नारायणपेट (तेलंगणा)
| ?नारायणपेठ नारायणपेट तेलुगू : నారాయణపేట तेलंगणा • भारत | |
| — शहर — | |
| |
  नारायणपेठ |
|
| प्रमाणवेळ | भाप्रवे (यूटीसी+५:३०) |
| क्षेत्रफळ • उंची |
१८.४८ चौ. किमी • ४४६ मी |
| हवामान • वर्षाव तापमान • उन्हाळा • हिवाळा |
• ५६७.२ मिमी (२२.३३ इंच) ३५ °C (९५ °F) • ४२ °C (१०८ °F) • २५ °C (७७ °F) |
| प्रांत | तेलंगणा |
| जिल्हा | नारायणपेट जिल्हा |
| लोकसंख्या • घनता |
४१,७५२ • २,२५९/किमी२ |
| भाषा | तेलुगू |
| संसदीय मतदारसंघ | महबूबनगर |
| विधानसभा मतदारसंघ | नारायणपेट |
| स्थानिक प्रशासकीय संस्था | नारायणपेट नगरपालिका |
| कोड • पिन कोड • दूरध्वनी • आरटीओ कोड |
• ५०९२१० • +०८५०६ • TS−38[१] |
| संकेतस्थळ: नारायणपेट नगरपालिका | |
नारायणपेट (Narayanpet) हे भारताच्या तेलंगणा राज्याच्या नारायणपेट जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. हे ठिकाण पूर्वी ‘नारायणपेटा’ म्हणून ओळखले जात असे. नारायणपेट त्याच्या उत्कृष्ट आणि अद्वितीय सुती हातमाग आणि सिल्क साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे, जे मोठ्या प्रमाणावर लोकप्रिय आहेत. या साड्यांवर स्पष्ट महाराष्ट्रीय प्रभाव दिसून येतो. (नारायणपेठ साडी किंवा नारायणपेठी)
हे राजधानी हैदराबादपासून १६७ किमी आणि महबूबनगरपासून ६२ किमी अंतरावर आहे.
इतिहास
[संपादन]छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या नेतृत्वाखाली मराठे आपल्या सीमा विस्तारत होते. आपल्या मोहिमेच्या धावपळीत, शिवाजीने दख्खनी देशभक्तीच्या भावनेचे आवाहन केले की दक्षिण भारत एक मातृभूमी आहे आणि ते बाहेरील लोकांपासून संरक्षित केले पाहिजे. त्यांचे आवाहन काहीसे यशस्वी झाले आणि १६७७ मध्ये शिवाजीने एका महिन्यासाठी हैदराबादला भेट दिली आणि गोलकोंडा सल्तनतच्या कुतुबशहाशी करार केला, विजापूरशी असलेली आपली युती नाकारण्याचे आणि मुघलांना संयुक्तपणे विरोध करण्याचे मान्य केले. या काळात त्यांनी तेलंगणातील महबूबनगर जिल्ह्यातील नारायणपेठ या छोट्याशा गावात काही वेळा तळ ठोकला.
पौराणिक कथेनुसार, त्याच्या सैन्याचा एक भाग लढाई आणि युद्धे करून थकला होता आणि अशा प्रकारे त्यांनी नारायणपेठेतच राहण्याचा निर्णय घेतला. हे लोक प्रशासनाची काळजी घेणारे, योद्धे तसेच सैन्यासाठी स्वयंपाक करणारे आणि विणकामाचे कौशल्य जाणणारे आणि व्यापारात निपुण असलेले लोक होते.[२]
लोकसंख्या
[संपादन]२०११ च्या जनगणनेनुसार, शहराची लोकसंख्या ७,९१४ कुटुंबांसह ४१,७५२ होती. एकूण लोकसंख्येमध्ये २०,६९७ पुरुष आणि २१,०५५ स्त्रिया आहेत- लिंग गुणोत्तर १,००० पुरुषांमागे १०१७ स्त्रिया.०-६ वयोगटातील मुलांची लोकसंख्या ४,९९७ आहे जी कामारेड्डीच्या एकूण लोकसंख्येच्या ११.९७% आहे. सरासरी साक्षरता दर ७२.१८% होता.
७२.९६% लोक हिंदू आणि (२५.८६%) मुस्लिम होते. इतर धार्मिक अल्पसंख्याकांमध्ये ख्रिश्चन (०.३६%), शीख (०.०१%), बौद्ध (०.००%), जैन (०.०१%) आणि कोणताही धर्म नसलेले (०.७९%) यांचा समावेश होतो.[३]
तेलुगू नारायणपेटमध्ये सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे.[४]
भुगोल
[संपादन]नारायणपेट हे उत्तर अक्षांशाच्या १६° ४३′ ४८″ N, आणि पूर्व रेखांशाच्या ७७° ३०′ ०″ E वर स्थित आहे. नारायणपेटची सरासरी उंची ४४६ मीटर आहे.[५] वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान ५६७.२ मिलिमीटर (२२.३३ इंच) आहे.[६] नारायणपेठ हे कर्नाटक राज्याच्या सीमेपासून जवळ आहे.
संस्कृती
[संपादन]नारायणपेट इथली नारायणपेठ साडी किंवा नारायणपेठी ही खूप प्रसिद्ध आहे.
प्रशासन
[संपादन]नारायणपेट नगरपालिकेची स्थापना १९४७ मध्ये करण्यात आली, ही शहराच्या नागरी गरजांवर देखरेख करणारी नागरी संस्था आहे. सध्या नगरपालिकेचे कार्यक्षेत्र १८.४८ किमी२ मध्ये पसरलेले असून २३ निवडणूक प्रभाग असलेली द्वितीय श्रेणी नगरपालिका म्हणून वर्गीकृत करण्यात आली आहे.[७] नारायणपेट हे शहर नारायणपेट विधानसभा मतदारसंघात येते. जो महबूबनगर लोकसभा मतदारसंघात मोडतो.
वाहतूक
[संपादन]नारायणपेट येथे TSRTC (तेलंगणा राज्य मार्ग परिवहन महामंडळ)चे बसस्थानक आहे आणि सार्वजनिक वाहतूक सुविधा पुरवते.
जवळचे रेल्वे स्थानक: नारायणपेट रोड रेल्वे स्थानक.[८]
शिक्षण
[संपादन]हे देखाल पहा
[संपादन]संदर्भ
[संपादन]- ^ https://www.transport.telangana.gov.in/html/registration-districtcodes.html
- ^ "History | Narayanpet District, Government of Telangana | India" (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-10 रोजी पाहिले.
- ^ "Narayanpet Nagar Panchayat City Population Census 2011-2022 | Andhra Pradesh". www.census2011.co.in. 2022-02-10 रोजी पाहिले.
- ^ "Population By Mother Tongue - Town Level".
- ^ "Narayanpet topographic map, elevation, relief". topographic-map.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-10 रोजी पाहिले.
- ^ ":: Rainfall Integration::". www.tsdps.telangana.gov.in. 2022-02-10 रोजी पाहिले.
- ^ "Narayanapet Municipality". narayanpetmunicipality.telangana.gov.in. 2022-02-10 रोजी पाहिले.
- ^ "Narayanpet Road Railway Station (NRPD) : Station Code, Time Table, Map, Enquiry". www.ndtv.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-10 रोजी पाहिले.