अंबाजी जत्रा

अंबाजी जत्रा
चाचर चौकातील रास गरब्याचे दृश्य
शैली	सांस्कृतिक आणि धार्मिक उत्सव
वारंवारता	वार्षिक
स्थान	अंबाजी गाव, बनासकांठा जिल्हा, गुजरात
देश	भारत
उपस्थित लोक	३ लाखांपेक्षा जास्त

बनासकांठा जिल्ह्यातील दांता तालुक्यातील अंबाजी येथे अंबाजी जत्रा भरते. अंबाजी पालनपूरपासून ५० किलोमीटर (३१ मैल) अंतरावर आहे. प्रत्येक पूनम जत्रेसाठी सारखेच वातावरण तयार केले जाते. येथे कार्तिक, चैत्र, भादरवो आणि आश्विन महिन्यातील पौर्णिमेला मोठी यात्रा भरते. ज्यात 'भादरवी पौर्णिमेची जत्रा' ही अतिशय महत्त्वाची आणि मोठी जत्रा असते.

वेळ

भादरवी पौर्णिमेची ही जत्रा त्रयोदशी, चतुर्दशी आणि पौर्णिमा असे सलग तीन दिवस भरते. या दिवशी लाखो लोक देवीच्या दर्शनासाठी येतात. यावेळी अनेक लोक पायी चालत येथे येतात.

महत्त्व

येथे भक्त मोठ्याने शक्रद्य स्तोत्रांचे पठण करतात आणि माताजीची प्रार्थना करतात. पौर्णिमेच्या दिवशी देवीला विविध रित्या सजवले जाते. त्यानंतर ब्राह्मण सप्तशतीचे पठण करतात. भादरवी पौर्णिमेला अंबाजी देवीचे भक्त गुजरातसह देश-विदेशातूनही येतात. मंदिरात मूर्ती किंवा चित्राची पूजा केली जात नाही तर 'श्री विसयंत्र' ची पूजा केली जाते.

पौष पौर्णिमा या दिवशी माताजी प्रकट झाल्या असे मानले जाते. चैत्र पूनम आणि शरद पौर्णिमेच्या दिवशीही लोक धार्मिक विधी, पूजा, यज्ञ करतात आणि जत्राही भरते. पौर्णिमेच्या दिवशी विविध संघटना माताजींना वंदन करण्यासाठी येतात. त्यांच्याकडून चाचर चौकात भवाई आणि रास गरब्याचे आयोजन केले जाते.

इथे मंदिराच्या आवारात माताजीचे भक्त ढोल-ताशांच्या तालावर छान रासगरबा खेळतात. अंबाजीच्या या महामेळ्यात ३ लाखांहून अधिक भाविक माताजीच्या दर्शनासाठी येतात. या पवित्र दिवसात अंबाजीकडे जाणारे सर्व रस्ते यात्रेकरूंनी भरून जातात.

संपूर्ण मंदिर परिसर आणि अंबाजी गावही यानिमित्ताने सजवले जाते. माताजींची भव्य मिरवणूकही काढली जाते. सध्या दर रविवारीही अंबाजीत जत्रेसारखे वातावरण निर्माण केले जाते.

सुविधा

भादरवी पौर्णिमेच्या दिवशी मंदिरात व जत्रेत दर्शनासाठी मोठी वर्दळ असते. वाटेत प्रसादी, चुंदडी, श्रीफळ, कंकू, पुष्पा आदींची मोठ्या प्रमाणात दुकाने थाटलेली दिसतात. माताजींना वंदन करण्यासाठी साड्यांच्या दुकानांमध्येही गर्दी दिसून येते. खाद्यपदार्थांचे स्टॉलही तात्पुरत्या स्वरूपात उभारले जातात. परिसरातील आदिवासी महिलांना टॅटू आणि बांगड्यां घालणे आवडते. विविध प्रकारच्या खेळण्यांची दुकानेही उभारली जातात.<ref name="z"> />

यात्रेकरूंना विविध संस्था आणि सेवा केंद्रांद्वारे विश्रांती, चहा, नाश्ता आणि जेवण दिले जाते. श्री अंबाजी देवस्थान ट्रस्ट आणि बनासकांठा जिल्हा प्रशासनाकडून जत्रेच्या दिवसात आणि इतर वेळीही लोकांना आवश्यक सुविधा पुरविल्या जातात. लोकांच्या आरोग्यासाठी येथे रुग्णालये देखील उपलब्ध आहेत.

बाह्य दुवे

• बनशकांठा जिल्ह्याच्या वेबसाइटवर अधिकृत माहिती
• अंबाजी मंदिराच्या वेबसाइटवर अधिकृत माहिती