रंगारेड्डी जिल्हा

	रंगारेड्डी जिल्हा ; రంగారెడ్డి జిల్లా(तेलुगू);
	तेलंगणा राज्यातील जिल्हा
	रंगारेड्डी जिल्हा चे स्थानतेलंगणा मधील स्थान
देश	भारत
राज्य	तेलंगणा
मुख्यालय	हैदराबाद
निर्मिती	15th August, 1978
नावाचे मूळ	कोंडा वेंकट रंगा रेड्डी
मंडळ	२७
	क्षेत्रफळ
- एकूण	५,०३१ चौरस किमी (१,९४२ चौ. मैल)
	भाषा
- अधिकृत भाषा	तेलुगु
	लोकसंख्या
-एकूण	२४,२६,२४३ (२०११)
-लोकसंख्या घनता	४८२ प्रति चौरस किमी (१,२५० /चौ. मैल)
-शहरी लोकसंख्या	५७.७%
-साक्षरता दर	७१.८८%
-लिंग गुणोत्तर	१०००/९५० ♂/♀
	प्रशासन
-लोकसभा मतदारसंघ	चेवेल्ला
-विधानसभा मतदारसंघ	चेवेल्ला, इब्राहीमपट्टणम, कल्वकुर्ति, शादनगर, लाल बहादूर नगर, महेश्वरम, राजेंद्रनगर, शेरिलिंगमपल्ली
	पर्जन्य
-वार्षिक पर्जन्यमान	८९० मिलीमीटर (३५ इंच)
राष्ट्रीय महामार्ग	रा.म. ६५, रा.म. ४४
वाहन नोंदणी	TS-07
	संकेतस्थळ

रंगारेड्डी हा भारताच्या तेलंगणा राज्यामधील एक जिल्हा आहे. २०१४ सालापूर्वी हैदराबाद जिल्हा आंध्र प्रदेश राज्याच्या अखत्यारीमध्ये होता. हैदराबाद येथे ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. रंगारेड्डी जिल्हा १५ ऑगस्ट १९७८ रोजी हैदराबाद शहरी तालुक्याचा काही भाग आणि पूर्वीच्या हैदराबाद जिल्ह्यातील उर्वरित तालुक्यांचे संपूर्ण ग्रामीण आणि शहरी भाग एकत्र करून स्थापन करण्यात आला. हा जिल्हा प्रामुख्याने हैदराबाद शहराचा ग्रामीण भाग आहे आणि विविध कच्चा माल, कृषी उत्पादने आणि तयार उत्पादनांसह शक्तिशाली व्यावसायिक केंद्राला अन्न पुरवतो.

जिल्ह्याचे नाव सुरुवातीला हैदराबाद (ग्रामीण) होते. ते कोंडा वेंकटा रंगारेड्डी जिल्हा आणि नंतर रंगारेड्डी जिल्हा म्हणून बदलण्यात आले. याचे नाव आंध्र प्रदेशचे माजी उपमुख्यमंत्री दिवंगत श्री के.व्ही. रंगारेड्डी यांच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे.^[२]^[३]

भूगोल

रंगारेड्डी जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ ५,०३१ चौरस किलोमीटर (१,९४२ चौरस मैल) आहे. जिल्‍ह्याच्‍या सीमा नलगोंडा, यदाद्रि भुवनगिरी, हैदराबाद, मेडचल-मलकाजगिरी, नागरकर्नूल, महबूबनगर, संगारेड्डी आणि विकाराबाद जिल्‍ह्यांसह आहेत.

प्रेक्षणीय स्थळे

उस्मान सागरः हैदराबादला पिण्याच्या पाण्याचा अतिरिक्त स्रोत उपलब्ध करून देण्यासाठी आणि १९०८ च्या मुसी महा प्रलयानंतर शहराचे संरक्षण करण्यासाठी १९२० मध्ये मुसी नदीवर धरण बांधून उस्मान सागरची निर्मिती करण्यात आली. हे हैदराबाद राज्यातील शेवटच्या निजाम, उस्मान अली खान यांच्या कारकिर्दीत बांधण्यात आले, म्हणून उस्मान सागर हे नाव.
जिवा, किंवा जीयार इंटिग्रेटेड वैदिक अकादमी, २००८ मध्ये वैदिक साहित्य आणि मूल्यांचे संरक्षण आणि संवर्धन करण्यासाठी स्थापन करण्यात आली. जीवाची स्थापना प.पू. श्रीमन्नारायण पेड्डा जियार स्वामीजींच्या शताब्दी सोहळ्याच्या स्मरणार्थ करण्यात आली. भगवद् रामानुजाचार्य यांच्या स्मरणार्थ २१६ फूट उंचीची प्रतिमा साकारण्यात आली आहे, ज्याला स्टॅच्यू ऑफ इक्वॅलिटी म्हणतात.
वंडरेला हे भारतातील सर्वात मोठ्या मनोरंजन उद्यानांपैकी एक आहे.
भारतातील रामोजी फिल्म सिटी हैदराबाद येथे आहे.

लोकसंख्या

२०११ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार, सध्याच्या रंगारेड्डी जिल्ह्याची लोकसंख्या २४,२६,२४३ आहे, लिंग गुणोत्तर हे १००० पुरुषमागे ९५० स्त्रिया आहेत. साक्षरता दर ७१.८८% आहे. जिल्ह्यात एकूण लोकसंख्येच्या ५७.७% लोक शहरी भागात राहतात.

मंडळ (तहसील)

रंगारेड्डी जिल्ह्यामध्ये २७ मंडळे आहेत: चेवेल्ला, कंदुकूर, शादनगर, राजेंद्रनगर आणि इब्राहीमपटनम हे पाच महसुल विभाग आहेत.^[४]

अनुक्रम	इब्राहीमपटनम महसूल विभाग	अनुक्रम	राजेंद्रनगर महसूल विभाग	अनुक्रम	शादनगर महसूल विभाग	अनुक्रम	कंदुकूर महसूल विभाग	अनुक्रम	चेवेल्ला महसूल विभाग
१	हयातनगर	७	शेरिलिंगमपल्ली	११	नंदीगामा	१७	सरुरनगर	२४	शंकरपाली
२	आब्दुल्लापुरमेट	८	राजेंद्रनगर	१२	कोतूर	१८	बालापूर	२५	मोइनाबाद
३	इब्राहीमपटनम	९	गंडीपेट	१३	फारुखनगर	१९	महेश्वरम	२६	शाबाद
४	मंचाला	१०	शमशाबाद	१४	केशमपेट	२०	कंदुकूर	२७	चेवेल्ला
५	याचारम			१५	कोनदुर्ग	२१	कडताल
६	माडगुल			१६	चौदेरगुडम	२२	आमनगल
						२३	तलकोंडापल्ली