युनायटेड किंग्डम
| युनायटेड किंग्डम United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland ग्रेट ब्रिटन व उत्तर आयर्लंडचे संयुक्त राजतंत्र | |||||
| |||||
| राष्ट्रगीत: "गॉड सेव्ह द क्वीन" | |||||
 | |||||
| राजधानी (व सर्वात मोठे शहर) |
लंडन | ||||
| अधिकृत भाषा | इंग्लिश | ||||
| इतर प्रमुख भाषा | आयरिश, उल्स्टर स्कॉट्स, स्कॉटिश गाएलिक, स्कॉट्स, वेल्श, कोर्निश | ||||
| सरकार | संसदीय संवैधानिक राजेशाही | ||||
| - राष्ट्रप्रमुख | युनायटेड किंग्डमचा तिसरा चार्ल्स | ||||
| - पंतप्रधान | कियर स्टार्मर | ||||
| महत्त्वपूर्ण घटना | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| क्षेत्रफळ | |||||
| - एकूण | २,४४,८२० किमी२ (७९वा क्रमांक) | ||||
| - पाणी (%) | १.३४ | ||||
| लोकसंख्या | |||||
| -एकूण | ६,४५,११,००० (२२वा क्रमांक) | ||||
| - गणती | {{{लोकसंख्या_गणना}}}
{{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}} | ||||
| - घनता | २४६/किमी² | ||||
| वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी) | |||||
| - एकूण | २,२३० अब्ज अमेरिकन डॉलर (७वा क्रमांक) | ||||
| - वार्षिक दरडोई उत्पन्न | ३५,२८६ अमेरिकन डॉलर (१८वा क्रमांक) | ||||
| राष्ट्रीय चलन | पाउंड स्टर्लिंग | ||||
| आंतरराष्ट्रीय कालविभाग | यूटीसी (यूटीसी +००:००) | ||||
| आय.एस.ओ. ३१६६-१ | GB | ||||
| आंतरजाल प्रत्यय | .uk | ||||
| आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक | ४४ | ||||
 | |||||
.svg)
.svg)
ग्रेट ब्रिटन व उत्तर आयर्लंडचे संयुक्त राजतंत्र (प्रचलित नाव: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland; युनायटेड किंग्डम हा उत्तर युरोपातील एक देश (संयुक्त राजतंत्र) आहे. युनायटेड किंग्डममध्ये इंग्लंड ,स्कॉटलंड, वेल्स व उत्तर आयर्लंड ह्या देशांचा समावेश होतो. ह्यापैकी इंग्लंड, स्कॉटलंड व वेल्स हे ग्रेट ब्रिटन ह्या बेटावर तर उत्तर आयर्लंड आयर्लंड ह्या बेटावर वसला आहे.
युनायटेड किंग्डम हा युरोपातील व जगातील एक विकसित देश आहे. तसेच, ते युरोपियन संघाचे संघराज्य आहे, व संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेचे स्थायी सदस्य आहे. युनायटेड किंग्डम हे राष्ट्रकुल परिषद, जी-८, नाटो इत्यादि अंतर्राष्ट्रीय संस्थांचे सदस्य राज्य आहे.
इतिहास
[संपादन]भूगोल
[संपादन]चतु:सीमा
[संपादन]युनायटेड किंग्डम हा असा देश आहे की ज्याची सीमा फक्त दुसऱ्या एकाच देशासोबत आहे. युनायटेड किंग्डमच्या उत्तर आयर्लंड देशाच्या नैऋत्येला आयर्लंड हा देश आहे व इतर सर्व बाजुंनी समुद्र आहे.
राजकीय विभाग
[संपादन]
युनायटेड किंग्डममध्ये इंग्लंड ,स्कॉटलंड, वेल्स व उत्तर आयर्लंड ह्या देशांचा समावेश होतो.
नाव |
ध्वज | क्षेत्रफळ (वर्ग किमी) |
लोकसंख्या (२००१) |
राजधानी |
|---|---|---|---|---|
| इंग्लंड | 
|
१,३०,३९५ | ४.९१ कोटी | लंडन |
| उत्तर आयर्लंड | - | १३,८४३ | १७ लाख | बेलफास्ट |
| स्कॉटलंड | 
|
७८,७७२ | ५१ लाख | एडिनबरा |
| वेल्स | 
|
२०,७७९ | २९ लाख | कार्डिफ |
मोठी शहरे
[संपादन]| क्रमांक | शहर | लोकसंख्या (२००१) |
देश | चित्र |
| १ | लंडन | ७१,७२,०९१ | इंग्लंड | 
|
| २ | बर्मिंगहॅम | ९,७०,८९२ | इंग्लंड | 
|
| ३ | ग्लासगो | ६,२९,०५१ | स्कॉटलंड | 
|
| ५ | लिव्हरपूल | ४,६९,०१७ | इंग्लंड | 
|
| ५ | लीड्स | ४,४३,२४७ | इंग्लंड | 
|
| ६ | शेफील्ड | ४,३९,८६६ | इंग्लंड | 
|
| ७ | एडिनबरा | ४,३०,०८२ | स्कॉटलंड | 
|
| ८ | ब्रिस्टल | ४,२०,५५६ | इंग्लंड | 
|
| ९ | मॅंचेस्टर | ३,९४,२६९ | इंग्लंड | |
| १० | लीस्टर | ३,३०,५७४ | इंग्लंड | 
|
| ११ | कॉव्हेन्ट्री | ३,०३,४७५ | इंग्लंड | 
|
| १२ | किंगस्टन अपॉन हल | ३,०१,४१६ | इंग्लंड | |
| १३ | ब्रॅडफर्ड | २,९३,७१७ | इंग्लंड | 
|
| १४ | कार्डिफ | २,९२,१५० | वेल्स |  |
| १५ | बेलफास्ट | २,७६,४५९ | उत्तर आयर्लंड | 
|
समाजव्यवस्था
[संपादन]वस्तीविभागणी
[संपादन]धर्म
[संपादन]बहुसंख्य लोक हे ख्रिस्ती धर्माचे अनुयायी आहेत .
शिक्षण
[संपादन]संस्कृती
[संपादन]राजकारण
[संपादन]युनायटेड किंग्डम एक संवैधानिक राजेशाही अंतर्गत एक एकसंध राज्य आहे. क्वीन एलिझाबेथ दुसरा ब्रिटनच्या राज्याचे प्रमुख आणि प्रमुख असून पंधरा अन्य स्वतंत्र राष्ट्रमंडल देशांची राणी आहे. राजाकडे "सल्ला घेण्याचा हक्क, प्रोत्साहनाचा अधिकार आणि चेतावणीचा अधिकार" आहे. युनायटेड किंग्डमचा संविधान अनिश्चित आहे आणि बहुतेक असंख्य लिखित स्त्रोतांचा संग्रह असतो, त्यात कायदे, न्यायनिर्मित केस कायदा आणि आंतरराष्ट्रीय संधि समावेश आहेत. सामान्य नियम आणि "संवैधानिक कायदा" यांच्यात तांत्रिक फरक नसल्यामुळे, यूके संसदे "संवैधानिक सुधारणा" करू शकते केवळ संसदेच्या कृती पार करून, आणि अशा प्रकारे संविधानाच्या जवळजवळ कोणत्याही लिखित किंवा अवांछित घटकाला बदलण्याची किंवा समाप्त करण्याचे राजकीय सामर्थ्य आहे.तथापि, संसदेत असे कोणतेही नियम होऊ शकत नाहीत जे भविष्यात संसदेत बदलू शकणार नाहीत.
अर्थतंत्र
[संपादन]खेळ
[संपादन]बाह्य दुवे
[संपादन] |
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: |
- अधिकृत संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)
| देश व भूभाग | अझरबैजान१ · आइसलँड · आर्मेनिया२ · आयर्लंड · आल्बेनिया · इटली · एस्टोनिया · आंदोरा४ · ऑस्ट्रिया · कझाकस्तान१ · क्रो‌एशिया · ग्रीस · चेक प्रजासत्ताक · जर्मनी · जॉर्जिया१ · डेन्मार्क · तुर्कस्तान१ · नेदरलँड्स · नॉर्वे३ · पोर्तुगाल · पोलंड · फ्रान्स · फिनलंड · बल्गेरिया · बेल्जियम · बेलारूस · बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना · माल्टा · मोनॅको४ · मोल्दोव्हा · मॅसिडोनिया · माँटेनिग्रो · युक्रेन · युनायटेड किंग्डम · रशिया१ · रोमेनिया · लक्झेंबर्ग · लात्व्हिया · लिश्टनस्टाइन४ · लिथुएनिया · व्हॅटिकन सिटी · स्पेन · सर्बिया · स्वित्झर्लंड · स्वीडन · सान मारिनो · सायप्रस२ · स्लोव्हाकिया · स्लोव्हेनिया · हंगेरी | .svg) |
|---|---|---|
| अन्य भूभाग | आक्रोतिरी आणि ढेकेलिया २ · फेरो द्वीपसमूह · जिब्राल्टर · गर्न्सी · यान मायेन · जर्सी · आईल ऑफ मान · स्वालबार्ड | |
| अंशत: मान्य देश | ||
टीपा: (१) देशाचा काही भाग युरोपबाहेर मात्र युरोपला लागून; (२) देश संपूर्णतः युरोपबाहेर मात्र युरोपशी राजकीय आणि सामाजिक संबंध; (४) स्वायत्त संस्थाने (Principalities). (५) स्वातंत्र्य घोषित मात्र आंतरराष्ट्रीय समुदायाकडून देश म्हणून मान्यता नाही.
| ||