पनीर

पनीर हा दुधापासून तयार केला जाणारा पदार्थ आहे.^[१] आहारात प्रथिनांचा समावेश असावा यासाठी पनीरचा वापर भोजनात केला जातो. प्रथिनांचा प्रमुख स्रोत म्हणून पनीर हा पदार्थ आहारशास्त्रदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.^[२] दुधाखेरीज सोयाबीन पासूनही पनीर तयार केले जाते. याला टोफू असे म्हणतात.^[३]

प्रक्रिया

पनीर तयार करण्यासाठी,लिंबाचा रस, व्हीनेगर सायट्रीक आम्ल किंवा योघर्ट वापरतात.^[४] गरम दूधात यापैकी एक आम्ल टाकल्यामुळे ते नासते. तलम कपड्याने ते गाळल्यावर जास्तीचे पाणी निघून जाते.हे तयार झालेला पनीर मग २-३ तास अति थंड पाण्यात ठेवण्यात येतो.या पायरीनंतर,वेगवेगळ्या प्रदेशात, त्याच्या वापरानुसार मग त्यावर प्रक्रिया करण्याच्या पद्धती बदलतात. जास्तीत जास्त पद्धतीत,दही हे एका तलम कपड्यात ठेवून मग त्यावर २-३ तासासाठी वजन ठेवल्या जाते.या घट्ट झालेल्या पनीरचे मग एकसारखे तुकडे कापण्यात येतात. पूर्व भारतीय व बांग्ला देशातील व्यंजनात दही हे हाताने घोटल्या जाते, किंवा आपटुन मग त्याचा भिजविलेल्या कणिकेसारखा घट्ट गोळा केल्या जातो.त्यास 'छना' असे बंगालीत म्हणतात.

पनीर वापरून तयार केल्या जाणा-या वेगवेगळ्या पाककृती

भारताच्या विविध प्रांतात पनीरचा वापर करून विविध पाककृती तयार केल्या जातात.^[५] यातील काही पाककृती या पारंपरिक असून काही पाककृती आधुनिक काळात तयार झालेल्या दिसतात.^[६] बंगाल मध्ये पनीर वापरून विविध पदार्थ तयार करण्याची पारंपरिक पद्धती प्रचलित आहे.^[७] पुढील काही पाककृती भारतात प्रसिद्ध आहेत-

चित्रदालन

संदर्भ

^ Puri, Neena. Paneer Hungama (इंग्रजी भाषेत). Diamond Pocket Books (P) Ltd. ISBN 978-81-288-0519-6.
^ MumbaiMay 7, Tiasa Bhowal; May 7, 2021UPDATED:; Ist, 2021 13:40. "Build Your Immunity to Fight Covid: Three vegetable creamy paneer soup". India Today (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
^ "Tofu is like a blank canvas from which you can create masterpieces". Food (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.
^ "How to make paneer from excess milk – recipe | Waste not". the Guardian (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-22. 2021-05-25 रोजी पाहिले.
^ Kapoor, Sanjeev. Paneer (इंग्रजी भाषेत). Popular Prakashan. ISBN 978-81-7991-330-7.
^ Dalal, Tarla (200?). Paneer (इंग्रजी भाषेत). Sanjay & Co. ISBN 978-81-86469-90-3. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
^ Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2010-12). History of Soybeans and Soyfoods in South Asia / Indian Subcontinent (1656-2010): Extensively Annotated Bibliography and Sourcebook (इंग्रजी भाषेत). Soyinfo Center. ISBN 978-1-928914-31-0. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
^ "Making Chilli Paneer Was Never This Easy; Try This Yummy Recipe With Secret Trick Today". NDTV Food (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.

[1] Puri, Neena. Paneer Hungama (इंग्रजी भाषेत). Diamond Pocket Books (P) Ltd. ISBN 978-81-288-0519-6.

[2] MumbaiMay 7, Tiasa Bhowal; May 7, 2021UPDATED:; Ist, 2021 13:40. "Build Your Immunity to Fight Covid: Three vegetable creamy paneer soup". India Today (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)

[3] "Tofu is like a blank canvas from which you can create masterpieces". Food (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.

[4] "How to make paneer from excess milk – recipe | Waste not". the Guardian (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-22. 2021-05-25 रोजी पाहिले.

[5] Kapoor, Sanjeev. Paneer (इंग्रजी भाषेत). Popular Prakashan. ISBN 978-81-7991-330-7.

[6] Dalal, Tarla (200?). Paneer (इंग्रजी भाषेत). Sanjay & Co. ISBN 978-81-86469-90-3. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)

[7] Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2010-12). History of Soybeans and Soyfoods in South Asia / Indian Subcontinent (1656-2010): Extensively Annotated Bibliography and Sourcebook (इंग्रजी भाषेत). Soyinfo Center. ISBN 978-1-928914-31-0. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)

[8] "Making Chilli Paneer Was Never This Easy; Try This Yummy Recipe With Secret Trick Today". NDTV Food (इंग्रजी भाषेत). 2021-05-25 रोजी पाहिले.

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]