म्युनिक विमानतळ

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
म्युनिक विमानतळ
Flughafen München
आहसंवि: MUCआप्रविको: EDDM
MUC is located in जर्मनी
MUC
MUC
जर्मनीमधील स्थान
माहिती
विमानतळ प्रकार जाहीर
कोण्या शहरास सेवा म्युनिक
हब एर दोलोमिती
लुफ्तान्सा
समुद्रसपाटीपासून उंची १,४८७ फू / ४५३ मी
गुणक (भौगोलिक) 48°21′14″N 11°47′10″E / 48.35389°N 11.78611°E / 48.35389; 11.78611
धावपट्टी
दिशा लांबी पृष्ठभाग
फू मी
08R/26L 4,000 कॉंक्रीट
08L/26R 4,000 कॉंक्रीट
हेलिपॅड
संख्या लांबी पृष्ठभाग
फू मी
H 30 कॉंक्रीट
सांख्यिकी (२०१४)
प्रवासी ३,९७,००,५१५
मालवाहतूक (टनांमध्ये) ३,०९,३६१
विमाने ३,७६,६७८
स्रोत: Passenger Traffic & Aircraft Movements, ADV[१]
German Aeronautical Information Publication at European Organisation for the Safety of Air Navigation[२]
येथून उड्डाण करणारे सिंगापूर एरलाइन्सचे बोईंग ७७७ विमान

म्युनिक विमानतळ (जर्मन: Flughafen München) (आहसंवि: MUCआप्रविको: EDDM) हा जर्मनी देशाच्या म्युनिक शहरामधील प्रमुख विमानतळ आहे. म्युनिक शहराच्या २८.५ किमी वायव्येस स्थित असलेला हा विमानतळ इ.स. २०१३ साली फ्रांकफुर्ट विमानतळाखालोखाल जर्मनीमधील दुसऱ्या क्रमांकाच्या वर्दळीचा तर युरोपमधील ७व्या क्रमांकाच्या वर्दळीचा विमानतळ होता.

मार्च २०१५ मध्ये येथून ६६ देशांतील २२८ शहरांमध्ये विमानसेवा पुरवली जात होती.

विमानकंपन्या आणि गंतव्यस्थाने[संपादन]

प्रवासी[३][संपादन]

विमानकंपनी गंतव्यस्थान टर्मिनल
एड्रिया एरवेझ ल्युब्लियाना, लॉड्झ, प्रिस्टिना, तिराना 2-4
एजियन एरलाइन्स ॲथेन्स, कालामाटा, थेसालोनिकी
मोसमी: कोर्फु, हेराक्लियोन, ऱ्होड्स
2-3
एर लिंगस कॉर्क, डब्लिन 1-C
एरोफ्लोत मॉस्को-शेरेमेत्येवो 1-C
एरोफ्लोत साठी
रॉसिया एरलाइन्स
सेंट पीटर्सबर्ग 1-C
एरबाल्टिक रिगा, व्हिल्नियस (२७ मार्च, २०१७ पासून)[४] 1-D
एर बर्लिन बर्लिन-टेगेल, कातानिया, क्यॉल्न-बॉन, ड्युसेलडॉर्फ, हाम्बुर्ग, ओल्बिया
मोसमी: सिल्ट
1-A
एर कॅनडा टोरॉंटो-पियरसन 2-3
एर चायना ॲथेन्स, बीजिंग-राजधानी, शांघाय-पुडॉंग 2-3
एर डोलोमिटी बारी, बेर्गामो, बोलोन्या, फ्लोरेन्स-पेरेतोला, व्हेनिस, व्हेरोना
मोसमी: ब्रिंडिसी
2-4
एर युरोपा माद्रिद-बराहास 1-D
एर फ्रांस पॅरिस-चार्ल्स दि गॉल 1-D
एर माल्टा कातानिया, माल्टा 2-4
एर व्हिआयए मोसमी, भाड्याने: बर्गास, व्हार्ना 1-C
अलिटालिया रोम-फ्युमिचिनो 1-A
ऑल निप्पॉन एरवेझ तोक्यो-हानेदा 2-3
अमेरिकन एरलाइन्स फिलाडेल्फिया 1-B
आर्किया तेल अवीव-बेन गुरियन 1-F
ॲस्ट्रा एरलाइन्स
१६ एप्रिल, २०१७ पासून
हेराक्लियोन, थेसालोनिकी[५] TBA
ॲटलासग्लोबल मोसमी, भाड्याने: अंताल्या 1-C
ऑस्ट्रियन एरलाइन्स व्हियेना 2-4
अझुर एर भाड्याने: फुएर्तेव्हेंचुरा (६ मे, २०१७ पासून), ग्रान कॅनेरिया (१ मे, २०१७ पासून), पाल्मा दे मायोर्का (२ एप्रिल, २०१७ पासून), पुंता काना (५ मे, २०१७ पासून)[६] TBA
ब्लू एर इयाशी (१५ जून, २०१७ पासून)[७] TBA
बीएमआय रिजनल बेर्गामो, ब्रिस्टल, ब्रनो, लुब्लिन (२७ मार्च, २०१७ पासून),[८] नोरकॉपिंग, रॉस्तोक, साउथहॅम्प्टन 2-4
बोराजेट अंकारा 1-B
ब्रिटिश एरवेझ लंडन-हीथ्रो 1-B
ब्रिटिश एरवेझ साठी
सन-एर
बिलुंड 1-B
कॉन्डोर अगादिर, अंताल्या, कान्कुन, जेर्बा, फुएर्तेव्हेंचुरा, फुंचाल, ग्रान कॅनेरिया, हबाना, हुर्घादा, ला पाल्मा, लांझारोटे, लास व्हेगस (३ मे, २०१७ पासून),[९] पुंता काना, सिॲटल-टॅकोमा (५ जुलै, २०१७ पासून),[९] तेनेरीफ-साउथ
मोसमी: बार्बाडोस, कोर्फु, डालामान, एनफिदा, गोवा, हेराक्लियोन, इबिझा, कालामाटा, कवाला, कॉस, मार्सा आलम, मॉरिशस, मॉम्बासा, मॉंटेगो बे, पाल्मा दे मायोर्का, पोर्तो प्लाता, ऱ्होड्स, सान होजे (को), सांता क्लारा, सांतो दॉमिंगो, सांतोरिनी, स्कियाथोस, टोबॅगो, व्हारादेरो, झांझिबार
1-D
कॉन्डोर साठी
एरबाल्टिक
मोसमी: कॉस, मायकोनोस (७ मे, २०१७ पासून),[१०] प्रेवेझा, व्होलोस (२९ एप्रिल, २०१७ पासून), झॅकिन्थोस (७ मे, २०१७ पासून)[१०] 1-D
क्रोएशिया एरलाइन्स स्प्लिट, झाग्रेब
मोसमी: रियेका
2-4
डेल्टा एर लाइन्स अंटलांटा
मोसमी: डीट्रॉइट
1-B
ईझीजेट एडिनबरा, लंडन-गॅटविक, लंडन-लुटॉन, लंडन-स्टॅनस्टेड, मॅंचेस्टर, मिलान-माल्पेन्सा 1-Z
ईझीजेट स्वित्झर्लंड जिनिव्हा 1-Z
इजिप्तएर कैरो 2-4
एल ॲल तेल अवीव-बेन गुरियन 1-F
एलिनएर मोसमी: हेराक्लियोन, थेसालोनिकी 1-D
एमिरेट्स दुबई-आंतरराष्ट्रीय 1-C
एतिहाद एरवेझ अबु धाबी 1-C
युरोविंग्ज[११] ॲम्स्टरडॅम, एडिनबरा, जिनिव्हा, लंडन-स्टॅन्स्टेड, नीस, पाल्मा दे मायोर्का, पॅरिस-चार्ल्स दि गॉल, रोम-फ्युमिचिनो, स्कोप्ये (३१ ऑक्टोबर, २०१७ पासून),[१२] स्प्लिट, थेसालोनिकी
मोसमी: बास्टिया, ब्रिंडिसी, कॅग्लियारी, कातानिया, चानिया, कोर्फु, दुब्रोव्निक, फारो, हेराक्लियोन, इबिझा, कवाला, कॉस, लमेझिया तेर्मे, मायकोनोस, नेपल्स, ओल्बिया, पालेर्मो, पोर्तो, पुला, ऱ्होड्स, झादार
2-4
युरोविंग्ज साठी
जर्मनविंग्ज
डॉर्टमुंड 2-4
फिनएर हेलसिंकी 1-D
फ्लायबीई कार्डिफ 1-D
फ्रीबर्ड एरलाइन्स भाड्याने: अंताल्या 1-C
जर्मेनिया बैरुत, एर्बिल, सुलेमानिया
मोसमी: अल्मेरिया, बर्गास, पाफोस (२८ मार्, २०१७ पासून)[१३]
मोसमी भाड्याने: बोडो, हारश्टाड-नार्विक, ट्रोम्सो
1-D
इबेरिया माद्रिद-बराहास 1-D
आइसलॅंडएर रेक्याविक-केफ्लिविक 1-D
इस्राएर मोसमी: तेल अवीव-बेन गुरियन 1-F
केएलएम ॲम्स्टरडॅम 1-D
केएलएम साठी
केएलएम सिटीहॉपर
ॲम्स्टरडॅम 1-D
कुवेत एरवेझ कुवेत सिटी 1-Z
लॉत पोलिश एरलाइन्स वर्झावा-चॉपिन 2-4
लुफ्तांसा अंकारा, अंताल्या, ॲथेन्स, बार्सेलोना, बीजिंग-राजधानी, बेलग्रेड, बर्लिन-टेगेल, बिलबाओ, बर्मिंगहॅम, बॉस्टन, ब्रेमेन, ब्रसेल्स, बुखारेस्ट, बुडापेस्ट, कैरो, शार्लट, शिकागो-ओ'हेर, क्योल्न-बॉन, कोपनहेगन, दिल्ली, डेन्व्हर, ड्युसेलडोर्फ, डब्लिन, फारो, फ्रांकफुर्ट, हाम्बुर्ग, हानोफर, हेलसिंकी, हाँग काँग, क्यीव-बोरिस्पिल, क्राकोव, लारनाका, लिस्बन, लंडन-हीथ्रो, लॉस एंजेलस, माद्रिद-बराहास, मालागा, मॅंचेस्टर, माराकेश, मेक्सिको सिटी, मिलान-माल्पेन्सा, मॉंत्रिआल-त्रुदू, मॉस्को-दोमोदेदोव्हो, मुंबई, म्युन्स्टर-ओस्नाब्रुक, नांत,[१४] नेपल्स, न्यू यॉर्क-जेएफके, न्यूअर्क, नीस, ओस्लो-गार्डेरमोन, पॅरिस-चार्ल्स दि गॉल, पोर्तो, प्राग, रियाध, रोम-फ्युमिचिनो, माराकेश, सान फ्रांसिस्को, सारायेवो, सोल-इंचॉन, शांघा-पुडॉंग, सोफिया, स्टॉकहोम-आर्लांडा, त्ब्लिसी, तेहरान-इमाम खोमेनी, तेल अवीव-बेन गुरियन, तोक्यो-हानेदा, व्हालेन्सिया, व्हेनिस, व्हियेना, वॉशिंग्टन-डलेस, झाग्रेब, झ्युरिक
मोसमी: बोड्रुम, केप टाउन, कातानिया, कोर्फु, दुब्रोव्निक, फुएर्तेव्हेंचुरा, ग्लासगो, ग्रान कॅनेरिया, हेराक्लियोन, इस्तंबूल-अतातुर्क, इझमिर, किटिल्या, लामेझिया तेर्मे, माल्टा, मायामी, पाल्मा दे मायोर्का, पिसा, रेक्याविक-केफ्लाविक, सांतियागो दे कॉंपोस्तेला (९ एप्रिल, २०१७ पासून),[१५] सांतोरिनी, सेव्हिया, स्प्लिट, तेनेरीफ-साउथ, टोरॉंटो पियरसन, ट्युनिस, व्हॅंकूवर
2-3, 2-4
लुफ्तांसा रीजनल साठी
एर डोलोमिटी
कातानिया, क्लुज-नॅपोका, जिनोआ, ल्यों, मिलान-माल्पेन्सा, पालेर्मो, पिसा, प्राग, रोम-फ्युमिचिनो, तोरिनो 2-4
लुफ्तांसा रीजनल साठी
लुफ्तांसा सिटीलाइन
ॲम्स्टरडॅम, ॲंकोना, बासेल-मुलहाउस, बेलग्रेड, बिलबाओ, बर्मिंगहॅम, ब्रेमेन, ब्रसेल्स, बुखारेस्ट, बुडापेस्ट, चिशिनाउ, क्योल्न-बॉन, डेब्रेकेन, ड्रेस्टेन, गदान्स्क, ग्योटेबोर्ग, ग्राझ, क्राकोव, लाइपझित्श-हल्ले, लंडन-हीथ्रो, लक्झेंबर्ग, ल्यों, ल्विव, मार्सेल, मिलान-माल्पेन्सा, म्युन्स्टर-ओस्नाब्रुक, नीस, न्युरेम्बर्ग, पाडेरबोर्न-लिपश्टाट, पॅरिस-चार्ल्स दि गॉल, पोझनान, प्राग, रोम-फ्युमिचिनो, रझेशाव, सारायेवो, सिबिउ, सोफिया, स्प्लिट, श्टुटगार्ट, सिल्ट, तिमिसोआरा, त्रियेस्ते, तूलूझ, तोरिनो, व्हियेना, वर्झावा-चॉपिन, व्रॉक्लॉ, झाग्रेब, झ्युरिक
मोसमी: बास्टिया, दुब्रोव्निक, ज्रसी, ओल्बिया, पुला, झादार
2-3
लुक्सेर लक्झेंबर्ग 2-4
महान एर तेहरान-इमाम खोमेनी 1-Z
मेरिदियाना मिलान-लिनाते 1-Z
निकी फारो, इबिझा, कॉस, फुंचाल, ग्रान कॅनेरिया, मालागा, पाल्मा दे मायोर्का, माल्टा, रेक्याविक-केफ्लाविक, ऱ्होड्स, तेनेरीफ-साउथ 1-A
नॉर्डिका साठी
लॉत पोलिश एरलाइन्स
टॅलिन 1-D
नॉर्वेजियन एर शटल ओस्लो-गार्डेरमोन, स्टॉकहोम-आर्लांडा 1-Z
नॉर्वेजियन एर शटल साठी
नॉर्वेजियन एर इंटरनॅशनल
अलिकांते, ग्रान कॅनेरिया, मालागा, तेनेरीफ-साउथ 1-Z
नूव्हेलएर भाड्याने: जेर्बा, एनफिदा 1-Z
ओमान एर मस्कत 1-C
ओनुर एर मोसमी: इस्तंबूल-अतातुर्क 1-B
पिगॅसस एरलाइन्स इस्तंबूल-सबिहा गॉक्सेन
मोसमी: अंताल्या
1-C
कतार एरवेझ दोहा 1-A
रॉयल एर मारोक कासाब्लांका, माराकेश 1-B
रॉयल जॉर्डेनियन अम्मान-क्वीन अलिया 1-B
एस७ एरलाइन्स मॉस्को-दोमोदेदोवो 1-B
एस७ एरलाइन्स साठी
ग्लोबस एरलाइन्स
मोसमी: नोव्होसिबिर्स्क 1-B
सौदिया जेद्दा
मोसमी: रियाध
1-C
स्कॅंडिनेव्हियन एरलाइन्स कोपनहेन, ओस्लो-गार्डेरमोन, स्टॉकहोम-आर्लांडा 2-4
सिंगापूर एरलाइन्स सिंगापूर 2-3
स्कायवर्क एरलाइन्स बर्न 1-D
साउथ आफ्रिकन एरवेझ जोहान्सबर्ग-टॅम्बो 2-4
सन द'ओर साठी
एल ॲल
मोसमी: तेल अवीव-बेन गुरियन 1-F
सनएक्सप्रेस अंताल्या, इझमिर 1-C
सनएक्सप्रेस डॉइचलांड अदाना, अगादिर, अंताल्या, बोड्रम, एनफिदा, ग्रान कॅनेरिया, Hurghada, इझमिर, Kayseri, Lanzarote, Marsa Alam, पाल्मा दे मायोर्का
मोसमी: अंकारा, फुएर्तेव्हेंचुरा, हेराक्लियोन, ऱ्होड्स, व्हार्ना
1-C
स्विस इंटरनॅशनल एर लाइन्स जिनिव्हा 2-4
स्विस इंटरनॅशनल एर लाइन्स साठी
ऑस्ट्रियन एरलाइन्स
झ्युरिक 2-4
स्विस इंटरनॅशनल एर लाइन्स साठी
स्विस ग्लोबल एर लाइन्स
जिनिव्हा, झ्युरिक 2-4
टॅप पोर्तुगाल लिस्बन 2-4
टॅरोम बुखारेस्ट, Iași (ends 24 March 2017),[१६] सिबिउ 1-D
थाई एरवेझ बॅंगकॉक-सुवर्णभूमी 2-3
टीयुआय फ्लाय डॉइचलांड बोआ व्हिस्ता, फुएर्तेव्हेंचुरा, ग्रान कॅनेरिया, हुर्घादा, लांझारोटे, मार्सा आलम, साल, तेल अवीव-बेन गुरियन, तेनेरीफ-साउथ
मोसमी: अंताल्या, कोर्फु, दालामान, फारो, हेराक्लियोन, इबिझा, हेरेझ दे ला फ्रंतेरा, कॉस, मेनोर्का, पाल्मा दे मायोर्का, पात्रास, ऱ्होड्स
1-Z
ट्रान्सएव्हिया
(२६ ऑक्टोबर, २०१७ पर्यंत)
अलिकांते (२६ ऑक्टोबर, २०१७ पर्यंत),[१७] ॲम्स्टरडॅम, बार्सेलोना (२६ ऑक्टोबर, २०१७ पर्यंत),[१८][१७] बर्लिन-शोनेफेल्ड (२६ ऑक्टोबर, २०१७ पर्यंत),[१७] कोपनहेगन,[१७] डब्लिन,[१८][१७] आइंडहोवेन, फेरो,[१७] फुएर्तेव्हेंचुरा (२६ ऑक्टोबर, २०१७ पर्यंत),[१७] ग्रान कॅनेरिया,[१७] हेलसिंकी (begins 27 March 2017, ends 26 October 2017),[१८][१७] लिस्बन,[१७] माराकेश,[१७] नेपल्स,[१७] पाल्मा दे मायोर्का,[१७] पोर्तो,[१७] Seville,[१७] तेल अवीव-बेन गुरियन,[१७] तेनेरीफ-साउथ[१७]
मोसमी: कातानिया, दुब्रोव्निक, पालेर्मो, व्हालेन्सिया[१७]
1-D
ट्रान्सएव्हिया फ्रांस पॅरिस-ओर्लि 1-D
ट्युनिसएर जेर्बा, एनफिदा, ट्युनिस 1-C
टर्किश एरलाइन्स इस्तंबूल-अतातुर्क, इस्तंबूल-सबिहा गॉक्सेन
मोसमी: अंकारा, इझमिर, कायसेरी, एनफिदा|ओर्दू-गिरेसुन (८ जुलै, २०१७ पासून),[१९] एनफिदा|सॅमसन
1-C
युक्रेन इंटरनॅशनल एरलाइन्स क्यीव-बोरिस्पिल 1-B
युनायटेड एरलाइन्स शिकागो-ओ'हेर, न्यूअर्क, वॉशिंग्टन-डलेस
मोसमी: ह्युस्टन–आंतरखंडीय, सान फ्रांसिस्को (२४ मे, २०१७ पासून)[२०]
2-3
यूटीएर एव्हियेशन मॉस्को-व्नुकोव्हो (१ एप्रिल, २०१७ )[२१] 1-B
व्होलोटेआ मोसमी: आस्तुरियास (२६ मे, २०१७ पासून),[२२] बोर्दू, मायकोनोस, नांत-अटलांटिक 1-Z
व्हुएलिंग बार्सेलोना, मालागा, पाल्मा दे मायोर्का, रोम-फ्युमिचिनो
मोसमी: सांतियागो दे कॉम्पोस्तेला
1-Z

मालवाहतूक[संपादन]

विमानकंपनी गंतव्यस्थान 
एरब्रिजकार्गो एरलाइन्स[२३] फ्रांकफुर्ट, मॉस्को-शेरेमेत्येवो
एर अटलांटा आइसलॅंडिक[२४] ग्रीनव्हिल-स्पार्टनबर्ग
एएसएल एरलाइन्स बेल्जियम लीज, ल्युब्लियाना
एट्रॅन लीज, मॉस्को-शेरेमेत्येवो
कार्गोलक्स अटलांटा, लक्झेंबर्ग
डीएचएल एव्हियेशन साठी
युरोपियन एर ट्रान्सपोर्ट लाइपझित्श
लाइपझिश-हल्ले
फेडेक्स एक्सप्रेस क्योल्न-बॉन, फ्रांकफुर्ट, मिलान-माल्पेन्सा, पॅरिस-चार्ल्स दि गॉल
यूपीएस एरलाइन्स साठी
स्टार एर
ॲथेन्स, क्योल्न-बॉन
यांगत्झे रिव्हर एक्सप्रेस ॲम्स्टरडॅम, ब्रसेल्स, शांघाय-पुडॉंग, त्यान्जिन

बाह्य दुवे[संपादन]

संदर्भ आणि नोंदी[संपादन]

  1. ^ "ADV passenger statistics and aircraft movements". Archived from the original on 2015-05-24. 2015-05-14 रोजी पाहिले.
  2. ^ "EAD Basic - Error Page". www.ead.eurocontrol.int.
  3. ^ "Munich Airport - Flightsearch/Timetable". 2 June 2015 रोजी पाहिले.
  4. ^ "Air Baltic plans new routes in S17". Routesonline.
  5. ^ "Astra Airlines adds Munich flights from April 2017". Airlineroute. 6 February 2017. 6 February 2017 रोजी पाहिले. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (सहाय्य)
  6. ^ Anex Tour booking system 15 December 2016
  7. ^ Rusi, Sorin. "IAȘI - Munchen cu Blue Air, din 15 iunie 2017".[permanent dead link]
  8. ^ "bmi Regional adds Munich – Lublin link in S17". Routesonline.
  9. ^ a b "Condor Adds New Munich - US Routes in S17". routesonline. 26 May 2016 रोजी पाहिले.
  10. ^ a b "Condor Adds New Greek Routes in S17". Routesonline.
  11. ^ चुका उधृत करा: <ref> चुकीचा कोड; ABEWops नावाने दिलेल्या संदर्भांमध्ये काहीही माहिती नाही
  12. ^ "Günstige Flüge ab 24,99 €* - Eurowings". www.eurowings.com.
  13. ^ https://www.flygermania.com/en/flight-information/flight-schedule/
  14. ^ http://www.ouest-france.fr/economie/transports/l-aeroport-nantes-atlantique-decroche-l-arrivee-de-lufthansa-4615241
  15. ^ "Lufthansa S17 European routes additions". Routesonline.
  16. ^ "TAROM anunţă suspendarea unor rute externe. Care sunt zborurile anulate". Mediafax.ro.
  17. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r चुका उधृत करा: <ref> चुकीचा कोड; transaviashutdown नावाने दिलेल्या संदर्भांमध्ये काहीही माहिती नाही
  18. ^ a b c "Transavia adds new routes from Munich in S17". 29 September 2016 रोजी पाहिले.
  19. ^ "Turkish Airlines plans Ordu-Giresun – Munich मोसमी route in S17". 22 March 2017 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
  20. ^ "United adds मोसमी San Francisco – Munich in S17 [[वर्ग:मृत बाह्य दुवे असणारे सर्व लेख]][[वर्ग:मृत बाह्य दुवे असणारे लेख ]][[[Wikipedia:Link rot|मृत दुवा]]]". 26 February 2017. 26 February 2017 रोजी पाहिले. URL–wikilink conflict (सहाय्य)[permanent dead link]
  21. ^ "UTair schedules Munich service from April 2017". Airlineroute. 3 February 2017. 3 February 2017 रोजी पाहिले. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (सहाय्य)
  22. ^ "Volotea adds new Munich – Asturias service in S17". Routesonline.
  23. ^ "BOEING 747 OF AIRBRIDGECARGO AIRLINES GOES TO BAVARIA". AirBridgeCargo. 29 April 2014. Archived from the original on 2014-05-02. 30 April 2014 रोजी पाहिले.
  24. ^ "Senator International Launches Atlantic Air Bridge". cargoforwarder.eu. 24 July 2016. Archived from the original on 2020-02-24. 5 November 2016 रोजी पाहिले.