महाराष्ट्रातील घाट रस्ते

महाराष्ट्रात सह्यादीच्या अनेक डोंगररांगा असल्याने डोंगर एका बाजूने चढून वाटल्यास दुसऱ्या बाजूने उतरण्यासाठी घाट रस्त्याचा वापर करावा लागतो. काही घाट रस्त्यांनी फक्त पायी जाणे शक्य असते, तर काही घाटांमधून गाडी रस्ते किंवा रेल्वे मार्ग बनवले आहेत. ज्या घाटांनी पायी जाणेच शक्य असते त्यांतले काही सोपे तर काही अतिशय अवघड असतात. ते पार करण्यासाठी थोडेफार गिर्यारोहणही करावे लागते. खाली दिलेल्या तक्त्यामध्ये महाराष्ट्रातील काही प्रसिद्ध घाटांची माहिती दिली आहे.

क्रमांक	घाटमार्ग	घाटपायथ्याचे गाव	घाटमाथ्याचे गाव	घाटवैशिष्ट्य/परिसरातील किल्ले
१	अणस्कुरा घाट	येरडव ता.राजापूर जि.रत्‍नागिरी	अणस्कुरा ता.शाहूवाडी जि.कोल्हापूर	गाडी रस्ता; घाटमाथ्यावर-प्राचीन उगवाई देवी मंदिर व पाचपांडव शिलालेख
२	आंबाघाट	साखरपे ता.संगमेश्वर जि.रत्‍नागिरी	आंबा ता. शाहूवाडी जिल्हा कोल्हापूर	गाडी रस्ता(राज्यमार्ग);किल्ले: विशाळगड
३	अव्हाटा घाट	खोडाळा ता. मोखाडा जि. ठाणे	झारवड/अव्हाटा	पायरस्ता; किल्ले: भोपटगड
४	अहुपे घाट	देहेरी ता.मुरबाड जि. ठाणे	अहुपे ता. जुन्नर जि. पुणे	पायरस्ता; किल्ले: सिद्धगड, गोरखगड, मच्छिंद्रगड , भीमाशंकर
५	आंबेनळी (फिट्झेराल्ड(फिट्‌सेरल्ड)/रडतोंडी) घाट	वाडा कुंभरोशी ता.महाबळेश्वर जि. सातारा	महाबळेश्वर ता.महाबळेश्वर जि.सातारा	महाड-महाबळेश्वर गाडीरस्ता; किल्ले: प्रतापगड, चंद्रगड
६	आंबोली घाट	मोखाडा ता.मोखाडा जि.ठाणे	अळवंडी(वैतरणा) ता. इगतपुरी जि. नाशिक	पायरस्ता; किल्ले: हरिहर, उतवड, भाजगड
७	आंबोली(२) घाट	पळू ता.मुरबाड जि.ठाणे	आंबोली ता.जुन्नर जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: धाकोबा, जीवधन
८	आंबोली(३) घाट	सावंतवाडी ता.सावंतवाडी जि.सिंधुदुर्ग	आंबोली ता.सावंतवाडी जि.सिंधुदुर्ग	सावंतवाडी-बेळगाव गाडीरस्ता; आंबोली थंड हवेचे ठिकाण, हिरण्यकेशी(नैसर्गिक गुहा)
९	आंबोली(४)घाट	आंबोली ता.खेड जि.रत्‍नागिरी	चक्रदेव ता.जावळी जि.सातारा	पायरस्ता; किल्ले: रसाळगड, सुभारगड, महिपतगड
१०	उत्तर तिवरे घाट	तिवरे ता.चिपळूण/खेड जि.रत्‍नागिरी	वासोटा ता.जावळी जि. सातारा	पायरस्ता; किल्ले: वासोटा
१०अ	उपांड्या घाट	वेल्हा, केळद (पुणे जिल्हा)	कर्णावाडी (कोंकण)	पायरस्ता; मढे घाटशिवथरघळ
११	उंबरदरा घाट	चोंढा/साकुर्ली ता.शहापूर जि.ठाणे	साम्रद ता.अकोले जि.अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले: रतनगड, शिपनेर
१२	एकदरा घाट	टाकेद ता.इगतपुरी जि.नाशिक	कोकणेवाडी ता.अकोले जि.अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले: अवंध, पट्टा
१३	औटराम घाट	चाळीसगांव ता.चाळीसगांव जि.जळगाव	कन्नड ता.कन्नड जि.औरंगाबाद	चाळीसगांव-औरंगाबाद गाडीरस्ता; पितळखोरे लेणी, गौतम गुंफा, गौताळा अभयारण्य
१४	कंचना मंचना घाट	चांदवड, ता.चांदवड जि.नाशिक	देवळा ता.सटाणा जि.नाशिक	सटाणा-नाशिक राज्यमार्ग; किल्ले: कंचन मंचन, राजधेर, इंद्राई
१५	करूळ घाट	करूळ ता.वैभववाडी जि.सिंधुदुर्ग	गगनबावडा ता.गगनबावडा जि.कोल्हापूर	गाडीरस्ता; किल्ले: गगनबावडा
१६	करोली घाट	डोळखांब ता.शहापूर जि.ठाणे	साम्रद ता.अकोले जि. अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले: रतनगड, बाण सुळका
१७	कशेडी घाट	खेड ता.खेड जि.रत्‍नागिरी	पोलादपूर ता.पोलादपूर जि.रायगड	मुंबई-गोवा राष्ट्रीय महामार्ग
१८	कसारा घाट (थळघाट)	कसारा ता.शहापूर जि.ठाणे	इगतपुरी ता.इगतपुरी जि.नाशिक	रेल्वेमार्ग, मुंबई-आग्रा राष्ट्रीय महामार्ग; किल्ले: बळवंतगड, त्रिंगलवाडी
१९	कात्रज घाट	कात्रज ता.हवेली जि.पुणे	खेड शिवापूर ता.हवेली जि.पुणे	पुणे-सातारा-बंगलोर राष्ट्रीय महामार्ग क्र.४
२०	कानंद घाट	हरपूड/शिंगणापूर ता.महाड जि.रायगड	निवी ता.वेल्हा जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: तोरणा, लिंगाणा, रायगड
२१	कावला-बावला घाट/कावळ्या घाट	सांदोशी छत्री निजामपूर ता.महाड जि.रायगड	पानशेत ता.मुळशी जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: रायगड, कोकणदिवा
२२	कुंडी घाट	कुंडी/देवरूख ता.संगमेश्वर जि.रत्‍नागिरी	चांदेल ता.शाहूवाडी जि.कोल्हापूर	पायरस्ता; किल्ले: महिमनगड
२३	कुंभा घाट	कुंभा ता.माणगांव/इंदापूर जि.रायगड	दापसर ता.मुळशी जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: कुर्डुगड; मुळशी तलाव/धरण, भिरा विद्युत्‌केंद्र
२४	कुंभार्ली घाट	चिपळूण जि.रत्‍नागिरी	हेळवाक ता.पाटण जि.सातारा	चिपळूण-कऱ्हाड गाडीरस्ता; किल्ले जंगली जयगड; कोयना धरण, शिवसागर तलाव
२५	कुरवंडा घाट	उंबरे ता.सुधागड जि.रायगड	आय.एन.एस.शिवाजी ता.मावळ,जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: तुंग, तिकोना, नागफणी, उंबरखिंड
२६	कुसूर घाट	वैजनाथ भिवपुरी ता.कर्जत जि.रायगड	कुसूर ता.मावळ जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: ढाकबहिरी, राजमाची: आंद्रा तलाव, भिवपुरी विद्युत्‌केंद्र
२७	खंडाळ्याचा घाट (बोरघाट)	खोपोली ता.खालापूर जि.रायगड	खंडाळा ता.मावळ जि.पुणे	मुंबई-बंगलोर महामार्ग ४, रेल्वेमार्ग; किल्ले: राजमाची, नागफणी, खंडाळा/लोणावळा थंड हवेची ठिकाणे
२९	खुटा घाट	धसई ता.मुरबाड जि.ठाणे	दुर्गवाडी/आंबवली ता.जुन्नर जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: गोरखगड, मच्छिंद्रगड, धाकोबा
२९ अ	गगनबावडा (करूळ) घाट	करूळ ता.वैभववाडी जि.सिंधुदुर्ग	गगनबावडा ता.गगनबावडा जि.कोल्हापूर	गाडीरस्ता; किल्ले: गगनबावडा
३०	गणेश घाट (गणपती घाट)	खांडस/कशेळे ता.कर्जत जि.रायगड	भिमाशंकर ता.खेड जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: पदरचा किल्ला, पेठचा किल्ला; भिमाशंकर ज्योतिर्लिंग
३१	गुयरीचा दरा	डेहेणे/साकुर्ली ता.शहापूर जि.ठाणे	कुमशेत/पाचनई ता.अकोले जि. नगर	पायरस्ता; किल्ले: आजापर्वत, कात्राबाई, गनचक्कर
३२	गोंदा घाट	मोखाडा ता.मोखाडा जि.ठाणे	त्र्यंबक ता.नाशिक जि.नाशिक	जव्हार-त्र्यंबक गाडीरस्ता; त्र्य़ंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग, किल्ले ब्रह्मगिरी, हरिहरगड
३२अ	गोप्या घाट	कसबे शिवथर	गोप्या	पायरस्ता	वेल्हा-कुंबळे-गोप्या घाट; वेल्हा-निगडे-गोप्या घाट-(कसबे-कुंभे-अंभे)शिवथर
३२ब	घोटगी घाट	मालवण	आजरे	मालवण-आजरे गाडीरस्ता
३३	चंदनापुरीचा घाट	चंदनापुरी ता.संगमनेर जि.अहमदनगर	डोळासणे ता.संगमनेर जि.अहमदनगर	पुणे-नाशिक राज्यमार्ग
३४	चोंढा घाट	डोळखांब ता.शहापूर जि.ठाणे	घाटघर ता.अकोले जि. अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले: अलंग, कुलंग, शिपनेर
३५	ढवळ्या घाट	ढवळा/उमरठ ता.पोलादपूर जि.रायगड	जोर ता.वाई जि.सातारा	पायरस्ता; किल्ले: आर्थरसीट-महाबळेश्वर, चंद्रगड
३५अ	ताम्हिणी घाट	मुळशी (पुणे जिल्हा)	माणगाव (अलिबाग जिल्हा)	गाडी रस्ता.मुळशी तलाव
३६	तोलार खिंड	पाचनई ता.अकोले जि.अहमदनगर	खुबी, खिरेश्वर ता.जुन्नर जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: हरिश्चंद्रगड
१८	थळघाट (कसाऱ्याचा घाट)	कसारा ता.शहापूर जि.ठाणे	इगतपुरी ता.इगतपुरी जि.नाशिक	रेल्वेमार्ग, मुंबई-आग्रा राष्ट्रीय महामार्ग; किल्ले: बळवंतगड, त्रिंगलवाडी
३७	दऱ्या घाट	धसई ता.मुरबाड जि.ठाणे	हातवीज/दुर्गवाडी ता.आंबेगांव जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले: दुर्ग, धाकोबा
३८	दक्षिण तिवरे (नायरीचा घाट)	नायरी ता.संगमनेर जि.अहमदनगर	चांदोली ता.शिराळा जि.सांगली	पायरस्ता; किल्ले: प्रचितगड
३९	दिवे घाट	वडकी ता.हवेली जि.पुणे	झेंडेवाडी (दिवे) ता.पुरंदर जि.पुणे	पुणे-सासवड रस्ता ; किल्ले: पुरंदर	राज्य महामार्ग क्रं. ६४ वर लांबी ३-४ km.
५७अ	देव घाट (लिंग्या घाट)
३९अ	नणंद भावजय घाट	शहादा	धडगांव	धुळे जिल्हा
३९ब	नरदा घाट	मालवण	कोल्हापूर	मालवण-कोल्हापूर गाडीरस्ता
४०	नाणेघाट	वैशाखर ता.मुरबाड जि.ठाणे	घाटघर ता.जुन्नर जि.पुणे	सुप्रसिद्ध पुरातन घाटमार्ग, पायरस्ता; किल्ले: जीवधन, चावंड, हडसर; घाटाच्या माथ्यावर जकात साठवण्यास दगडी रांजण, दगडात कोरलेली रहाण्याजोगी गुहा
३८	नायरीचा घाट (दक्षिण तिवरेघाट)	नायरी ता.संगमनेर जि.अहमदनगर	चांदोली ता.शिराळा जि.सांगली	पायरस्ता; किल्ले: प्रचितगड
३८अ	निवळी घाट	बावनदी	हातखंबा	मुंबई-गोवा महामार्ग;निवळी-गणपतीपुळे गाडीरस्ता
३८ब	निसणीची वाट				पुणे-भोर मार्ग
४१	परशुराम घाट	खेड ता.खेड जि.रत्‍नागिरी	चिपळूण ता.चिपळूण जि.रत्‍नागिरी	मुंबई-गोवा महामार्ग; परशुराम मंदिर, वासिष्ठी खाडी
४२	पसरणीचा घाट	पसरणी ता.वाई जि.सातारा	पांचगणी ता.महाबळेश्वर जि.सातारा	वाई-महाबळेश्वर गाडीरस्ता; किल्ले: बावधन, पांडवगड, कमलगड; पांचगणी-थंड हवेचे ठिकाण
४३	पार घाट	कापडे/किन्हेश्वर ता.पोलादपूर जि.रायगड	वाडा कुंभरोशी ता.महाबळेश्वर जि. सातारा	पायरस्ता; जावळीचे अरण्य; किल्ले: प्रतापगड
४४	पिंपरी घाट	फुगाळा/कसारा ता.शहापूर जि.ठाणे	पिंपरी सद्‌रुद्दिन ता.इगतपुरी जि.नाशिक	पायरस्ता; किल्ले: अलंग, कुलंग, मदन
५	फिट्झेराल्ड(फिट्‌सेरल्ड) घाट (आंबेनळी घाट/रडतोंडी घाट)	वाडा कुंभरोशी ता.महाबळेश्वर जि. सातारा	महाबळेश्वर ता.महाबळेश्वर जि.सातारा	महाड-महाबळेश्वर गाडीरस्ता; किल्ले: प्रतापगड, चंद्रगड
४५	फोंडा घाट	फोंडा ता.कणकवली जि.सिंधुदुर्ग	दाजीपूर ता. राधानगरी जि.कोल्हापूर	देवगड-कोल्हापूर गाडीरस्ता; दाजीपूर गवा अभयारण्य; किल्ले: शिवगड , विजयदुर्ग
४६	बाभुळणा घाट	चिंचली ता.डांग जि.डांग(गुजरात)	मुल्हेर ता.सटाणा जि. नाशिक	पायरस्ता; किल्ले: मुल्हेर, सालोटा, साल्हेर
४७	बावडा घाट	भुईबावडा ता. वैभववाडी जि.सिंधुदुर्ग	गगनबावडा, जि.कोल्हापूर	कोल्हापूर-राजापूर गाडीरस्ता; किल्ले:गगनबावडा
४८	बिजासनी घाट	शिरपूर ता.दोंडाइचा जि.धुळे	सैधवा(मध्य प्रदेश)	मुंबई-आग्रा राष्ट्रीय महामार्ग; बिजासनीदेवीचे मंदिर
४९	बोचे घळ	पाणे/वारंगी ता.महाड जि.रायगड	वेल्हे जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ली: तोरणा, शिवथरघळ
५०	बोप्या घाट	शिवथर ता.महाड जि.रायगड	वेल्हे जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:तोरणा, रायगड, लिंगाणा
२७	बोरघाट (खंडाळ्याचा घाट)	खोपोली ता.खालापूर जि.रायगड	खंडाळा ता.मावळ जि.पुणे	मुंबई-बंगलोर महामार्ग ४, रेल्वेमार्ग; किल्ले: राजमाची, नागफणी,खंडाळा/लोणावळा थंड हवेची ठिकाणे
५०अ	बोराटा नाळ
५१	बैलघाट	महसा/नारीवली ता.मुरबाड जि.ठाणे	भिमाशंकर ता.खेड जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:गोरख, मच्छिंद्रगड, सिद्धगड; भिमाशंकर ज्योतिर्लिंग
५१अ	भोस्ते घाट	कशेडी (रत्‍नागिरी जिल्हा)	परशुराम (रत्‍नागिरी जिल्हा)	मुंबई-गोवा रस्ता; खेड शहर
५१ब	मढे घाट	उपांड्या घाट	कर्णावाडी	पायवाट; शिवथरघळ
५२	मायदरा घाट	टाकेद ता.इगतपुरी जि.नाशिक	बिताका ता.अकोले जि.अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले:अवंध, पट्टा, बितनगड
५३	माळशेज घाट	मोरोशी ता.मुरबाड जि.ठाणे	माळशेज ता.जुन्नर जि.पुणे	कल्याण-मुरबाड-जुन्नर गाडीरस्ता; किल्ले:जिवधन, भैरवगड, हरिश्चंद्रगड; माळशेज थंड हवेचे ठिकाण
५४	माळा घाट	निरडी ता.संगमेश्वर जि.रत्‍नागिरी	माळा ता.पाटण जि.सातारा	पायरस्ता; माळा-पाचगणी-कऱ्हाड रस्ता; किल्ले:गुणवंतगड, भैरवगड
५५	मेंढ्या घाट	डोळखांब ता.शहापूर जि.ठाणे	घाटघर/भंडारधरा ता.अकोले जि.अहमदनगर	पायरस्ता; किल्ले:अलंग, कुलंग, रतनगड, शिपनेर
५६	म्हैसघाट	नागद ता.चाळीसगांव जि.जळगांव	नागापूर ता.कन्‍नड जि.औरंगाबाद	गाडीरस्ता; अंतूरचा किल्ला, गौताळा अभयारण्य
५६अ	म्हैसवळण घाट	टाकेद ता.अकोले जि.अहमदनगर	टाहाकारी ता.अकोले जि.अहमदनगर	गाडीरस्ता; टाहाकारीचे जगदंबादेवीचे मंदिर; विश्रामगड
५	रडतोंडी (आंबेनळी,फिट्झेराल्ड-फिट्‌सेरल्ड) घाट	वाडा कुंभरोशी ता.महाबळेश्वर जि. सातारा	वाई-वाठार दरम्यान ता.महाबळेश्वर जि.सातारा	महाड-महाबळेश्वर गाडीरस्ता; किल्ले: प्रतापगड, चंद्रगड
५६अ	रांजणा घाट	कुडाळ	आजरे	कुडाळ-आजरे गाडीरस्ता
५७	रामघाट	भेडशी ता.सावंतवाडी जि.सिंधुदुर्ग	चंदगड जि.कोल्हापूर	पायरस्ता; किल्ले:कलानिधिगड, पारगड; तिळारी प्रकल्प
५७अ	लिंग्या घाट (देव घाट)	उंबर्डी (कोकण)	धामणव्हाळ (देश)	पायरस्ता
५९	वाघजाई घाट	जिते ता.माणगांव जि.रायगड	धामणवहाळ ता.मुळशी जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले कुर्डुगड
६०	वाघजाई(२) घाट	ठाणाळे ता.सुधागड जि.रायगड	तैलबैला/माजगांव ता.मुळशी जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:कोरीगड, ठाणाळे गुंफा, तैलबैला, धनगड, सरसगड, सुधागड
६१	वांदरे घाट	आंबवली ता.कर्जत जि.रायगड	वांदरे ता.खेड जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:पेठचा किल्ला, भोरगिरी; भिमाशंकर
६२	विठा घाट	संगमनेर	रंधा धबधबा	गाडीवाट; रंधा धबधबा
६३	शिंगणापूर नळी	शिंगणापूर ता.महाड जि.रत्‍नागिरी	घिसाई/निवी ता.वेल्हे जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:तोरणा, रायगड, लिंगाणा
६४	शिर घाट	खोडाळा ता.मोखाडा जि.ठाणे	शिरघाट/देवगांव ता.इगतपुरी जि.नाशिक	वाडा-त्र्यंबक गाडीरस्ता; किल्ले: हरीशगड; फणी ओंगर; अपर वैतरणा(अळवंडी) धरण; वैतरणा जलविद्युत केंद्र
६५	शेवत्या घाट(शेवट्या घाट)	शेवता ता.महाड. जि.रायगड	गोगुळशी ता.वेल्हे जि.पुणे	पायवाट; किल्ले: तोरणा, रायगड
६६	सव घाट	जांबुळपाडा	घुसळखांब ता.मावळ जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:तिकोना तुंग
६७	सवती घाट	हरसूल ता.पेठ जि.नाशिक	गंगापूर जि.नाशिक	पेठ-नाशिक गाडीरस्ता; वाघेरा किल्ला; गंगापूर धरण
६८	सवाष्णी घाट	बैरामपाडा ता.सुधागड जि.रायगड	तैलबैला ता.मुळशी जि.पुणे	पायरस्ता; किल्ले:कोरीगड, तैलबैला, घनगड, सुधागड
६९	सावळ घाट	पेठ जि.नाशिक	आंबेगांव ता.दिंडोरी जि.नाशिक	पेठ-नाशिक गाडीरस्ता; रामसेज किल्ला; वाघाड धरण
७०	सावळे घाट	आंबवली कशेळी ता.कर्जत जि.रायगड	सावळे ता.मावळ जि.पुणे	पायरस्ता; पेठचा किल्ला; आंद्रा जलाशय
७१	हनुमंत घाट/रांगणा घाट	कुडाळ ता.कणकवली जि.सिंधुदुर्ग	पाटगांव ता.भुदरगड जि.कोल्हापूर	पायरस्ता किल्ले:मनोहर गड, रांगणा
७२	हातलोट घाट	बिरमणी ता.खेड जि.रत्‍नागिरी	घोणसपूर ता.महाबळेश्वर जि.सातारा	पायरस्ता किल्ले: मकरंद, महिपतगड, रसाळगड, सुमारगड
७३	वरंधा घाट	बिरवाडी/माझेरी ता.महाड जि.रायगड	हिरडोशी ता.भोर जि.पुणे	महाड-भोर-पुणे गाडीरस्ता; श्रीवाघजाई मंदिर; कांगोरी, भावळा किल्ला; शिवथरघळ
७४	आंबाडे घाट	आंबाडे ता.भोर जि.पुणे	कोचळेवाडी ता.वाई जि.सातारा	भोर-कोचळेवाडी-वाई गाडीरस्ता; मांढरदेवी श्रीकाळूबाई देवस्थान, मांढरगड; वेरूळी व बालेघरचे पठार (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
७५	मांढरदेवी घाट	धावडी ता.वाई जि.सातारा	कोचळेवाडी ता.वाई जि.सातारा	वाई-कोचळेवाडी-भोर गाडीरस्ता; मांढरदेवी श्रीकाळूबाई देवस्थान, मांढरगड, वेरूळी व बालेघरचे पठार (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
७६	खंबाटकी घाट	वेळे ता.वाई, जि.सातारा	पारगाव-खंडाळा ता.खंडाळा जि.सातारा	मुंबई-पुणे-सातारा-बंगरूळू राष्ट्रीय महामार्ग ४; खांबटाके; किल्ले: चंदन-वंदन, वैराटगड (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)		७७	सालपे घाट	सालपे ता.फलटण जि.सातारा	तडवळे सं.वाघोली ता.कोरेगाव जि.सातारा	निरा-लोणंद-सातारा गाडीरस्ता; वागदेव महाराज समाधी मंदिर, वाठार स्टेशन (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
७८	आदर्की घाट	आदर्की ता.फलटण जि.सातारा	वाठारस्टेशन ता.कोरेगाव जि.सातारा	फलटण-वाठार-वाई गाडीरस्ता; वागदेव महाराज समाधी मंदिर, वाठार स्टेशन (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
७९	ताथवडे घाट	ताथवडे ता.फलटण जि.सातारा	मोळ-पांढरेवाडी ता.खटाव जि.सातारा	फलटण-पुसेगाव-औंध गाडीरस्ता; किल्ले संतोषगड (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
८०	मोगराळे घाट	दुधेबावी ता.फलटण जि.सातारा	मोगराळे ता.माण जि.सातारा	फलटण-दहिवडी-विटा-सांगली गाडीरस्ता; गोंदवलेकर महाराज समाधीमंदिर; किल्ले महिमानगड (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)
८१	सीताबाई घाट	वेळोशी ता.फलटण जि.सातारा	कुळकजाई ता.माण जि.सातारा	फलटण-उपळवे-वेळोशी-कुळकजाई गाडीरस्ता; श्रीसीतामाई देवस्थान, दंडकारण्य, बाणगंगा व माणगंगा उगमस्थान (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)||
८२	मुंगीघाट	कोथळे ता.माळशिरस जि.सोलापूर	शिखर-शिंगणापूर ता.माण जि.सातारा	फलटण-जावली-आंदरूड-शिखरशिंगणापूर गाडीरस्ता; श्रीसिद्धनाथ देवस्थान, जावली; शंभूमहादेव देवस्थान, शिखर-शिंगणापूर(श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)||
८३	शिंगणापूर घाट	पिंपरी ता.माळशिरस जि.सोलापूर	शिखर-शिंगणापूर ता.माण जि.सातारा	नातेपुते-शिखरशिंगणापूर-दहिवडी गाडीरस्ता; श्रीशंभूमहादेव देवस्थान; गुप्तलिंग देवस्थान, शिखर-शिंगणापूर (श्रीशंभूमहादेव डोंगररांग)

तक्त्यात नसलेले घाट

• शिडी घाट : हा गणेश घाटाप्रमाणेच खांडसहून भीमाशंकरला जातो. मार्गावरच्या एका विशाल शिलाखंडाला टाळण्यासाठी त्याच्या जवळून खडकात बसवलेल्या शिडीने वर जावे लागते, म्हणून शिडी घाट हे नाव.

माहिती नसलेले घाट

ज्या प्रसिद्ध, अप्रसिद्ध आणि अल्पप्रसिद्ध घाटांची तपशीलवार माहिती मिळू शकली नाही ते घाट असे :

• देवबांध घाट:मोखाडा-खोडाळा या राज्यमार्गावरील मुख्य घाट.प्रसिद्ध देवबांध पर्यटन स्थळ याच घाटमार्गावर.
• सूर्यमाळ घाट: वाडा-खोडाळा या राज्यमार्गावर तानसा वन्यजीव संरक्षित अभयारण्यातील घाटमार्ग.सूर्यमाळ हे थंड हवेचे ठिकाण याच घाटमाथ्यावर
• अंधारीची वाट : वाजंत्री घाटाच्या दक्षिणेला घोघोळ अंधारीची वाट वर चढते. ही दैत्यासूर धबधब्याच्या बाजूने डावीकडून थेट माथ्यावर जाते.
• डहाणू-नासिक रस्त्यावर अव्हाट घाट (हा तक्त्यात अव्हाटा घाट या नावाने आला आहे).
• आपटी खिंड (पवन मावळ)
• आंबडस घाट परशुराम घाटाला पर्यायी घाट)
• आंबेनाळ घाट- गोप्या घाटाच्या उत्तरेस एक मैल आंबेशिवतरजवळ हा घाट आहे येथून पुण्यास जाण्यास मार्ग आहे.
• खेड ते मेढे, सातारा रस्त्यावर आंबोली घाट (तक्त्यात तीन आंबोली घाट आहेत).
• आरवली घाट (संगमेश्वर तालुका), मुंबई गोवा मार्ग. आरवली-तुरळ-बावनदी रस्ता.
• इन्सुली घाट : हा सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील सावंतवाडी आणि बांदा यांच्या दरम्यान आहे.
• उपांड्या घाट : पुणे-खडकवासला-खानापूर-रांजणे-पाबे-वेल्हा-केळद-उपांडा खिंड-कर्णवडी-रानवडी-महाड : अंतर - १०६ किमी ; (केळदनंतर ही पायवाट आहे).
• उंबर्डे घाट : वरंधा घाटाच्या उत्तरेस आठ किमीवर माझेरीजवळ उंबर्डें घाट आहे.
• पेण-लोणावळे रस्त्यावर उबरखिंड घाट (तक्त्यात असलेला उंबरदरा घाट वेगळा असावा).
• उर्से खिंड (पवन मावळ)
• ओणी घाट (म्हणजेच हातिवले घाट?)
• करवली घाट
• जुन्नर-पैठण रस्त्यावरील कसारवाडी घाट
• कर्जत ते आंध्र खोरे व नवलाख उंबरे रस्त्यावर कसूर घाट
• कळढोण घाट
• कळमंजाचा दरा
• सुरगाणा-कळवण रस्त्यावर कांचनमंचन व मोरकंडा घाट
• महाड-भोर रस्त्यावर कामठा घाट, भोपे घाट व वरंधा घाट (वरंधा घाट तक्त्यात आहे).
• कामठा आणि ढवळा घाट : फिट्झजेरल्ड घाटाच्या उत्तरेस सुमारें ८ -९ किमीवर आहेत. हे फक्त पायरस्ते असून यांचा कोणी फारसा उपयोग करीत नाहीं. या मार्गानें भोर संस्थानांतून वाई येथें जातां येतें.
• कामथे घाट (चिपळूण शहर आणि सावर्डे यांच्या दरम्यान)
• कुंडल घाट
• कुंभार्ली घाट (नवजा घाटाला पर्यायी रस्ता)
• कुंभे घाट : मानगड किल्ल्याच्या पायथ्याचे बोरवाडी/चाचेगाव (कोकण)-माजुर्णे गाव- माथ्यावरचे कुंभे गाव. किंवा मानगड-माजुर्णे-कुंभेघाट-कुंभेवाडी.
• कुंभेनळी घाट
• कुसुर घाट
• कुळुंबी घाट
• केळघर घाट : हा घाट महाडवरून साताऱ्याकडे जाताना लागतो.
• केळद घाट (हा वेल्हे तालुक्यात आहे) तो घाटावरचे केळद गाव आणि कोकणातले कर्णवाडी/कर्णवडी गाव यांना जोडतो. या घाटालाच मढे घाट म्हणतात. सिंहगडच्या लढाईत मेलेल्या मावळ्यांची प्रेते याच घाटातून कोकणातील उमरठ गावी नेली.
• खरीव घाट : हा घाट वेल्हे तालुक्यातील खरीव गावात आहे. वाजेघर भागातील नागरिक यामार्गे वेल्हे मधून ये जा करतात.(पुणे जिल्हा)
• खालापूर-नाणे रस्त्यावर कोकण दरवाजा घाट किंवा राजमाची घाट
• कोंझर (रायगडच्या पायथ्याचे गाव) व पाचाड यांच्या दरम्यानचा घाट
• भडोच व सुरत ते सटाणा-पाटण-पैठण रस्त्यावरील कोंडाईवारी घाट
• राजापूर-लांजा-रत्‍नागिरी रस्त्यावर कोंड्ये घाट
• मुरपाड-पोडे-आंबेगाव रस्त्यावर कोपाली घाट
• कर्जत ते खेड कडूस रस्त्यांवर कोळंबा घाट व सावळा घाट (तक्त्यात एक सावळ घाट आहे, तो वेगळा घाट असावा)
• कोल्हापू्र ते कोकण रस्त्यावरील गगनबाबडा घाट आणि भुईबावडा घाट
• कौल्या घाट
• खांडस (कर्जत) ते भीमाशंकर दरम्यान गणेश घाट, गुगळ घाट आणि शिडी घाट हे तीन पायरस्ते आहेत..
• खेतोबा वाट
• गुयरीदार
• डहाणू, जव्हार ते नाशिक रस्त्यावर गोडा घाट व आंबोली घाट (तक्त्यात आहे)
• पुणे-नाशिक रस्त्यावर खेड घाट
• खोनोली-कोचरेवाडी घाट (चाफळ - सातारा जिल्हा)
• गोप्या घाट
• घोडेपाडी घाट
• चंद्रे आणि हुंबे मेट- हे दोन मार्ग त्रिंबकहून मोखाड्यास जाण्याकरितां आहेत. चंद्रे मेट सोपा आहे. हुंबे मेट हा फक्त पायरस्ता आहे.
• चाकण-शिक्रापूर रस्त्यावर साबळेवाडीजवळचा घाट
• चिकणदरा
• चिवेली घाट (चिपळूण तालुक्यातील कौंढरताम्हाणे-चिवेली-गोंधळे रस्ता)
• शहापूर-अकोले (नगर जिल्हा) रस्त्यावर चेंढ्या घाट व मेंढ्या घाट
• टेरव घाट (कामथे घाटाला पर्यायी घाट)
• तळेगाव खिंड (पवन मावळ)
• जंजिरा-पौड रस्त्यावर ताम्हण घाट
• तिलारी घाट (दोडामार्ग तालुका - सिंधुदुर्ग जिल्हा)
• कल्याण-अकोले रस्त्यावर तोरण घाट
• तोरंगण घाट (मोखाडा)
• दिघी घाट
• दुधिवरे खिंड (पवन मावळ)
• दौंडज खिंड- जेजुरी-वाल्हे रस्त्यावरील जयाद्री डोंगरावरची खिंड
• नडगिवे घाटे : हा खारेपाटण आणि तळेरे यांच्या दरम्यान आहे.
• नवजा घाट (कुंभार्ली घाटाला पर्यायी रस्ता)
• नाखिंदा घाट
• नाणदांड घाट (सुधागड परिसरातील घाट)
• निसणी घाट- लिंग घाटाच्या उत्तरेस तीन किलोमीटरवर हा घाट आहे. हा फक्त पायरस्ता असून चढ अतिशय आहे.
• नेरळ रेल्वे स्थानकपासून ते माथेरानपूर्वी येणाऱ्या दस्तुरी नाक्यापर्यंतचा घाट (नाव माहीत नाही)
• न्हावी घाट
• पाथरा
• पाबे घाट (हा वेल्हे तालुक्यात आहे). पुण्यापासून नसरापूर/ पानशेत/ पाबे घाट - वेल्हे.
• दमण ते सटाणा रस्त्यांवर पिंडवलवारी घाट
• पाऊलखाची वाट
• पिंपरी घाट- ताम्हिणी घाटांच्या उत्तरेस ६ किमीवर पिंपरी घाट आहे. पुण्यातून कोंकणात उतरण्यासाठी चांगला.
• पुणे-नाशिक रस्त्यावर पेठ-अवसरी घाट (तालुका आंबेगाव)
• फेण्याघाट
• बऊर खिंड (पवन मावळ)
• डांग-सटाणा रस्त्यावर बाभुळणा घाट
• बाणची नाळ
• विजयदुर्ग, देवगड ते बावडा रस्त्यावर बावडा घाट
• जामरूख (कर्जत) ते भीमाशंकर दरम्यान बैल घाट; बैलदारा घाट, वाजंत्री घाट.
• बोपदेव घाट : सासवड आणि पुणे(स्वारगेट) यांच्या दरम्यान-सिंहगड कॉलेजमार्गे.
• बोचेमाळ घाट : देशावरून कोकणात उतरणारी एक पायवाट; खानू (पुणे जिल्हा)-हेडमाची पठार-वारंगी (रायगड जिल्हा)
• भट्टी घाट : तोरणा किल्ला आणि केळद यांच्या दरम्यान
• भुईबावडा घाट : खारेपाटण ते गगनबावडा रस्त्यावर गगनबावड्याच्या दीड किलोमीटर अलीकडे
• नेरळ-पनवेल ते घाडे-आंबेगाव रस्त्यावर भीमाशंकर घाट
• राजापूर-भुईबावडा घाट-पहिलीवाडी. गगनबावडा घाटाला पर्यायी घाट
• महाड-भोर रस्त्यावर भोपे घाट, वंरधा घाट व कामठा घाट (वरंधा घाट तक्त्यात आहे).
• मढे घाट : वेल्हे-केळद. केळद गावापासून दीड किलोमीटरवर मढे घाट.
• शहापूर-अकोले(नगर जिल्हा) रस्त्यावर मेंढ्या घाट व चेंढ्या घाट
• सुरगाणा-कळवण रस्त्यावर मोरकंडा घाट व कांचनमंचन घाट
• रघुवीर घाट : हा मोटारेबल घाट महिमंडणगडाजवळ आहे.
• बलसाड व दमण ते पेठ रस्त्यावर राजबारी घाट
• खालापूर-नाणे रस्त्यावर राजमाची घाट किंवा कोकण दरवाजा घाट
• रामपूर घाट (चिपळूण आणि गुहागर तालुक्यांना जोडणारा घाट)
• रोटी घाट - पाटस ते रोटी या दरम्यान.. पुणे-सोलापूर महामार्ग (वरवंड व उंडवडी गवळ्याची यांच्या दरम्यानचा घाट)
• कोलाड-भोर रस्त्यावर लिंग घाट, देव घाट व कुंभ घाट (तक्त्यात एक कुंभा घाट आहे)
• लिंग घाट- कुंभ घाटाच्या उत्तरेस ६ किलोमीटरवर हा घाट आहे.
• वरंधा घाट- कामठा खिंडीच्या उत्तरेस पांच मैलांवर वरंधा नांवाच्या खेड्याजवळ हा घाट आहे. या घाटांतून हिरडोशी-भोर या गांवावरून पुण्यास रस्ता जातो. इ. स. १८६७ सालीं हा रस्ता तयार झाला. वरंधा घाटाच्या उत्तरेस पाव मैलावर माझेरीजवळ उंबर्डें घाट आहे. पायरस्त्याप्रमाणेंच याचा उपयोग होतो.
• वर्धनगड घाट - सातारा-दहीवडी रस्त्यावर कोरेगावजवळ
• वाजंत्री घाट : जामरूख (कर्जत) ते भीमाशंकर दरम्यानचा बैला घाट (वाजंत्री घाट).
• नाशिक-गिरणारे-हर्सूल रस्त्यावर वाघेरा घाट
• वाघोबा घाट : पालघर-मनोर रस्त्यावर
• जामरूख (कर्जत) ते भीमाशंकर दरम्यान वाजंत्री घाट; बैला घाट..
• रत्‍नागिरी-मलकापूर रस्त्यावर विशाळगड घाट
• विळद घाट हा अहमदनगरच्या उत्तरेस नगरहून राहुरीला जाणाऱ्या रस्त्यावर लागतो. या घाटाचे विषेश म्हणजे याला समांतर जाणारी पाईपलाईन ही दिसते
• वेताळवाडी घाट. हा घाट औरंगाबाद जिल्ह्यातल्या सिल्लोड तालुक्यातील वेताळगड किल्ल्याजवळ आणि वेताळवाडी धरणाजवळ आहे.
• खांडस (कर्जत) ते भीमाशंकर दरम्यान शिडी घाट, गुगळ घाट आणि गणेश घाट हे तीन वेगळे पायरस्ते आहेत.
• शेंडूर घाट : गोंदुकुप्पी-शेंडूर दरम्यानचा (बेळगाव जिल्हा)
• शिंदवणे घाट : पंढरपूरहून आळंदीला जाताना (जेजुरी-आळंदी रस्त्यावर) पुणे जिल्ह्यातील उरुळी कांचन जवळ.
• वाडे-नाशिक रस्त्यावर शिरघाट (तक्त्यात श्रीघाट या नावाने)
• दमण, पेठ ते नाशिक रस्त्यावर सत्ती घाट
• सांधणदरी
• सालपे घाट
• पेठ-दिंडोरी रस्त्यावर सावळ घाट
• कर्जत ते खेड कडूस रस्त्यांवर सावळा घाट व कोळंबा घाट (तक्त्यात एक सावळ घाट आहे, तो वेगळा घाट असावा)
• सिंहगड घाट रस्ता (खडकवासला ते सिंहगड दरम्यानचा)
• सुर्ली घाट - हा सातारा जिल्ह्यात कडेगांव तालुक्यात आहे. कराडहून पलूस-विटा कडे जाताना हा घाट लागतो. जवळच सदाशिवगड (कराड) हा किल्ला आहे.
• हळदाघाट : हा घाट औरंगाबाद जिल्ह्यातल्या सिल्लोड तालुक्यातील अंभईजवळ आहे.
• हातलोट घाट : हा मधुमकरंदगडाला जाताना लागतो.
• हातिवले घाट : ओणी ते हातिवले दरम्यान(राजापूर तालुका, रत्‍नागिरी जिल्हा)

या विषयावरील मराठी पुस्तके

• घाट वाटा (सुशिल दुधाणे)
• चढाई उतराई (आनंद पाळंदे)
• अधिक पुस्तके www.SahyadriBooks.com येथे उपलब्ध आहेत.

हे सुद्धा पहा

• महाराष्ट्रातील किल्ले
• महाराष्ट्रातील खिंडी
• महाराष्ट्रातील किल्ले, प्रकार आणि अवयव