भारताचा औपचारिक सत्ता प्राधान्यक्रम
Appearance
भारतीय प्रजासत्ताकाचा प्राधान्यक्रम हा भारत सरकारच्या पदाधिकाऱ्यांचा पदानुक्रम आहे. [१] हा क्रम राष्ट्रपतींद्वारे स्थापित केलेला आहे. ही यादी फक्त औपचारिक प्रोटोकॉलसाठी लागू होते . भारत सरकारच्या नियमित कामकाजाला हा प्राधान्यक्रम लागू नाही.
पदानुक्रम
[संपादन]क्रम | हुद्दा | व्यक्ती |
---|---|---|
१ | राष्ट्रपती | द्रौपदी मुर्मू |
२ | उपराष्ट्रपती | व्यंकय्या नायडू |
३ | पंतप्रधान | नरेंद्र मोदी |
४ | राज्यांचे राज्यपाल (संबंधित राज्यात) | विद्यमान राज्यपालांची यादी |
५ | माजी राष्ट्रपती | प्रतिभा पाटील व रामनाथ कोविंद |
५अ | उपपंतप्रधान | --पद रिकामे-- |
६ | सरन्यायाधीश | संजीव खन्ना |
लोकसभाध्यक्ष | ओम बिर्ला | |
७ | भारत सरकारचे कॅबिनेट मंत्री | तिसरे मोदी मंत्रालय |
राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार | अजित डोवाल | |
नीती आयोगाचे उपाध्यक्ष | सुमन बेरी | |
माजी पंतप्रधान | एच.डी. देवे गौडा | |
राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेते | मल्लिकार्जुन खरगे | |
लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते | राहुल गांधी | |
राज्यांचे मुख्यमंत्री (संबंधित राज्यात) | विद्यमान मुख्यमंत्र्यांची यादी | |
७अ[२] | भारतरत्न विजेते | अमर्त्य सेन, सी. एन. आर. राव, सचिन तेंडुलकर व लालकृष्ण अडवाणी |
८ | राष्ट्रकुल देशांचे असाधारण आणि परिपूर्ण राजदूत आणि उच्चायुक्त | विद्यमान राजदूत आणि उच्चायुक्तांची यादी |
राज्यांचे मुख्यमंत्री (संबंधित राज्याबाहेर) | विद्यमान मुख्यमंत्र्यांची यादी | |
राज्यांचे राज्यपाल (संबंधित राज्याबाहेर) | विद्यमान राज्यपालांची यादी | |
९ | सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश | विद्यमान न्यायाधीशांची यादी |
९अ[२] | केंद्रीय लोकसेवा आयोगाचे अध्यक्ष | प्रीती सुदान |
मुख्य निवडणूक आयुक्त | राजीव कुमार | |
नियंत्रक व महालेखापाल | गिरीशचंद्र मुर्मू | |
१० | राज्यसभेचे उपसभापती | हरिवंश नारायण सिंग |
लोकसभेचे उपाध्यक्ष | --पद रिकामे-- | |
राज्यांचे उपमुख्यमंत्री | विद्यमान उपमुख्यमंत्र्यांची यादी | |
नीती आयोगाचे अन्य सदस्य | अनेक | |
भारत सरकारचे राज्यमंत्री | तिसरे मोदी मंत्रालय | |
११ | महान्यायवादी | आर. व्यंकटरमणी |
कॅबिनेट सचिव | टी.व्ही. सोमनाथन | |
मुख्य वैज्ञानिक सल्लागार | अजय सूद | |
उपराज्यपाल व प्रशासक ((संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात) | विद्यमान उपराज्यपाल व प्रशासकांची यादी | |
१२ | जनरल किंवा समतुल्य रँक असलेले कर्मचारी प्रमुख (सशस्त्र दलातील चार-तारका दर्जाचे अधिकारी) | |
संरक्षण दलप्रमुख | जनरल अनिल चौहान | |
लष्कर प्रमुख | जनरल उपेंद्र द्विवेदी | |
वायुसेना प्रमुख | एअर चीफ मार्शल अमर प्रीत सिंह | |
नौदल प्रमुख | ॲडमिरल दिनेश कुमार त्रिपाठी | |
१३ | भारतासाठी मान्यताप्राप्त असाधारण दूत आणि परिपूर्ण मंत्री | अनेक |
१४ | उच्च न्यायालयांचे सरन्यायाधीश (संबंधित अधिकारक्षेत्रात) | विद्यमान सरन्यायाधीशांची यादी |
राज्यांच्या विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्ष (संबंधित राज्यात) | विद्यमान विधीमंडळाच्या सभापती आणि अध्यक्षांची यादी | |
१५ | भारत सरकारचे उपमंत्री | अनेक |
केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्यमंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात) | विद्यमान मुख्यमंत्र्यांची यादी | |
राज्यांचे कॅबिनेट मंत्री (संबंधित राज्यात) | अनेक | |
१६ | लेफ्टनंट जनरल किंवा समतुल्य पद असलेले दलप्रमुख | विद्यमान भारतीय जनरल विद्यमान भारतीय मार्शल विद्यमान भारतीय ॲडमिरल |
१७ | उच्च न्यायालयांचे सरन्यायाधीश (संबंधित अधिकारक्षेत्राच्या बाहेर) | विद्यमान सरन्यायाधीशांची यादी |
उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश (संबंधित अधिकारक्षेत्रात) | विद्यमान उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशांची यादी | |
अध्यक्ष, केंद्रीय प्रशासकीय न्यायाधीकरण | रणजित वसंतराव मोरे | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग | विजया भारती सयानी | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय महिला आयोग | विजय किशोर रहाटकर | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय बाल हक्क संरक्षण आयोग | प्रियांक कानूनगो | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय अल्पसंख्याक आयोग | इक्बाल सिंग लालपुरा | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय अनुसूचित जाती आयोग | किशोर मकवाना | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती आयोग | अंतर सिंग आर्य | |
अध्यक्ष, राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोग | हंसराज गंगाराम अहिर | |
अध्यक्ष, केंद्रीय दक्षता आयोग | प्रवीणकुमार श्रीवास्तव | |
१८ | राज्यांचे कॅबिनेट मंत्री (संबंधित राज्याबाहेर) | अनेक |
राज्यांच्या विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्ष (संबंधित राज्याबाहेर) | विद्यमान विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्षांची यादी | |
अध्यक्ष, भारतीय स्पर्धा आयोग | रवनीत कौर | |
केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधिमंडळांचे अध्यक्ष | विद्यमान विधिमंडळांचे सभापती आणि अध्यक्षांची यादी | |
राज्यांच्या विधिमंडळांचे उपसभापती आणि उपाध्यक्ष (संबंधित राज्यात) | अनेक | |
राज्यांचे राज्यमंत्री (संबंधित राज्यात) | अनेक | |
केंद्रशासित प्रदेशांचे मंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात) | अनेक | |
१९ | केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधिमंडळांचे उपाध्यक्ष | अनेक |
केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रशासक (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशात) | विद्यमान प्रशासकांची यादी | |
राज्यांचे उपमंत्री (संबंधित राज्यात) | अनेक | |
२० | राज्यांच्या विधिमंडळांचे उपसभापती आणि उपाध्यक्ष (संबंधित राज्याबाहेर) | अनेक |
राज्यांचे राज्यमंत्री (संबंधित राज्याबाहेर) | अनेक | |
उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश (संबंधित अधिकारक्षेत्राबाहेर) | विद्यमान उच्च न्यायालयांच्या न्यायाधीशांची यादी | |
२१ | खासदार | |
राज्यसभा खासदार | राज्यसभेच्या वर्तमान खासदारांची यादी | |
लोकसभा खासदार | १८व्या लोकसभेचे सदस्य | |
२२ | राज्यांचे उपमंत्री (संबंधित राज्याबाहेर) | अनेक |
२३ | सशस्त्र दलातील वरिष्ठ तीन-तारका अधिकारी जे कमांडिंग-इन-चीफ ग्रेडमध्ये आहेत किंवा कर्मचारी उपप्रमुख, लेफ्टनंट जनरल किंवा समकक्ष पदावर आहे | |
लष्कराचे उपप्रमुख | लेफ्टनंट जनरल एन.एस. राजा सुब्रमणि | |
लष्कराचे कमांडर (जनरल ऑफिसर कमांडिंग-इन-चीफ) | अनेक | |
हवाई दलाचे उपप्रमुख | एअर मार्शल सुजित पुष्पकर धारकर | |
हवाई दलाचे कमांडर (हवाई अधिकारी कमांडिंग-इन-चीफ) | अनेक | |
नौदलाचे उपप्रमुख | व्हाईस ॲडमिरल कृष्णा स्वामीनाथन | |
नौदल कमांडर (नौदल अधिकारी कमांडिंग-इन-चीफ) | अनेक | |
भारत सरकारचे सचिव | अनेक | |
मानवी हक्क आयुक्त | ||
महिला आयुक्त | ||
बाल हक्क आयुक्त | ||
अल्पसंख्यांक आयुक्त | ||
अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमाती आयुक्त | ||
मागासवर्गीय आयुक्त | ||
सदस्य, राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग सदस्य | विजया भारती सयानी | |
सदस्य, राष्ट्रीय महिला आयोग | विजय किशोर रहाटकर | |
सदस्य, राष्ट्रीय बाल हक्क संरक्षण आयोग | प्रियांक कानूनगो | |
सदस्य, राष्ट्रीय अल्पसंख्याक आयोग | इक्बाल सिंग लालपुरा | |
सदस्य, राष्ट्रीय अनुसूचित जाती आयोग | किशोर मकवाना | |
सदस्य, राष्ट्रीय अनुसूचित जमाती आयोग | अंतर सिंग आर्य | |
सदस्य, राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोग | हंसराज गंगाराम अहिर | |
राष्ट्रपतींचे सचिव | राजेश वर्मा | |
पंतप्रधानांचे सचिव | प्रमोदकुमार मिश्रा | |
राज्यसभेचे सरचिटणीस | प्रमोदचंद्र मोदी | |
लोकसभेचे सरचिटणीस | उत्पल कुमार सिंह | |
भारताचे महान्यायअभिकर्ता (सॉलीसिटर जनरल) | तुषार मेहता | |
उपाध्यक्ष, केंद्रीय प्रशासकीय प्राधिकरण | ||
राज्य/केंद्रशासित प्रदेश सरकारांचे मुख्य सचिव (संबंधित राज्यांमध्ये) | अनेक | |
२४ | भारतीय लष्कराचे लेफ्टनंट जनरल | अनेक |
भारतीय वायुदलाचे एअर मार्शल | अनेक | |
भारतीय नौदलाचे वाईस ॲडमिरल | अनेक | |
२५ | केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रशासक (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर) | विद्यमान प्रशासकांची यादी |
केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्यमंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर) | विद्यमान केंद्रशासित प्रदेशांचे मुख्यमंत्री | |
केंद्रशासित प्रदेशांचे विधिमंडळांचे अध्यक्ष (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर) | विद्यमान केंद्रशासित प्रदेशांचे विधिमंडळांचे अध्यक्ष | |
मुख्य सचिव (संबंधित कार्यक्षेत्राच्या बाहेर) | अनेक | |
महासंचालक, राज्य पोलीस दल | अनेक | |
महासंचालक, केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दल (आसाम रायफल, सीमा सुरक्षा दल, केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दल, केंद्रीय राखीव पोलीस दल, भारत-तिबेट सीमा पोलीस दल, राष्ट्रीय सुरक्षा रक्षक, सशस्त्र सीमा दल) |
अनेक | |
महासंचालक आणि संचालक, केंद्र सरकारच्या अंतर्गतचे विविध दल (उदा. राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दल, पोलीस संशोधन आणि विकास ब्युरो, इ.) |
अनेक | |
संचालक, विविध सुरक्षा आणि तपास यंत्रणा (उदा. अंमलबजावणी संचालनालय, केंद्रीय अन्वेषण विभाग, राष्ट्रीय तपास संस्था, अंमली पदार्थ नियंत्रण विभाग, इ.) |
अनेक | |
भारत सरकारचे अतिरिक्त सचिव | अनेक | |
सशस्त्र दलातील दोन-तारका प्रमुख कर्मचारी अधिकारी मेजर जनरल किंवा समतुल्य रँक (म्हणजे रिअर ॲडमिरल आणि एअर व्हाईस मार्शल) | अनेक | |
ॲडव्होकेट जनरल | अनेक | |
भारताचे अतिरिक्त महान्यायअभिकर्ता | अनेक | |
अध्यक्ष, दरपत्रक आयोग | ||
कार्यकारी उच्चायुक्त | अनेक | |
उपनियंत्रक आणि महालेखापाल | अनेक | |
केंद्रशासित प्रदेश विधानसभेचे उपवक्ते | अनेक | |
संचालक, गुप्तचर विभाग | तपन डेका | |
सदस्य, केंद्रीय प्रशासकीय न्यायाधीकरण | अनेक | |
सदस्य, भारतीय स्पर्धा आयोग | अनेक | |
सदस्य, केंद्रीय लोकसेवा आयोग | अनेक | |
सदस्य, राज्य लोकसेवा आयोग | अनेक | |
केंद्रशासित प्रदेशांचे मंत्री (संबंधित केंद्रशासित प्रदेशाबाहेर) | अनेक | |
२६ | केंद्र सरकारचे सहसचिव आणि समकक्ष दर्जाचे अधिकारी | अनेक |
मेजर जनरल किंवा समकक्ष दर्जाचे अधिकारी | अनेक |
संदर्भ
[संपादन]- ^ "President's Secretariat" (PDF). Office of the President of India. Rajya Sabha. 1979-08-26. 2010-08-05 रोजी पाहिले.
- ^ a b "Ministry of Home". 2014-04-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2015-08-02 रोजी पाहिले. Unknown parameter
|dead-url=
ignored (सहाय्य)