Jump to content

वास्तुशास्त्र

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(वास्तुकला या पानावरून पुनर्निर्देशित)
arquitectura (es); Baukōnszt (szl); Byggingarlist (is); فَنہِ تعمیٖرات (ks); seni bina (ms); архитектурæ (os); architecture (en-gb); معماري (ps); فن تعمیر (pnb); معماری (ur); architektúra (sk); arquitectura (oc); Аркитектурсь (mdf); Archidekduur (gsw); Meʼmorlik (uz); স্থাপত্য (as); architektura (cs); Architektur (bar); आर्किटेक्चर (bho); Arquitetura (ext); architecture (fr); arhitektura (hr); वास्तुशास्त्र (mr); معماری (glk); Arkėtektūra (sgs); архитектура (sr); ⵜⴰⵎⵙⴷⴰⴳⵜ (zgh); arkitektur (nb); memarlıq (az); Architecture (hif); mimarlıq (crh); arkkitektuur (smn); عمارة (ar); Arkitektouriezh (br); ဗိသုကာပညာ (my); 建築學 (yue); Архитектура (ky); arkitektuvre (sma); arquiteutura (ast); Uyilo lwezakhiwo (xh); архитектура (ba); pensaernïaeth (cy); Architetüra (lmo); ailtireacht (ga); ճարտարապետություն (hy); 建筑 (zh); Boukeunst (fy); არქიტექტურა (ka); 建築 (ja); Architectura (ia); Karatun Gine-gine (ha); عماره (arz); ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය (si); Architectura (la); वास्तुशास्त्रम् (sa); वास्तुशास्त्र (hi); 建築學 (wuu); arkkitehtuuri (fi); hoahoanga whare (mi); Architectuur (li); arkkitehtuur (sms); கட்டிடக்கலை (ta); архітэктура (be-tarask); Arhitektur (vep); Vuaki (ts); Arhitecturâ (rup); Arkitekture (pag); Arkitektura (ceb); arhitektura (sh); arsitektur (id); Memarəti (tly); архітектура (rue); Baukunst (stq); വാസ്തുവിദ്യ (ml); Ճարտարապետութիւն (hyw); Architetura (vec); architecture (en); ཁང་རྩིག་བཟོ་རིག (bo); архітэктура (be); Gióng-dé̤ṳk-hŏk (cdo); Architittura (co); Calmanaliztli (nah); Архитектура (cv); architectuur (nl); Arch·itèctura (frp); architektura (pl); Arkitektura (bcl); Architeture (fur); معماری (fa); Aarkitekchur (pih); স্থাপত্য (bpy); Архитектура (bg); Arkitecture (pcd); arhitectură (ro); Architettura (nap); arkitekturë (sq); Maritrano (mg); arkitektur (sv); Архитектурэ (mo); Argitektuur (af); mimarlık (tr); меъморӣ (tg); Arkitekturo (io); ສະຖາປັດຕະຍະກຳ (lo); 건축 (ko); architektūra (lt); arkitekturo (eo); Arsitéktur (su); Arkitectura (pap); Arquitectura (an); Architektura (csb); архитектура (udm); Arsitèktur (jv); سني بينا (ms-arab); архитектура (mk); Larchitèktir (gcr); Bumav (vo); ארכיטעקטור (yi); arquitetura (pt-br); architektura (hsb); kiến trúc (vi); arkitektur (da); arhitektūra (lv); arkitektura (ilo); স্থাপত্য (bn); Архитектура (inh); Ard-obbrinys (gv); Uvaki (sn); airchitectur (sco); Архитектур (mn); arkitektur (nn); arhitektura (bs); ሥነ ሕንጻ (am); Arsitektur (min); Ehitüskunst (vro); ವಾಸ್ತುಕಲೆ (kn); نژیاروانی (ckb); 建築學 (gan); архітектура (uk); Jogapokuaa (gn); arkitektura (eu); Achitekti (ht); ᐃᒡᓗᕐᔪᐊᑦ ᐋᖅᑭᒃᓯᒪᓂᖏᑦ (iu); építészet (hu); વાસ્તુશાસ્ત્ર (gu); Сәулет өнері (kk); архитектур (mhr); არქიტექტურა (xmf); Уран барилга (bxr); معمارلیق (azb); Sumaq wasichay kamay (qu); Aachitecha (jam); Архитектура (ce); Arkitektura (lad); Arhitektuuru (olo); architektuur (nds-nl); avahîsazî (ku); Architectuur (zea); Architetura (pms); ਵਾਸਤੂਕਲਾ (pa); Architectuthe (nrm); Arquitetura (mwl); Architectura (ie); אדריכלות (he); архитектура (tt); Kiàn-tio̍k (nan); Vegeduropa (avk); భవన నిర్మాణ శాస్త్రం (te); Rancang gedong (bew); Baukonst (frr); ꯌꯨꯝꯁꯥꯂꯣꯟ (mni); 建築 (zh-hk); Architetura (sc); architettura (it); Architektur (de); архитектура (ru); arkitekture (nov); arhitektuur (et); Bokunst (nds); arkitektuvrra (smj); Akiteksa (bi); Arciteta (lfn); Architettua (lij); สถาปัตยกรรม (th); arquitetura (pt); Arkitettura (mt); arkitektuvra (se); هندسة معمارية (ary); आर्किटेक्चर (new); arhitektura (sl); arkitektura (tl); pennserneth (kw); 建築 (zh-hant); Arkitektura (war); Ujenzi (sw); ailtireachd (gd); Tasegda (kab); Ilusilersugaaneq (kl); Архитектура (sah); Architektur (lb); arquitectura (ca); arquitectura (gl); Architittura (scn); αρχιτεκτονική (el); Architecture (en-us) arte y técnica humana de diseñar, proyectar y construir edificios o espacios públicos (es); 規劃、設計、建造同埋使用一個有空間畀人類活動嘅結構嘅整個過程。 (yue); el procés de la planificació, el disseny i la construcció (ca); Auseinandersetzung des Menschen mit gebautem Raum (de); procesi i planifikimit, projektimit dhe konstruksionit (sq); فرآیند طراحی و ساخت شامل نقشه‌کشی، طراحی و ساخت (fa); kunst, videnskab og praktisk anvendelse af design og planlægge bygninger og rum (da); bir ürünün hem planlaması, hem tasarımı ve hem de yapım süreci (tr); فن تعمیر کی اقسام (ur); umenie a veda o navrhovaní a stavbe budov, objektov a stavieb (sk); תחום אמנותי העוסק בתכנון מבנים (he); वास्तुकला (hi); rakennustaiteen ja tekniikan muoto (fi); অট্টালিকাৰ আৰ্হি প্ৰস্তুত, নিৰ্মাণ আৰু সুশোভিতকৰণৰ বিষয়ৰ অধ্যয়নৰ সৈতে জড়িত বিজ্ঞানৰ এক শাখা (as); arto pri konstruado de diversaj strukturoj (eo); věda a umění spojené s vytvářením plánů a designů budov a dalších objektů, jejich stavbou a konstrukcí (cs); கட்டமைப்புகளை வடிவமைத்தல், செயல்முறைத் திட்டமிடல், கட்டிடங்கள் கட்டுவதை உள்ளடக்கியது (ta); बिल्डिंग, पुल इत्यादि के रचना के कला आ अइसन रचना सभ (bho); science de la conception et de la construction des bâtiments (fr); konsten, vetenskapen och den praktiska tillämpningen att formge och planera byggnader och rum (sv); process of planning, designing and construction (en); Disiplina che ła ga el fin de l'organixasion del spasio a calsiasi grandesa. (vec); arte e técnica de desenhar, projetar e construir edifícios ou espaços públicos (pt); կառուցելու, շենքեր և կառույցներ նախագծելու արվեստ (hy); arte e técnica humana de deseñar, proxectar e construír edificios e lugares públicos (gl); Die kuns en wetenskap om boubedrywe te ontwerp (af); теория и практика проектирования и строительства зданий, сооружений и их комплексов (ru); pamay-an ken produkto ti panagplano, panagdibuho ken panangipatakder (ilo); proseso ng pagpaplano, pagdidisenyo at pagpapatayo ng mga gusali at iba pang istruktura (tl); toda construção e modelagem artificial no ambiente físico (pt-br); disciplina che ha come scopo la progettazione dello spazio alla scala dell'essere umano (it); bina tikmək, dizayn etmək sənəti və elm sahəsi (az); dziedzina nauki i sztuki (pl); kunstnerisk disiplin som går ut på å konstruere og formgi byggverk i et landskap (nb); verzamelterm voor de kunst van het bouwen (nl); तकनीक means (hif); 人間が活動するための空間を内部に持った構造物を、計画、設計、施工そして使用するに至るまでの過程全体 (ja); процес планування, розробки і будування (uk); 건물이나 다른 구조물을 계획하고 설계하고 건설하는 과정과 (ko); process of planning, designing and construction (en); عملية معالجة وإنتاج وتخطيط وتصميم البناء (ar); process of planning, designing and construction (en-us); akoranga (mi) Arquitectura (es); építészettudomány, építészeti tudományok (hu); સ્થાપત્ય શૈલી, વાસ્તુકળા, સ્થાપત્યકળા (gu); तामीराती फ़न, فَنِ تعمیٖر (ks); arquitectura (ast); зодчество (ru); pensaerniaeth (cy); arkitektura (sq); 建築學, 建筑学 (zh); mîmarî (ku); 技術知 (ja); ארכיטקטורה (he); мигъмарлык, мигъмарият (tt); वास्तुकला (hi); ਉਸਾਰੀ ਕਲਾ (pa); বাস্তুকলা (as); arĥitekturo (eo); arkkitektuur (sms); கட்டடக் கலை, கட்டடக்கலை (ta); स्थापत्य, आर्कीटेक्चर (bho); дойлідзтва (be-tarask); arquitectura (pt); छें विज्ञान (new); architektua (bar); สถาปัตยกรรมศาสตร์, คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ (th); Usanifu, Msanifu, usanifu majengo (sw); Сәулет (kk); bouwkeunst (nds-nl); Architekturen, Sowohl Prozess als auch Produkt der Planung, des Entwurfs und der Konstruktion, Baukunst (de); arkitekisa (bi); فن تعمیر (ur); تەلارسازی, میعماری, ئارکیتێکچە (ckb); Kiàn-tio̍k-ha̍k (nan); هندسة معمارية (ar); Savouriezh (br); Архитектурась (mdf)
वास्तुशास्त्र 
process of planning, designing and construction
 
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारशैक्षणिक ज्ञानशाखा,
industry,
type of arts,
विशेषता,
field of study
उपवर्गdesign
ह्याचा भागAEC industry,
built environment and design studies
वापर
पासून वेगळे आहे
  • architectural engineering
  • architectural structure (process different from product)
असे म्हणतात कि यासारखेच आहेarchitectural activity, architectural activities
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr
वास्तुशास्त्र

वास्तुशास्त्र हे वास्तू बांधण्याचे व वास्तूच्या आजूबाजूला व आतल्या भागात करावयाच्या रचनांचे शास्त्र आहे. वास्तुकला ललितकलाची एक शाखा असून ज्याचे उद्देश्य औद्योगिकीचे सहयोग घेऊन उपयोगिताच्या दृष्टि ने उत्तम भवननिर्माण करने हे आहे.

वास्तु शास्त्राचा उपयोग हा संपूर्ण मानव जातीच्या फायद्या साठी आहे. या वर अनेक अभ्यास करणारे विद्वान आहेत . ह्या शास्त्राचा अभ्यास असतो. यात दिशा

मृदा परीक्षण वास्तु परीक्षण असे प्रकार येतात आजकालच्या आधुनिक जीवनशैलीत ही फ्लॅट आणि बंगला पद्धती मध्ये हे शास्र लाभदायक ठरते व तसे अनेक अनुभव ही आहेत तसेच नियमांचे पालन करून मन्युषाने जर वास्तु राहणी मान ठेवले तर त्याला लाभदायक ठरते

वास्तुशास्त्र हा वास्तु विद्याचा मजकूर भाग आहे - प्राचीन भारतातील वास्तुकला आणि डिझाइन सिद्धांतांबद्दल व्यापक ज्ञान. वास्तु विद्या ज्ञान आणि संकल्पनांचा संग्रह आहे ज्यात कठोर नसलेल्या लेआउट आकृत्यांसह किंवा त्याशिवाय समर्थन दिले जाते. त्याऐवजी, या कल्पना आणि संकल्पना इमारतींच्या इमारतीत किंवा संग्रहात जागा आणि फॉर्मच्या संस्थेसाठी मॉडेल आहेत, त्यांच्या एकमेकांच्या संबंधातील त्यांच्या कार्ये, त्यांचा वापर आणि वास्तूच्या एकूण फॅब्रिकच्या आधारे. बहुतेक विशाल शास्त्र ग्रंथांमध्ये हिंदू मंदिर आर्किटेक्चरचा समावेश आहे, परंतु घरे, शहरे, शहरे, गार्डन्स, रस्ते, वॉटर वर्क्स, दुकाने आणि अन्य सार्वजनिक भागांची रचना आणि आराखडेदेखील कव्हर केले आहेत.

इतिहास

[संपादन]

वास्तुशास्त्र आणि सिंधू घाटी सभ्यता या रचनांच्या सिद्धांतांचा दुवा साधणारे सिद्धांत तयार केले गेले आहेत, परंतु सिंधू व्हॅली लिपी अस्पष्ट राहिल्यामुळे विद्वान कपिला वात्स्यायन अशा संबंधांवर अनुमान लावण्यास टाळाटाळ करतात. चक्रवर्तींच्या मते वास्तु विद्या इतकी जुनी वैदिक काळाची आहे आणि ती विधी वास्तूशी जोडली गेली आहे. मायकेल डब्ल्यू. मेस्टर यांच्यानुसार, अथर्ववेदात रहस्यमय कॉसमोगोनी असलेले श्लोक आहेत जे वैश्विक नियोजनासाठी एक नमुना प्रदान करतात, परंतु ते वास्तुशास्त्र किंवा प्रगतीचे प्रतिनिधित्व करीत नाहीत. सराव. वराहिहिराची बृहत संहिता सहावी शतकातील इ.स. रोजी लिहिली गेली आहे, असे मेस्टर यांनी म्हणले आहे की, "शहरे व इमारती आखण्यासाठी विशालपुरुषमंडळासारखे काहीतरी" असे वर्णन करणारे पहिले भारतीय मजकूर आहे. शास्त्राचे विशेष क्षेत्र म्हणून वास्तू विद्याचा उदय हा पहिल्या शतकातील महत्त्वपूर्ण शतकाच्या आधीपासूनच झाला असावा असा अंदाज आहे.

हे सुद्धा पहा
[संपादन]

घरासाठी मराठी वास्तुशास्त्र