बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना
बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना Bosna i Hercegovina Босна и Херцеговина | |||||
| |||||
बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिनाचे जागतिक नकाशावरील स्थान | |||||
राजधानी (व सर्वात मोठे शहर) |
सारायेव्हो | ||||
अधिकृत भाषा | बॉस्नियन, क्रोएशियन, सर्बियन | ||||
सरकार | सांसदीय प्रजासत्ताक | ||||
महत्त्वपूर्ण घटना | |||||
---|---|---|---|---|---|
- स्वातंत्र्य दिवस | ६ एप्रिल १९९२ | ||||
क्षेत्रफळ | |||||
- एकूण | ५१,१२९ किमी२ (१२७वा क्रमांक) | ||||
लोकसंख्या | |||||
- २००९ | ४६,१३,४१४ (१२२वा क्रमांक) | ||||
- गणती | {{{लोकसंख्या_गणना}}}
{{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}} | ||||
- घनता | ९०.२/किमी² | ||||
वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी) | |||||
- एकूण | ३०.३८९ अब्ज अमेरिकन डॉलर | ||||
- वार्षिक दरडोई उत्पन्न | ७,३६१ अमेरिकन डॉलर | ||||
राष्ट्रीय चलन | बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना परिवर्तनीय मार्क | ||||
आंतरराष्ट्रीय कालविभाग | मध्य युरोपीय प्रमाणवेळ (यूटीसी + १:००) | ||||
आय.एस.ओ. ३१६६-१ | BA | ||||
आंतरजाल प्रत्यय | .ba | ||||
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक | ३८१ | ||||
बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना हा दक्षिण युरोपातील एक देश आहे. सारायेव्हो ही बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिनाची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.
बोस्निया आणि हर्जेगोविना[a] (सर्बो-क्रोएशियन: Bosna i Hercegovina, Босна и Херцеговина),[b][c] कधीकधी बोस्निया-हर्झेगोविना म्हणून ओळखले जाते आणि अनौपचारिकपणे बोस्निया म्हणून ओळखले जाते, बाल्कन द्वीपकल्पात वसलेले दक्षिणपूर्व युरोपमधील एक देश आहे. त्याची सीमा पूर्वेला सर्बिया, आग्नेयेला मॉन्टेनेग्रो आणि उत्तरेला आणि नैऋत्येस क्रोएशियाला लागून आहे. दक्षिणेला एड्रियाटिक समुद्रावर 20-किलोमीटर-लांब (12-मैल) किनारा आहे, ज्यामध्ये न्यूम शहर हे समुद्रापर्यंतचे एकमेव प्रवेश आहे. बोस्नियामध्ये उष्ण उन्हाळा आणि थंड, बर्फाच्छादित हिवाळा असलेले मध्यम खंडीय हवामान आहे. मध्य आणि पूर्वेकडील प्रदेशात, भूगोल पर्वतीय आहे, वायव्येस ते मध्यम डोंगराळ आहे आणि ईशान्य भागात ते प्रामुख्याने सपाट आहे. हर्जेगोव्हिना, लहान, दक्षिणेकडील प्रदेशात भूमध्यसागरीय हवामान आहे आणि ते बहुतेक पर्वतीय आहे. साराजेवो ही राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर आहे.[१]
या भागात किमान अप्पर पॅलेओलिथिक काळापासून लोकवस्ती आहे, परंतु पुरावे असे सूचित करतात की निओलिथिक युगात, बुटमिर, काकंज आणि वुसेडोल संस्कृतींसह कायमस्वरूपी मानवी वसाहती स्थापन केल्या गेल्या. पहिल्या इंडो-युरोपियन लोकांच्या आगमनानंतर, हे क्षेत्र अनेक इलिरियन आणि सेल्टिक सभ्यतांनी भरलेले होते. दक्षिण स्लाव्हिक लोकांचे पूर्वज जे आजच्या भागात लोकसंख्या करतात ते 6व्या ते 9व्या शतकादरम्यान आले. 12 व्या शतकात, बोस्नियाच्या बानेटची स्थापना झाली; 14 व्या शतकापर्यंत, हे बोस्नियाच्या साम्राज्यात विकसित झाले. 15 व्या शतकाच्या मध्यात, ते ऑट्टोमन साम्राज्यात जोडले गेले, ज्यांच्या अधिपत्याखाली ते 19 व्या शतकाच्या उत्तरार्धापर्यंत राहिले; ओटोमन लोकांनी या प्रदेशात इस्लाम आणला. 19व्या शतकाच्या उत्तरार्धापासून ते पहिल्या महायुद्धापर्यंत हा देश ऑस्ट्रो-हंगेरियन राजेशाहीत सामील झाला होता. आंतरयुद्ध काळात, बोस्निया आणि हर्झेगोव्हिना युगोस्लाव्हिया राज्याचा भाग होता. द्वितीय विश्वयुद्धानंतर, युगोस्लाव्हियाच्या नव्याने स्थापन झालेल्या समाजवादी फेडरल रिपब्लिकमध्ये याला पूर्ण प्रजासत्ताक दर्जा देण्यात आला. 1992 मध्ये, युगोस्लाव्हियाच्या विभाजनानंतर, प्रजासत्ताकाने स्वातंत्र्य घोषित केले. यानंतर बोस्नियन युद्ध सुरू झाले, जे 1995 पर्यंत चालले आणि डेटन करारावर स्वाक्षरी करून सं
इतिहास
[संपादन]१९४५ ते १९९२ सालादरम्यान बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना भूतपूर्व युगोस्लाव्हिया देशाचा एक भाग होता.
भूगोल
[संपादन]चतुःसीमा
[संपादन]बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिनाच्या उत्तरेला, दक्षिणेला व पश्चिमेला क्रोएशिया, पूर्वेला सर्बिया व आग्नेयेला मॉंटेनिग्रो हे देश आहेत.
राजकीय विभाग
[संपादन]बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिना देशाचे दोन राजकीय व स्वायत्त विभाग आहेत: बॉस्निया आणि हर्झगोव्हिनाचे मंडळ व स्राप्स्काचे प्रजासत्ताक.
मोठी शहरे
[संपादन]समाजव्यवस्था
[संपादन]वस्तीविभागणी
[संपादन]धर्म
[संपादन]शिक्षण
[संपादन]संस्कृती
[संपादन]राजकारण
[संपादन]अर्थतंत्र
[संपादन]खेळ
[संपादन]गॅलरी
[संपादन]- ^ "Bosnia and Herzegovina". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-01-05.