जाफ्राबाद
?जाफ्राबाद महाराष्ट्र • भारत | |
टोपणनाव: पूर्णापूर | |
— तालुका — | |
![]()
| |
प्रमाणवेळ | भाप्रवे (यूटीसी+५:३०) |
जवळचे शहर | चिखली, भोकरदन |
विभाग | मराठवाडा |
जिल्हा | जालना |
भाषा | मराठी |
संसदीय मतदारसंघ | जालना |
तहसील | जाफ्राबाद |
पंचायत समिती | जाफ्राबाद |
कोड • पिन कोड • दूरध्वनी • आरटीओ कोड |
• ४३१२०६ • +०२४८५ • MH 21 |
संकेतस्थळ: [१] |
जालना जिल्ह्यातील तालुके |
---|
जालना | अंबड | भोकरदन | बदनापूर | घणसवंगी | परतूर | मंठा | जाफ्राबाद |
जाफ्राबाद हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील जालना जिल्ह्याचा एक तालुका आहे. जाफ्राबाद तालुक्यात जाफ्राबाद शहरासह १०० गावे आहेत. जाफ्राबाद शहराजवळून धामणा व पूर्णा या नद्या वाहतात. धरणा नदीवर खडकपूर्णा धरण उभारण्यात आले आहे. तालुक्यामध्ये मिरचीचे पीक मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. येथे तहसील आणि पंचायत समिती आहे. हे पूर्णा नदीच्या काठावर वसलेले एक लहान शहर आहे, येथील निसर्ग व जुन्या काळी जेजुरीदारांच्या निवासस्थानासाठी वापरली जाणारी किल्ला (फोर्ट) प्रसिद्ध आहे.जाफ्राबाद हे ठिकाण खेळणा आणि पूर्णा नदीच्या संगमावर वसलेले आहे. पूर्वी या ठिकाणाला मजबुत दगडी भिंतीची तटबंधी हेाती, मात्र काळाच्या ओघात त्याची वाताहत झाली आह. तथापी एक लहानशी गढी उत्तम स्थितीत आहे. या ठिकाणाचे नाव जाफ्राबादचा संस्थापक जफर खान याच्या नावावरून पडले आहे. मुगल बादशाहा ओरंगजेब याने इतर ११५ गावांसोबत या ठिकाणाची जहागीरी जफर खानला सोपवीली हेाती. जाफ्राबाद मध्ये एकुन सात मशिदी आणि मंदिरे उभारण्यात आलेली होती. यातील प्रमुख मशिदीवर औरंगजेबच्या आदेशाने रिजाजत खान याने पर्शियन भाषेत १०७६ हिरजी संवतामध्ये (सन १६६४) नोंदी केल्या होत्या. तटबंधीच्या उभारणीच्या दरम्यान एक सुंदर अशी पाण्याची टाकी बांधण्यात आली होती. त्यावरील नोंदीनुसार याचे निर्माण शहाजहानच्या आदेशानुसार मुस्तफा खान याने १०४० हिरजी संवतमध्ये (सन १६३०) मध्ये केल्याचे दिसून येते.
(ही माहिती भारताचे राजपत्र, महाराष्ट्र राज्य, औरंगाबाद जिल्हा पृष्ठ क्र १०१७, १०१८ येथून घेण्यात आली आहे)
इतिहास[संपादन]
सन १८०३मध्ये आसाई येथे मराठे व ब्रिटिश यांमधील लढ्यासाठी जाफ्राबाद प्रसिद्ध आहे. येथे ब्रिटिश कर्नल स्टीव्हन्सनच्या नावाची कोरीव नक्षी असलेले छोटे स्मारक आहे. त्याचा धातू (पंच धरू) म्हणजे स्टोनवर जोडलेला पर्ण नुकताच चोरीला गेला होता. ब्रिटिश पर्यटक दरवर्षी आपल्या पूर्वजांच्या आठवणीप्रीत्यर्थ या स्थानाला भेट देतात.
गावे[संपादन]
अ.क्र. | गाव | लोकसंख्या | |
---|---|---|---|
१ | आढा | १,४९५ | |
२ | अकोला | ३,६३३ | |
३ | आळंद | ९४३ | |
४ | आंबेवाडी | १,५५२ | |
५ | आंधरी | १६७ | |
६ | आरतखेडा | १,४०८ | |
७ | आसई | १,९२७ | |
८ | बेलोरा | १,१८७ | |
९ | भरडखेड | ८५० | |
१० | भारज बु. | ४,८६७ | |
११ | भारज खु. | १,१९७ | |
१२ | भातोडी | १,०९३ | |
१३ | भोरखेडा | ४५७ | |
१४ | बोरगाव बु. | १,९११ | |
१५ | बोरगाव मठ | ४०० | |
16 | खासगांव | ३.५७३ | |
17 | बोरखेडी चिंच | 481 |
|
18 | बोरखेडी गायकी | 914 |
|
19 | ब्रह्मपुरी | 1,237 |
|
20 | बूटखेडा | 1,978 |
|
21 | चापनेर | 849 |
|
22 | चिंचखेडा | 2,087 |
|
2३ | दहीगाव | 1,040 |
|
24 | डावरगाव | 1,332 |
|
25 | देळे गव्हाण | 3,256 |
|
26 | देऊळगाव उगले | 1,329 |
|
27 | देउळझरी | 2,086 |
|
28 | धोंनखेडा | 852 |
|
29 | डोलखेडा बु | 786 |
|
30 | डोलखेडा खु | 744 |
|
31 | डोणगाव | 2,794 | |
32 | गाडेगव्हाण | 780 | |
33 | गणेशपूर | 817 | |
34 | गारखेडा | 615 | |
35 | घाणखेडा | 1,047 | |
36 | गोकुळवाडी | 617 | |
37 | गोंधळखेडा | 1,072 | |
38 | गोपी | 737 | |
39 | हनुमंत खेडा | 1,346 | |
40 | हरपाला | 1,554 | |
41 | हिवरा कांबळी | 1,108 | |
42 | हिवराबली | 1,645 | |
43 | जाफराबाद | 15,910 | |
44 | जानेफळ | 2,438 | |
45 | जवखेडा | 2,68 | |
46 | कचनेरा | 551 | |
47 | काळेगाव | 1,766 | |
48 | खामखेडा | 690 | |
49 | खानापूर | 846 | |
50 | खापरखेडा | 714 | |
51 | बोरी खु | 363 |
|
52 | किन्ही | 923 | |
53 | कोळेगाव | 1,650 | |
54 | कोल्हापूर | 1,359 | |
55 | कोनड | 2,132 | |
56 | कुंभारी | 1,075 | |
57 | कुंभारझरी | 1,854 | |
58 | कुसळी | 593 | |
59 | मोहरा | 4,475 | |
60 | मंगरूळ | 1,122 | |
61 | मेरखेडा | 1,509 | |
62 | म्हसरूळ | 1,630 | |
63 | नलविहारा | 1,727 | |
64 | नादरखेड | 1,298 | |
65 | निमखेडा बु | 1,073 | |
66 | निमखेडा खु | 524 | |
67 | निवडुंगा | 2,158 | |
68 | पोपल | 1,289 | |
69 | पासोडी | 1,461 | |
70 | पिंपळखुटा | 763 | |
71 | पिंपळगाव कड | १६०८ | |
72 | पोखरी | १७३३ | |
७३ | रास्तल | ८६२ | |
७४ | रेपाळा | ६०६ | |
७५ | रुपखेडा बु. | १११ | |
७६ | सांजोळ | १०७० | |
७७ | सातेफळ | २४४३ | |
७८ | सावंगी | १३४५ | |
७९ | सावरगाव | १८७० | |
८० | सावरखेडा | ५१६ | |
८१ | सावरखेडा गोंधन | १०८३ | |
८२ | सवासनी | ९७७ | |
८३ | शिंदी | १५८५ | |
८४ | सिपोरा | २१५४ | |
८५ | शिराळा | १२३८ | |
८६ | सोनगिरी | ८४९ | |
८७ | सोनखेडा | ६३५ | |
८८ | टाकळी | ८६४ | |
89 | तपोवन गोंधन | 1,143 | |
90 | टेंभुर्णी | 11,376 | |
91 | टोंडोली | 695 | |
92 | वरखेडा विरो | 1,220 | |
93 | वरुड ख. | 1,349 | |
94 | वडाळा | 1,294 | |
95 | वाधोना | 665 | |
96 | वानखेडा | 746 | |
९७ | वरखेडा | 415 | |
98 | वरुड बीके. | 5,210 | |
99 | वीरखेडा भालकी | 689 | |
100 | येवता | 2427 |
कृपया स्वत:च्या शब्दात परिच्छेद लेखन करून या लेखाचा / विभागाचा विस्तार करण्यास मदत करा. अधिक माहितीसाठी या लेखाचे चर्चा पान, विस्तार कसा करावा? किंवा इतर विस्तार विनंत्या पाहा. |
The best city==संदर्भ==