"खान्देश" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

महाराष्ट्र
	कोकण · पश्चिम महाराष्ट्र · खानदेश · माणदेश · मराठवाडा · विदर्भ

इतिहास न्याहाळा

← मागील फरक पुढील फरक →

Content deleted Content added

दृश्यविकिमजकूर

Inline

२३:२९, २२ मे २०१७ ची आवृत्ती

[[File:Shev Bhaaji.JPG|200px|thumb|Shev Bhaaji. एक नमुनेदार खानदेश डिश

खानदेश हा महाराष्ट्राचा तापी नदीच्या खोर्‍यात वसलेला एक भाग असून, त्यात तीन जिल्ह्यांचा त्यात समावेश होताे. खानदेश विभागात शेती हा प्राथमिक व्यवसाय आहे. खानदेशात बालकवी त्र्यंबक बापूजी ठोंबरे आदी महान विभूतींचा जन्म झाला. कवयित्री बहिणाबाई चौधरी सुद्धा खानदेशातल्याच होत्या.

खानदेशात एके काळी पूर्व खानदेश आणि पश्चिम खानदेश असे दोन जिल्हे होते. पुढे त्यांची नावे बदलून ती अनुक्रमे जळगाव जिल्हा आणि धुळे जिल्हा अशी करण्यात आली. कालांतराने धुळे जिल्ह्याचे विभाजन करून त्यातून नंदुरबार नावाचा जिल्हा बनवण्यात आला.

1947 मध्ये भारत स्वातंत्र्यानंतर मुंबई प्रांताचे मुंबई राज्य, सन 1960 मध्ये महाराष्ट्र आणि गुजरात भाषिक राज्ये विभागली होती जे झाले. भारतीय स्टेट निर्मिती दरम्यान, बु-हाणपूर मध्य प्रदेश राज्यातील एक भाग बनले आणि 1960, पूर्व खानदेश झाला जळगाव जिल्ह्यातील व पश्चिम खानदेश महाराष्ट्र राज्य धुळे झाले.

अहिराणी

अहिराणी ही खानदेशातील एक प्रमुख बोली आहे. हे मूलतः (गुरेढोरे गुराखी) खानदेश प्रदेश जिवंत द्वारे जे सांगितले होते. तो पुढे अशा चाळीसगाव, धुळे, मालेगाव व धुळे गट म्हणून प्रदेश-आधारित उप-बोली भाषा विभागलेला आहे. अहिराणी जळगाव बोलली जाते आणि नंदुरबार, धुळे (भुसावळ, जामनेर, नगरचे, मुक्ताईनगर सोडून). खानदेश बाहेर, तो नाशिक (बागलाण, मालेगाव, कळवण तहसील) आणि औरंगाबाद येथील काही भागात बोलली जाते. चोपडा, अमळनेर, साक्री, शिरपूर, जि, तळोदा, शहादा, धडगांव, अक्कलकुवा, पारोळा, एरंडोल, सटाणा, मालेगाव तालुक्यात लोक, बागलाण देखील अहिराणी बोलतो. गुजरात शेजारील राज्यात, तो सुरत आणि व्यारा बोलली जाते, आणि मध्य प्रदेशात अहिराणी बोलली जाते

भारत 1971 च्या जनगणनेनुसार, लोक त्यांच्या मातृभाषेत म्हणून Ahirani घोषित कोण संख्या 363.780 होते. धुळे, जळगाव, नंदुरबार या जिल्ह्यात आणि औरंगाबाद आणि नाशिक जिल्ह्यातही अहिराणी स्पीकर तहसील लोकसंख्या अ 2011 अंदाज 10 दशलक्ष होते.

खानदेशातील प्रमुख शहरे

खानदेशावरील पुस्तके

खानदेशाची सांगीतिक वाटचाल (लेखिका डॉ. संगीता म्हसकर)

@@ ओळ १: / ओळ १: @@
+[[File:Shev Bhaaji.JPG|200px|thumb|Shev [[Bhaaji]]. एक नमुनेदार खानदेश डिश
+'''खानदेश''' हा [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्राचा]] [[तापी]] नदीच्या खोर्‍यात वसलेला एक भाग असून, त्यात तीन जिल्ह्यांचा त्यात समावेश होताे. खानदेश विभागात शेती हा प्राथमिक व्यवसाय आहे. खानदेशात [[बालकवी]] [[त्र्यंबक बापूजी ठोंबरे]] आदी महान विभूतींचा जन्म झाला. कवयित्री बहिणाबाई चौधरी सुद्धा खानदेशातल्याच होत्या.
+खानदेशात एके काळी पूर्व खानदेश आणि पश्चिम खानदेश असे दोन जिल्हे होते. पुढे त्यांची नावे बदलून ती अनुक्रमे जळगाव जिल्हा आणि धुळे जिल्हा अशी करण्यात आली. कालांतराने धुळे जिल्ह्याचे विभाजन करून त्यातून नंदुरबार नावाचा जिल्हा बनवण्यात आला.
-[[File:Shev Bhaaji.JPG|200px|thumb|Shev [[Bhaaji]].  ]]एक नमुनेदार खानदेश डिश नमुनेदार खानदेश डिश
-'''खानदेश''' हा [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्राचा]] [[तापी]] नदीच्या खोर्‍यात वसलेला एक भाग असून, तीन जिल्ह्यांचा त्यात समावेश होताे. खानदेश विभागात शेती हा प्राथमिक व्यवसाय आहे. खानदेशात [[बालकवी]] [[त्र्यंबक बापूजी ठोंबरे]] आदी महान विभूतींचा जन्म झाला. कवयित्री बहिणाबाई चौधरी सुद्धा खानदेशातल्याच होत्या.
-खानदेशात एके काळी पूर्व खानदेश आणि पश्चिम खानदेश असे दोन जिल्हे होते. पुढे त्यांची नावे बदलून ती अनुक्रमे जळगाव जिल्हा आणि धुळे जिल्हा अशी करण्यात आली. कालांतराने धुळे जिल्ह्याचे विभाजन करून त्यातून नंदुरबार नावाचा जिल्हा बनवण्यात आला.
 {{मट्राअनुवादीत}}
 मध्ये भारत स्वातंत्र्यानंतर मुंबई प्रांताचे मुंबई राज्य, सन 1960 मध्ये महाराष्ट्र आणि गुजरात भाषिक राज्ये विभागली होती जे झाले. भारतीय स्टेट निर्मिती दरम्यान, बु-हाणपूर मध्य प्रदेश राज्यातील एक भाग बनले आणि 1960, पूर्व खानदेश झाला जळगाव जिल्ह्यातील व पश्चिम खानदेश महाराष्ट्र राज्य धुळे झाले.
 [[File:KhandeshDistrict-1878.png|200px|left|thumb|खानदेश जिल्हा (१८७८)]]
+==अहिराणी==
+अहिराणी ही खानदेशातील एक प्रमुख बोली आहे. हे मूलतः  (गुरेढोरे गुराखी) खानदेश प्रदेश जिवंत द्वारे जे सांगितले होते. तो पुढे अशा चाळीसगाव, धुळे, मालेगाव व धुळे गट म्हणून प्रदेश-आधारित उप-बोली भाषा विभागलेला आहे. अहिराणी जळगाव बोलली जाते आणि नंदुरबार, धुळे (भुसावळ, जामनेर, नगरचे, मुक्ताईनगर सोडून). खानदेश बाहेर, तो नाशिक (बागलाण, मालेगाव, कळवण तहसील) आणि औरंगाबाद येथील काही भागात बोलली जाते. चोपडा, अमळनेर, साक्री, शिरपूर, जि, तळोदा, शहादा, धडगांव, अक्कलकुवा, पारोळा, एरंडोल, सटाणा, मालेगाव तालुक्यात लोक, बागलाण देखील अहिराणी बोलतो. गुजरात शेजारील राज्यात, तो सुरत आणि व्यारा बोलली जाते, आणि मध्य प्रदेशात अहिराणी बोलली जाते
+भारत 1971 च्या जनगणनेनुसार, लोक त्यांच्या मातृभाषेत म्हणून Ahirani घोषित कोण संख्या 363.780 होते. धुळे, जळगाव, नंदुरबार या जिल्ह्यात आणि औरंगाबाद आणि नाशिक जिल्ह्यातही अहिराणी स्पीकर तहसील लोकसंख्या अ 2011 अंदाज 10 दशलक्ष होते.
+==खानदेशातील प्रमुख शहरे==
+* [[जळगाव]]
+* [[धुळे]]
+* [[नंदुरबार]]
+* [[चाळीसगाव]]
+* [[भुसावळ]]
+==खानदेशावरील पुस्तके==
+* खानदेशाची सांगीतिक वाटचाल (लेखिका डॉ. संगीता म्हसकर)
-अहिराणी खानदेशी एक प्रमुख बोली आहे. हे मूलतः  (गुरेढोरे गुराखी) खानदेश प्रदेश जिवंत द्वारे जे सांगितले होते. तो पुढे अशा चाळीसगाव, धुळे, मालेगाव व धुळे गट म्हणून प्रदेश-आधारित उप-बोली भाषा विभागलेला आहे. अहिराणी जळगाव बोलली जाते आणि नंदुरबार, धुळे (भुसावळ, जामनेर, नगरचे, मुक्ताईनगर सोडून). खानदेश बाहेर, तो नाशिक (बागलाण, मालेगाव, कळवण तहसील) आणि औरंगाबाद येथील काही भागात बोलली जाते. चोपडा, अमळनेर, साक्री, शिरपूर, जि, तळोदा, शहादा, धडगांव, अक्कलकुवा, पारोळा, एरंडोल, सटाणा, मालेगाव तालुक्यात लोक, बागलाण देखील अहिराणी बोलतो. गुजरात शेजारील राज्यात, तो सुरत आणि व्यारा बोलली जाते, आणि मध्य प्रदेशात अहिराणी बोलली जाते
-भारत 1971 च्या जनगणनेनुसार, लोक त्यांच्या मातृभाषेत म्हणून Ahirani घोषित कोण संख्या 363.780 होते. धुळे, जळगाव, नंदुरबार या जिल्ह्यात आणि औरंगाबाद आणि नाशिक जिल्ह्यातही अहिराणी स्पीकर तहसील लोकसंख्या अ 2011 अंदाज 10 दशलक्ष होते.
-==प्रमुख शहरे==
-*[[जळगाव]]
-*[[धुळे]]
-*[[नंदुरबार]]
-*[[चाळीसगाव]]
-*[[भुसावळ]]
 {{महाराष्ट्राचे उपप्रांत}}