भारताचा प्राधान्यक्रम

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

भारतीय प्रजासत्ताकाचा प्राधान्यक्रम हा भारत सरकारच्या पदाधिकाऱ्यांचा पदानुक्रम आहे. [१] हा क्रम राष्ट्रपतींद्वारे स्थापित केलेला आहे. ही यादी फक्त औपचारिक प्रोटोकॉलसाठी लागू होते . भारत सरकारच्या नियमित कामकाजाला हा प्राधान्यक्रम लागू नाही.

पदानुक्रम[संपादन]

भारताचा प्राधान्यक्रम
पद हुद्दा व्यक्ती
राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद
उपराष्ट्रपती व्यंकय्या नायडू
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी
राज्यांचे राज्यपाल संबंधित राज्यात
माजी राष्ट्रपती प्रतिभा पाटील
५अ उपपंतप्रधान पद रिकामे
७अ[२] भारतरत्न विजेते अमर्त्य सेन, सी. एन. आर. राव, सचिन तेंडुलकर
सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश
९अ[२]
१०
  • राज्यसभेचे उपसभापती (हरिवंश नारायण सिंह)
  • राज्यांचे उपमुख्यमंत्री
  • लोकसभेचे उपाध्यक्ष ("पद रिकामे")
  • भारत सरकारचे राज्यमंत्री
११
  • केंद्रशासित प्रदेशांचे उपराज्यपाल (लेफ्टनंट गव्हर्नर) (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात)
  • महान्यायवादी (के. के. वेणुगोपाल)
  • कॅबिनेट सचिव (प्रदीप कुमार सिन्हा)
१२

जनरल किंवा समतुल्य पद असलेले सैन्यप्रमुख

  • लष्करप्रमुख (जनरल बिपिन रावत)
  • वायुदलप्रमुख (एर चीफ मार्शल बिरेंदर सिंह धनोआ)
  • नौदलप्रमुख (ॲडमिरल करमवीर सिंग)
१३ भारतासाठी मान्यताप्राप्त असाधारण दूत आणि परिपूर्ण मंत्री
१४
  • उच्च न्यायालयांचे सरन्यायाधीश
  • राज्यांच्या विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्ष (संबंधित राज्यात)
१५
  • केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्यमंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात)
  • राज्यांचे कॅबिनेट मंत्री (संबंधित राज्यात)
  • भारत सरकारचे उपमंत्री
१६ लेफ्टनंट जनरल किंवा समतुल्य पद असलेले दलप्रमुख
१७
  • उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश
  • अध्यक्ष, केंद्रीय प्रशासकीय न्यायाधीकरण
  • अध्यक्ष, अल्पसंख्याक आयोग
  • अध्यक्ष, अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आयोग[२]
१८
  • राज्यांचे कॅबिनेट मंत्री (संबंधित राज्याबाहेर)
  • राज्यांच्या विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्ष (संबंधित राज्याबाहेर)
  • राज्यांच्या विधिमंडळांचे उपसभापती आणि उपाध्यक्ष (संबंधित राज्यात)
  • राज्यांचे राज्यमंत्री (संबंधित राज्यात)
  • केंद्रशासित प्रदेशांचे मंत्री आणि दिल्लीचे कार्यकारी कौन्सिलर्स (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात)
  • केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधिमंडळांचे अध्यक्ष
१९
  • मंत्रीमंडळ नसणाऱ्या केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्य आयुक्त (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात)
  • राज्यांचे उपमंत्री (संबंधित राज्यात)
  • केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधिमंडळांचे उपाध्यक्ष
२०
  • राज्यांच्या विधिमंडळांचे उपसभापती आणि उपाध्यक्ष (संबंधित राज्याबाहेर)
  • राज्यांचे राज्यमंत्री (संबंधित राज्याबाहेर)
२१ खासदार
२२ राज्यांचे उपमंत्री (संबंधित राज्याबाहेर)
२३
  • भारत सरकारचे सचिव
  • लष्कर कमांडर/सैन्यदलाचे उपप्रमुख किंवा समतुल्य पद असलेले
  • राज्य सरकारचे मुख्य सचिव (संबंधित राज्यात)
  • भाषिक अल्पसंख्यांक आयुक्त
  • अनुसुचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आयुक्त
  • अल्पसंख्याक आयोगाचे सदस्य
  • अनुसुचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आयोगाचे सदस्य
  • अल्पसंख्याक आयोगाचे सचिव
  • अनुसुचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आयोगाचे सचिव
  • राष्ट्रपतींचे सचिव
  • पंतप्रधानांचे सचिव
  • राज्यसभा आणि लोकसभा सचिव
  • भारताचे सॉलीसिटर जनरल (तुषार मेहता)
  • केंद्रीय प्रशासकीय प्राधिकरणाचे उपाध्यक्ष
२४
  • भारतीय लष्कराचे लेफ्टनंट जनरल
  • भारतीय वायुदलाचे एर चीफ मार्शल
  • भारतीय नौदलाचे वाईस ॲडमिरल
२५
  • भारत सरकारचे अतिरिक्त सचिव
  • राज्यांचे ॲडव्होकेट जनरल
  • भारताचे अतिरिक्त सॉलिसिटर जनरल
  • दरपत्रक आयोगाचे अध्यक्ष
  • केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्यमंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर)
  • राज्य सरकारचे मुख्य सचिव (संबंधित राज्याबाहेर)
  • भारताचे उपनियंत्रक आणि महालेखापाल
  • केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधानसभेचे उपाध्यक्ष
  • इंटेलिजन्स ब्युरोचे संचालक (राजीव जैन)
  • केंद्रीय अन्वेषण विभागाचे संचालक
  • महासंचालक, सीमा सुरक्षा दल
  • महासंचालक, केंद्रीय राखीव पोलीस दल
  • केंद्रशासित प्रदेशांचे उपराज्यपाल (लेफ्टनंट गव्हर्नर) (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर)
  • केंद्रीय प्रशासकीय प्राधिकरणाचे सदस्य
  • केंद्रीय लोकसेवा आयोगाचे सदस्य
  • मेजर जनरल किंवा समतुल्य पद असणारे सैन्यदलातील प्रमुख स्टाफ अधिकारी
२६
  • भारत सरकारचे सहसचिव
  • भारतीय लष्कराचे मेजर जनरल
  • भारतीय नौदलाचे रियर ॲडमिरल
  • भारतीय वायुदलाचे एर वाईस मार्शल
  1. ^ "President's Secretariat" (PDF). Office of the President of India. Rajya Sabha. 1979-08-26. 2010-08-05 रोजी पाहिले.
  2. ^ a b c "Ministry of Home". Archived from the original on 2014-04-28. 2015-08-02 रोजी पाहिले. Unknown parameter |dead-url= ignored (सहाय्य)
  3. ^ "Arvind Saxena appointed acting UPSC chief". The Times of India. 10 June 2018. 30 August 2018 रोजी पाहिले.