Jump to content

क्रिकेट विश्वचषक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(क्रिकेट विश्वकप या पानावरून पुनर्निर्देशित)
क्रिकेट विश्वचषक
आयोजक आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद (आयसीसी)
प्रकार एक दिवसीय आंतरराष्ट्रीय
प्रथम १९७५ इंग्लंड ध्वज इंग्लंड
शेवटची २०२३ भारत ध्वज भारत
पुढील

२०२७
दक्षिण आफ्रिका ध्वज दक्षिण आफ्रिका
झिम्बाब्वे ध्वज झिम्बाब्वे

नामिबिया ध्वज नामिबिया
संघ १४
सद्य विजेता ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (६वे शीर्षक)
यशस्वी संघ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (६ शीर्षके)
सर्वाधिक धावा {{{alias}}} सचिन तेंडुलकर (२,२७८)[१]
सर्वाधिक बळी {{{alias}}} ग्लेन मॅकग्रा (७१)[२]
संकेतस्थळ cricketworldcup.com
२०२७ क्रिकेट विश्वचषक
स्पर्धा

क्रिकेट विश्वचषक, अधिकृतपणे आयसीसी पुरुष क्रिकेट विश्वचषक म्हणून ओळखला जातो,[३] ही एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय (वनडे) क्रिकेटची आंतरराष्ट्रीय चॅम्पियनशिप आहे. आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद (आयसीसी) या खेळाच्या प्रशासकीय मंडळाद्वारे हा कार्यक्रम दर चार वर्षांनी आयोजित केला जातो, ज्यामध्ये प्राथमिक पात्रता फेरी अंतिम स्पर्धेपर्यंत जाते. ही स्पर्धा जगातील सर्वाधिक पाहिल्या गेलेल्या क्रीडा स्पर्धांपैकी एक आहे आणि आयसीसी द्वारे "आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट कॅलेंडरचा प्रमुख कार्यक्रम" म्हणून गणली जाते.[४] हे क्रिकेट खेळाचे सर्वोच्च चॅम्पियनशिप मानले जाते.

पहिला विश्वचषक जून १९७५ मध्ये इंग्लंडमध्ये आयोजित करण्यात आला होता, पहिला एकदिवसीय क्रिकेट सामना फक्त चार वर्षांपूर्वी खेळला गेला होता. तथापि, पहिल्या पुरुषांच्या स्पर्धेच्या दोन वर्षे आधी एक वेगळा महिला क्रिकेट विश्वचषक आयोजित करण्यात आला होता आणि ऑस्ट्रेलिया, इंग्लंड आणि दक्षिण आफ्रिका यांच्यात कसोटी सामन्यांची त्रिकोणी स्पर्धा खेळली जात असताना १९१२ च्या सुरुवातीला अनेक आंतरराष्ट्रीय संघांचा समावेश असलेली स्पर्धा आयोजित करण्यात आली होती. पहिले तीन विश्वचषक इंग्लंडमध्ये झाले. १९८७ च्या स्पर्धेपासून, एका अनौपचारिक रोटेशन प्रणाली अंतर्गत देशांदरम्यान होस्टिंग सामायिक केले गेले आहे, चौदा आयसीसी सदस्यांनी स्पर्धेत किमान एक सामना आयोजित केला आहे.

स्पर्धेच्या टप्प्यासाठी कोणते संघ पात्र ठरतात हे निर्धारित करण्यासाठी सध्याच्या फॉरमॅटमध्ये पात्रता टप्प्याचा समावेश आहे, जो मागील तीन वर्षांमध्ये होतो. स्पर्धेच्या टप्प्यात, आपोआप पात्र ठरलेल्या यजमान राष्ट्रासह १० संघ, यजमान राष्ट्रामधील ठिकाणांवर जवळपास एक महिन्याच्या कालावधीत विजेतेपदासाठी स्पर्धा करतात. २०२७ च्या आवृत्तीमध्ये, विस्तारित १४-संघ अंतिम स्पर्धा सामावून घेण्यासाठी स्वरूप बदलले जाईल.[५]

एकूण वीस संघांनी स्पर्धेच्या १३ आवृत्त्यांमध्ये भाग घेतला आहे, ज्यामध्ये अलीकडील २०२३ स्पर्धेत दहा संघ सहभागी झाले आहेत. ऑस्ट्रेलियाने सहा वेळा, भारत आणि वेस्ट इंडीजने प्रत्येकी दोनदा, तर पाकिस्तान, श्रीलंका आणि इंग्लंडने प्रत्येकी एकदा ही स्पर्धा जिंकली आहे. पूर्ण-सदस्य नसलेल्या संघाची सर्वोत्तम कामगिरी केन्याने २००३ स्पर्धेच्या उपांत्य फेरीत प्रवेश केला.

२०२३ साली भारतात झालेल्या विश्वचषक स्पर्धेत ऑस्ट्रेलिया हा सध्याचा चॅम्पियन आहे. त्यानंतरचा २०२७ विश्वचषक दक्षिण आफ्रिका, झिम्बाब्वे आणि नामिबिया येथे संयुक्तपणे होणार आहे.

इतिहास

[संपादन]
क्रिकेट विश्वचषक
वर्ष चॅम्पियन्स
१९७५ वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज
१९७९ वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज (२)
१९८३ भारतचा ध्वज भारत
१९८७ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
१९९२ पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान
१९९६ श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका
१९९९ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (२)
२००३ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (३)
२००७ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (४)
२०११ भारतचा ध्वज भारत (२)
२०१५ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (५)
२०१९ इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड
२०२३ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया (६)
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषकाचा इतिहास

२४ आणि २५ सप्टेंबर १८४४ रोजी कॅनडा आणि युनायटेड स्टेट्स यांच्यात पहिला आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामना खेळला गेला.[६] तथापि, पहिला श्रेय दिलेला कसोटी सामना 1877 मध्ये ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंड यांच्यात खेळला गेला आणि त्यानंतरच्या वर्षांत दोन्ही संघ नियमितपणे अशेज साठी स्पर्धा करत आहे. दक्षिण आफ्रिकेला १८८९ मध्ये कसोटी दर्जा देण्यात आला.[७] प्रतिनिधी क्रिकेट संघ एकमेकांच्या दौऱ्यासाठी निवडले गेले, परिणामी द्विपक्षीय स्पर्धा झाली. १९०० पॅरिस गेम्समध्ये ऑलिम्पिक खेळ म्हणून क्रिकेटचाही समावेश करण्यात आला होता, जिथे ग्रेट ब्रिटनने फ्रान्सला हरवून सुवर्णपदक जिंकले होते.[८] उन्हाळी ऑलिंपिकमध्ये क्रिकेटचा हा एकमेव देखावा होता.[९]

आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील पहिली बहुपक्षीय स्पर्धा ही १९१२ त्रिकोणी स्पर्धा होती, ही कसोटी क्रिकेट स्पर्धा इंग्लंडमध्ये त्यावेळच्या तीन कसोटी खेळणाऱ्या राष्ट्रांमध्ये खेळली गेली: इंग्लंड, ऑस्ट्रेलिया आणि दक्षिण आफ्रिका. इव्हेंट यशस्वी झाला नाही: उन्हाळा अपवादात्मकपणे ओला होता, ओलसर खेळपट्ट्यांवर खेळणे कठीण होते आणि "क्रिकेटच्या वाढी" मुळे प्रेक्षकांची उपस्थिती कमी होती.[१०] तेव्हापासून, आंतरराष्ट्रीय कसोटी क्रिकेट सामान्यत: द्विपक्षीय मालिका म्हणून आयोजित केले गेले: १९९९ मध्ये त्रिकोणी आशियाई कसोटी चॅम्पियनशिप होईपर्यंत बहुपक्षीय कसोटी स्पर्धा पुन्हा आयोजित करण्यात आली नाही.[११]

१९२८ मध्ये वेस्ट इंडीज,[१२] १९३० मध्ये न्यू झीलंड,[१३] १९३२ मध्ये भारत[१४] आणि १९५२ मध्ये पाकिस्तान[१५] यांच्या समावेशासह कसोटी क्रिकेट खेळणाऱ्या राष्ट्रांची संख्या हळूहळू वाढत गेली. तथापि, आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट तीन, चार किंवा पाच दिवसांचे द्विपक्षीय कसोटी सामने म्हणून खेळले जात राहिले.

१९६० च्या दशकाच्या सुरुवातीस, इंग्लिश काउंटी क्रिकेट संघांनी क्रिकेटची एक लहान आवृत्ती खेळण्यास सुरुवात केली जी फक्त एक दिवस टिकली. १९६२ मध्ये मिडलँड्स नॉक-आउट कप म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या चार-सांघिक नॉकआऊट स्पर्धेने सुरुवात करून[१६] आणि १९६३ मधील उद्घाटन जिलेट चषक सुरू ठेवत, इंग्लंडमध्ये एकदिवसीय क्रिकेटची लोकप्रियता वाढली. १९६९ मध्ये राष्ट्रीय संडे लीगची स्थापना झाली. पहिला एक-दिवसीय आंतरराष्ट्रीय सामना १९७१ मध्ये मेलबर्न येथे इंग्लंड आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील पावसामुळे रद्द झालेल्या कसोटी सामन्याच्या पाचव्या दिवशी खेळला गेला, उपलब्ध वेळ भरून काढण्यासाठी आणि निराश झालेल्या प्रेक्षकांची भरपाई म्हणून. हा चाळीस षटकांचा खेळ होता ज्यात प्रति षटक आठ चेंडू होते.[१७] इंग्लंड आणि जगाच्या इतर भागांतील देशांतर्गत एकदिवसीय स्पर्धांचे यश आणि लोकप्रियता, तसेच सुरुवातीच्या एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमुळे आयसीसीने क्रिकेटचे आयोजन करण्याचा विचार करण्यास प्रवृत्त केले. [१८]

प्रुडेंशियल विश्वचषक (१९७५–१९८३)

[संपादन]
मुख्य पाने: १९७५ क्रिकेट विश्वचषक, १९७९ क्रिकेट विश्वचषक, व १९८३ क्रिकेट विश्वचषक
प्रुडेंशियल कप ट्रॉफी

उद्घाटन क्रिकेट विश्वचषक १९७५ मध्ये इंग्लंडने आयोजित केला होता, त्या वेळी एवढा मोठा कार्यक्रम आयोजित करण्यासाठी संसाधने पुढे टाकण्यास सक्षम असलेले एकमेव राष्ट्र. पहिल्या तीन स्पर्धा इंग्लंडमध्ये आयोजित करण्यात आल्या होत्या आणि प्रायोजक प्रुडेंशियल पीएलसी नंतर अधिकृतपणे प्रुडेंशियल कप म्हणून ओळखल्या जातात. सामन्यांमध्ये प्रति संघ ६० (६ चेंडू १ षटक) षटके होती, पारंपारिक स्वरूपात दिवसा खेळले गेले, खेळाडूंनी क्रिकेटचे पांढरे कपडे घातले आणि लाल क्रिकेट चेंडू वापरला.[१९]

पहिल्या स्पर्धेत आठ संघ सहभागी झाले होते: ऑस्ट्रेलिया, इंग्लंड, भारत, न्यू झीलंड, पाकिस्तान आणि वेस्ट इंडीज (त्यावेळी सहा कसोटी राष्ट्रे), श्रीलंका आणि पूर्व आफ्रिकेतील संमिश्र संघ.[२०] एक उल्लेखनीय वगळण्यात आलेला संघ दक्षिण आफ्रिका होता, ज्यांना वर्णभेदामुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून बंदी घालण्यात आली होती. ही स्पर्धा वेस्ट इंडीजने जिंकली होती, ज्याने लॉर्ड्सवरील अंतिम सामन्यात ऑस्ट्रेलियाचा १७ धावांनी पराभव केला होता.[२०] १९७५ च्या विश्वचषक फायनलमध्ये एकदिवसीय सामन्यात हिट विकेट घेणारा वेस्ट इंडीजचा रॉय फ्रेडरिक्स हा पहिला फलंदाज होता.[२१]

१९७९ च्या विश्वचषकामध्ये श्रीलंका आणि कॅनडा पात्रता मिळवून विश्वचषकासाठी कसोटी न खेळणारे संघ निवडण्यासाठी आयसीसी ट्रॉफी स्पर्धा सुरू करण्यात आली.[२२] [२३] वेस्ट इंडीजने फायनलमध्ये यजमान इंग्लंडचा ९२ धावांनी पराभव करत सलग दुसरी विश्वचषक स्पर्धा जिंकली. विश्वचषकानंतर झालेल्या बैठकीत, आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेने ही स्पर्धा चतुर्मासिक स्पर्धा बनविण्यास सहमती दर्शविली.[२३]

१९८३ च्या स्पर्धेचे आयोजन इंग्लंडने सलग तिसऱ्यांदा केले होते. या टप्प्यापर्यंत, श्रीलंका कसोटी खेळणारा राष्ट्र बनला होता आणि झिम्बाब्वे आयसीसी ट्रॉफीद्वारे पात्र ठरला होता. स्टंपपासून दूर असलेल्या ३० यार्ड (२७ मी) क्षेत्ररक्षण मंडळाची ओळख करून देण्यात आली. त्यामध्ये नेहमी चार फील्ड्समन असणे आवश्यक होते.[२४] बाद फेरीत जाण्यापूर्वी संघ दोनदा एकमेकांसमोर आले. फायनलमध्ये वेस्ट इंडीजचा ४३ धावांनी पराभव करून भारताने चॅम्पियनचा मुकुट पटकावला.[१८][२५]

वेगवेगळे विजेते (१९८७–१९९६)

[संपादन]
मुख्य पाने: १९८७ क्रिकेट विश्वचषक, १९९२ क्रिकेट विश्वचषक, व १९९६ क्रिकेट विश्वचषक

भारत आणि पाकिस्तानने १९८७ च्या स्पर्धेचे संयुक्तपणे यजमानपद भूषवले होते, ही स्पर्धा प्रथमच इंग्लंडबाहेर आयोजित करण्यात आली होती. इंग्लंडच्या उन्हाळ्याच्या तुलनेत भारतीय उपखंडात दिवसाच्या प्रकाशाचे तास कमी असल्यामुळे हे खेळ सध्याच्या मानकानुसार प्रति डाव ६० ते ५० षटके कमी करण्यात आले. ऑस्ट्रेलियाने अंतिम फेरीत इंग्लंडचा ७ धावांनी पराभव करून चॅम्पियनशिप जिंकली, इंग्लंड आणि न्यू झीलंड यांच्यातील २०१९ च्या विश्वचषकाच्या अंतिम फेरीतील सर्वात जवळच्या फरकाने.

ऑस्ट्रेलिया आणि न्यू झीलंडमध्ये झालेल्या १९९२ विश्वचषकाने खेळात अनेक बदल केले, जसे की रंगीत कपडे, पांढरे चेंडू, दिवस/रात्रीचे सामने आणि क्षेत्ररक्षण प्रतिबंध नियमांमध्ये बदल. वर्णद्वेषाच्या राजवटीच्या पतनानंतर आणि आंतरराष्ट्रीय क्रीडा बहिष्काराच्या समाप्तीनंतर दक्षिण आफ्रिकेच्या क्रिकेट संघाने प्रथमच या स्पर्धेत भाग घेतला. पाकिस्तानने स्पर्धेतील निराशाजनक सुरुवात करून अखेरीस अंतिम फेरीत इंग्लंडचा २२ धावांनी पराभव केला आणि विजेता म्हणून उदयास आला.

१९९६ चे चॅम्पियनशिप भारतीय उपखंडात दुसऱ्यांदा आयोजित करण्यात आले होते, त्यात काही गट टप्प्यातील सामन्यांसाठी श्रीलंकेचा यजमान म्हणून समावेश करण्यात आला होता. उपांत्य फेरीत, २५२ धावांचा पाठलाग करताना यजमानांनी १२० धावा करताना आठ विकेट गमावल्यानंतर, ईडन गार्डन्सवर भारतावर दणदणीत विजयाच्या दिशेने वाटचाल करणाऱ्या श्रीलंकेला डीफॉल्टनुसार विजय मिळाला. लाहोर येथे झालेल्या अंतिम सामन्यात श्रीलंकेने ऑस्ट्रेलियाचा सात गडी राखून पराभव करून पहिले विजेतेपद पटकावले.

ऑस्ट्रेलियाची हॅट्ट्रिक (१९९९–२००७)

[संपादन]
मुख्य पाने: १९९९ क्रिकेट विश्वचषक, २००३ क्रिकेट विश्वचषक, व २००७ क्रिकेट विश्वचषक

१९९९ मध्ये, या स्पर्धेचे आयोजन इंग्लंडने केले होते, काही सामने स्कॉटलंड, आयर्लंड, वेल्स आणि नेदरलँडमध्येही आयोजित केले गेले होते.[२६][२७] विश्वचषक स्पर्धेत बारा संघ सहभागी झाले होते. दक्षिण आफ्रिकेविरुद्धच्या सुपर सिक्स सामन्यात सामन्याच्या अंतिम षटकात ऑस्ट्रेलियाने आपले लक्ष्य गाठल्यानंतर उपांत्य फेरीसाठी पात्र ठरले.[२८] त्यानंतर त्यांनी दक्षिण आफ्रिकेविरुद्धच्या उपांत्य फेरीतील सामना बरोबरीत सोडवून अंतिम फेरीत प्रवेश केला जेथे दक्षिण आफ्रिकेचे फलंदाज लान्स क्लुसनर आणि ॲलन डोनाल्ड यांच्यातील मिश्रणाने डोनाल्डला त्याची बॅट सोडली आणि मध्य-पिचमध्ये धावबाद होण्यासाठी अडकले. अंतिम सामन्यात ऑस्ट्रेलियाने पाकिस्तानला १३२ धावांवर संपुष्टात आणले आणि त्यानंतर २० षटकांत आणि आठ गडी राखून लक्ष्य गाठले.[२९]

१०,००० हून अधिक चाहत्यांच्या जमावाने पहिल्या विश्वचषकाची हॅट्ट्रिक पूर्ण केल्याबद्दल ऑस्ट्रेलियन संघाचे स्वागत केले – मार्टिन प्लेस, सिडनी.

दक्षिण आफ्रिका, झिम्बाब्वे आणि केन्या यांनी २००३ च्या विश्वचषकाचे यजमानपद भूषवले होते. स्पर्धेत सहभागी होणाऱ्या संघांची संख्या बारा वरून चौदा झाली. श्रीलंका आणि झिम्बाब्वे यांच्यावर केन्याचे विजय – आणि न्यू झीलंड संघाने सुरक्षेच्या कारणास्तव केन्यामध्ये खेळण्यास नकार दिला – यामुळे केन्याला उपांत्य फेरीत पोहोचता आले, हा असोसिएट संघाचा सर्वोत्तम परिणाम आहे.[३०] अंतिम सामन्यात, ऑस्ट्रेलियाने दोन गडी गमावून ३५९ धावा केल्या, जे फायनलमधील आतापर्यंतचे सर्वात मोठे धावसंख्या आहे आणि भारताचा १२५ धावांनी पराभव केला.[३१][३२]

२००७ मध्ये, स्पर्धेचे आयोजन वेस्ट इंडीजने केले होते आणि सोळा संघांपर्यंत विस्तारित केले होते.[३३] ग्रुप स्टेजमध्ये वर्ल्ड कपमध्ये पदार्पण करणाऱ्या आयर्लंडकडून पाकिस्तानचा पराभव झाल्यानंतर, पाकिस्तानी प्रशिक्षक बॉब वुलमर त्यांच्या हॉटेलच्या खोलीत मृतावस्थेत आढळले.[३४] जमैका पोलिसांनी सुरुवातीला वूल्मरच्या मृत्यूचा खून तपास सुरू केला होता पण नंतर त्याचा मृत्यू हृदयविकाराने झाल्याची पुष्टी केली.[३५] ऑस्ट्रेलियाने फायनलमध्ये श्रीलंकेचा डकवर्थ-लुईस-स्टर्न पद्धतीने ५३ धावांनी पराभव केला, आणि विश्वचषकातील त्यांची अपराजित धाव २९ सामन्यांपर्यंत वाढवली आणि विजय मिळवला.[३६]

यजमानांचा विजय (२०११-२०१९)

[संपादन]
मुख्य पाने: २०११ क्रिकेट विश्वचषक, २०१५ क्रिकेट विश्वचषक, व २०१९ क्रिकेट विश्वचषक

२०११ च्या विश्वचषकाचे यजमानपद भारत, श्रीलंका आणि बांगलादेश यांनी मिळून दिले होते. २००९ मध्ये श्रीलंकन ​​क्रिकेट संघावर झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर पाकिस्तानचे यजमान हक्क काढून घेण्यात आले होते, मूळतः पाकिस्तानसाठी नियोजित खेळांचे इतर यजमान देशांना पुनर्वितरण करण्यात आले होते.[३७] विश्वचषकात सहभागी होणाऱ्या संघांची संख्या चौदा करण्यात आली.[३८] ऑस्ट्रेलियाचा २३ मे १९९९ पासून सुरू झालेल्या ३५ विश्वचषक सामन्यांच्या अपराजित मालिकेचा शेवट १९ मार्च २०११ रोजी पाकिस्तानविरुद्धचा अंतिम गट स्टेज सामन्याने केला.[३९] मुंबईतील वानखेडे स्टेडियमवर झालेल्या अंतिम सामन्यात भारताने श्रीलंकेचा ६ गडी राखून पराभव करून त्यांचे दुसरे विश्वचषक जिंकले आणि घरच्या मैदानावर विश्वचषक जिंकणारा भारत पहिला देश बनला.[३८] विश्वचषकाच्या फायनलमध्ये दोन आशियाई देश आमनेसामने येण्याची ही पहिलीच वेळ होती.[४०]

ऑस्ट्रेलिया आणि न्यू झीलंड यांनी संयुक्तपणे २०१५ च्या विश्वचषकाचे यजमानपद भूषवले होते. सहभागींची संख्या चौदा राहिली. स्पर्धेत एकूण तीन विजयांसह आयर्लंड सर्वात यशस्वी सहयोगी राष्ट्र ठरला. न्यू झीलंडने रोमहर्षक पहिल्या उपांत्य फेरीत दक्षिण आफ्रिकेचा पराभव करून त्यांच्या पहिल्या विश्वचषकाच्या अंतिम फेरीत प्रवेश केला. मेलबर्न येथे झालेल्या अंतिम सामन्यात ऑस्ट्रेलियाने न्यू झीलंडचा सात गडी राखून पराभव करत पाचव्यांदा विश्वचषक जिंकला.[४१]

इंग्लंडने १४ जुलै २०१९ रोजी त्यांच्या विजयानंतर लॉर्ड्सच्या आसपास आदरांजली वाहिली.

२०१९ च्या विश्वचषकाचे आयोजन इंग्लंड आणि वेल्स यांनी केले होते. सहभागींची संख्या १० पर्यंत कमी करण्यात आली. पावसामुळे राखीव दिवशी ढकलण्यात आलेल्या पहिल्या उपांत्य फेरीत न्यू झीलंडने भारताचा पराभव केला.[४२] दुसऱ्या उपांत्य फेरीत इंग्लंडने गतविजेत्या ऑस्ट्रेलियाचा पराभव केला. याआधी कोणत्याही अंतिम फेरीतील संघाने विश्वचषक जिंकला नव्हता. फायनलमध्ये, ५० षटकांनंतर स्कोअर २४१ वर टाय झाला आणि सामना सुपर ओव्हरमध्ये गेला, त्यानंतर स्कोअर पुन्हा १५ वर टाय झाला. विश्वचषक इंग्लंडने जिंकला होता, ज्यांच्या चौकारांची संख्या न्यू झीलंडपेक्षा जास्त होती.[४३][४४]

स्वरूप

[संपादन]

पात्रता

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषक पात्रता प्रक्रिया

१९७५ मधील पहिल्या विश्वचषकापासून ते २०१९ च्या विश्वचषकापर्यंत, भाग घेणारे बहुसंख्य संघ आपोआप पात्र ठरले. २०१५ विश्वचषकापर्यंत हे मुख्यतः आयसीसी चे पूर्ण सदस्यत्व असल्यामुळे होते आणि २०१९ विश्वचषकासाठी हे मुख्यतः आयसीसी एकदिवसीय चॅम्पियनशिपमधील क्रमवारीत स्थान मिळवून होते.[४५]

१९७९ मधील दुसऱ्या विश्वचषकापासून ते २०१९ च्या विश्वचषकापर्यंत, आपोआप पात्र ठरलेल्या संघांमध्ये पात्रता प्रक्रियेद्वारे विश्वचषकासाठी पात्र ठरलेल्या इतर काही संख्येने सामील झाले. पहिली पात्रता स्पर्धा म्हणजे आयसीसी ट्रॉफी;[४६] नंतर प्री-क्वालिफायिंग टूर्नामेंट्ससह प्रक्रिया विस्तारते. २०११ विश्वचषकासाठी, आयसीसी वर्ल्ड क्रिकेट लीगने भूतकाळातील पूर्व-पात्रता प्रक्रियेची जागा घेतली; आणि "आयसीसी ट्रॉफी" चे नाव बदलून "आयसीसी पुरुष क्रिकेट विश्वचषक पात्रता" असे करण्यात आले.[४७] वर्ल्ड क्रिकेट लीग ही आयसीसीच्या सहयोगी आणि संलग्न सदस्यांना पात्र होण्यासाठी अधिक संधी देण्यासाठी प्रदान केलेली पात्रता प्रणाली होती. पात्र ठरलेल्या संघांची संख्या वर्षभर वेगवेगळी असते.[४८]

२०२३ च्या विश्वचषकापासून, फक्त यजमान देश आपोआप पात्र होतील. सर्व देश पात्रता निश्चित करण्यासाठी लीगच्या मालिकेत सहभागी होतील, ज्यामध्ये स्वयंचलित प्रमोशन आणि रेलेगेशन एका विश्वचषकाच्या चक्रातून दुसऱ्या टप्प्यापर्यंत विभागणी केली जाईल.[४९]

स्पर्धा

[संपादन]
२००७ क्रिकेट विश्वचषकाचे कर्णधार.

क्रिकेट विश्वचषकाचे स्वरूप त्याच्या इतिहासात खूप बदलले आहे. पहिल्या चार स्पर्धांपैकी प्रत्येक स्पर्धा आठ संघांद्वारे खेळली गेली, चारच्या दोन गटांमध्ये विभागली गेली.[५०] स्पर्धेमध्ये दोन टप्पे, एक गट टप्पा आणि बाद फेरीचा समावेश होता. प्रत्येक गटातील चार संघ राऊंड-रॉबिन गट टप्प्यात एकमेकांशी खेळले, प्रत्येक गटातील शीर्ष दोन संघ उपांत्य फेरीत पोहोचले. उपांत्य फेरीतील विजेते अंतिम फेरीत एकमेकांविरुद्ध खेळले. वर्णद्वेषाच्या बहिष्काराच्या समाप्तीच्या परिणामी दक्षिण आफ्रिकेने १९९२ मध्ये पाचव्या स्पर्धेत पुनरागमन केल्यामुळे, गट टप्प्यात नऊ संघ एकमेकांशी एकदा खेळले आणि अव्वल चार संघ उपांत्य फेरीत पोहोचले.[५१] १९९६ मध्ये सहा संघांच्या दोन गटांसह या स्पर्धेचा आणखी विस्तार करण्यात आला.[५२] प्रत्येक गटातील अव्वल चार संघ उपांत्यपूर्व आणि उपांत्य फेरीत पोहोचले.[५३]

१९९९ आणि २००३ च्या विश्वचषक स्पर्धेसाठी वेगळे स्वरूप वापरले गेले. संघांना दोन पूलमध्ये विभागण्यात आले होते, प्रत्येक पूलमधील शीर्ष तीन संघ सुपर सिक्स मध्ये पुढे जात होते.[५४] सुपर सिक्स संघ इतर तीन संघांशी खेळले जे इतर गटातून पुढे गेले. जसजसे ते पुढे जात होते, तसतसे संघांनी मागील सामन्यांमधून त्यांचे गुण त्यांच्या बरोबरीने पुढे जात असलेल्या इतर संघांविरुद्ध पुढे नेले आणि त्यांना गट टप्प्यात चांगली कामगिरी करण्यासाठी प्रोत्साहन दिले.[५४] "सुपर सिक्स" टप्प्यातील अव्वल चार संघ उपांत्य फेरीत पोहोचले, विजेते अंतिम फेरीत खेळतील.[५५][५६]

२००७ च्या विश्वचषकात वापरल्या गेलेल्या फॉरमॅटमध्ये १६ संघांना चार गटांमध्ये वाटप करण्यात आले होते.[५७] प्रत्येक गटात, संघ एकमेकांशी राउंड-रॉबिन स्वरूपात खेळले. संघांना विजयासाठी गुण आणि बरोबरीसाठी अर्धा गुण मिळाले. प्रत्येक गटातील अव्वल दोन संघ सुपर आठ फेरीत पुढे गेले. "सुपर आठ" संघांनी इतर सहा संघांशी खेळले ज्यांनी वेगवेगळ्या गटांमधून प्रगती केली. संघांनी गट टप्प्याप्रमाणेच गुण मिळवले, परंतु त्याच गटातून सुपर आठ टप्प्यात पात्र ठरलेल्या इतर संघांविरुद्ध मागील सामन्यांमधून त्यांचे गुण पुढे नेले.[५८] सुपर आठ फेरीतील अव्वल चार संघ उपांत्य फेरीत पोहोचले आणि उपांत्य फेरीतील विजेते अंतिम फेरीत खेळले.[५९]

२०११ आणि २०१५ विश्वचषक स्पर्धेत[६०] वापरल्या गेलेल्या फॉरमॅटमध्ये सात संघांचे दोन गट होते, प्रत्येक संघ राऊंड-रॉबिन फॉरमॅटमध्ये खेळतो. प्रत्येक गटातील अव्वल चार संघांनी उपांत्यपूर्व फेरी, उपांत्य फेरी आणि शेवटी अंतिम फेरीचा समावेश करून बाद फेरीत प्रवेश केला.[६१]

स्पर्धेच्या २०१९ आणि २०२३ आवृत्त्यांमध्ये, सहभागी संघांची संख्या १० पर्यंत घसरली. प्रत्येक संघाने उपांत्य फेरीत प्रवेश करण्यापूर्वी राऊंड रॉबिन स्वरूपात एकदा एकमेकांविरुद्ध खेळायचे आहे, [६२] १९९२ विश्वचषकासारखेच स्वरूप. २०२७ आणि २०३१ च्या विश्वचषकात १४ संघ असतील, ज्याचे स्वरूप २००३ च्या आवृत्तीसारखेच असेल.[६३] [६४]

स्पर्धेच्या स्वरूपांचा सारांश
# वर्ष यजमान संघ सामने प्राथमिक टप्पा अंतिम टप्पा
१ १९७५ इंग्लंड ध्वज इंग्लंड ८ १५ ४ संघांचे २ गट: १२ सामने ४ संघांची बाद फेरी (गट विजेते आणि उपविजेते): ३ सामने
२ १९७९
३ १९८३ इंग्लंड ध्वज इंग्लंड


वेल्स ध्वज वेल्स

२७ ४ संघांचे २ गट: २४ सामने
४ १९८७ भारत ध्वज भारत


पाकिस्तान ध्वज पाकिस्तान

५ १९९२ ऑस्ट्रेलिया ध्वज ऑस्ट्रेलिया


न्यूझीलंड ध्वज न्यू झीलंड

९ ३९ ९ संघांचा १ गट: ३६ सामने ४ संघाची बाद फेरी (गटातील शीर्ष ४ संघ): ३ सामने
६ १९९६ भारत ध्वज भारत


पाकिस्तान ध्वज पाकिस्तान
श्रीलंका ध्वज श्रीलंका

१२ ३७ ६ संघांचे २ गट: ३० सामने ८ संघांची बाद फेरी (प्रत्येक गटातील शीर्ष ४ संघ): ७ सामने
७ १९९९ इंग्लंड ध्वज इंग्लंड


आयर्लंडचे प्रजासत्ताक ध्वज आयर्लंड
Flag of the Netherlands नेदरलँड
स्कॉटलंड ध्वज स्कॉटलंड
वेल्स ध्वज वेल्स

४२ ६ संघांचे २ गट: ३० सामने सुपर सिक्स (प्रत्येक गटातील शीर्ष ३ संघ): ९ सामने
४ संघाची बाद फेरी (सुपर सिक्समधील शीर्ष ४ संघ): ३ सामने
८ २००३ दक्षिण आफ्रिका ध्वज दक्षिण आफ्रिका


केन्या ध्वज केन्या
झिम्बाब्वे ध्वज झिम्बाब्वे

१४ ५४ ७ संघांचे २ गट: ४२ सामने
९ २००७ वेस्ट इंडीज ध्वज वेस्ट इंडीज १६ ५१ ४ संघांचे ४ गट: २४ सामने सुपर आठ (प्रत्येक गटात शीर्ष २ संघ): २४ सामने
४ संघाची बाद फेरी (सुपर आठमधील शीर्ष ४ संघ): ३ सामने
१० २०११ भारत ध्वज भारत


बांगलादेश ध्वज बांगलादेश
श्रीलंका ध्वज श्रीलंका

१४ ४९ ७ संघांचे २ गट: ४२ सामने ८ संघाची बाद फेरी (प्रत्येक गटात शीर्ष ४ संघ): ७ सामने
११ २०१५ ऑस्ट्रेलिया ध्वज ऑस्ट्रेलिया


न्यूझीलंड ध्वज न्यू झीलंड

१२ २०१९ इंग्लंड ध्वज इंग्लंड


वेल्स ध्वज वेल्स

१० ४८ १० संघांचा १ गट: ४५ सामने ४ संघाची बाद फेरी (गटातील शीर्ष ४ संघ): ३ सामने
१३ २०२३ भारत ध्वज भारत
१४ २०२७ दक्षिण आफ्रिका ध्वज दक्षिण आफ्रिका


नामिबिया ध्वज नामिबिया
झिम्बाब्वे ध्वज झिम्बाब्वे

१४ ५४ ७ संघांचे २ गट: ४२ सामने सुपर सिक्स (प्रत्येक गटातील शीर्ष ३ संघ): ९ सामने
४ संघाची बाद फेरी (सुपर सिक्समधील शीर्ष ४ संघ): ३ सामने
१५ २०३१ भारत ध्वज भारत


बांगलादेश ध्वज बांगलादेश

ट्रॉफी

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषक ट्रॉफी

आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक ट्रॉफी विश्वचषक विजेत्यांना सादर केली जाते. सध्याची ट्रॉफी १९९९ च्या चॅम्पियनशिपसाठी तयार करण्यात आली होती आणि स्पर्धेच्या इतिहासातील हे पहिले कायमस्वरूपी पारितोषिक होते. याआधी प्रत्येक विश्वचषकासाठी वेगवेगळ्या ट्रॉफी बनवण्यात आल्या होत्या.[६५][स्पष्टीकरण हवे] दोन महिन्यांच्या कालावधीत गॅरार्ड आणि कंपनीच्या कारागिरांच्या टीमने लंडनमध्ये ट्रॉफीची रचना आणि निर्मिती केली होती.[६६][६७]

सध्याची ट्रॉफी चांदी आणि गिल्टपासून बनविली गेली आहे आणि तीन चांदीच्या स्तंभांनी एक सोनेरी ग्लोब आहे. स्टंप आणि बेल्सच्या आकाराचे स्तंभ, क्रिकेटच्या तीन मूलभूत पैलूंचे प्रतिनिधित्व करतात: फलंदाजी, गोलंदाजी आणि क्षेत्ररक्षण, तर ग्लोब हे क्रिकेट बॉलचे वैशिष्ट्य आहे.[६८] पृथ्वीच्या अक्षीय झुकावचे प्रतीक म्हणून शिवण झुकलेली आहे. हे ६० सेंटीमीटर (२.० फूट) उंच आहे आणि त्याचे वजन अंदाजे ११ किलोग्रॅम (२४ पौंड) आहे. मागील विजेत्यांची नावे ट्रॉफीच्या पायावर कोरलेली आहेत, एकूण वीस शिलालेखांसाठी जागा आहे. आयसीसी मूळ ट्रॉफी ठेवते. केवळ शिलालेखांमध्ये भिन्न असलेली प्रतिकृती विजेत्या संघाला कायमस्वरूपी दिली जाते.[६९]

मीडिया कव्हरेज

[संपादन]

ही स्पर्धा जगातील सर्वाधिक पाहिल्या गेलेल्या क्रीडा स्पर्धांपैकी एक आहे[७०][७१][७२] आणि एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट अधिक प्रस्थापित झाल्यामुळे लागोपाठच्या स्पर्धांमुळे प्रसारमाध्यमांचे लक्ष वाढत आहे. २०११ क्रिकेट विश्वचषक २०० हून अधिक देशांमध्ये २.२ अब्जाहून अधिक प्रेक्षकांसाठी प्रसारित करण्यात आला.[६६][७३] मुख्यतः २०११ आणि २०१५ विश्वचषकासाठी दूरचित्रवाणी अधिकार अमेरिकी १.१ अब्ज डॉलर पेक्षा जास्त विकले गेले[७४] आणि प्रायोजकत्व अधिकार आणखी अमेरिकी ५०० दशलक्ष डॉलर मध्ये विकले गेले.[७५] आयसीसी ने २०१९ विश्वचषकासाठी एकूण १.६ अब्ज दर्शक तसेच स्पर्धेच्या डिजिटल व्हिडिओला ४.६ अब्ज व्ह्यूजचा दावा केला आहे.[७६] स्पर्धेतील सर्वात जास्त पाहिलेला सामना भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील गट गेम होता, जो ३०० दशलक्षाहून अधिक लोकांनी थेट पाहिला होता.[७७]

प्रेक्षकांची उपस्थिती

[संपादन]
वर्ष यजमान एकूण उपस्थिती संदर्भ
२००३ दक्षिण आफ्रिका, झिम्बाब्वे, केन्या ६,२६,८४५ [७८]
२००७ वेस्ट इंडीज ६,७२,००० [७९][८०]
२०११ भारत, श्रीलंका, बांगलादेश १२,२९,८२६ [८१][८२]
२०१५ ऑस्ट्रेलिया, न्यू झीलंड ११,०६,४२० [८३][८४]
२०१९ इंग्लंड आणि वेल्स ७,५२,००० [८५]
२०२३ भारत १२,५०,३०७ [८६]

यजमानांची निवड

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषकाचे यजमान

आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेची कार्यकारी समिती क्रिकेट विश्वचषक आयोजित करण्यासाठी उत्सुक असलेल्या राष्ट्रांनी केलेल्या बोलींची तपासणी केल्यानंतर स्पर्धेच्या यजमानांसाठी मतदान करते.[८७]

क्रिकेट विश्वचषकाचे यजमान देश
दक्षिण आफ्रिकेतील २००३ क्रिकेट विश्वचषकाच्या निमित्ताने नागरी केंद्र उजळले

इंग्लंडने पहिल्या तीन स्पर्धांचे आयोजन केले होते. आयसीसीने ठरवले की इंग्लंडने पहिली स्पर्धा आयोजित करावी कारण ते उद्घाटन कार्यक्रम आयोजित करण्यासाठी आवश्यक संसाधने समर्पित करण्यास तयार होते.[८८] भारताने तिसऱ्या क्रिकेट विश्वचषकाचे यजमानपद स्वेच्छेने स्वीकारले, परंतु बहुतेक आयसीसी सदस्यांनी इंग्लंडला प्राधान्य दिले कारण जूनमध्ये इंग्लंडमध्ये दिवसाचा जास्त काळ म्हणजे एक सामना एका दिवसात पूर्ण होऊ शकतो.[८९] १९८७ क्रिकेट विश्वचषक भारत आणि पाकिस्तानमध्ये आयोजित करण्यात आला होता, जो पहिल्यांदा इंग्लंडबाहेर आयोजित करण्यात आला होता.[९०]

१९८७, १९९६ आणि २०११ मध्ये दक्षिण आशिया, १९९२ आणि २०१५ मध्ये ऑस्ट्रेलिया (ऑस्ट्रेलिया आणि न्यू झीलंडमध्ये), २००३ मध्ये दक्षिण आफ्रिका आणि २००७ मध्ये वेस्ट इंडीज यासारख्या भौगोलिक प्रदेशातील अनेक स्पर्धा संयुक्तपणे आयोजित केल्या गेल्या आहेत.

नोव्हेंबर २०२१ मध्ये, आयसीसी ने २०२४ ते २०३१ सायकल दरम्यान खेळल्या जाणाऱ्या आयसीसी इव्हेंटसाठी यजमानांची नावे प्रकाशित केली. टी-२० विश्वचषक आणि चॅम्पियन्स ट्रॉफीसह ५० षटकांच्या विश्वचषकासाठी यजमानांची निवड स्पर्धात्मक बोली प्रक्रियेद्वारे करण्यात आली.[९१][९२]

निकाल

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषक अंतिम सामन्यांची यादी
संपादन वर्ष यजमान अंतिम ठिकाण विजेते उपविजेते मार्जिन संघ
१ १९७५ इंग्लंड लॉर्ड्स, लंडन वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज
२९१/८ (६० षटके) 		ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
२७४ सर्वबाद (५८.४ षटके)
१७ धावा 		८
२ १९७९ इंग्लंड लॉर्ड्स, लंडन वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज
२८६/९ (६० षटके) 		इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड
१९४ सर्वबाद (५१ षटके)
९२ धावा 		८
३ १९८३
  • इंग्लंड
  • वेल्स
 लॉर्ड्स, लंडन भारतचा ध्वज भारत
१८३ सर्वबाद (५४.४ षटके) 		वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज
१४० सर्वबाद (५२ षटके)
४३ धावा 		८
४ १९८७
  • भारत
  • पाकिस्तान
 ईडन गार्डन्स, कोलकाता ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
२५३/५ (५० षटके) 		इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड
२४६/८ (५० षटके)
७ धावा 		८
५ १९९२
  • ऑस्ट्रेलिया
  • न्यू झीलंड
 मेलबर्न क्रिकेट ग्राउंड, मेलबर्न पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान
२४९/६ (५० षटके) 		इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड
२२७ सर्वबाद (४९.२ षटके)
२२ धावा 		९
६ १९९६
  • भारत
  • पाकिस्तान
  • श्रीलंका
 गद्दाफी स्टेडियम, लाहोर श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका
२४५/३ (४६.२ षटके) 		ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
२४१/७ (५० षटके)
७ गडी राखून 		१२
७ १९९९
  • इंग्लंड[a]
  • आयर्लंड
  • स्कॉटलंड
  • नेदरलँड
  • वेल्स
 लॉर्ड्स, लंडन ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
१३३/२ (२०.१ षटके) 		पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान
१३२ सर्वबाद (३९ षटके)
८ गडी राखून 		१२
८ २००३
  • केन्या
  • दक्षिण आफ्रिका[b]
  • झिम्बाब्वे
 वॉंडरर्स स्टेडियम, जोहान्सबर्ग ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
३५९/२ (५० षटके) 		भारतचा ध्वज भारत
२३४ सर्वबाद (३९.२ षटके)
१२५ धावा 		१४
९ २००७ वेस्ट इंडीज[c] केन्सिंग्टन ओव्हल, ब्रिजटाउन ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
२८१/४ (३८ षटके) 		श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका
२१५/८ (३६ षटके)
५३ धावा (डी/एल) 		१६
१० २०११
  • बांगलादेश
  • भारत
  • श्रीलंका
 वानखेडे स्टेडियम, मुंबई भारतचा ध्वज भारत
२७७/४ (४८.२ षटके) 		श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका
२७४/६ (५० षटके)
६ गडी राखून 		१४
११ २०१५
  • ऑस्ट्रेलिया
  • न्यू झीलंड
 मेलबर्न क्रिकेट ग्राउंड, मेलबर्न ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
१८६/३ (३३.१ षटके) 		न्यूझीलंडचा ध्वज न्यूझीलंड
१८३ सर्वबाद (45 षटके)
७ गडी राखून 		१४
१२ २०१९
  • इंग्लंड
  • वेल्स
 लॉर्ड्स, लंडन इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड
२४१ सर्वबाद (५० षटके)
१५/० (सुपर ओव्हर)
२४ चौकार, २ षटकार 		न्यूझीलंडचा ध्वज न्यूझीलंड
२४१/८ (५० षटके)
१५/१ (सुपर ओव्हर)
१४ चौकार, ३ षटकार
सामना बरोबरीत (सुपर ओव्हरनंतर काउंटबॅकवर ९ चौकार) 		१०
१३ २०२३ भारत नरेंद्र मोदी स्टेडियम, अहमदाबाद ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया
२४१/४ (४३ षटके) 		भारतचा ध्वज भारत
२४० सर्वबाद (५० षटके)
६ गडी राखून 		१०
नोंदी
  1. ^ इंग्लंड हे एकमेव नियुक्त यजमान होते, परंतु आयर्लंड प्रजासत्ताक, नेदरलँड्स, स्कॉटलंड आणि वेल्समध्येही सामने खेळले गेले.
  2. ^ दक्षिण आफ्रिका हा एकमेव नियुक्त मुख्य यजमान होता, परंतु झिम्बाब्वे आणि केन्यामध्येही सामने खेळले गेले.
  3. ^ वेस्ट इंडीझ क्रिकेट फेडरेशनच्या आठ सदस्य देशांनी सामने आयोजित केले - अँटिग्वा आणि बार्बुडा, बार्बाडोस, ग्रेनाडा, गयाना, जमैका, सेंट किट्स आणि नेव्हिस, सेंट लुसिया आणि त्रिनिदाद आणि टोबॅगो.

स्पर्धेचा सारांश

[संपादन]

किमान एकदा तरी २० राष्ट्रांनी क्रिकेट विश्वचषकासाठी पात्रता मिळवली आहे. प्रत्येक स्पर्धेत सहा संघ सहभागी झाले आहेत, त्यापैकी पाच संघांनी विजेतेपद पटकावले आहे.[१८] वेस्ट इंडीजने पहिल्या दोन स्पर्धा जिंकल्या आहेत, ऑस्ट्रेलियाने सहा, भारताने दोन, तर पाकिस्तान, श्रीलंका आणि इंग्लंडने प्रत्येकी एकदा जिंकल्या आहेत. वेस्ट इंडीज (१९७५ आणि १९७९) आणि ऑस्ट्रेलिया (१९९९, २००३ आणि २००७) हे एकमेव संघ आहेत ज्यांनी सलग विजेतेपद मिळवले आहेत.[१८] ऑस्ट्रेलिया तेरा पैकी आठ फायनल खेळला आहे (१९७५, १९८७, १९९६, १९९९, २००३, २००७, २०१५ आणि २०२३). न्यू झीलंडला अद्याप विश्वचषक जिंकता आलेला नाही, परंतु दोन वेळा (२०१५ आणि २०१९) उपविजेता ठरला आहे. कसोटी खेळत नसलेल्या देशाचा सर्वोत्तम निकाल म्हणजे २००३ स्पर्धेत केन्याने उपांत्य फेरी गाठणे; २००७ मध्ये आयर्लंडने दिलेला सुपर ८ (दुसरी फेरी) हा त्यांच्या पदार्पणातील कसोटी नसलेल्या संघाचा सर्वोत्तम निकाल आहे.[१८]

१९९६ च्या विश्वचषकाचा सह-यजमान म्हणून श्रीलंका ही स्पर्धा जिंकणारा पहिला यजमान होता, जरी अंतिम सामना पाकिस्तानमध्ये झाला.[१८] भारताने २०११ मध्ये यजमान म्हणून विजय मिळवला आणि त्यांच्याच देशात खेळला जाणारा अंतिम सामना जिंकणारा पहिला संघ होता.[९३] ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंडने अनुक्रमे २०१५ आणि २०१९ मध्ये या पराक्रमाची पुनरावृत्ती केली.[४१] याखेरीज इंग्लंडने १९७९ मध्ये यजमान म्हणून अंतिम फेरी गाठली होती. स्पर्धेचे सह-यजमानपद भूषवताना त्यांचे सर्वोत्तम विश्वचषक निकाल किंवा बरोबरी साधणारे इतर देश २०१५ मध्ये न्यू झीलंड, २००३ मध्ये सुपर सिक्समध्ये पोहोचलेले झिम्बाब्वे आणि २००३ मध्येच उपांत्य फेरीत पोहोचलेले केन्या आहेत.[१८] १९८७ मध्ये सह-यजमान भारत आणि पाकिस्तान हे दोघेही उपांत्य फेरीत पोहोचले होते, परंतु त्यांना अनुक्रमे इंग्लंड आणि ऑस्ट्रेलियाने बाहेर काढले होते.[१८] १९९२ मध्ये ऑस्ट्रेलिया, १९९९ मध्ये इंग्लंड, २००३ मध्ये दक्षिण आफ्रिका आणि २०११ मध्ये बांगलादेश हे यजमान संघ आहेत जे पहिल्या फेरीत बाहेर पडले होते.[९४]

संघांची कामगिरी

[संपादन]

प्रत्येक विश्वचषकात संघांच्या कामगिरीचे विहंगावलोकन खाली दिले आहे. प्रत्येक स्पर्धेसाठी, प्रत्येक अंतिम स्पर्धेतील संघांची संख्या (कंसात) दर्शविली जाते.

यजमान

संघ
 १९७५
(८) 		१९७९
(८) 		१९८३
(८) 		१९८७
(८) 		१९९२
(९) 		१९९६
(१२) 		१९९९
(१२) 		२००३
(१४) 		२००७
(१६) 		२०११
(१४) 		२०१५
(१४) 		२०१९
(१०) 		२०२३
(१०) 		सहभाग
इंग्लंड इंग्लंड इंग्लंड
वेल्स 		भारत
पाकिस्तान 		ऑस्ट्रेलिया
न्यूझीलंड 		भारत
पाकिस्तान
श्रीलंका 		इंग्लंड
वेल्स
स्कॉटलंड
आयर्लंडचे प्रजासत्ताक
नेदरलँड्स 		दक्षिण आफ्रिका
झिम्बाब्वे
केन्या 		वेस्ट इंडीज भारत
श्रीलंका
बांगलादेश 		ऑस्ट्रेलिया
न्यूझीलंड 		इंग्लंड
वेल्स 		भारत
अफगाणिस्तानचा ध्वज अफगाणिस्तान ग १०वा ६वा ३
ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया उ.वि ग ग वि ५वा उ.वि वि वि वि उ.उ वि उप वि १३
बांगलादेशचा ध्वज बांगलादेश ग ग ७वा ग उ.उ ८वा ८वा ७
बर्म्युडाचा ध्वज बर्म्युडा ग १
कॅनडाचा ध्वज कॅनडा ग ग ग ग ४
इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड उप उ.वि उप उ.वि उ.वि उ.उ ग ग ५वा उ.उ ग वि ७वा १३
भारतचा ध्वज भारत ग ग वि उप ७वा उप ६वा उ.वि ग वि उप उप उ.वि १३
आयर्लंडचे प्रजासत्ताकचा ध्वज आयर्लंड ८वा ग ग ३
केन्याचा ध्वज केन्या ग ग उप ग ग ५
नामिबियाचा ध्वज नामिबिया ग १
Flag of the Netherlands नेदरलँड्स ग ग ग ग १०वा ५
न्यूझीलंडचा ध्वज न्यूझीलंड उप उप ग ग उप उ.उ उप ५वा उप उप उ.वि उ.वि उप १३
पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान ग उप उप उप वि उ.उ उ.वि ग ग उप उ.उ ५वा ५वा १३
स्कॉटलंडचा ध्वज स्कॉटलंड ग ग ग ३
दक्षिण आफ्रिकाचा ध्वज दक्षिण आफ्रिका[a] उप उ.उ उप ग उप उ.उ उप ७वा उप ९
श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका ग ग ग ग ८वा वि ग उप उ.वि उ.वि उ.उ ६वा ९वा १३
संयुक्त अरब अमिरातीचा ध्वज संयुक्त अरब अमिराती ग ग २
वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज वि वि उ.वि ग ६वा उप ग ग ६वा उ.उ उ.उ ९वा १२
झिम्बाब्वेचा ध्वज झिम्बाब्वे ग ग ९वा ग ५वा ६वा ग ग ग ९
निष्क्रिय संघ
पूर्व आफ्रिकाचा ध्वज पूर्व आफ्रिका[b] ग 1

माहिती

  • वि – विजेता
  • उ.वि– उपविजेता
  • उप– उपांत्य फेरी
  • सु.६– सुपर सिक्स (१९९९-२००३)
  • उ.उ– उपांत्यपूर्व फेरी (१९९६, २०११-२०१५)
  • सु.८– सुपर आठ (२००७)
  • ग – गट फेरी / पहिली फेरी
  • पा – पात्र, अजूनही स्पर्धेत आहे

नवोदित संघ

[संपादन]
वर्ष संघ एकूण
१९७५ ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया, पूर्व आफ्रिकाचा ध्वज पूर्व आफ्रिका,[b] इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड, भारतचा ध्वज भारत, न्यूझीलंडचा ध्वज न्यूझीलंड, पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान, वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज, श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका ८
१९७९ कॅनडाचा ध्वज कॅनडा १
१९८३ झिम्बाब्वेचा ध्वज झिम्बाब्वे १
१९८७ कोणताही नाही ०
१९९२ दक्षिण आफ्रिकाचा ध्वज दक्षिण आफ्रिका[a] १
१९९६ केन्याचा ध्वज केन्या, Flag of the Netherlands नेदरलँड्स, संयुक्त अरब अमिरातीचा ध्वज संयुक्त अरब अमिराती ३
१९९९ बांगलादेशचा ध्वज बांगलादेश, स्कॉटलंडचा ध्वज स्कॉटलंड २
२००३ नामिबियाचा ध्वज नामिबिया १
२००७ बर्म्युडाचा ध्वज बर्म्युडा, आयर्लंडचे प्रजासत्ताकचा ध्वज आयर्लंड २
२०११ कोणताही नाही ०
२०१५ अफगाणिस्तानचा ध्वज अफगाणिस्तान १
२०१९ कोणताही नाही ०
२०२३ कोणताही नाही ०

आढावा

[संपादन]

खालील सारणी २०१९ स्पर्धेच्या अखेरीस मागील विश्वचषकातील संघांच्या कामगिरीचे विहंगावलोकन प्रदान करते. संघांची क्रमवारी सर्वोत्कृष्ट कामगिरीनुसार, त्यानंतर दिसणे, एकूण विजयांची संख्या, एकूण खेळांची संख्या आणि वर्णक्रमानुसार क्रमवारी लावली जाते.

आकडेवारी सर्वोत्तम कामगिरी
संघ सहभाग सामने विजय पराभव टाय नि.ना विजय%*
ऑस्ट्रेलियाचा ध्वज ऑस्ट्रेलिया १३ १०५ ७८ २५ १ १ ७५.४८ विजेता: ६ (१९८७, १९९९, २००३, २००७, २०१५, २०२३)
भारतचा ध्वज भारत १३ ९५ ६३ ३० १ १ ६६.३१ विजेता: २ (१९८३, २०११)
वेस्ट इंडीजचा ध्वज वेस्ट इंडीज १२ ८० ४३ ३५ ० २ ५५.१२ विजेता: २ (१९७५, १९७९)
इंग्लंडचा ध्वज इंग्लंड १३ ९३ ५२ ३९ १ १ ५७.१४ विजेता: १ (२०१९)
पाकिस्तानचा ध्वज पाकिस्तान १३ ८८ ४९ ३७ ० २ ५६.९७ विजेता: १ (१९९२)
श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका १३ ८९ ४० ४६ १ २ ४६.५५ विजेता: १ (१९९६)
न्यूझीलंडचा ध्वज न्यूझीलंड १३ ९९ ५९ ३८ १ १ ६०.७१ उपविजेता (२०१५, २०१९)
दक्षिण आफ्रिकाचा ध्वज दक्षिण आफ्रिका ९ ७४ ४५ २६ २ १ ६३.०१ उपांत्य फेरी (१९९२, १९९९, २००७, २०१५, २०२३)
केन्याचा ध्वज केन्या ५ २९ ७ २२ ० ० २४.१३ उपांत्य फेरी (२००३)
झिम्बाब्वेचा ध्वज झिम्बाब्वे ९ ५७ ११ ४२ १ ३ २१.२९ सुपर ६ (१९९९, २००३)
बांगलादेशचा ध्वज बांगलादेश ७ ४९ १६ ३२ ० १ ३३.३३ उपांत्यपूर्व फेरी (२०१५)
आयर्लंडचे प्रजासत्ताकचा ध्वज आयर्लंड ३ २१ ७ १३ १ ० ३५.७१ सुपर ८ (२००७)
Flag of the Netherlands नेदरलँड्स ५ २९ ४ २५ ० ० १३.७९ गट फेरी (१९९६, २००३, २००७, २०११, २०२३)
कॅनडाचा ध्वज कॅनडा ४ १८ २ १६ ० ० ११.११ गट फेरी (१९७९, २००३, २००७, २०११)
अफगाणिस्तानचा ध्वज अफगाणिस्तान ३ २४ ५ १९ ० ० २०.८३ गट फेरी (२०१५, २०१९, २०२३)
स्कॉटलंडचा ध्वज स्कॉटलंड ३ १४ ० १४ ० ० ०.०० गट फेरी (१९९९, २००७, २०१५)
संयुक्त अरब अमिरातीचा ध्वज संयुक्त अरब अमिराती २ ११ १ १० ० ० ९.०९ गट फेरी (१९९६, २०१५)
नामिबियाचा ध्वज नामिबिया १ ६ ० ६ ० ० ०.०० गट फेरी (२००३)
बर्म्युडाचा ध्वज बर्म्युडा १ ३ ० ३ ० ० ०.०० गट फेरी (२००७)
निष्क्रिय संघ
पूर्व आफ्रिकाचा ध्वज पूर्व आफ्रिका[b] १ ३ ० ३ ० ० ०.०० गट फेरी (१९७५)
१९ नोव्हेंबर २०२३ पर्यंत
स्रोत: ईएसपीएन क्रिकइन्फो

नोंद:

  • विजयाच्या टक्केवारीमध्ये निकाल नाही लागल्याला सामने समाविष्ट नाहीत आणि ते अर्ध्या विजयाच्या रूपात गणले जाते.
  • संघांना त्यांच्या सर्वोत्तम कामगिरीनुसार, नंतर जिंकण्याची टक्केवारी, त्यानंतर (समान असल्यास) वर्णक्रमानुसार क्रमवारी लावली जाते.
  1. ^ a b १९९२ च्या विश्वचषकापूर्वी दक्षिण आफ्रिकेवर वर्णभेदामुळे बंदी घालण्यात आली होती
  2. ^ a b c १९८९ मध्ये विसर्जित

इतर परिणाम

[संपादन]

स्पर्धेचे रेकॉर्ड

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषकातील विक्रमांची यादी
विश्वचषकाच्या इतिहासात सर्वाधिक धावा करणारा सचिन तेंडुलकर
विश्वचषकाच्या इतिहासातील आघाडीचा विकेट घेणारा गोलंदाज
विश्वचषकातील विक्रम[९५]
फलंदाजी
सर्वाधिक धावा भारत सचिन तेंडुलकर २,२७८ (१९९२–२०११)
सर्वोच्च सरासरी (किमान १० डाव) [९६] दक्षिण आफ्रिका लान्स क्लुसनर १२४.०० (१९९९–२००३)
सर्वोच्च फलंदाजी स्ट्राइक रेट (किमान ५०० चेंडूंचा सामना केला) ऑस्ट्रेलिया ग्लेन मॅक्सवेल १६०.३२ (२०१५–२०२३)
सर्वोच्च स्कोअर न्यूझीलंड मार्टिन गप्टिल वि वेस्ट इंडीज ध्वज वेस्ट इंडीज २३७* (२०१५)
सर्वोच्च भागीदारी वेस्ट इंडीज ख्रिस गेल आणि मार्लन सॅम्युअल्स
(दुसऱ्या गड्यासाठी) वि झिम्बाब्वेचा ध्वज झिम्बाब्वे 		३७२ (२०१५)
एकाच विश्वचषकात सर्वाधिक धावा भारत विराट कोहली ७६५ (२०२३)
सर्वाधिक शतक भारत रोहित शर्मा ७ (२०१५-२०२३)
एकाच विश्वचषकात सर्वाधिक शतके भारत रोहित शर्मा ५ (२०१९)
गोलंदाजी
सर्वाधिक बळी ऑस्ट्रेलिया ग्लेन मॅकग्रा ७१ (१९९६–२००७)
सर्वात कमी सरासरी (किमान ४०० चेंडू टाकले) भारत मोहम्मद शमी १३.५२ (२०१५–२०२३)
सर्वोत्तम स्ट्राइक रेट (किमान २० बळी) भारत मोहम्मद शमी १५.८१ (२०१५–२०२३)
सर्वोत्तम इकॉनॉमी रेट (किमान १००० चेंडू टाकले) वेस्ट इंडीज अँडी रॉबर्ट्स ३.२४ (१९७५–१९८३)
सर्वोत्तम गोलंदाजी आकडेवारी ऑस्ट्रेलिया ग्लेन मॅकग्रा वि नामिबियाचा ध्वज नामिबिया ७/१५ (२००३)
स्पर्धेत सर्वाधिक बळी ऑस्ट्रेलिया मिचेल स्टार्क २७ (२०१९)
क्षेत्ररक्षण
सर्वाधिक बाद (यष्टिरक्षक) श्रीलंका कुमार संगकारा ५४ (२००३–२०१५)
सर्वाधिक झेल (क्षेत्ररक्षक) ऑस्ट्रेलिया रिकी पाँटिंग २८ (१९९६–२०११)
संघ
सर्वोच्च स्कोअर दक्षिण आफ्रिकाचा ध्वज दक्षिण आफ्रिका वि श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका ४२८/५ (२०२३)
सर्वात कमी स्कोअर कॅनडाचा ध्वज कॅनडा वि श्रीलंकाचा ध्वज श्रीलंका ३६ (२००३)
सर्वोच्च विजय % ऑस्ट्रेलिया ऑस्ट्रेलिया ७५.४८% (१०५ खेळले, ७८ जिंकले)[९७]
सर्वाधिक सलग विजय ऑस्ट्रेलिया ऑस्ट्रेलिया २७ (२० जून १९९९ – १९ मार्च २०११, एक निकाल नाही वगळला)[९८]
सलग सर्वाधिक स्पर्धा जिंकतो ऑस्ट्रेलिया ऑस्ट्रेलिया ३ (१९९९–२००७)

स्पर्धेद्वारे

[संपादन]
मुख्य पान: क्रिकेट विश्वचषक पुरस्कार
वर्ष विजयी कर्णधार अंतिम सामन्यातील सर्वोत्तम खेळाडू स्पर्धेतील सर्वोत्तम खेळाडू सर्वाधिक धावा सर्वाधिक बळी
१९७५ वेस्ट इंडीज क्लाइव्ह लॉईड वेस्ट इंडीज क्लाइव्ह लॉईड[९९] पुरस्कार मिळालेला नाही न्यूझीलंड ग्लेन टर्नर (३३३) ऑस्ट्रेलिया गॅरी गिलमोर (११)
१९७९ वेस्ट इंडीज क्लाइव्ह लॉईड वेस्ट इंडीज विव्ह रिचर्ड्स[९९] पुरस्कार मिळालेला नाही वेस्ट इंडीज गॉर्डन ग्रीनिज (२५३) इंग्लंड माइक हेंड्रिक्स (१०)
१९८३ भारत कपिल देव भारत मोहिंदर अमरनाथ[९९] पुरस्कार मिळालेला नाही इंग्लंड डेव्हिड गोवर (३८४) भारत रॉजर बिन्नी (१८)
१९८७ ऑस्ट्रेलिया ॲलन बॉर्डर ऑस्ट्रेलिया डेव्हिड बून[९९] पुरस्कार मिळालेला नाही इंग्लंड ग्रॅहम गूच (४७१) ऑस्ट्रेलिया क्रेग मॅकडरमॉट (१८)
१९९२ पाकिस्तान इम्रान खान पाकिस्तान वसीम अक्रम[९९] न्यूझीलंड मार्टिन क्रो[९९] न्यूझीलंड मार्टिन क्रो (४५६) पाकिस्तान वसीम अक्रम (१८)
१९९६ श्रीलंका अर्जुन रणतुंगा श्रीलंका अरविंदा डी सिल्वा[९९] श्रीलंका सनथ जयसूर्या[९९] भारत सचिन तेंडुलकर (५२३) भारत अनिल कुंबळे (१५)
१९९९ ऑस्ट्रेलिया स्टीव्ह वॉ ऑस्ट्रेलिया शेन वॉर्न[१००] दक्षिण आफ्रिका लान्स क्लुसनर[१००] भारत राहुल द्रविड (४६१) न्यूझीलंड जिऑफ ॲलॉट /
ऑस्ट्रेलिया शेन वॉर्न (२०)
२००३ ऑस्ट्रेलिया रिकी पाँटिंग ऑस्ट्रेलिया रिकी पाँटिंग[१०१] भारत सचिन तेंडुलकर[१०१] भारत सचिन तेंडुलकर (६७३) श्रीलंका चमिंडा वास (२३)
२००७ ऑस्ट्रेलिया रिकी पाँटिंग ऑस्ट्रेलिया ॲडम गिलख्रिस्ट[१०२] ऑस्ट्रेलिया ग्लेन मॅकग्रा[१०३] ऑस्ट्रेलिया मॅथ्यू हेडन (६५९) ऑस्ट्रेलिया ग्लेन मॅकग्रा (२६)
२०११ भारत महेंद्रसिंग धोनी भारत महेंद्रसिंग धोनी[१०४] भारत युवराज सिंग[१०४] श्रीलंका तिलकरत्ने दिलशान (५००) पाकिस्तान शाहिद आफ्रिदी /
भारत झहीर खान (२१)
२०१५ ऑस्ट्रेलिया मायकेल क्लार्क ऑस्ट्रेलिया जेम्स फॉकनर[१०५] ऑस्ट्रेलिया मिचेल स्टार्क[१०६] न्यूझीलंड मार्टिन गप्टिल (५४७) ऑस्ट्रेलिया मिचेल स्टार्क /
न्यूझीलंड ट्रेंट बोल्ट (२२)
२०१९ इंग्लंड इऑन मॉर्गन इंग्लंड बेन स्टोक्स[१०७] न्यूझीलंड केन विल्यमसन[१०७] भारत रोहित शर्मा (६४८) ऑस्ट्रेलिया मिचेल स्टार्क (२७)
२०२३ ऑस्ट्रेलिया पॅट कमिन्स ऑस्ट्रेलिया ट्रॅव्हिस हेड[१०८] भारत विराट कोहली[१०९] भारत विराट कोहली (७६५) भारत मोहम्मद शमी (२४)

हे देखील पहा

[संपादन]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ "World Cup Cricket Team Records & Stats". Cricinfo. 6 April 2023 रोजी पाहिले.
  2. ^ "World Cup Cricket Team Records & Stats". Cricinfo. 6 April 2023 रोजी पाहिले.
  3. ^ "ICC Men's Cricket World Cup 2019 shatters audience records". ICC. 12 April 2021 रोजी पाहिले.
  4. ^ ICC Cricket World Cup: About Archived 1 June 2013 at the Wayback Machine. – International Cricket Council. Retrieved 30 June 2013.
  5. ^ "The road to World Cup 2023: how teams can secure qualification, from rank No. 1 to 32". ESPN Cricinfo. 14 August 2019 रोजी पाहिले.
  6. ^ Martin Williamson. "The oldest international contest of them all". ESPN. 5 June 2013 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 5 July 2012 रोजी पाहिले.
  7. ^ "1st Test Scorecard". ESPNcricinfo. 15 March 1877. 12 February 2009 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 28 January 2007 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Olympic Games, 1900, Final". ESPNcricinfo. 19 August 1900. 26 December 2014 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 September 2006 रोजी पाहिले.
  9. ^ Purohit, Abhishek (10 August 2021). "Will Cricket Bat Again at the Olympics? Know Process for Inclusion at LA28". International Olympic Committee. 5 December 2021 रोजी पाहिले.
  10. ^ "The original damp squib". ESPNcricinfo. 23 April 2005. 16 October 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 29 August 2006 रोजी पाहिले.
  11. ^ "The run-out that sparked a riot". ESPNcricinfo. 30 October 2010. 22 October 2014 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 18 February 2015 रोजी पाहिले.
  12. ^ "England vs West Indies Scorecard 1928 | Cricket Scorecard". ESPNcricinfo (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  13. ^ "New Zealand vs England Scorecard 1929/30 | Cricket Scorecard". ESPNcricinfo (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  14. ^ "England vs India Scorecard 1932 | Cricket Scorecard". ESPNcricinfo (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  15. ^ "Pakistan vs India Scorecard 1952/53 | Cricket Scorecard". ESPNcricinfo (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  16. ^ "The low-key birth of one-day cricket". ESPNcricinfo. 9 April 2011. 19 September 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 15 July 2014 रोजी पाहिले.
  17. ^ "What is One-Day International cricket?". newicc.cricket.org. 19 November 2006 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 10 September 2006 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  18. ^ a b c d e f g h "The World Cup – A brief history". ESPNcricinfo. 28 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 7 December 2006 रोजी पाहिले.
  19. ^ Browning (1999), pp. 5–9
  20. ^ a b Browning (1999), pp. 26–31
  21. ^ "50 fascinating facts about World Cups – Part 1". Cricbuzz (इंग्रजी भाषेत). 22 January 2015. 21 February 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 February 2019 रोजी पाहिले.
  22. ^ "ICC Trophy – A brief history". ESPNcricinfo. 26 November 2006 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 29 August 2006 रोजी पाहिले.
  23. ^ a b Browning (1999), pp. 32–35
  24. ^ Browning (1999), pp. 61–62
  25. ^ Browning (1999), pp. 105–110
  26. ^ Browning (1999), p. 274
  27. ^ French Toast (2014). Cricket World Cup: A Summary of the Tournaments Since 1975 (e-book). Smashwords. ISBN 9781311429230. 26 June 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 11 December 2014 रोजी पाहिले.
  28. ^ Browning (1999), pp. 229–231
  29. ^ Browning (1999), pp. 232–238
  30. ^ "Washouts, walkovers, and black armband protests". ESPNcricinfo. 30 August 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 30 August 2015 रोजी पाहिले.
  31. ^ "Ruthless Aussies lift World Cup". London: BBC Sport. 23 March 2003. 28 March 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 29 January 2007 रोजी पाहिले.
  32. ^ "Full tournament schedule". London: BBC Sport. 23 March 2003. 18 February 2007 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 22 February 2007 रोजी पाहिले.
  33. ^ "Australia triumph in a tournament to forget". ESPNcricinfo. 6 February 2012 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 15 July 2014 रोजी पाहिले.
  34. ^ "Bob Woolmer's death stuns cricket world". ESPNcricinfo. 25 October 2012 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 4 December 2014 रोजी पाहिले.
  35. ^ "Bob Woolmer investigation round-up". Cricinfo. 16 May 2007 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 6 May 2007 रोजी पाहिले.
  36. ^ "Australia v Sri Lanka, World Cup final, Barbados". Cricinfo. 28 April 2007. 24 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 6 May 2007 रोजी पाहिले.
  37. ^ "No World Cup matches in Pakistan". BBC Sport. 18 April 2009. 18 April 2009 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 July 2014 रोजी पाहिले.
  38. ^ a b "India end a 28-year-long wait". ESPNcricinfo. 25 August 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 29 October 2014 रोजी पाहिले.
  39. ^ "Pakistan top group after ending Australia's unbeaten World Cup streak". CNN. 20 March 2011. 13 February 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 13 February 2015 रोजी पाहिले.
  40. ^ "ICC Cricket World Cup". ESPN. 2 January 2022 रोजी पाहिले.
  41. ^ a b "Cricket World Cup 2015: Australia crush New Zealand in final". BBC Sport. 29 March 2015. 29 March 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 29 March 2015 रोजी पाहिले.
  42. ^ "India vs New Zealand Highlights, World Cup 2019 semi-final: Match defers to reserve day". The Times of India. 9 July 2019. 11 July 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 July 2019 रोजी पाहिले.
  43. ^ "Epic final tied, Super Over tied,England win World Cup on boundary count". 14 July 2019. 15 July 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 July 2019 रोजी पाहिले.
  44. ^ Fordyce, Tom (14 July 2019). "England win Cricket World Cup: A golden hour ends in a champagne super over". BBC Sport. 14 July 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 July 2019 रोजी पाहिले.
  45. ^ "Cricket World Cup 2019 to stay at only 10 teams". BBC Sport. 22 August 2022 रोजी पाहिले.
  46. ^ "Cricinfo - 2005 ICC Trophy in Ireland". static.espncricinfo.com. 6 April 2023 रोजी पाहिले.
  47. ^ "World Cricket League". ICC. 19 January 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 28 January 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  48. ^ "International Cricket Council February 2019" (PDF). static1.squarespace.com.
  49. ^ "The road to World Cup 2023: how teams can secure qualification, from rank No. 1 to 32". ESPN Cricinfo. 22 August 2022 रोजी पाहिले.
  50. ^ "1st tournament". icc.cricket.org. 17 December 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 19 February 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  51. ^ "92 tournament". icc.cricket.org. 17 December 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 19 February 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  52. ^ "96 tournament". icc.cricket.org. 17 December 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 19 February 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  53. ^ "Wills World Cup, 1996 schedule, live scores and results". Cricbuzz (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  54. ^ a b "Super 6". Cricinfo. 22 February 2007 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 19 February 2007 रोजी पाहिले.
  55. ^ "ICC World Cup, 1999 schedule, live scores and results". Cricbuzz (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  56. ^ "Cricket World Cup History 2003: Winners, Runners-up, Stats of World Cup 2003". NDTVSports.com (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  57. ^ "World Cup groups". cricket world cup. 26 January 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 28 January 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  58. ^ "About the Event" (PDF). cricketworldcup.com. p. 1. 5 September 2006 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 2 September 2006 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  59. ^ "ICC World Cup, 2007 schedule, live scores and results". Cricbuzz (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  60. ^ "2015 Cricket World Cup". cricknews.net. 3 February 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 3 February 2015 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  61. ^ Nayar, K.R. (29 June 2011). "International Cricket Council approves 14-team cup". Gulf News. 1 July 2011 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2 February 2015 रोजी पाहिले.
  62. ^ Smale, Simon (4 June 2019). "The Cricket World Cup 2019 has shrunk to exclude the minnows, but why? And how come it's still so long?". Australian Broadcasting Corporation. 18 October 2020 रोजी पाहिले.
  63. ^ "ICC announces World Cup schedule; 14 teams in 2027 And 2031". Six Sports. 2 June 2021. 1 April 2022 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2 June 2021 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  64. ^ "Mark your calendars for the Cricket World Cup 2023 as the tournament is set to begin on October 5, 2023. The matches will continue until November 19, 2023". Cricinfo. 7 September 2023. 11 September 2023 रोजी पाहिले.
  65. ^ "Trophy is first permanent prize in Cricket World Cup". cricket-worldcup2015.net. 3 February 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 9 November 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  66. ^ a b "More money, more viewers and fewer runs in prospect for intriguing World Cup". The Guardian. 12 February 2015. 4 March 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 17 March 2015 रोजी पाहिले.
  67. ^ "Trophies | Famous Trophies". Garrard (इंग्रजी भाषेत). 2022-08-01 रोजी पाहिले.
  68. ^ "Cricket World Cup- Past Glimpses". webindia123.com. 23 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 31 October 2007 रोजी पाहिले.
  69. ^ "About the Tournament". International Cricket Council. 25 June 2014 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 4 December 2014 रोजी पाहिले.
  70. ^ "Cricket World Cup 2015 3rd Most Watched Sports Event In The World". Total Sportek. 11 January 2015. 25 March 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 17 March 2015 रोजी पाहिले.
  71. ^ Baker, Alison (2022-07-25). "The Most Watched Sporting Events in The World". Roadtrips (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-05 रोजी पाहिले.
  72. ^ Baker, Alison (25 July 2022). "The Most Watched Sporting Events in The World". www.roadtrips.com. 15 October 2022 रोजी पाहिले.
  73. ^ "World Cup Overview". cricketworldcup.com. 24 January 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 29 January 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  74. ^ Cricinfo staff (9 December 2006). "ICC rights for to ESPN-star". Cricinfo. 1 February 2009 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 30 January 2007 रोजी पाहिले.
  75. ^ Cricinfo staff (18 January 2006). "ICC set to cash in on sponsorship rights". Cricinfo. 1 February 2009 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 30 January 2007 रोजी पाहिले.
  76. ^ "ICC Men's Cricket World Cup gives GDP 350 million boost to UK economy". www.icc-cricket.com (इंग्रजी भाषेत). 2021-04-08 रोजी पाहिले.
  77. ^ "2019 Men's Cricket World Cup most watched ever". www.icc-cricket.com. 16 September 2019. 15 October 2022 रोजी पाहिले.
  78. ^ "Cricket World Cup 2003" (PDF). ICC. p. 12. 21 March 2006 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 29 January 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  79. ^ "World Cup profits boost debt-ridden Windies board". Content-usa.cricinfo.com. 24 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 24 June 2012 रोजी पाहिले.
  80. ^ "ICC CWC 2007 Match Attendance Soars Past 400,000". cricketworld.com. 28 September 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 April 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  81. ^ "World Cup profits boost debt-ridden Windies board". Content-usa.cricinfo.com. 24 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 24 June 2012 रोजी पाहिले.
  82. ^ "ICC CWC 2007 Match Attendance Soars Past 400,000". cricketworld.com. 28 September 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 April 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  83. ^ "World Cup profits boost debt-ridden Windies board". Content-usa.cricinfo.com. 24 March 2008 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 24 June 2012 रोजी पाहिले.
  84. ^ "ICC CWC 2007 Match Attendance Soars Past 400,000". cricketworld.com. 28 September 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 25 April 2007 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  85. ^ Carp, Sam (4 March 2020). "2019 Cricket World Cup delivers UK£350m boost for UK economy". SportsPro Daily. 18 May 2023 रोजी पाहिले.
  86. ^ "Record-Breaking 1.25 million spectators turn out for ICC Men's Cricket World Cup 2023". cricketworldcup.com. 21 November 2023. 21 November 2023 रोजी पाहिले.
  87. ^ "Asia to host 2011 World Cup". Cricinfo. 30 April 2006. 28 September 2012 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 February 2007 रोजी पाहिले.
  88. ^ "The History of World Cup's". cricworld.com. 13 March 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 19 September 2006 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)
  89. ^ "The 1979 World Cup in England – West Indies retain their title". Cricinfo. 23 May 2006 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 19 September 2006 रोजी पाहिले.
  90. ^ "The 1987 World Cup in India and Pakistan – Australia win tight tournament". Cricinfo. 16 July 2014 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 15 July 2014 रोजी पाहिले.
  91. ^ "India to host three ICC events in 2024-31 cycle". Cricbuzz (इंग्रजी भाषेत). 16 November 2021 रोजी पाहिले.
  92. ^ "USA to stage T20 World Cup: 2024-2031 ICC Men's tournament hosts confirmed". www.icc-cricket.com (इंग्रजी भाषेत). 16 November 2021 रोजी पाहिले.
  93. ^ "India power past Sri Lanka to Cricket World Cup triumph". BBC Sport. 2 April 2011. 3 April 2011 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 17 March 2015 रोजी पाहिले.
  94. ^ Sportstar, Team (2019-05-24). "World Cup, 11 editions: How host countries fared". sportstar.thehindu.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-08-22 रोजी पाहिले.
  95. ^ All records are based on statistics at Cricinfo.com's list of World Cup records Archived 3 January 2007 at the Wayback Machine.
  96. ^ "Best Average in Cricket World Cup". ESPN Cricinfo. 26 June 2019 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 July 2019 रोजी पाहिले.
  97. ^ "World Cup Cricket Team Records & Stats". ESPNCricinfo. 27 February 2011 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 22 June 2019 रोजी पाहिले.
  98. ^ "Statistics / Statsguru / One-Day Internationals / Team records". Cricinfo. 11 September 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 30 March 2015 रोजी पाहिले.
  99. ^ a b c d e f g h "ODI World Cup Finals: Full list of Player of the Match award winners from 1975 to 2019". Sportstar. 19 November 2023. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  100. ^ a b "Australia vs Pakistan, ICC World Cup 1999". ESPNcricinfo. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  101. ^ a b "Australia vs India, ICC World Cup 2003 Final". ESPNcricinfo. 23 March 2003. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  102. ^ "This day, that year: Adam Gilchrist scores 149 to gift Australia World Cup". Hindustan Times. 18 November 2018. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  103. ^ "McGrath bows out winning Player of the Tournament award". ESPNcricinfo. 29 April 2007. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  104. ^ a b "Yuvraj Player of the Tournament; Dhoni Man of the Match of WC final". Hindustan Times. 11 November 2011. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  105. ^ "James Faulkner Emerges From the Shadows of Two Mitchells in World Cup Final". NDTV. 29 March 2015. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  106. ^ "Mitchell Starc named as player of ICC World Cup 2015". India Today. 29 March 2015. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  107. ^ a b "World Cup 2019 Awards Winners: Man of the Tournament and Man of the Match". Indian Express. 15 July 2019. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  108. ^ "Travis Head delivers World Cup final masterclass in POTM display". cricketworldcup.com. 19 November 2023. 19 November 2023 रोजी पाहिले.
  109. ^ "India star named Player of the Tournament at ICC Men's Cricket World Cup". ICC. 19 November 2023. 19 November 2023 रोजी पाहिले.

स्रोत

[संपादन]

बाह्य दुवे

[संपादन]
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=क्रिकेट_विश्वचषक&oldid=2457538" पासून हुडकले