संगीता शंकर

संगीता शंकर
आयुष्य
जन्म	१२ ऑगस्ट १९६५
जन्म स्थान	बनारस
संगीत कारकीर्द
कार्य	व्हायोलीन वादन
पेशा	वादक/ संगीत दिग्दर्शक
बाह्य दुवे
संकेतस्थळ

संगीता शंकर (जन्म: १२ ऑगस्ट १९६५, बनारस) या भारतीय शास्त्रीय व्हायोलिनवादक असून त्या हिंदुस्तानी शास्त्रीय संगीत आणि फ्यूजन संगीत सादर करतात. त्या प्रसिद्ध व्हायोलिनवादक एन. राजम यांच्या कन्या आणि शिष्या आहेत. त्यांनी 'गायकी अंग' ही वादनशैली आत्मसात केली आहे, ज्यामध्ये व्हायोलिनवरून मानवी आवाजाचे भाव व्यक्त केले जातात. त्या त्यांच्या सततच्या संनादन (इम्प्रोव्हायझेशन) आणि डाव्या हाताच्या तंत्रासाठी ओळखल्या जातात. त्यांनी ही परंपरा त्यांच्या मुलींना रागिणी शंकर आणि नंदिनी शंकर यांनाही शिकवली आहे. त्यांच्या संगीतमय कुटुंबात त्यांचे पती शंकर देवराज आणि जावई महेश राघवन यांचाही समावेश आहे.

शिक्षण

संगीता शंकर यांनी बनारस हिंदू विद्यापीठ येथून संगीतातील पदवी आणि पदव्युत्तर पदवी सुवर्णपदकासह प्राप्त केली, तसेच त्यांनी संगीतात पीएच.डी. पूर्ण केली.

सादरीकरण करिअर

संगीता यांनी वयाच्या १३व्या वर्षी त्यांच्या आईंसोबत वादन सुरू केले आणि वयाच्या १६व्या वर्षी त्यांनी एकल सादरीकरणाचा पदार्पण केला. त्या 'गायकी अंग' शैलीत व्हायोलिन वाजवतात, ज्याला 'गाणारे व्हायोलिन' असेही म्हणतात, कारण या शैलीत व्हायोलिनवरून मानवी भावनांचा आवाज व्यक्त होतो. त्यांनी भारतभर आणि जगभरातील अनेक देशांमध्ये सादरीकरणे केली आहेत.

शिक्षक

• १९९९: 'स्वर साधना' - भारतीय संगीताबद्दल जनजागृती करण्यासाठी एक दूरचित्रवाणी मालिका. या मालिकेत कथात्मक शैलीतून आणि अनेक नामवंत कलाकारांच्या सहभागामुळे ही मालिका लोकप्रिय झाली.

• २०१५-२०२१: संगीता यांनी सुभाष घई यांच्यासोबत व्हिसलिंग वूड्स इंटरनॅशनलमध्ये संगीत शाळेची स्थापना केली आणि तिचे नेतृत्व केले. सहा वर्षांच्या कालावधीत ही शाळा सतत वाढत गेली आणि अनेक प्रतिभावान संगीतकार घडवले. त्या सध्या या संस्थेच्या शैक्षणिक सल्लागार मंडळाच्या सदस्य आहेत.

• २०२०-२०२१: '२२ श्रुती सिम्प्लिफाइड' - संगीतकार आणि विद्यार्थ्यांसाठी पाच भागांची मालिका.

• २०१४-पासून: 'राजम स्कूल ऑफ व्हायोलिन' - एन. राजम यांच्या कुटुंबाकडून 'गायकी अंग' शिकण्यासाठी एक आभासी शाळा.

• २०२२: मीडियाकर्मी आणि संगीत विद्यार्थ्यांसाठी संगीत निर्मितीवरील शैक्षणिक अभ्यासक्रम.

सध्या त्या मुलांना मूल्ये आणि संस्कृती शिकवण्यासाठी आणि मानवतेत आनंद, प्रेम आणि शांती निर्माण करण्यासाठी एका शैक्षणिक प्रकल्पावर काम करत आहेत.

उद्योजक

त्या 'लेजेंडरी लिगेसी प्रमोशन्स प्रायव्हेट लिमिटेड' या संगीत कंपनीच्या संस्थापक आणि संचालक आहेत, जिथे शास्त्रीय संगीताचा खजिना आणि इतर उत्पादने उपलब्ध आहेत.

पुरस्कार

संगीता शंकर यांना २०२१ मध्ये संगीत शिक्षणातील योगदानाबद्दल भारताच्या राष्ट्रपतींकडून 'संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार' प्रदान करण्यात आला.

डिस्कोग्राफी

• ताबूला रस (फ्यूजन) - विश्व मोहन भट्ट आणि बेला फ्लेक यांच्यासोबत, १९९७ मध्ये ग्रॅमी बेस्ट वर्ल्ड म्युझिक अवॉर्डसाठी नामांकन.
• मेलडी अँड रिदम - झाकीर हुसेन यांच्यासोबत.
• व्हायोलिन डायनॅस्टी (राग बागेश्री) - एन. राजम यांच्यासोबत.
• आशा (राग जोग).
• कुमारी संगीता (राग बिहाग, चयनत).
• सेन्सिटिव्ह स्ट्रेन्स ऑफ व्हायोलिन (राग सोहिनी, भीम).
• अ डेलिकेट टच (राग जोगकौन्स, देश).
• टुगेदर (रागम भैरवी, मालवी, बिलहरी, तोडी) - एन. राजम यांच्यासोबत.
• डेडिकेशन्स टू डॉन (राग मियाँ की तोडी, बैरागी, सुहा सुघराई).
• संगीता शंकर (राग तोडी, बैरागी).
• म्युझिक थेरपी फॉर मायग्रेन - टाइम्स म्युझिक (राग दरबारी कानडा)
• सौंदर्य (राग श्याम कल्याण).