बौद्ध सणांची यादी

बौद्ध धर्मातील सण व उत्सव हे बौद्ध राष्ट्रांसह जगभरात साजरी केली जातात. जपानी सण आणि बरुवा सण हे मुख्यतः बौद्ध संस्कृतीवर विशेषतः प्रादेशिक संस्कृतीनुसार साजरे केले जातात. पॅगोडा उत्सव हा म्यानमार येथे यात्रेच्या स्वरूपात असतो. तिबेटी सणांत चाम नृत्य उल्लेखनीय बौद्ध सण आहे. भारतीय बौद्ध सणांत बुद्ध जयंती, आंबेडकर जयंती, धम्मचक्र प्रवर्तन दिन व लोसर हे प्रामुख्याने साजरे होतात. तर अन्य बौद्ध सण व उत्सव नेपाळ व भूतानसारख्या देशात साजरे केले जातात. म्यानमारमध्ये पारंपरिक उत्सवात "चांद्र नववर्ष" हा सण साजरे होते तसेच हा सण आग्नेय देशात एकसारख्या प्रमाणात साजरा होतो.

जगातील अनेक देशात विविध बौद्ध सण व उत्सव साजरी केली जातात, त्यांची यादी खालिप्रमाणे.

बौद्ध पौर्णिमा

• वैशाख पौर्णिमा
• फाल्गुन पौर्णिमा
• चैत्र पौर्णिमा
• कार्तिक पौर्णिमा
• श्रावणी पौर्णिमा
• माघ पौर्णिमा
• भाद्रपद पौर्णिमा
• अश्विनी पौर्णिमा (महाप्रवारणा पौर्णिमा)
• मार्गशीर्ष पौर्णिमा

अ/आ/ओ

• अलुथ साहल मंगाल्लाना (Aluth Sahal Mangallaya) (New Rice Festival)
• आंबेडकर जयंती (Ambedkar's Birthday)
• असाल्हा पुजा (Asalha Puja)
• अशोक जयंती (Emperor Ashoka's Birthday)
• ओमिसोका (Ōmisoka)

उ

• उबोन मेनबत्ती उत्सव (Ubon Ratchathani Candle Festival)
• उपोस्थ व्रत (Uposatha)
• उल्लामबना (Ullambana)
• उथांग्याकी (शिंतो) (Utagaki)

ब/भ

• बरूआ (Barua festivals)
• भुमचु (Bhumchu)
• बोधी दिवस (Bodhi Day)
• बॉन सण (Bon Festival)
• बॉन ओम टूक (Bon Om Touk)
• बौन संग हूए (Boun Suang Huea)
• बुद्ध जयंती (Buddha's Birthday)
• बौंगा दया जत्रा (Bunga Dyah Jatra)

च/छ

• चांद्र नव वर्ष (Lunar New Year)
• चाक फर (Chak phra)
• चौंग चाऊ बन उत्सव (Cheung Chau Bun Festival)
• चिनी नववर्ष (Chinese New Year)
• चौत्रूल दुचेन (Chotrul Duchen)
• चौसाक (Chuseok)

ध/ड/द

• धम्मचक्र प्रवर्तन दिन
• डोंगाझी उत्सव (Dongzhi Festival)
• द्रूपका तेशी (Drupka Teshi)

प/फ

• पँगोडा उत्सव (Pagoda festival)
• परिनिर्वाण दिवस (Parinirvana Day)
• पवर्ण (Pavarana)
• पेचम बेन (Pchum Ben)
• फि ता खोन (Phi Ta Khon)
• पॉय संग लाँग (Poy Sang Long)
• पोया (Poya)
• फूकग्वा मत्सुरी (शिंतो) (Fukagawa Matsuri)
• पुष्प उत्सव (Festival of Floral Offerings)
• फुजीसाकी हचिमांगु श्रीन उत्सव (शिंतो) (The Great Festival of Fujisaki Hachimangu Shrine)

ग/घ

• दैत्य सण (Ghost Festival)
• गोझन नो ओकुरबी (Gozan no Okuribi)
• गुणला (Gunla)
• गुणला भजन (Gunla Bajan)
• गिअन मातशुरी (शिंतो) (Gion Matsuri)
• गुरू पौर्णिमा (Guru Purnima)

ह

• हँरी-कुयो (Hari-Kuyo)

भ

• भूकेला दैत्य (Hungry ghost)
• भूजल मुक्ती उत्सव (Liberation Rite of Water and Land)

ज

• जन बहा दया जत्रा (Jana Baha Dyah Jatra)
• जपानी नववर्ष (Japanese New Year)

क

• कागयेद (Kagyed)
• कंबोडियन नववर्ष (Cambodian New Year)
• कँन्डी इसेला पेराहेरा (Kandy Esala Perahera)
• कँथिना (Kathina)
• कोरियन नववर्ष (Korean New Year)
• कनमारा मातसुरी (शिंतो) (Kanamara Matsuri)
• कंद मातसुरी (शिंतो) (Kanda Matsuri)

ल

• लाबा उत्सव (Laba Festival)
• लहाबाब ड्यूच (Lhabab Duchen)
• लोसर (Losar)
• लोई कारथॉग (Loi Krathong)

म

• मधू पौर्णिमा (Madhu Purnima)
• माघ पुजा (Magha Puja)
• मनुस्मृती दहन दिन (Mahusmriti Burning Day)
• मध्य-वसंत उत्सव (Mid-Autumn Festival)
• मोहिणी (Mohani)

व

• वानरराज उत्सव (Monkey King Festival)
• वान ओके फान्सा (Wan Ok Phansa)
• वेस्सा (Vassa)
• वैशाख (Vesak)

म

• मोन्लम प्रार्थना सण (Monlam Prayer Festival)

र

• राजपुत्र वेस्सानत्रा उत्सव (Prince Vessantara festival)

क

• क्विंग शान राजे त्याग दिन (Qing Shan King Sacrificial Ceremony)
• क्विंगीम सण (Qingming Festival)

र

• रॉकेट उत्सव (Rocket Festival)
• (Royal Ploughing Ceremony)

स

• सम्बुद्धत्व जयंती (Sambuddhatva jayanthi)
• सम्यक (Samyak)
• संघमित्रा
• सांजा मत्सुरी (शिंतो) (Sanja Matsuri)
• सन्नो मत्सुरी (शिंतो) (Sannō Matsuri)
• सेत्सुबुन (Setsubun)
• सिंहली नववर्ष (Sinhalese New Year)
• साँगक्रन
• सोंगक्रण (लाओस) (Songkran (Lao))
• सोंगक्रण (थायलंड) (Songkran (Thailand))
• स्वांती उत्सव (Swanti (festival))

ट/त/थ

• टाक बात थेओ (Tak Bat Thewo)
• टांगो नो सेक्यू (Tango no sekku)
• ताडो उत्सव (शिंतो) (Tado Festival)
• टाकेंगई (शिंतो) (Takengei)
• टांझाउंगेग उत्सव (Tazaungdaing festival)
• टेट (Tết)
• थाडिंग्युत उत्सव (Thadingyut Festival)
• थिनग्यान (Thingyan)
• तिबेटी उत्सव (Tibetan festivals)
• थोरग्य (Torgya)
• त्सागान सार (Tsagaan Sar)

श

• शिचू (Tshechu)

ज

• जल महोत्सव (Water Festival)

त

• तुषार उत्सव (Water-Sprinkling Festival

य

• येन्या (Yenya)
• येन्यूगसांजी (Yeongsanjae)

हे ही पहा

• बौद्ध देशांची यादी
• बौद्ध विहारांची यादी