कालीमंतान
(कालिमांतान या पानावरून पुनर्निर्देशित)
कालीमंतान
कालमंथन | |
|---|---|
 बॉर्नियो बेटावरील कालीमंतानचे स्थान | |
| गुणक: 1°S 114°E / 1°S 114°E | |
| देश | इंडोनेशिया |
| प्रांत |
पश्चिम कालीमंतान मध्य कालीमंतान दक्षिण कालीमंतान पूर्व कालीमंतान उत्तर कालीमंतान |
| मोठी शहरे |
बालिकपपन बंजरमसिन पलंगकराया पाँटियानाक सामरिंद तराकान तांजुंग सेलोर |
| क्षेत्रफळ | |
| • एकूण | ५,३९,२७७ km२ (२,०८,२१६ sq mi) |
| लोकसंख्या (२०२० जनगणना)[१] | |
| • एकूण | १६६२५७९६ |
| आयएसओ ३१६६ कोड | ID-KA |
| वाहन नोंदणी |
DA KB KH KT KU |
कालीमंतान, कालीमंथन तथा कालमंथन हा इंडोनेशिया देशाचा बोर्नियो बेटावरील भाग आहे. [२] हा भाग बेटाच्या क्षेत्रफळाच्या ७३% आहे. या बेटाचे इतर भाग ब्रुनेई आणि पूर्व मलेशिया आहेत. इंडोनेशियामध्ये बोर्नियोच्या संपूर्ण बेटाला कालिमंतान असे म्हणतात. [२]
इंडोनेशियाचे अध्यक्ष जोको विडोडो यांनी २०१९मध्ये इंडोनेशियाची राजधानी जकार्तापासून कालीमंतानमध्ये हलवण्याचा प्रस्ताव मांडला आणि जानेवारी २०२२ मध्ये इंडोनेशियाच्या संसदेने या प्रस्तावाला मान्यता दिली. [३] हे घडण्यासाठी १० वर्षे लागण्याचा अंदाज आहे. [४]
नावाची व्युत्पत्ती
[संपादन]इंडोनेशियामधील समजानुसार कालीमंतान हे कालमंथन या संस्कृत शब्दापासून आलेलेआहे. याचा अर्थ उष्ण, उकळणारे बेट असे होऊ शकतो. [५] सोळाव्या शतकात पोर्तुगीज भटक्या होर्हे दे मेनझेस येथे आला तेव्हा या प्रदेशातील लोक आपल्या द्वीपाचा उल्लेख पुलु क्लेमंतान किंवा कालीमंतान असा करीत अस.[६] [७]
कालीमंतानचे एकूण क्षेत्रफळ ५,३९,२३७.७७ चौरस किमी (२,०८,२०१ चौ. मैल) आहे . [८]
प्रशासकीय विभाग
[संपादन]| प्रांत | क्षेत्रफळ (किमी २ ) | लोकसंख्या(२००५) | लोकसंख्या(२०१०) | लोकसंख्या(२०१५) | लोकसंख्या(२०२०)[९] | लोकसंख्या घनता (२०२०) |
राजधानी | सर्वात मोठे शहर |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| पश्चिम कालीमंतन | १४७,३०७.०० | ४,०४२,८१७ | ४,३९३,२३९ | ४,७८३,२०९ | ५,४१४,३९० | ३६.८ | पोंटियानाक | पोंटियानाक |
| मध्य कालीमंतन | १५३,५६४.५० | 1,913,026 | २,२०२,५९९ | 2,490,178 | 2,669,969 | १७.४ | पलंगकराया | पलंगकराया |
| दक्षिण कालीमंतन | ३८,७४४.२३ | ३,२७१,४१३ | ३,६२६,११९ | ३,९८४,३१५ | ४,०७३,५८४ | १०५.१ | बंजारबारू | बंजारमसीन |
| पूर्व कालीमंतन | १२७,३४६.९२ | 2,840,874 | ३,५५०,५८६ | ३,४२२,६७६* | ३,७६६,०३९ | २९.६ | समरिंदा | बालिकापन |
| उत्तर कालीमंतन | ७२,२७५.१२ | ४७३,४२४ | ५२४,५२६ | ६३९,६३९ | ७०१,८१४ | ९.७ | तनजंग सेलोर | तारकन |
| एकूण | ५३९,२३७.७७ | १२,५४१,५५४ | १४,२९७,०६९ | १५,३२०,०१७ | १६,६२५,७९६ | ३०.८ | - | बंजारमसीन |
वस्ती विभागणी
[संपादन]| ऐतिहासिक लोकसंख्या | ||
|---|---|---|
| वर्ष | लोक. | ±% |
| इ.स. १९७१ | ५१,५४,७७४ | — |
| इ.स. १९८० | ६७,२३,०८६ | +३०% |
| इ.स. १९९० | ९०,९९,८७४ | +३५% |
| इ.स. १९९५ | १,०४,७०,८४३ | +१५% |
| इ.स. २००० | १,१३,३१,५५८ | +८% |
| इ.स. २००५ | १,२५,४१,५५४ | +१०% |
| इ.स. २०१० | १,४२,९७,०६९ | +१४% |
| इ.स. २०१५ | १,५३,२०,०१७ | +७% |
| इ.स. २०२० | १,६६,२५,७९६ | +८% |
| Sources: Statistics Indonesia[१०] | ||
धर्म
[संपादन]कालीमंतानमधील धर्म (२०२२)[११]
इस्लाम (७८.२९%)
प्रोटेस्टंट (9.29%)
रोमन कॅथोलिक (9.13%)
बौद्ध (2.03%)
हिंदू (1.10%)
कन्फ्युशियनवद (0.096%)
आदिवासी धर्म (0.07%)
| धर्म | पश्चिम कालीमंतन | मध्य कालीमंतन | दक्षिण कालीमंतन | उत्तर कालीमंतन | पूर्व कालीमंतन | एकूण |
|---|---|---|---|---|---|---|
| इस्लाम | २,६०३,३१८ (५९.२२%) | १,६४३,७१५ (७४.३१%) | ३,५०५,८४६ (९६.६७%) |
३७८,४७८ (७२.१४%) |
2,655,227 (८७.६८%) |
१०,७८६,५८४ (७८.२३%) |
| प्रोटेस्टंटवाद | ५००,२५४ (११.३८%) |
353,353 (15.97%) |
४७,९७४ (1.32%) |
१०९,३५८ (२०.८४%) |
228,022 (७.५३%) |
१,२३८,९६१ (८.९९%) |
| रोमन कॅथोलिक | १,००८,३६८ (२२.९४%) |
५८,२७९ (2.63%) |
१६,०४५ (०.४४%) |
२९,३६६ (5.60%) |
१०९,२६३ (3.61%) |
१,२२१,३२१ (८.८६%) |
| हिंदू धर्म | 2,708 (०.०६%) |
11,149 (0.50%) |
१६,०६४ (०.४४%) |
288 (०.०५%) |
७,३६९ (0.24%) |
३७,५७८ (०.२७%) |
| बौद्ध धर्म | २३७,७४१ (५.४१%) |
2,301 (0.10%) |
११,६७५ (०.३२%) |
३,८७९ (0.74%) |
१२,४७७ (०.४१%) |
२६८,०७३ (1.94%) |
| कन्फ्युशियनवाद | २९,७३७ (०.६८%) |
४१४ (०.०२%) |
236 (०.०१%) |
१७५ (०.०३%) |
905 (०.०३%) |
३१,४६७ (०.२३%) |
| इतर धर्म | २,९०७ (०.०७%) |
१३८,४१९ (6.26%) |
१६,४६५ (०.४५%) |
२५ (०.००%) |
८२४ (०.०३%) |
१५८,६४० (1.35%) |
| सांगितलेले नाही | ६७१ (०.०१%) |
220 (०.०१%) |
3 (०.००%) |
४५४ (०.०९%) |
१,४९७ (०.०५%) |
2,845 (०.०२%) |
| विचारले नाही | १०,२७९ (०.२३%) |
४,२३९ (०.१९%) |
१२,३०८ (0.34%) |
2,633 (0.50%) |
१२,९०३ (०.४३%) |
४२,३६२ (0.31%) |
| एकूण | ४,३९५,९८३ (१००%) |
2,212,089 (१००%) |
३,६२६,६१६ (१००%) |
५२४,६५६ (१००%) |
3,028,487 (१००%) |
१३,७८७,८३१ (१००%) |
संदर्भ
[संपादन]- ^ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.
- ^ a b "Kalimantan". Britannica. 2008-02-26 रोजी पाहिले.
- ^ "Indonesia president proposes to move capital to Borneo | Reuters". Reuters. 2021-07-16. 2021-07-16 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-07-01 रोजी पाहिले.
- ^ "Nusantara will replace Jarkarta as the new capital of Indonesia". 18 January 2022.
- ^ "Central Kalimantan Province". archipelago fastfact. 13 October 2014 रोजी पाहिले.
- ^ "Notice historique du royaume Banjarmasin (Bornéo) par M. le Baron T. Van Capellen, lieutenant d'artillerie, aide-de-camp de S. Exc. le gouverneur-général des indes néerlandaises" [Historical record of the Banjarmasin Kingdom (Borneo) by Baron T. Van Capellen, lieutenant of artillery, aide-de-camp of His Excellency, the Governor General of the Dutch Indies]. Le Moniteur des Indes-Orientales et Occidentales [The Monitor of the East and West Indies] (फ्रेंच भाषेत). The Hague, Netherlands: Belinfant Brothers. 1847. pp. 164.
- ^ "A Discourse Delivered at a Meeting of the Society of Arts and Sciences in Batavia, on the Twenty-fourth day of April 1813, being the Anniversary of the Institution, by the Honorable Thomas Stamford Raffles, President.". Verhandelingen van het Bataviaasch Genootschap, der Kunsten en Wetenschappen [Treatises of the Society of Arts and Sciences in Batavia]. 7. Batavia, Dutch East Indies: A. H. Hubbard. 1814. p. 21.
- ^ "Indonesia General Info". Geohive.com. 2009-10-15 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2009-08-11 रोजी पाहिले.
- ^ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.
- ^ "Penduduk Indonesia menurut Provinsi 1971, 1980, 1990, 1995, 2000 dan 2010". 2013-07-01 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2013-07-17 रोजी पाहिले.
- ^ "ArcGIS Web Application".
| सुमात्रा |   | |
|---|---|---|
| जावा |
जकार्ता • पश्चिम जावा • बांतेन • मध्य जावा • योग्यकर्ता • पूर्व जावा | |
| कालिमांतान | ||
| नुसा तेंगारा | ||
| सुलावेसी | ||
| मालुकू | ||
| न्यू गिनी | ||