सासवड, पुणे, महाराष्ट्र. • जगदाळे - गराडे, पुणे आणि मसूर, सातारा येथील सर-पाटील. • जाधव - सिंदखेड राजा, विदर्भ, उंब्रज, सासवड, सातारा येथील ब्रुईंज • ढमढेरे - तळेगाव ढमढेरे, (महाराष्ट्र) • दळवी - पलवणी, सोवेली. • दाभाडे - तळेगाव दाभाडे आणि सभोवतालची खेडी, महाराष्ट्र. • निकम - महाराष्ट्र. • काकडे - पांगारे,आणि पुणे विभाग, महाराष्ट्र. • हरफळे - पुणे विभाग,महाराष्ट्र. • काळे - महाराष्ट्र. • घोरपडे, राजे घोरपडे - मुधोळ,महाराष्ट्र, कर्नाटक. • निंबाळकर - फलटण. • काटे - महाराष्ट्र. • घर्गे-देसाई (देशमुख) शिरोळ आणि निमसोद - महाभारतातील यशोवर्धन राजाचे वंशजNimsod descendants king Yashowarden Mahabharata. • जेधे - कडी, पुणे, महाराष्ट्र. • पिसाळ-(देशमुख) - ओझर्डे सातारा, महाराष्ट्र. मराठा राज्ये ब्रिटिशांच्या भारतातील आगमनापूर्वी भारताच्या दक्षिण भागात मराठ्यांचे राज्य होते. त्यामुळे जेव्हा देशावर ब्रिटिश सत्ता आली तेव्हा भारताच्या मोठ्या भूभागावर अनेक मराठा राजांची राज्ये व मराठा सरदारांची संस्थाने होती. मराठा साम्राज्यातील प्रमुख प्रांत/राज्य, प्रदेश:

रायगडचा किल्ला. ही मराठा साम्राज्याची सतराव्या शतकापर्यंत राजधानी होती तिचे अवशेष. • अक्कलकोट • इचलकरंजी • इंदूर • औंध • कोल्हापूर • ग्वाल्हेर • जत • जव्हार • तंजावर • देवास (थोरली पाती, धाकटी पाती) • धार • फलटण • भोर • बडोदे • मुधोळ • सांदूर - कर्नाटक • सांगली • सातारा • सावंतवाडी • निंबाळकर - फलटण. • काटे - महाराष्ट्र. • घर्गे-देसाई (देशमुख) शिरोळ आणि निमसोद - महाभारतातील यशोवर्धन राजाचे वंशजNimsod descendants king Yashowarden Mahabharata. • जेधे - कडी, पुणे, महाराष्ट्र. • पिसाळ-(देशमुख) - ओझर्डे सातारा, महाराष्ट्र. मराठा राज्ये ब्रिटिशांच्या भारतातील आगमनापूर्वी भारताच्या दक्षिण भागात मराठ्यांचे राज्य होते. त्यामुळे जेव्हा देशावर ब्रिटिश सत्ता आली तेव्हा भारताच्या मोठ्या भूभागावर अनेक मराठा राजांची राज्ये व मराठा सरदारांची संस्थाने होती. मराठा साम्राज्यातील प्रमुख प्रांत/राज्य, प्रदेश:

रायगडचा किल्ला. ही मराठा साम्राज्याची सतराव्या शतकापर्यंत राजधानी होती तिचे अवशेष. • अक्कलकोट • इचलकरंजी • इंदूर • औंध • कोल्हापूर • ग्वाल्हेर • जत • जव्हार • तंजावर • देवास (थोरली पाती, धाकटी पाती) • धार • फलटण • भोर • बडोदे • मुधोळ • सांदूर - कर्नाटक • सांगली • सातारा • सावंतवाडी

प्राचीन हिंदू समाजव्यवस्थेतील चार वर्ण
ब्राह्मण • क्षत्रिय • वैश्य • शूद्र