पंचमी

पंचमी ही हिंदू कालमापनातील एक तिथी आहे. साधारणपणे, अमावस्येनंतरच्या पाचव्या दिवशी शुक्ल/शुद्ध पंचमी आणि पौर्णिमेनंतरच्या पाचव्या दिवशी कृष्ण/वद्य पंचमी येते.

पंचमीला (आणि दशमी/पूर्णिमा/अमावास्येला) पूर्णा तिथी म्हणतात.

हिंदू महिन्यात येणाऱ्या पंचमींची नावे :-

• चैत्र शुक्ल पंचमी - श्री पंचमी, लक्ष्मी पंचमी. यादिवशी गुरु गोविंदसिंग यांची पुण्यतिथी असते.
• चैत्र वद्य पंचमी - खास नाव नाही. पण यादिवशी गुरु तेगबहादुर यांची जयंती असते.
• वैशाख शुद्ध पंचमी - आदि शंकराचार्य जयंती.
• वैशाख वद्य पंचमी - खास नाव नाही, पण यादिवशी संत चोखामेळा यांची पुण्यतिथी असते.
• ज्येष्ठ शुद्ध पंचमी - जैनांसाठी श्रुतपंचमी.
• आषाढ शुक्ल पंचमी - कोकिलापंचमी
• श्रावण शुद्ध पंचमी - नागपंचमी
• भाद्रपद शुक्ल पंचमी - ऋषिपंचमी
• आश्विन शुक्ल पंचमी - ललितापंचमी
• कार्तिक शुद्ध पंवमी - लाभपंचमी; सौभाग्यपंचमी; ज्ञानपंचमी; लाखेनी पंचमी
• मार्गशीर्ष शुक्ल पंचमी - नागपूजा पंचमी, विवाह पंचमी, विहार पंचमी, बांके बिहारी प्रकट पंचमी. बांके बिहारी प्रकटोत्सवाचा दिवस. महाराष्ट्राच्या काही भागात या दिवशी नागदिवाळी साजरी करण्याची प्रथा आहे.
• माघ शुक्ल पंचमी - वसंत पंचमी. यादिवशी उत्तर भारतात वसंत ऋतू सुरू होतो. सरस्वती पूजनाचा दिवस.
• फाल्गुन वद्य पंचमी - रंगपंचमी