दहा प्रमुख शिष्य

गौतम बुद्ध आणि त्यांचे शिष्य; कँडी, श्रीलंका

दहा प्रमुख शिष्य अर्थात गौतम बुद्धांचे मुख्य शिष्य होय. विविध ग्रंथांनुसर, या गटात समाविष्ट असलेल्या शिष्यांच्या नावात तसेच संख्येत भिन्नता आढळून येते. महायान पंथातील विविध प्रवचनांमध्ये, या दहा शिष्यांचा उल्लेख भिन्न भिन्न क्रमाने सापडतो. मोगाव लेण्यांमधील उल्लेखनीय ठिकाणी एक प्रतिमास्वरूपात आढळून येतात. ख्रिस्त पूर्व चौथ्याशतकापासून ते बाराव्या शतकापर्यंत चिनी ग्रंथांमध्ये त्यांचा उल्लेख आढळतो आणि शगौतम बुद्धांच्या िष्यांचध्ये विशेषतः चीन आणि मध्य आशियामध्ये ते सर्वात सन्मानित आहेत. दहा शिष्यांचा उल्लेख महायान ग्रंथ 'विमलकीर्ति निर्देसा सूत्रामध्ये' इतरांसह आहे. या मजकुरात, त्यांना "दहा ज्ञानी" (pinyin), एक संज्ञा जी सामान्यतः कन्फ्यूशियसच्या शिष्यांसाठी वापरली जाते.

पाली मजकूर उडाना मध्ये, एक समान यादी नमूद केली आहे, परंतु त्यात दहा नव्हे तर अकरा शिष्य आढळतात, तसेच या यादीतील पाच नावे भिन्न आहेत. जरी सुरुवातीच्या संस्कृत आणि चिनी ग्रंथांमध्ये, केवळ चार ज्ञानी शिष्य असेल तरी परंपरेत आठ ज्ञानी शिष्य (मंजूश्री-मुला-कल्पात) आढळतात; बर्मी परंपरेत अजूनही आहेत , सोळा (चीनी आणि तिबेटी ग्रंथांमध्ये) आणि नंतर अठरा शिष्य (चीनी ग्रंथांमध्ये). पाचशे शिष्यांचीही चिनी परंपरा आहे.

प्रमुख शिष्यांची यादी

नाही.	मंजुश्री-मुला-कल्प	महायान प्रवचन	पाली प्रवचने
१.	श्रीपुत्र	श्रीपुत्र	श्रीपुत्र
2.	मौद्गल्यायन	मौद्गल्यायन	मौद्गल्यायन
3.	महाकाश्यप / गावापती	महाकाश्यप	महाकाश्यप
4.	सुभूती/ पिंडोलभारध्वज	सुभूती	महाकात्यायन
५.	राहूला/पिलिंदवत्स	पूर्ण मैत्रायणीपुत्र	महाकोटीहिता
6.	नंदा /राहुला	अनिरुद्ध	कपिणा
७.	भद्रिका/महाकाश्यप	महाकात्यायन	महाकुंडा
8.	कफीण/आनंद	उपाली	अनिरुद्ध
९.	N/A	राहूला	रेवता
10.	N/A	आनंदा	देवदत्त
11.	N/A	N/A	आनंदा