Jump to content

माक्सू पिक्त्सू

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Machu Picchu (es); Machu Picchu (is); Machu Picchu (ms); Мачу-Пикчу (os); Machu Picchu (en-gb); ماچو پيچو (ps); ماچو پچو (pnb); ماچو پیچو (ur); Machu Picchu (sk); Machu Picchu (oc); Machu Picchu (gsw); Machu picchu (uz); Мачу-Пикчу (kk); Мачу Пикчу (mk); Machu Picchu (bs); Machu Picchu (fr); Machu Picchu (hr); माक्सू पिक्त्सू (mr); Мачу Пикчу (sr); ⵎⴰⵜⵛⵓ ⴱⵉⵜⵛⵓ (zgh); Machu Picchu (nb); Machu Picchu (su); ماتشو بيتشو (ar); Machu Pikchu (br); မာချူးပီချူး (my); 馬丘比丘 (yue); Machu Picchu (ast); Machu Picchu (ca); Machu Picchu (de-ch); Machu Picchu (cy); Maçu Piçu (sq); ماچو پیچو (fa); 馬丘比丘 (zh); Machu Picchu (da); მაჩუ-პიქჩუ (ka); マチュ・ピチュ (ja); Machu Picchu (ia); Machu Picchu (ha); ماتشو بيتشو (arz); Machu Pikchu (la); माचू पिच्चू (hi); 马丘比丘 (wuu); Machu Picchu (fi); Machu Picchu (en-ca); மச்சு பிச்சு (ta); Мачу-Пікчу (be-tarask); Machu Picchu (scn); มาชูปิกชู (th); Machu Picchu (sh); Machu Picchu (stq); Machu Picchu (vec); མ་ཆོ་པེ་ཆོ། (bo); Machu Picchu (nah); Machu Picchu (bcl); mari mari (arn); Мачу Пикчу (bg); Machu Picchu (ro); Machu Picchu (mg); Machu Picchu (sv); 馬丘比丘 (zh-hant); 마추 픽추 (ko); Machu Picchu (fo); Maĉupikĉuo (eo); মাচু পিচু (bn); Machu Picchu (jv); މާޗޫ ޕީކްޗޫ (dv); Machu Picchu (gcr); Machu Picchu (vi); მაჩუ-პიქჩუ (xmf); Machu Picchu (af); Machu Picchu (kbp); Machu Picchu (pt-br); Macchu Piccu (sco); Мачу Пикчу (mn); Machu Picchu (nn); Macchu Picchu (ban); Machu picchu (kn); Machu Picchu (en); Machu Picchu (gn); Machu Picchu (hu); ማቹ ፒቹ (am); Machu Picchu (eu); Мачу-Пикчу (ru); Machu Pikchu (qu); माचू पिचू (mai); Мачу-Пікчу (be); Machu Picchu (nds-nl); Machu Picchu (ku); माचू पिचू (ne); Machu Picchu (rm); מאצ'ו פיצ'ו (he); Machu Picchu (tt); ម៉ាជូ ពីជូ (km); machu pichu (te); Machu Picchu (war); Machu Picchu (diq); ꯃꯆꯨ ꯄꯤꯆꯨ (mni); Մաչու Պիկչու (hy); Machu Picchu (ga); Machu Picchu (it); Machu Picchu (zea); Maçu-Pikçu (az); Machu Picchu (lb); Machu Picchu (et); Machu Picchu (tr); Machu Picchu (pl); Maču Pikču (vep); Мачу-Пікчу (uk); Mátsù Píktsù (yo); Machu Picchu (nan); Machu Picchu (pt); Machu Picchu (mt); Maču Pikču (lv); Machu Picchu (cs); Maču Pikču (lt); Machu Picchu (sl); Machu Picchu (tl); Machu Picchu (de); Machupicchu (ceb); Cagar Alam Machu Picchu (id); Machu Picchu (sw); മാച്ചു പിക് ച്ചു (ml); Machu Picchu (nl); Maču Pikču (olo); Мачу-Пикчу (sah); માચુ પીચુ (gu); Machu Pijchu (ay); Machu Picchu (gl); ਮਾਚੂ ਪਿਕਚੂ (pa); Μάτσου Πίτσου (el); Machu Picchu (en-us) ciudad del imperio inca en Perú (es); 世界遺產 (yue); romváros Peruban (hu); restes d'una antiga ciutat de l'imperi inca a Perú (ca); १५अम सताब्दीमे कोलम्बियन पूर्व युगक इन्का साम्राज्यक एक महत्वपूर्ण स्थान (mai); شهری در زمان امپراطوری اینکا‌ها (fa); 秘鲁世界遺產 (zh); İnka antik kenti (tr); インカ帝国の遺跡 (ja); förcolumbiansk bergsstad i nuvarande Peru (sv); עיר עתיקה בפרו (he); 世界遺產 (zh-hant); e guet erhalteni Ruinestadt vo de Inka z Peru (gsw); muinainen inkakaupunki Perussa (fi); archeologická lokalita v Peru (cs); மச்சு பிச்சு என்பது 15 ஆம் நூற்றாண்டின் இன்கா கோட்டையாகும், இது தெற்கு பெருவின் கிழக்கு கார்டில்லெராவில் 2,430 மீட்டர் (7,970 அடி) மலைத்தொடரில் அமைந்துள்ளது. இது குஸ்கோவிலிருந்து வடமேற்கே 80 கிலோமீட்டர் (50 மைல்) தொலைவில் உள்ள புனித பள்ளத்தாக்குக்கு (ta); sito Inca in Perù del XV secolo (it); পেরুর উরুবাম্বা উপত্যকার ওপরে একটি পর্বতচূড়ায় অবস্থিত ইনকা সভ্যতার সবচেয়ে পরিচিত নিদর্শন। (bn); ancienne cité inca du XVe siècle au Pérou (fr); археалягічная славутасьць у Пэру (be-tarask); 15th-century Inca citadel in the Peruvian Andes and UNESCO World Heritage Site (en); antigo poboado andino inca sito no Perú (gl); thị trấn Inca thế kỷ thứ 15 (vi); ċittadella tal-Inka tas-seklu 16 fl-Andes tal-Perù (mt); Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς στο Περού (el); 15de-eeuse Inca-vesting in die Peruaanse Andes en UNESCO-wêrelderfenisgebied (af); macy pikcy (lt); Ruinenstadt in Peru (de); 페루에 있는 잉카 문명의 고대 요새 도시 (ko); Памятник всемирного наследия ЮНЕСКО (ru); Sveti grad u Peruu koji su izgradile. Inke (sr); Ruinestad vun den Inka (lb); miasto Inków (Peru) (pl); مدينه ضايعه فى كوسكو (arz); archeologische vindplaats in Peru (nl); mesto vytvorené Inkami vo výške 2 430 m n. m. v Peru (sk); cidadela inca do século XV no Peru (pt); ၁၆ ရာစု အင်ကာခံတပ်မြို့နှင့် ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ (my); taman reservasi di Peru (id); 15th-century Inca citadel in the Peruvian Andes and UNESCO World Heritage Site (en); موقع أثري في كوسكو، بيرو (ar); UNESCO World Heritage Site (en-us); Inkakuéra tavakue (gn) 麻丘比丘 (zh-hant); マチュピチュ (ja); Huayna Picchu, Wayna Picchu (en); مدينة الشمس المقدسة (ar); 麻丘比丘 (zh); 馬珠比珠 (yue)
माक्सू पिक्त्सू 
15th-century Inca citadel in the Peruvian Andes and UNESCO World Heritage Site
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारancient city,
पुरातत्व स्थळ,
पर्यटन स्थळ
ह्याचा भागHistoric Sanctuary of Machu Picchu
Culture
  • Inca culture
स्थान Aguas Calientes, Urubamba Province, कुस्को प्रदेश, पेरू
अनावरक (डिस्कव्हरर) किंवा शोधक
  • Hiram Bingham III
  • Agustín Lizárraga
वारसा अभिधान
  • cultural heritage of Peru
  • Historic Civil Engineering Landmark
स्थापना
विसर्जित,रद्द केले अथवा पाडले
  • इ.स. १५७२ (१५८४ च्या पूर्वीच्या ग्रेगोरियन तारखेसह विधान)
क्षेत्र
  • ३२,५०० ha
समुद्रसपाटीपासूनची उंची
  • २,४३० m
अधिकृत संकेतस्थळ
Map१३° ०९′ ४७″ S, ७२° ३२′ ४४″ W
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr
माक्सू पिक्त्सूचे अवशेष

माक्सू पिक्त्सू (स्पॅनिश: Machu Picchu) हे पेरू ध्वज पेरू देशातील ऐतिहासिक इन्का साम्राज्यातील एक स्थळ आहे. माक्सू पिक्त्सू पेरूमधील कुस्को शहराच्या ८० किमी वायव्येला समुद्रसपाटीपासुन ८,००० फूट उंचीवर स्थित आहे व इन्का साम्राज्याच्या सर्वाधिक महत्त्वाच्या खुणांपैकी एक मानले जाते. युनेस्कोने माक्सू पिक्त्सूला जागतिक वारसा स्थान जाहीर केले आहे. तसेच २००७ साली प्रकाशित झालेल्या जगातील सात नवी आश्चर्ये ह्या यादीमध्ये देखील माक्सू पिक्त्सूचा समावेश केला गेला.

इंकास, मायनांच्या विरुद्ध, कोणतीही लिखित भाषा नव्हती आणि १९ व्या शतकापर्यंत कोणत्याही युरोपियन लोकांनी या साइटला भेट दिली नाही, आतापर्यंत ज्ञात आहे. म्हणून, साइट वापरात असताना त्याच्या कोणत्याही लेखी नोंदी नाहीत. इमारतींची नावे, त्यांचे मानले जाणारे उपयोग आणि त्यांचे रहिवासी हे सर्व आधुनिक पुरातत्वशास्त्रज्ञांचे उत्पादन आहे, भौतिक पुराव्याच्या आधारावर, ज्यामध्ये साइटवरील थडग्यांचा समावेश आहे.

सर्वात अलीकडील पुरातत्वशास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की माक्सू पिक्त्सू हे इंका सम्राट पचाकुटी (१४३८-१४७२) यांच्यासाठी इस्टेट म्हणून बांधले गेले होते. बऱ्याचदा "लोस्ट सिटी ऑफ द इंका" म्हणून संबोधले जाते, हे इंका सभ्यतेचे सर्वात परिचित प्रतीक आहे. इंका लोकांनी १४५० च्या आसपास इस्टेट बांधली परंतु एक शतकानंतर स्पॅनिश विजयाच्या वेळी ती सोडून दिली. नवीन एएमएस रेडिओकार्बन डेटिंगनुसार, ते इ.स. १४२०-१५३२ पासून व्यापलेले होते. २०२२ मध्ये प्रकाशित झालेल्या ऐतिहासिक संशोधनात असा दावा करण्यात आला आहे की या जागेला इंकाने हुयना पिक्त्सू म्हणले आहे, कारण ते त्याच नावाच्या लहान शिखरावर अस्तित्वात आहे.

माक्सू पिक्त्सू शास्त्रीय इंका शैलीत, पॉलिश केलेल्या कोरड्या दगडांच्या भिंतींसह बांधले गेले. इंटिहुआताना, सूर्याचे मंदिर आणि तीन खिडक्यांची खोली या तीन प्राथमिक संरचना आहेत. अभ्यागतांना त्या मूळतः कशा दिसल्या याची चांगली कल्पना देण्यासाठी बहुतेक बाहेरील इमारतींची पुनर्बांधणी करण्यात आली आहे. १९७६ पर्यंत, माक्सू पिक्त्सूचा ३०% पुनर्संचयित करण्यात आला आणि जीर्णोद्धार सुरू आहे.

माक्सू पिक्त्सू हे १९८१ मध्ये पेरूचे ऐतिहासिक अभयारण्य आणि १९८३ मध्ये युनेस्कोचे जागतिक वारसा स्थळ म्हणून घोषित करण्यात आले. २००७ मध्ये, माक्सू पिक्त्सूला जगभरातील इंटरनेट पोलमध्ये जगातील नवीन सात आश्चर्यांपैकी एक म्हणून निवडण्यात आले.

इतिहास

[संपादन]

माक्सू पिक्त्सू (येल विद्यापीठातील मानववंशशास्त्राचे प्राध्यापक रिचर्ड एल. बर्गर यांनी) १४५० मध्ये बांधले गेले असे मानले जात होते. तथापि, बर्गरच्या नेतृत्वाखाली २०२१ च्या अभ्यासात रेडिओकार्बन डेटिंगचा (विशेषतः, AMS) वापर केला गेला हे उघड करण्यासाठी की माचू पिचू सुमारे १४२०-१५३० AD पासून व्यापलेले असावे. बांधकाम दोन महान इंका शासक, पचाकुटेक इंका युपांकी (१४३८-१४७१) आणि टपॅक इंका युपांकी (१४७२-१४९३) यांच्याकडून आजपर्यंतचे दिसते. पुरातत्वशास्त्रज्ञांमध्ये एकमत आहे की पचाकुटेकने बांधकामाचा आदेश दिला होता. रॉयल इस्टेटचा एक माघार म्हणून त्याच्या वापरासाठी, बहुधा यशस्वी लष्करी मोहिमेनंतर. जरी माचू पिचू ही "रॉयल" इस्टेट मानली जात असली तरी ती उत्तराधिकाराच्या पंक्तीत गेली नसती. त्याऐवजी ते सोडून देण्याआधी ८० वर्षे वापरले गेले होते, असे दिसते की इंका साम्राज्याच्या इतर भागांमध्ये स्पॅनिश विजयांमुळे. हे शक्य आहे की या भागात स्पॅनिश विजयी लोक येण्यापूर्वी तेथील बहुतेक रहिवासी प्रवाशांनी केलेल्या चेचकांमुळे मरण पावले होते.