महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ संस्थेबद्दलचा मराठी विकिपीडिया वरील केवळ विश्वकोशीय लेख आहे. अधिक माहिती महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ संस्थेबद्दलचे अधिकृत संकेतस्थळ नमूद केले असल्यास तेथे पाहावी अथवा येथे शोधावी

नेहमीचे प्रश्न आणि उत्तरदायकत्वास नकार

मुख्य पान: विकिपीडिया:सर्वसाधारण उत्तरदायकत्वास नकार

व्यापार चिन्हे (ट्रेडमार्क)

विकिपीडिया विश्वकोश (एनसायक्लोपीडिया)च्या पानातून /लेखातून नमूद केलेली, वापरलेली (used) किंवा संदर्भ दिलेली कोणतीही व्यापार चिन्हे, सेवा चिन्हे (service marks), collective marks, design rights हे, त्यांच्या संबंधित मालकांची संपत्ती आहेत. त्यांचा (इतरांच्या संपत्तीचा), या विकिपीडियातील लेखातील मूळ लेखकास असलेल्या CC-BY-SA आणि GFDL ने अभिप्रेत अशा परवान्याअतंर्गत, समान माहितीच्या पलीकडे तुम्ही उपयोग करू शकता, असा त्याचा अर्थ होत नाही (म्हणजे उपयोग करू शकत नाही).

तसे स्पष्ट अधिकृतपणे नमूद नसल्यास, विकिपीडिया आणि Wikimedia सारखी संकेतस्थळे अशा कोणत्याही मालकी हक्कदारांनी दुजोरा दिलेली endorsed अथवा त्यांच्याशी जोडली गेलेली affiliated नाहीत, असेच अपेक्षित आहे. आणि अर्थातच त्यामुळे, विकिपीडिया अन्यथा otherwise सुरक्षित अशी साधनसामग्री materials वापरण्यास कोणतीही परवानगी देऊ शकत नाही/देत नाही. अथवा अशा प्रकारच्या कोणत्याही अमूर्त सामग्रीचा incorporeal property ^{[मराठी शब्द सुचवा]} केलेला कोणताही उपयोग सर्वस्वी तुमच्या स्वतःच्या जबाबदारीवर असेल.

This work contains material which may be subject to trademark laws in one or more jurisdictions. Before using this content, please ensure that you have the right to use it under the laws which apply in the circumstances of your intended use. You are solely responsible for ensuring that you do not infringe the rights to this trademark. See our general disclaimer. The use of this file on Wikimedia Foundation projects does not imply endorsement of the trademark holder by the Foundation, nor vice versa.
This tag does not indicate the copyright status of the attached work. A normal copyright tag is still required. See Commons:Licensing for more information.

अधिकृत संकेतस्थळ:विकिपीडिया:सर्वसाधारण उत्तरदायकत्वास नकार येथे नमुद केल्या प्रमाणे येथे लिहिलेल्या कोणत्याही गोष्टीची/माहितीची परिपूर्णता, तिचा अचूकपणा किंवा तिची विश्वासार्हता यांची संबधित विषयांतील तज्‍ज्ञ व्यक्तीकडून पडताळणी झाली असल्याची/माहितीचे समसमी़क्षण झाले असल्याची कोणतीही खात्री/हमी उपलब्ध नाही, हे कृपया लक्षात घ्यावे.तशी कोणतीही जबाबदारी विकिपीडिया,विकिमिडिया अथवा तीचे दुसरे सद्स्य मुळीच घेत नाहीत.

याचा अर्थ असा नव्हे की, विकिपीडियात महत्त्वाची व अचूक माहिती असणारच नाही. उलट, येथे असलेली बहुतेक माहिती आपल्याला महत्त्वाची व अचूक अशीच आढळेल.विकिपीडिया वाचक आणि संपादक सदस्यांनी नमुद अधिकृत संकेतस्थळ खरोखर अधिकृत आहे याची खात्री करण्यात दक्ष रहावे असे आवाहन आहे.

तरीपण, विकिपीडिया येथे आढळण्यार्‍या माहितीच्या वैधतेची हमी (खात्री, guarantee) देता येत नाही.

सर्वसाधारण सजगतेच्या दृष्टीने वाचकांनी हेही लक्षात घ्यावे कि काही वेळा काही अधिकृत संकेतस्थळे अनधिकृतपणे कोणत्याही क्षणी कोणत्याही कालावधीकरिता हॅक अथवा उत्पातित झालेली असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.त्यामुळे तेथील माहितीची पडताळणी तुमच्या स्वतःच्या जबाबदारीवर तुम्ही स्वतः दक्षतेने करणे नेहमीच गरजेचे असते.

संस्था

बर्‍याचदा मराठी विकिपीडिया आणि विश्वकोश संकल्पनेची कल्पना नसलेले लोक गूगल सारख्या शोध संकेतस्थळावरून मराठी विकिपीडियातील ते शोधत असलेल्या संस्थेबद्दलच्या लेखावर पोहोचतात तो लेख म्हणजे अधिकृत संकेतस्थळ नाही हे न समजल्यामुळे त्याच पानावर/चर्चा पानावर अथवा विकिपीडिया मदतकेंद्रावर आपल्या शंका आणि समस्या अनवधानाने मांडताना आढळून येतात.(त्यानंतर बहूतेक वेळा मराठी विकिपीडिया संपादक तो मजकुर उत्पात म्हणून वगळून टाकतात आणि मराठी विकिपीडिया बद्दल विनाकारण गैरसमज निर्माण होऊ शकतात)

हे टाळण्याच्या दृष्टीने संस्था विषयक लेखात लावण्या करिता {{कोशीयलेख/संस्था}} लघुपथ {{संकोले}} हा साचा बनवला आहे तो सर्व संस्था खासकरून सर्व महाराष्ट्रासंबधी सर्व संस्था विषयक लेखात आवर्जून लावण्यात वाचक आणि सदस्यांनी सहकार्य करावे.

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ हा महाराष्ट्र शासनाचा उपक्रम असून, राज्यभरात गोदामांचे जाळे निर्माण करून औद्योगिक व कृषी क्षेत्रास, अन्नधान्याची नासाडी होउ नये म्हणून, साठवणुकीची सुविधा पुरविण्यासाठी या महामंडळाची निर्मीती केलेली आहे. महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ ८ ऑगस्ट १९५७ला “ॲग्रिकल्चर प्रोडयूस (डेव्हलपमेंट ॲण्ड वेअरहाउसिंग) कॉर्पोरेशन ॲक्ट १९५६ ” अन्वये स्थापन झाले.सन १९६२ मध्ये “द वेअरहाउऊसिंग कॉर्पोरेशन ॲक्ट १९६२ ” पारित झाल्यानंतर, १९५६चा कायदा रद्द झाला असून आता हे महामंडळ १९६२ च्या कायद्यान्वये कार्यरत आहे.

आर्थिक संरचना

महामंडळाचे भाग भांडवल - महाराष्ट्र शासन - ५०% + केंद्रीय वखार महामंडळ - ५०%
एकूण मंजूर भाग भांडवल - रु.१५.०० कोटी
प्राप्त भाग भांडवल - रु.८.७१ कोटी

वेअरहाउसिंग कॉर्पोरेशन ॲक्ट १९६२ च्या तरतुदीप्रमाणे महामंडळ संचालक मंडळाच्या अखत्यारीत काम करते.
या संचालक मंडळात केंद्रीय वखार महामंडळ व महाराष्ट्र शासन यांनी नामनिर्देशित केलेले प्रत्येकी पाच संचालक असतात.

महामंडळाची मुख्य कार्ये :

राज्यात योग्य ठिकाणी जमिनी संपादन करून गोदामे व वखारी बांधणे.
राज्यात कृषि उत्पादने, बियाणे, खते, शेती अवजारे, कापूसगाठी, औद्योगिक माल आणि अनुसूचित वस्तूंसाठी शास्त्रोक्त पद्धतीने साठवणूक करणे.
कृषि उत्पादने, बियाणे, खते, शेती अवजारे आणि अनुसूचित वस्तू यांच्या वाहतुकीच्या सुविधांची व्यवस्था करणे.
केंद्रीय वखार महामंडळ किंवा शासनाचे प्रतिनिधी म्हणून कृषि उत्पादने, बियाणे, खते, शेती अवजारे, अनुसूचित बाबी यांची खरेदी, विक्री, साठवणूक व वितरण करणे.

महामंडळातर्फे पुरविण्यात येणाऱ्या सुविधा :

शेतकऱ्याकरिता शेती व्यवसायासाठी सुविधा देणे
शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतीमालाची साठवणूक महामंडळाकडे केल्यांस वखार भाडयात ५०% सवलत देणे. ठेवीदारांना दिलेली महामंडळाची वखारपावती परक्राम्य लेख (Negotiable Instrument) असल्यानेव ती बँकेकडे तारण ठेवल्यास, ठेवीदारांना बँकेकडून त्वरित कर्ज उपलब्ध होते.
त्या आधारे शेतकऱ्यांना हंगामात बँकेकडून अर्थ साहाय्य व नंतर बाजारभाव येईपर्यंत गोदामांत साठवणुकीची सोय मिळते.
शेतीमालापासून ते औद्योगिक मालापर्यंत सर्व मालप्रकारांची शास्त्रशुद्ध साठवणूक करता येते.
डी.डी.व्ही.पी., मॅलेथिऑन या औषधाचा प्रतिबंधात्मक व ॲल्युमिनियम फॉस्फाइडचा कीटकनाशक म्हणून नियमित वापर करून मालाचे संरक्षण केले जाते.
सर्व साठवणुकीला विमा संरक्षण असते.
हाताळणी व वाहतुकीची सुविधा मान्यताप्राप्त ठेकेदारांमार्फत पुरविली जाते.

साठवणुकीच्या काळात,महामंडळ ठेवीदाराच्या साठ्याचा दर्जा टिकविते व नुकसान झाल्यास योग्य ती भरपाई देते.
शुल्कबंध वखारकेंद्रामधून आयातदारांना शुल्कबंध साठवणुकीच्या सोयी मिळतात.

कंटेनर फ्रेट स्टेशन : सन २००५ मध्ये जवाहरलाल नेहरू पोर्ट ट्रस्ट, द्रोणागिरी नोड, न्हावाशेवा येथे कंटेनर फ्रेट स्टेशनची स्थापना करण्यात आली.
त्याद्वारे आयात-निर्यातदारांसाठी सेवा उपलब्ध आहेत.

महामंडळाची यशस्वी वाटचाल :

सन १९५७ मध्ये महामंडळाची स्थापना झाल्यानंतर महामंडळाने भाडयाची गोदामे घेऊन, त्यामध्ये साठवणुकीचा व्यवसाय सुरू केला. महामंडळाने गोदाम बांधकाम कार्यक्रम हाती घेऊन, १९६१-६२ मध्ये स्वमालकीच्या दोन गोदामांमधून २,७२० मेट्रिक टनाची साठवणूकक्षमता निर्माण केली.तेव्हापासून महाराष्ट्रात विविध ठिकाणी महामंडळाने व्यवसायानुरूप साठवणूक क्षमतेचे गोदाम बांधकाम हाती घेऊन महाराष्ट्रात स्वमालकीच्या गोदामांची सोय केली.आजमितीस एकूण १९३ ठिकाणी महामंडळाच्या वखारकेंद्राचे जाळे असून स्वमालकीच्या एकूण ८३० गोदामांमधून, १३ लाख ५० हजार मेट्रिक टन मालाची साठवणूक करता येते.सदर १७४ वखारकेंद्रावरील कामकाजाचे नियंत्रण आठ विभागीय कार्यालये - औरंगाबाद, अमरावती, नागपूर, नाशिक, नवी मुंबई, लातूर, पुणे, कोल्हापूर यांचेमार्फत होते.

लक्षवेध

महामंडळाच्या एकूण मालमत्तेचे कागदोपत्री मूल्य रु.१७५.२९ कोटी तर बाजारभाव मूल्य अंदाजे रु.७७५.०० कोटी इतके आहे. महामंडळाकडून प्रामुख्याने शेतकऱ्यांचे व व्यापाऱ्यांचे अन्नधान्य, तृणधान्य, कडधान्य यांची साठवणूक केली जाते. त्याच प्रमाणे सरकारी धान्य वितरण योजनेकरिता लागणारी भारतीय खाद्य निगमची अन्नधान्ये, विविध कंपन्यांची खते, तसेच औद्योगिक वस्तू आणि कापूसगाठीं आदींची साठवणूक केली जाते.

२०१२ मध्ये महामंडळाने जागतिक बँक अर्थसहाय्यीत, महाराष्ट्र स्पर्धाक्षम कृषी विकास प्रकल्प व भारत सरकारच्या राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेंतर्गत सर्व वखार केद्रांचे संगणकीकरण, धान्याची चाळणी व प्रतवारी, व प्रत नियंत्रण प्रयोगशाळांची स्थापना केलेली आहे.
महामंडळाने ई-वखार पावती देण्याबाबत, विविध वखार केंद्राचे संगणकीकरण करण्याचा कार्यक्रम हाती घेतलेला आहे, आता पर्यंत १७४ पैकी ५२ वखार केंद्र संगणकीकरण पूर्ण झालेले आहे. महामंडळाने दिलेल्या वखारपावतीची माहिती आता महामंडळाच्या संकेतस्थळावरून बघता येते. वित्तीय संस्थांना त्यांनी वखारपावतीवर दिलेल्या तारणऋण या संकेतस्थळावरून परस्पर नोंदविण्याची सोय ही उपलब्ध आहे. अशा प्रकारची सेवा पुरविणारे हे भारताच्या एकमेव वखार मंडळ आहे.
शेतकरी व ठेविदारांना त्वरित तारण ऋण मिळावे या करीता महामंडळाने, आतापर्यंत पंजाब नॅशनल बँक, महाराष्ट्र बँक, सेंट्रल बँक ऑफ इंडीया, देना बँक, युको बँक व इंडियन ओव्हरसीज बँक या सहा बँकाशी सामंजस्य करार केलेले आहेत.

फायदे

महाराष्ट्र राज्य महामंडळाच्या गोदामामध्ये शेतकऱ्यांसाठी अन्नधान्य साठवणुकासाठी २५ टक्के जागा राखून ठेवलेली असते.
मालाची प्रत टिकून राहील्याने ठेवीदारांचा आर्थिक फायदा होतो.
महामंडळाद्वारे गोदामात साठवलेल्या सर्व प्रकारच्या मालाचा आग, पूर, चोरी इ. धोक्यापासून संरक्षणासाठी १०० टक्के विमा उतरविलेला असतो.
महामंडळाचच्या सर्व वखार केंद्रांवर सुरक्षेच्या दृष्टीने, दैनंदिन पूर्णवेळ (२४X७) सुरक्षारक्षक नेमलेले आहेत.

महत्त्वाचे पत्ते

मुख्य कार्यालय

५८३/ब, गुलटेकडी,

मार्केट यार्ड,

पुणे -४११ ०३७

दूरध्वनी ०२०-६६२६६८००, २४२६२९५१

फॅक्स : ०२०-६६२६६८२९, ६६२६६८३९.

संकेतस्थळ - www.mswarehousing.com

विभागीय कार्यालये

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळाची दि. ०१ मे २०१३ पासून विभागाची पुनर्रचना केलेली आहे, त्यानुसार सुधारीत विभाग व त्यांचे पत्ते खालिल प्रमाणे आहेत.

अमरावती विभाग

विभागीय कार्यालय

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ,

शेतकरी भवन‚ २रा माळा, जुने कॉटन मार्केट,

अमरावती, महाराष्ट्र

फोन/फॅक्स -०७२१-२५६७०६७

20°55′58″N 77°45′20″E / 20.932813°N 77.755555°E / 20.932813; 77.755555

नागपूर विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

नागपूर सुधार केंद्राचे व्यापार संकुल,

३ रा मजला, गोकूळ पेठ,

नागपूर-४४००१०

फोन-०७१२-२५६०८९१, २५४२०५१

नाशिक विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

६/७, साई-आनंद संकुल, तिसरा मजला,

बिटको पॉईंट,

नाशिक रोड,नाशिक ४२२१०१

फोन / फॅक्स -०२५३-२४६१११२

औरंगाबाद विभाग

विभागीय कार्यालय

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळ

प्लॉट नं. ब-२६ , रेल्वे MIDC ,

स्टेशन रोड , औरंगाबाद

पिन ४३१००५

फोन / फॅंक्स ०२४० २३३३८११

पुणे विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

५८३/ब, मार्केट यार्ड गुलटेकडी,

पुणे : ४१११०३७.

फोन-०२०-६६२६६८८०/८८१

लातूर विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

प्लॉट क्र. ए-1, जुने एम.आय.डी.सी एरिया,

बार्शी रोड, लातूर-413512.

जि.लातूर.

फोन-०२३८२-२२०४०७

कोल्हापूर विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

517 ई, एम.आय.डी.सी बिल्डींग,

महाराणी ताराबाई चौक, कावळा नाका,

कोल्हापूर -४१३००१

फोन-०२३१-२५२८८७७

मुंबई विभाग

विभागीय कार्यालय,

म.रा.वखार महामंडळ,

पीएमसी यार्ड,

प्लॉट नं.३७, वाशी,

नवी मुंबई-४००७०३

फोन०२२-२७८८८५५८

संबधित संकेतस्थळे

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळाचे अधिकृत संकेतस्थळ

महाराष्ट्र राज्य वखार महामंडळा विषयी महामंडळाचे अध्यक्ष व व्यवस्थापकीय संचालक यांचा लेख (PDF, सौजन्य - शेतकरी मासिक) Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.