निहारी
 जुन्या दिल्लीत मिळणारी निहारी | |
| जेवणातील कोर्स | नाष्टा, दुपारचे जेवण आणि रात्रीचे जेवण |
|---|---|
| उगम | भारत |
| प्रदेश किंवा राज्य | लखनऊ, अवध |
| संबंधित राष्ट्रीय खाद्यप्रकार | भारतीय, पाकिस्तानी, बांग्लादेशी |
| शोध लावला | १८वे शतक |
| अन्न वाढण्याचे तापमान | गरम |
| मुख्य घटक | शँक कट, गोमांस, ,(प्रामुख्याने पाकिस्तानात), कोकरे आणि मटण, बकरीचे मांस, किंवा उंटाचे मांस , तसेच चिकन आणि बोन मॅरो |
| इतर माहिती | नान आणि भाताबरोबर खाल्ली जाते |
निहारी ( बांग्ला: নিহারী , उर्दुःنہاری) हा पदार्थ एक प्रकारचा रस्सा असतो. हा पदार्थ भारतीय उपखंडातील मुघल साम्राज्याच्या अंतर्गत १८ व्या शतकातील अवधची राजधानी लखनौ येथे उगम पावला. त्यात मंद आचेवर शिजवलेले मांस, प्रामुख्याने गोमांस, कोकरू आणि मटण, किंवा बकरीचे मांस, तसेच चिकन आणि अस्थिमज्जा यांचा समावेश होतो. याची चव काळी मिरीशी संबंधित लांब मिरची (पिंपळी) सारखी असते.
उगम[संपादन]
निहारी हे नाव अरबी नहर (अरबी: نهار ), याचा अर्थ "सकाळ"[१][२][३] याच्याशी निगडीत आहे. हा पदार्थ मूळतः मुघल साम्राज्यातील नवाब फजरच्या प्रार्थनेनंतर नाश्ता म्हणून खात होते.[१][३]
इतिहास[संपादन]
बऱ्याच स्त्रोतांनुसार, १८व्या शतकाच्या उत्तरार्धात, मुघल साम्राज्याच्या शेवटच्या काळात, लखनौ, अवध (आधुनिक उत्तर प्रदेश, भारत ) येथील शाही स्वयंपाकघरात निहारीचा उगम झाला.[२] हे मूलतः कामकरी-वर्गीय नागरिकांनी, विशेषतः थंड हवामानात आणि ऋतूंमध्ये रिकाम्या पोटी भरपेट, उच्च-ऊर्जेचा नाश्ता म्हणून वापरले जात होते. तथापि, नंतर या डिशने लक्षणीय प्रमाणात लोकप्रियता मिळवली आणि अखेरीस मुघल-काळातील नवाबांच्या शाही पाककृतीचा मुख्य भाग बनला.[४][५]
निहारी भारतीय उपखंडातील मुस्लिमांच्या एकूण पाककृतीसहित विकसित झाला. विशेषतः जुनी दिल्ली, लखनौ, ढाका आणि चितगावच्या काही भागांमध्ये हा एक लोकप्रिय पदार्थ आहे. डिश त्याच्या मसालेदारपणा, चव, पोत आणि रश्यासाठी ओळखली जाते.[६][३]
लोकप्रियता[संपादन]
निहारी हा लखनौ, दिल्ली आणि भोपाळ येथील भारतीय मुस्लिम समुदायांमधील एक पारंपारिक पदार्थ आहे . १९४७ मध्ये भारताच्या फाळणीनंतर, उत्तर भारतातील अनेक उर्दू भाषिक मुस्लिम पश्चिम पाकिस्तानमधील कराची आणि पूर्व पाकिस्तानमधील ढाका येथे स्थलांतरित झाले आणि त्यांनी अनेक रेस्टॉरंट्सची स्थापना केली. कराचीमध्ये, निहारी मोठ्या प्रमाणात यशस्वी झाली [७] आणि नंतर ते पाकिस्तानमध्ये प्रसिद्ध झाले.
काही उपाहारगृहांमध्ये, प्रत्येक दिवसाच्या उरलेल्या निहारीतून काही किलोग्रॅम दुसऱ्या दिवशीच्या भांड्यात टाकले जाते; डिशचा हा पुनर्वापर केलेला भाग तार म्हणून ओळखला जातो आणि तो एक अनोखा चव देतो असे मानले जाते. जुन्या दिल्लीतील काही निहारी दुकानांचा दावा आहे की त्यांनी तार अखंड चक्र एका शतकाहून अधिक काळ चालू ठेवले आहे.[८]
औषधी उपाय[संपादन]
ताप, नासिका आणि सामान्य सर्दी यांवर घरगुती उपाय म्हणूनही निहारीचा वापर केला जातो.[९]
हे देखील पहा[संपादन]
- भारतीय उपखंडातील पाककृती
- स्टूची यादी
संदर्भ[संपादन]
- ^ a b Sengupta, Sushmita (3 January 2018). "Nihari: History Of The Meaty and Buttery Breakfast Staple of The Mughals". NDTV Food. 3 January 2018 रोजी पाहिले.
- ^ a b Chakravorty, Deblina (12 April 2012). "Nihari, a gift from Nawabs". The Times of India. 5 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ a b c "Nihari- historical recipe". Homtainment. 23 December 2020. 23 December 2020 रोजी पाहिले.
- ^ "In celebration of winter's perfect dish, the mutton nihari!". Hindustan Times (इंग्रजी भाषेत). 4 November 2017. 30 January 2021 रोजी पाहिले.
- ^ "Do you know what is Nalli Nihari? History of Nihari and recipe of Nalli Nihari". infusecooking.com. infusecooking.com. 29 June 2021. 28 June 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "Nahari". Archived from the original on 2013-10-13. 5 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Nihari a la Mexican style". The Hindu Business Line. 5 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Dilli Ka Dastarkhwan". 28 November 2014 रोजी पाहिले.
- ^ "What is Nihari?". Archived from the original on 19 December 2014. 28 November 2014 रोजी पाहिले.