Jump to content

कोमोरोस

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
कोमोरोस
Union des Comores (फ्रेंच)
Udzima wa Komori (कोमोरियन)
الاتّحاد القمريّ al-Ittiḥād al-Qumuriyy (अरबी)
संयुक्त कोमोरोस
कोमोरोसचा ध्वज कोमोरोसचे चिन्ह
ध्वज चिन्ह
ब्रीद वाक्य: "Unité – Solidarité – Développement" (फ्रेंच)
राष्ट्रगीत: Udzima wa ya Masiwa (कोमोरियन)
कोमोरोसचे स्थान
कोमोरोसचे स्थान
कोमोरोसचे जागतिक नकाशावरील स्थान
राजधानी
(व सर्वात मोठे शहर)
मोरोनी
अधिकृत भाषा कोमोरियन, फ्रेंच, अरबी
सरकार संघीय प्रजासत्ताक
 - राष्ट्रप्रमुख इकिलिलो धोइनिने
महत्त्वपूर्ण घटना
 - स्वातंत्र्य दिवस जुलै ६, १९७५ (फ्रान्सपासून
क्षेत्रफळ
 - एकूण २,२३५ किमी (१७८वा क्रमांक)
लोकसंख्या
 -एकूण ७,९८,००० (१६३वा क्रमांक)
 - गणती {{{लोकसंख्या_गणना}}}

{{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}}

 - घनता २७५/किमी²
वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी)
 - एकूण ८७.३ कोटी अमेरिकन डॉलर (१७९वा क्रमांक)
 - वार्षिक दरडोई उत्पन्न १,२५७ अमेरिकन डॉलर (१६५वा क्रमांक)
मानवी विकास निर्देशांक  . ०.४२९ (कमी) (१६९ वा) (२०११)
राष्ट्रीय चलन कोमोरियन फ्रँक
आंतरराष्ट्रीय कालविभाग यूटीसी+०३:००
आय.एस.ओ. ३१६६-१ KM
आंतरजाल प्रत्यय .km
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक २६९
राष्ट्र_नकाशा
राष्ट्र_नकाशा


कोमोरोस हा हिंदी महासागरातील आफ्रिकेच्या पूर्व किनाऱ्याजवळील एक द्वीप-देश आहे. कोमोरोस आफ्रिका खंडातील तिसरा सर्वांत छोटा देश आहे. १९१२ ते १९७५ ह्या काळामध्ये कोमोरोस ही फ्रान्स देशाची वसाहत होती. मोरोनी ही कोमोरोसची राजधानी व प्रमुख शहर आहे. १९७५ साली फ्रान्सपासून स्वातंत्र्य मिळालेला कोमोरोस राजकीय व आर्थिक दृष्ट्या अस्थिर देश असून येथील अर्ध्याहून अधिक जनता आंतरराष्ट्रीय दारिद्र्यरेषेखाली राहते.

इतिहास

[संपादन]

नावाची व्युत्पत्ती

[संपादन]

पौराणिक कथांनुसार, एक जिन्नी (आत्मा) ने एक रत्न सोडला, ज्याने एक उत्कृष्ट परिपत्रक नरक तयार केले. हे कर्थळा ज्वालामुखी बनले, ज्याने ग्रान्डे कोमोरो बेट तयार केले. राजा शलमोन देखील या बेटावर आला होता असे म्हणतात. कोमोरो बेटांचे पहिले प्रमाणित मानव रहिवासी आता दक्षिण-पूर्व आशियातील बेटांवरून बोटीवरून प्रवास करणारे ऑस्ट्रियाचे नागरिक आहेत. हे लोक ए.एस. आठव्या शतकाच्या उत्तरार्धापूर्वीच पोचले. पहिल्या शतकाच्या सुरुवातीच्या काळात वस्ती सुरू झाली असली तरी मेयोट्ट येथे सापडलेल्या पुरातन पुरातन पुरातत्त्व साइटची तारीख. कोमोरोसचा विकास टप्प्याटप्प्याने विभागलेला आहे. सर्वात विश्वसनीयरित्या नोंदवलेला टप्पा म्हणजे डेम्बेनी फेज (आठवा ते दहावा शतक), त्या दरम्यान प्रत्येक बेटावर अनेक लहान लहान वस्त्या होत्या. अकराव्या ते पंधराव्या शतकापर्यंत, मॅडगास्कर बेटाबरोबर आणि स्वाहिली किनारपट्टी आणि मध्य-पूर्वेकडील व्यापारी वाढले, अधिक गावे स्थापन झाली आणि विद्यमान गावे वाढली. बरेच कॉमोरियन त्यांची वंशावळी अरबी द्वीपकल्पातील पूर्वजांकडे शोधू शकतात, विशेषतः हद्रमौत, जे या काळात आले.

प्रागैतिहासिक कालखंड

[संपादन]

पौराणिक कथेनुसार, २६३२ मध्ये इस्लामची बातमी समजताच बेटांनी 'मत्स्वा-मविंद्झा' या नावाचा एक दूत मक्का येथे पाठविला होता, परंतु तो तेथे पोचल्यावर, प्रेषित मुहम्मद यांचे निधन झाले होते. तथापि, मक्का येथे मुक्काम केल्यानंतर, तो नगाझीदजा येथे परत आला आणि आपल्या बेटांचे हळूहळू इस्लाम धर्मात त्याचे नेतृत्व केले. पूर्व आफ्रिकेच्या अगदी पूर्वीच्या खात्यांपैकी अल-मसूदीची कामे पूर्वीच्या इस्लामी व्यापार मार्गांचे वर्णन करतात आणि किनारपट्टी व बेटांना मुसलमान, एम्बर्ग्रिस, हस्तिदंत, कासव, सोन्याच्या शोधात पर्शियन व अरब व्यापारी आणि खलाशी यांच्यासह मुसलमान वारंवार भेट देत असत. आणि गुलाम. त्यांनी कोमोरोसमवेत झांजमधील लोकांसमवेत इस्लाम आणला. पूर्व आफ्रिकेच्या किनारपट्टीवर कोमोरोसचे महत्त्व वाढत असताना, लहान व मोठ्या दोन्ही मशिदी बांधल्या गेल्या. कोमोरोस स्वाहिली सांस्कृतिक आणि आर्थिक संकुलाचा एक भाग आहेत आणि बेटे व्यापाराचे एक प्रमुख केंद्र बनले आणि आजच्या टांझानियामध्ये, सोफला (झिम्बाब्वे सोन्याचे एक दुकान) मध्ये किल्वा समाविष्ट असलेल्या व्यापार शहरांचे जाळे बनले. मोझांबिक आणि केन्या मधील मोम्बासा. १५ व्या शतकाच्या शेवटी पोर्तुगीज हिंद महासागरात पोचले आणि या बेटांवरील पोर्तुगीजांची पहिली भेट १५०३ मध्ये वास्को द गामाच्या दुसऱ्या ताफ्यातली दिसते.सोळाव्या शतकाच्या बहुतेक काळासाठी बेटांनी मोझांबिकमधील पोर्तुगीज किल्ल्यांना तरतूद पुरविली आणि पोर्तुगीज किरीट ताब्यात घेण्याचा औपचारिक प्रयत्न झालेला नसला, तरी पुष्कळ पोर्तुगीज व्यापारी तिथे स्थायिक झाले. सोळाव्या शतकाच्या अखेरीस स्थानिक राज्यकर्ते पाठ थोपटू लागले आणि ओमानी सुलतान सैफ बिन सुलतानच्या पाठिंब्याने त्यांनी डच आणि पोर्तुगीजांचा पराभव करण्यास सुरुवात केली. त्याचा उत्तराधिकारी सैद बिन सुलतानने ओमानीच्या अंमलाखाली येणा जवळच्या झांझिबारकडे आपले प्रशासन हलवल्यामुळे या प्रदेशात ओमानीचा अरबी प्रभाव वाढला. तथापि, कोमोरोस स्वतंत्र राहिले आणि तीन लहान बेटे सहसा राजकीयदृष्ट्या एकसंध असली तरी सर्वात मोठे बेट, नगाझिडाजा हे अनेक स्वायत्त राज्ये (एनटीसी) मध्ये विभागले गेले.

कोमोरोसमध्ये युरोपियन लोकांनी स्वारस्य दर्शविले त्या वेळी, बेटांना त्यांच्या आवश्यकतेचा फायदा घेण्यासाठी योग्य प्रकारे स्थान देण्यात आले होते, सुरुवातीला भारताकडे जाणारा मार्गाची जहाजे, विशेषतः इंग्रजी आणि नंतर, मस्करेन्समधील वृक्षारोपण बेटांवर गुलामांची पूर्तता केली जात असे

युरोपियन संपर्क आणि वसाहती

[संपादन]

अठराव्या शतकाच्या शेवटच्या दशकात, मालागासी योद्ध्यांनी, बहुतेक बेट्समिसरका आणि सकलवा यांनी गुलामांसाठी कोमोरोसवर छापा टाकण्यास सुरुवात केली आणि पिके नष्ट झाल्यामुळे बेटांचा नाश झाला आणि लोकांचा वध केला गेला, कैदेत घेण्यात आले किंवा आफ्रिकेच्या मुख्य भूभागात पळून गेले: हे आहे १९ व्या शतकाच्या दुसऱ्या दशकात अखेर छापे संपल्याची घटना घडली, तेव्हापर्यंत फक्त एक माणूस मावळ्यावर राहिला. हे बेट मुख्य भूमीवरील गुलामांद्वारे पुन्हा तयार केले गेले, ज्यांचे नाव मेयोट्टे आणि मस्करेनेस येथे फ्रेंच लोकांकडे होते. कोमोरोस येथे १८६५ मध्ये ४०% लोक गुलाम होते असा अंदाज आहे. फ्रान्सने प्रथम १८४१ मध्ये मेकोटे ताब्यात घेऊन कोमोरोसमध्ये वसाहती नियम स्थापन केला तेव्हा,जेव्हा सकलवा ताब्यात घेणारा सुलतान अँड्रिएंटोली (ज्याला ट्रे लेव्हॅलो देखील म्हणले जाते) एप्रिल १८४१ करारावर स्वाक्षरी केली, ज्याने या बेटाला फ्रेंच अधिकाऱ्यांच्या स्वाधीन केले. दरम्यान, भारत आणि सुदूर पूर्वेला प्रवास करणारे इंग्रज व्यापारी तसेच अमेरिकन व्हेलर्ससाठी एनडीझुआनी (किंवा जोहाना हे ब्रिटिशांना माहित होते) मार्ग, मार्ग म्हणून काम करत राहिले, जरी ब्रिटीशांनी हळूहळू मॉरिशस ताब्यात घेतल्यानंतर हे ठिकाण सोडले. १८१४ आणि १८७९ मध्ये सुएझ कालवा उघडल्यापासून एनडीझुआनी येथे यापुढे पुरवठा व्यापार होता. कोमोरोजने निर्यात केलेल्या स्थानिक वस्तू गुलामांव्यतिरिक्त, नारळ, लाकूड, गुरेढोरे आणि कासव होती. फ्रेंच वसाहती, फ्रेंच मालकीच्या कंपन्या आणि श्रीमंत अरब व्यापाऱ्यांनी वृक्षारोपण आधारित अर्थव्यवस्था स्थापन केली आणि सुमारे एक तृतीयांश जमीन निर्यात पिकासाठी वापरली. त्याच्या जोडण्यानंतर फ्रान्सने मेयोट्टेला साखर वृक्षारोपण वसाहतीत रूपांतर केले. लवकरच इतर बेटांचेही रूपांतर झाले आणि येलंग-यॅलंग, व्हॅनिला, लवंगा, परफ्युम वनस्पती, कॉफी, कोको बीन्स आणि सिसल या प्रमुख पिकांची ओळख झाली.

१८८६ मध्ये, मावळीला फ्रेंच संरक्षणात सुलतान मर्दजानी अब्दो चीख यांनी ठेवले. त्याच वर्षी, तसे करण्याचा कोणताही अधिकार नसतानाही, बांबाओ येथील सुलतान सैद अली, नगाझीदजावरील एक सल्तनत होता, त्याने संपूर्ण बेटावर केलेल्या दाव्याच्या फ्रेंच समर्थनाच्या बदल्यात हे बेट फ्रेंच संरक्षणाखाली ठेवले, जीचे त्याने अपहरण होईपर्यंत कायम ठेवला. १९१० मध्ये हे बेटे एकाच प्रशासनाखाली एकत्रित झाले (कॉलोनी डी मेयोट्ट एट डिपेंडेंसेस) आणि त्यांना मॅडगास्करच्या फ्रेंच वसाहती गव्हर्नर जनरलच्या अधिकाराखाली ठेवले गेले. १९१० मध्ये, एनडीझुआनीचा सुलतान सैद मुहम्मद यांनी फ्रेंच राज्याच्या बाजूने माघार घेतली. १९१२ मध्ये वसाहत व संरक्षणास नष्ट केले गेले आणि बेटे मादागास्करच्या वसाहतीचा प्रांत बनले

भूगोल

[संपादन]

चतुःसीमा

[संपादन]

राजकीय विभाग

[संपादन]

मोठी शहरे

[संपादन]

समाजव्यवस्था

[संपादन]

वस्तीविभागणी

[संपादन]

धर्म

[संपादन]

शिक्षण

[संपादन]

संस्कृती

[संपादन]

राजकारण

[संपादन]

अर्थतंत्र

[संपादन]

बाह्य दुवे

[संपादन]
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: