च्यवनप्राश
च्यवनप्राश एकआयुर्वेदिक मिश्रण आहे. साखर, मध, तूप, आवळा आणि विविध वनस्पती वापरून आयुर्वेदिक ग्रंथातील सूचनांनुसार ते तयार केले जाते. [१]
अष्टांगहृदय, चरक संहिता तसेच शार्ङ्गधरसंहिता या आयुर्वेदिक च्यवनप्राशची कृती नमूद आहे. च्यवनप्राश मध्ये जवळजवळ चाळीस वनौषधींचा वापर केला जातो. त्यात आवळा हा एक मुख्य घटक असून, इतर मुख्य घटक पुढील प्रमाणे आहेत:
- आवळा
- अश्वगंधा
- शतावरी
- त्वक्षीर
- Blue Egyptian Water Lily
- वेलदोडे
- हिरडा
- दालचिनी
- लवंग
- नागचाफा
- चिकणा
- भुई आवळा
- तूप
- भुई कोहळा
- गुळवेल
- मध
- घोडवेल
- ज्येष्ठमध
- अडुळसा
- मनुका
- कचोरा
- तीळ
- पुनर्नवा
- साखर
- पांगारा
- उडीद
- मूग
- ^ Vora, M.S. (2015). Rasayana: The Fountain of Life. Partridge Publishing India. p. 217. ISBN 978-1-4828-4315-6. November 2, 2017 रोजी पाहिले.