मराठी विश्वकोश

मराठी विश्वकोश हा महाराष्ट्र शासन तयार करवून घेत असलेला आणि मुळात पुस्तकरूपात असलेला मराठी ज्ञानकोश आहे. तो आता डिजिटल झाला आहे. हा ज्ञानकोश आंतरजालावर ऑनलाइन व मोफत वाचता येतो.

मराठी विश्वकोशाच्या विसाव्या खंडाचा पूर्वार्ध जानेवारी २०१५मध्ये आणि उत्तरार्ध जून २००१५मध्ये प्रकाशित करण्यात आला. मूळ २० छापील खंडांचे डिजिटायझेशन करून ते क्रमाक्रमाने आंतरजालावर उपलब्ध करून देण्याचा उपक्रम २५ ऑक्टोबर २०११ पासून सुरू झाला. प्रकाशित झालेले २० खंड आंतरजालावर सीडॅकच्या सहकार्याने आले आहेत. मानव्य विद्या विज्ञान व तंत्रज्ञान यांतील सर्व विषयाचे ज्ञान एका व्यापक योजनेखाली संकलित करणारा असा हा मराठी विश्वकोश कोणताही एक महत्त्वाचा विषय अन्य अनेक विषयांशी संलग्न असतो .

पुरस्कार

• महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळाने पुण्यातील ‘सी-डॅक जिस्ट’च्या सहकार्याने निर्माण केलेल्या ‘मराठी विश्वकोश डॉट इन’ या संकेतस्थळला ई-गव्हर्नन्सचा ‘प्लॅटिनम ॲवॉर्ड’ मिळालेला आहे.

मराठी विश्वकोशाची विषयव्याप्ती

मराठी विश्वकोशात सुमारे शंभर विषयांवरील विविध नोंदींचा समावेश आहे.

मानव्यविद्या

पहा मुख्य लेख : मानव्यविद्या

• अर्थशास्त्र
• अलंकरण, वेश इ.
• इतिहास
• कनिष्ट कला व कारागिरी
• कला
• खेळ व मनोरंजन
• ग्रंथालयशास्त्र
• चलचित्रविद्या
• चित्रकला
• जगातील भाषा व साहित्ये
• तत्त्वज्ञान
• धर्म
• नृत्य
• पुरातत्त्वविद्या
• भाषाशास्त्र
• भूगोल
• मानवशास्त्र
• मानसशास्त्र
• मूर्तिकला (शिल्पकला)
• युद्धशास्त्र

• रंगभूमी
• राज्यशास्त्र
• लिपिप्रकार
• वास्तुकला
• विधी
• वृत्तपत्रविद्या
• शिक्षणशास्त्र
• संगीत
• समाजशास्त्र
• साहित्यप्रकार
• साहित्यविषयक संकीर्ण विषय
• साहित्यसमीक्षा

विज्ञान व तंत्रविद्या

• अभियांत्रिकी
  • अणुक्रेंदीय
  • नाविक
  • यांत्रिक
  • रासायनिक
  • विद्युत्
  • वैमानिकी
  • संदेशवहन
  • स्थापत्य
  • स्वयंचल
• अवकाशविज्ञान
• उद्योग व व्यापार
• कीटकविज्ञान
• कृषिविज्ञान
• गणितशास्त्र
• जीवरसायनशास्त्र
• ज्योतिषशास्त्र
• धातुविज्ञान
• पशुविकारविज्ञान
• प्राणिविज्ञान
• भूविज्ञान
• भौतिकी
• मत्स्योद्योग
• रसायनशास्त्र
• वनस्पतिरोगविज्ञान
• वनस्पतिविज्ञान
• वातावरणविज्ञान
• वैद्यक : (१) मानवी, (२) पशू
  • (अ) औषधविज्ञान,
  • (आ) चिकित्सा,
  • (इ) रोगविज्ञान.
• वैज्ञानिक संस्था
• शारीरक्रियाविज्ञान
• शारीर
• संग्रहालये
• सांख्यिकी
• सूक्ष्मजीवविज्ञान

घटक खंडांचे विवरण

मराठी विश्वकोश खंडपरिचय

खंड क्र.	पहिली नोंद	अखेरची नोंद	पृष्ठे†	प्रकाशन
०१	अंक	आतुर चिकित्सा	९४४	१९७६
०२	आतुर निदान	एप्स्टाइन, जेकब	१०४२	१९७६
०३	एबिंगहाऊस, हेरमान	किसांगानी	९६५	१९७६
०४	कीकट	गाल्फिमिया ग्लॉका	९९७	१९७६
०५	गाल्वा, एव्हारीस्त	चेदि	१०२२	१९७६
०६	चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस	डोळा	१०८३	१९७७
०७	ड्यूइसबुर्क	धरणगाव	१०७८	१९७७
०८	धरणे व बंधारे	न्वाकशॉट	११११	-
०९	पउमचरिउ	पेहलवी साहित्य	११४३	-
१०	पैकारा	बंदरे	१२५३	-
११	बंदा	ब्वेनस एअरीझ	१११२	-
१२	भंगुरतारा	महाराष्ट्र राज्य	१५८६	-
१३	महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ (मेल्ट्रॉन)	म्हैसूर संस्थान	१३२८	-
१४	यंग, एडवर्ड	रेयून्यों बेट	१३०७	-
१५	रेल्वे	वाद्य व वाद्यवर्गीकरण	१३९६	-
१६	वाद्यवृंद	विज्ञानशिक्षण	९९९	-
१७	विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान	शेक्सपिअर, विल्यम	८९३	फेब्रुवारी २००७
१८	शेख अमर	सह्याद्रि	८७७	ऑगस्ट २००९
१९	सॅंगर, फ्रेडरिक	सृष्टि व मानव	-	संकेतस्थळावर उपलब्ध
२० पूर्वार्ध	सेई शोनागुन	हर्षचरित	७५४	जानेवारी २०१५
२० उत्तरार्ध	हर्षवर्धन समाट	झेयवाद	७५५-१३३६	जून २०१५
२१	परिभाषा-संग्रह	-	-	आगामी
२२	मानचित्रसंग्रह	-	-	आगामी
२३	सूची	-	-	आगामी

† केवळ नोंदींच्या मजकुराच्या पृष्ठांचाच समावेश. आरंभीच्या पृष्ठांचा आणि प्रत्येक खंडाच्या अखेरीस असलेल्या चित्रपत्रांचा समावेश नाही.

हेसुद्धा पहा

महाराष्ट्र दालन

• महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ
• मराठी भाषा
• मराठी
• मराठी विश्वकोश : अठरावा खंड

बाह्य दुवे

• मराठीविश्वकोशमंडळाचे संकेतस्थळ
• मराठी विश्वकोशाचे संकेतस्थळ
• Marathi Vishwakosh (इंग्रजी)