"महाराष्ट्रातील विद्यापीठे" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
इतिहास न्याहाळा
← मागील फरकपुढील फरक →
Content deleted Content added
दृश्यविकिमजकूर
छो Pywikibot v.2
ज (चर्चा | योगदान)
५७,२९९ edits
No edit summary
ओळ १: ओळ १:
महाराष्ट्रातील विद्यापीठांची परंपरा [[इ.स. १८५७]] पासून अस्तित्त्वात आहे. मुंबई विद्यापीठाच्या स्थापनेपासून उच्चशिक्षणाची सुरुवात महाराष्ट्रात झाली. त्यानंतर नागपूर विद्यापीठ [[इ.स. १९२३]] मध्ये स्थापन झाले. पुणे विद्यापीठ [[इ.स. १९४८]] आणि मराठवाडा विद्यापीठ [[इ.स. १९५६]] मध्ये स्थापन झाले.
महाराष्ट्रातील विद्यापीठांची परंपरा [[इ.स. १८५७]] पासून अस्तित्त्वात आहे. मुंबई विद्यापीठाच्या स्थापनेपासून उच्चशिक्षणाची सुरुवात महाराष्ट्रात झाली. त्यानंतर नागपूर विद्यापीठ [[इ.स. १९२३]] मध्ये स्थापन झाले. पुणे विद्यापीठ [[इ.स. १९४८]] आणि मराठवाडा विद्यापीठ [[इ.स. १९५६]] मध्ये स्थापन झाले.


महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापनेपूर्वी राज्यात मुंबई, पुणे, नागपूर, [[श्रीमती नाथीबाई दामोदर ठाकरसी महिला विद्यापीठ|एस.एन.डी.टी. महिला विद्यापीठ]] आणि औरंगाबाद येथे मराठवाडा विद्यापीठ अशी पाच विद्यापीठे होती. आता (सन २०११)राज्यात कृषी, पशुपालन आणि मत्स्योत्पादन या विषयांसाठीची स्वतंत्र विद्यापीठे आहेत. यांच्या कार्याचे नियमन [[राज्य कृषि मंत्रालय|राज्य कृषि मंत्रालयामार्फत]] होते. या शिवाय नाशिक येथे महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ असून राज्यातील सर्व वैद्यकीय [[अ‍ॅलोपॅथी]], [[आयुर्वेद]], [[होमिओपॅथी]], [[युनानी]], [[दंतवैद्यक]], [[सुश्रूषा]] विषयांची महाविद्यालये त्याला संलग्न आहेत. [[रायगड]] जिल्ह्यात [[लोणेरे]] येथे [[डॉ. आंबेडकर तंत्रविज्ञान विद्यापीठ]] आहे, तसेच नागपूर येथे [[कवि कुलगुरू कालिदास संस्कृत विश्वविद्यालय]] आहे. ही सर्व विद्यापीठे फक्त एकेका विषयासाठी निर्माण केली गेलेली आहेत. प्रत्यक्ष कॉलेजमधल्या वर्गात न बसता बाहेरून शिकता यावे अशी सोय असलेले [[यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ]] नाशिक येथे आहे. या विद्यापीठात निरनिराळ्या अभ्यासक्रमाची सोय केलेली आहे आणि संपूर्ण राज्यभर त्याचे कार्यक्षेत्र आहे.
महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापनेपूर्वी राज्यात मुंबई, पुणे, नागपूर, [[श्रीमती नाथीबाई दामोदर ठाकरसी महिला विद्यापीठ|एस.एन.डी.टी. महिला विद्यापीठ]] आणि औरंगाबाद येथे मराठवाडा विद्यापीठ अशी पाच विद्यापीठे होती. आता (सन २०११)राज्यात कृषी, पशुपालन आणि मत्स्योत्पादन या विषयांसाठीची स्वतंत्र विद्यापीठे आहेत. यांच्या कार्याचे नियमन [[राज्य कृषि मंत्रालय|राज्य कृषि मंत्रालयामार्फत]] होते. या शिवाय नाशिक येथे महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ असून राज्यातील सर्व वैद्यकीय [[अ‍ॅलोपॅथी]], [[आयुर्वेद]], [[होमिओपॅथी]], [[युनानी]], [[दंतवैद्यक]], रुग्ण[[शुश्रूषा]] विषयांची महाविद्यालये त्याला संलग्न आहेत. [[रायगड]] जिल्ह्यात [[लोणेरे]] येथे [[डॉ. आंबेडकर तंत्रविज्ञान विद्यापीठ]] आहे, तसेच नागपूर येथे [[कवि कुलगुरू कालिदास संस्कृत विश्वविद्यालय]] आहे. ही सर्व विद्यापीठे फक्त एकेका विषयासाठी निर्माण केली गेलेली आहेत. प्रत्यक्ष कॉलेजमधल्या वर्गात न बसता बाहेरून शिकता यावे अशी सोय असलेले [[यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ]] नाशिक येथे आहे. या विद्यापीठात निरनिराळ्या अभ्यासक्रमाची सोय केलेली आहे आणि संपूर्ण राज्यभर त्याचे कार्यक्षेत्र आहे.

या व्यतिरिक्त, [[मराठी भाषा]] विकासासाठी वेगळे विद्यापीठ हवे ही आग्रही मागणी [[अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन]] येथे ... या वर्षी करण्यात आलेली आहे.
या व्यतिरिक्त, [[मराठी भाषा]] विकासासाठी वेगळे विद्यापीठ हवे ही आग्रही मागणी [[अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन]] येथे ... या वर्षी करण्यात आलेली आहे.
कायद्याच्या शिक्षणासाठी स्वतंत्र विधि विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी प्रयत्न होत आहेत.
कायद्याच्या शिक्षणासाठी स्वतंत्र विधि विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी प्रयत्न होत आहेत.
ओळ ४०: ओळ ४१:


== कृषी विद्यापीठे==
== कृषी विद्यापीठे==

;महाराष्ट्रातील कृषि विद्यापीठांची यादी:
;महाराष्ट्रातील कृषि विद्यापीठांची यादी:
* दापोली कृषि विद्यापीठ ([[डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषि विद्यापीठ]]), [[दापोली]], जि. [[रत्नागिरी]]
* अकोला कृषी विद्यापीठ ([[डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ]]), [[अकोला]]
* दापोली कृषी विद्यापीठ ([[डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ]]), [[दापोली]], जिल्हा [[रत्‍नागिरी]]
* [[डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषि विद्यापीठ]], [[अकोला]]
* परभणी कृषि विद्यापीठ ([[वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ]]), [[परभणी]]
* परभणी कृषी विद्यापीठ ([[वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ]]), [[परभणी]]
* राहुरी कृषि विद्यापीठ ([[महात्मा फुले कृषि विद्यापीठ]]), [[राहुरी]], जि. [[अहमदनगर]]
* राहुरी कृषी विद्यापीठ ([[महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ]]), [[राहुरी]], जिल्हा [[अहमदनगर]]


या विद्यापीठांच्या कार्यक्षेत्रात .......... महाविद्यालये येतात.


== अभिमत विद्यापीठे==
== अभिमत विद्यापीठे==
महाराष्ट्रातील अभिमत (डीम्ड) विद्यापीठे म्हणजे महाराष्ट्रातील खासगी विद्यापीठे होय. ही महाराष्ट्र सरकारच्या एका कायद्यान्वये अस्तित्त्वात आली.
महाराष्ट्रातील अभिमत (डीम्ड) विद्यापीठे म्हणजे महाराष्ट्रातील खासगी विद्यापीठे होय. ही महाराष्ट्र सरकारच्या एका कायद्यान्वये अस्तित्वात आली. या विद्यापीठांची आणि त्यांच्या अखत्यारीत येणार्‍या काही शिक्षण संस्थांची नावे :-


* आयसीएफएआय (Institute of Chartered Financial Analysts of India) विद्यापीठ, निगडी
* आयसीएफएआय (Institute of Chartered Financial Analysts of India) विद्यापीठ, निगडी
ओळ ५८: ओळ ६१:
* टाटा मूलभूत संशोधन संस्था, देवनार, मुंबई
* टाटा मूलभूत संशोधन संस्था, देवनार, मुंबई
* टिळक महाराष्ट्र विद्यापीठ, पुणे
* टिळक महाराष्ट्र विद्यापीठ, पुणे
* डिफेन्स इन्स्टिट्यूट ऑफ ॲडव्हान्स्ड टेक्नॉलॉजी, गिरिनगर (पुणे)
* डिफेन्स इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅडव्हान्स्ड टेक्नॉलॉजी, गिरिनगर (पुणे)
* डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, पिंपरी, पुणे
* डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, पिंपरी, पुणे
* डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, मुंबई
* डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, मुंबई
ओळ ७४: ओळ ७७:


== हेही पाहा ==
== हेही पाहा ==
* [[युजीसी]]
* [[यूजीसी]]
* [[भारतातील विद्यापीठांची यादी]]
* [[भारतातील विद्यापीठांची यादी]]
* [[महाराष्ट्रातील शिक्षण व्यवस्था]]
* [[महाराष्ट्रातील शिक्षण व्यवस्था]]

२२:३१, ४ ऑगस्ट २०१५ ची आवृत्ती

महाराष्ट्रातील विद्यापीठांची परंपरा इ.स. १८५७ पासून अस्तित्त्वात आहे. मुंबई विद्यापीठाच्या स्थापनेपासून उच्चशिक्षणाची सुरुवात महाराष्ट्रात झाली. त्यानंतर नागपूर विद्यापीठ इ.स. १९२३ मध्ये स्थापन झाले. पुणे विद्यापीठ इ.स. १९४८ आणि मराठवाडा विद्यापीठ इ.स. १९५६ मध्ये स्थापन झाले.

महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापनेपूर्वी राज्यात मुंबई, पुणे, नागपूर, एस.एन.डी.टी. महिला विद्यापीठ आणि औरंगाबाद येथे मराठवाडा विद्यापीठ अशी पाच विद्यापीठे होती. आता (सन २०११)राज्यात कृषी, पशुपालन आणि मत्स्योत्पादन या विषयांसाठीची स्वतंत्र विद्यापीठे आहेत. यांच्या कार्याचे नियमन राज्य कृषि मंत्रालयामार्फत होते. या शिवाय नाशिक येथे महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ असून राज्यातील सर्व वैद्यकीय अ‍ॅलोपॅथी, आयुर्वेद, होमिओपॅथी, युनानी, दंतवैद्यक, रुग्णशुश्रूषा विषयांची महाविद्यालये त्याला संलग्न आहेत. रायगड जिल्ह्यात लोणेरे येथे डॉ. आंबेडकर तंत्रविज्ञान विद्यापीठ आहे, तसेच नागपूर येथे कवि कुलगुरू कालिदास संस्कृत विश्वविद्यालय आहे. ही सर्व विद्यापीठे फक्त एकेका विषयासाठी निर्माण केली गेलेली आहेत. प्रत्यक्ष कॉलेजमधल्या वर्गात न बसता बाहेरून शिकता यावे अशी सोय असलेले यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ नाशिक येथे आहे. या विद्यापीठात निरनिराळ्या अभ्यासक्रमाची सोय केलेली आहे आणि संपूर्ण राज्यभर त्याचे कार्यक्षेत्र आहे.

या व्यतिरिक्त, मराठी भाषा विकासासाठी वेगळे विद्यापीठ हवे ही आग्रही मागणी अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन येथे ... या वर्षी करण्यात आलेली आहे. कायद्याच्या शिक्षणासाठी स्वतंत्र विधि विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी प्रयत्न होत आहेत.

नॅक मानांकने

राष्ट्रीय मूल्यांकन व अधिस्वीकृती परिषद (नॅक) मूल्यांकन पद्धती

उच्चशिक्षणाची बाजारपेठ

भारतातील परदेशी विद्यापीठे

विद्यापीठांची यादी

महाराष्ट्रातली विद्यापीठांची यादी, जुनी आणि रूढ नावे आणि (बदललेली नावे):

कृषी विद्यापीठे

महाराष्ट्रातील कृषि विद्यापीठांची यादी

या विद्यापीठांच्या कार्यक्षेत्रात .......... महाविद्यालये येतात.

अभिमत विद्यापीठे

महाराष्ट्रातील अभिमत (डीम्ड) विद्यापीठे म्हणजे महाराष्ट्रातील खासगी विद्यापीठे होय. ही महाराष्ट्र सरकारच्या एका कायद्यान्वये अस्तित्वात आली. या विद्यापीठांची आणि त्यांच्या अखत्यारीत येणार्‍या काही शिक्षण संस्थांची नावे :-

  • आयसीएफएआय (Institute of Chartered Financial Analysts of India) विद्यापीठ, निगडी
  • इंदिरा गांधी विकास संशोधन संस्था, शिवाजीनगर, पुणे
  • कृष्णा वैद्यकीय विज्ञान संस्था, कराड
  • कृष्णा वैद्यकीय विज्ञान संस्था, मुंबई
  • गोखले राज्यशास्त्र व अर्थशास्त्र संस्था, पुणे
  • टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ सोशल सायन्सेस, मुंबई
  • टाटा मूलभूत संशोधन संस्था, देवनार, मुंबई
  • टिळक महाराष्ट्र विद्यापीठ, पुणे
  • डिफेन्स इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅडव्हान्स्ड टेक्नॉलॉजी, गिरिनगर (पुणे)
  • डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, पिंपरी, पुणे
  • डॉ. डी. वाय. पाटील विद्यापीठ, मुंबई
  • डॉ. डी. वाय. पाटील शिक्षण संस्था, मुंबई
  • डेक्कन कॉलेज पदव्युत्तर आणि संशोधन संस्था, पुणे.
  • नरसी मोनजी व्यवस्थापन संस्था, मुंबई
  • प्रवरा वैद्यकीय विज्ञान संस्था, लोणी, जि. अहमदनगर
  • भारती विद्यापीठ, पुणे
  • मत्स्यशिक्षणाची केंद्रीय संस्था, मुंबई
  • लोकसंख्या विज्ञानासाठी आंतरराष्ट्रीय संस्था, गिरिनगर, पुणे
  • डॉ. विश्वेश्वरय्या राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था, पुणे आणि नागपूर
  • शस्त्रास्त्र तंत्रज्ञान संस्था, मुंबई
  • सिम्बॉयोसिस शिक्षण संस्था, पुणे आणि मुंबई
  • डॉ. होमी भाभा राष्ट्रीय संस्था, मुंबई

हेही पाहा

बाह्य दुवे

"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=महाराष्ट्रातील_विद्यापीठे&oldid=1347101" पासून हुडकले