जाफ्राबाद

हा लेख महाराष्ट्रातील जालना जिल्ह्यातील गाव याबद्दल आहे. या शब्दाच्या इतर उपयोगांसाठी पाहा, जाफराबाद (निःसंदिग्धीकरण).

?जाफ्राबाद महाराष्ट्र • भारत
टोपणनाव: पूर्णापूर
—  तालुका  —
महाराष्ट्र राज्य
२०° ११′ २४″ N, ७६° ००′ ३६″ E ओपनस्ट्रीट मॅप गूगल अर्थ प्रोक्सिमिटीरामा
प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
जवळचे शहर	चिखली, भोकरदन
विभाग	मराठवाडा
जिल्हा	जालना
भाषा	मराठी
संसदीय मतदारसंघ	जालना
तहसील	जाफ्राबाद
पंचायत समिती	जाफ्राबाद
कोड • पिन कोड • दूरध्वनी • आरटीओ कोड	• ४३१२०६ • +०२४८५ • MH 21
संकेतस्थळ: [१]

जाफ्राबाद हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील जालना जिल्ह्याचा एक तालुका आहे. जाफ्राबाद तालुक्यात जाफ्राबाद शहरासह १०० गावे आहेत. जाफ्राबाद शहराजवळून धामणा व पूर्णा या नद्या वाहतात. पूर्णा नदीवर खडकपूर्णा धरण उभारण्यात आले आहे. तालुक्यामध्ये मिरचीचे पीक मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. येथे तहसील आणि पंचायत समिती आहे. हे पूर्णा नदीच्या काठावर वसलेले एक लहान शहर आहे, येथील निसर्ग व जुन्या काळी जेजुरीदारांच्या निवासस्थानासाठी वापरली जाणारी किल्ला (फोर्ट) प्रसिद्ध आहे.जाफ्राबाद हे ठिकाण खेळणा आणि पूर्णा नदीच्‍या संगमावर वसलेले आहे. पूर्वी या ठिकाणाला मजबुत दगडी भिंतीची तटबंधी हेाती, मात्र काळाच्या ओघात त्‍याची वाताहत झाली आह. तथापि एक लहानशी गढी उत्‍तम स्थितीत आहे. या ठिकाणाचे नाव जाफ्राबादचा संस्‍थापक जफर खान याच्या नावावरून पडले आहे. मुगल बादशाहा ओरंगजेब याने इतर ११५ गावांसोबत या ठिकाणाची जहागीरी जफर खानला सोपवीली हेाती. जाफ्राबाद मध्‍ये एकुन सात मशिदी आणि मंदिरे उभारण्‍यात आलेली होती. यातील प्रमुख मशिदीवर औरंगजेबच्‍या आदेशाने रिजाजत खान याने पर्शियन भाषेत १०७६ हिरजी संवतामध्‍ये (सन १६६४) नोंदी केल्‍या होत्‍या. तटबंधीच्या उभारणीच्या दरम्‍यान एक सुंदर अशी पाण्‍याची टाकी बांधण्‍यात आली होती. त्‍यावरील नोंदीनुसार याचे निर्माण शहाजहानच्‍या आदेशानुसार मुस्‍तफा खान याने १०४० हिरजी संवतमध्ये (सन १६३०) मध्‍ये केल्याचे दिसून येते.

(ही माहिती भारताचे राजपत्र, महाराष्‍ट्र राज्‍य, औरंगाबाद जिल्‍हा पृष्‍ठ क्र १०१७, १०१८ येथून घेण्‍यात आली आहे)

इतिहास

सन १८०३मध्ये आसाई येथे मराठे व ब्रिटिश यांमधील लढ्यासाठी जाफ्राबाद प्रसिद्ध आहे. येथे ब्रिटिश कर्नल स्टीव्हन्सनच्या नावाची कोरीव नक्षी असलेले छोटे स्मारक आहे. त्याचा धातू (पंच धरू) म्हणजे स्टोनवर जोडलेला पर्ण नुकताच चोरीला गेला होता. ब्रिटिश पर्यटक दरवर्षी आपल्या पूर्वजांच्या आठवणीप्रीत्यर्थ या स्थानाला भेट देतात.

गावे

जाफ्राबाद तालुक्यातील गावे व लोकसंख्या

अ.क्र.	गाव	लोकसंख्या
१	आढा	१,४९५
२	अकोला	३,६३३
३	आळंद	९४३
४	आंबेवाडी	१,५५२
५	आंधरी	१६७
६	आरतखेडा	१,४०८
७	आसई	१,९२७
८	बेलोरा	१,१८७
९	भरडखेड	८५०
१०	भारज बु.	४,८६७
११	भारज खु.	१,१९७
१२	भातोडी	१,०९३
१३	भोरखेडा	४५७
१४	बोरगाव बु.	१,९११
१५	बोरगाव मठ	४००
16	खासगांव	३.५७३
17	बोरखेडी चिंच	481
18	बोरखेडी गायकी	914
19	ब्रह्मपुरी	1,237
20	बूटखेडा	1,978
21	चापनेर	849
22	चिंचखेडा	2,087
2३	दहीगाव	1,040
24	डावरगाव	1,332
25	देळे गव्हाण	3,256
26	देऊळगाव उगले	1,329
27	देउळझरी	2,086
28	धोंनखेडा	852
29	डोलखेडा बु	786
30	डोलखेडा खु	744
31	डोणगाव	2,794
32	गाडेगव्हाण	780
33	गणेशपूर	817
34	गारखेडा	615
35	घाणखेडा	1,047
36	गोकुळवाडी	617
37	गोंधळखेडा	1,072
38	गोपी	737
39	हनुमंत खेडा	1,346
40	हरपाला	1,554
41	हिवरा कांबळी	1,108
42	हिवराबली	1,645
43	जाफराबाद	15,910
44	जानेफळ	2,438
45	जवखेडा	2,68
46	कचनेरा	551
47	काळेगाव	1,766
48	खामखेडा	690
49	खानापूर	846
50	खापरखेडा	714
51	बोरी खु	363
52	किन्ही	923
53	कोळेगाव	1,650
54	कोल्हापूर	1,359
55	कोनड	2,132
56	कुंभारी	1,075
57	कुंभारझरी	1,854
58	कुसळी	593
59	मोहरा	4,475
60	मंगरूळ	1,122
61	मेरखेडा	1,509
62	म्हसरूळ	1,630
63	नलविहारा	1,727
64	नादरखेड	1,298
65	निमखेडा बु	1,073
66	निमखेडा खु	524
67	निवडुंगा	2,158
68	पोपल	1,289
69	पासोडी	1,461
70	पिंपळखुटा	763
71	पिंपळगाव कड	१६०८
72	पोखरी	१७३३
७३	रास्तल	८६२
७४	रेपाळा	६०६
७५	रुपखेडा बु.	१११
७६	सांजोळ	१०७०
७७	सातेफळ	२४४३
७८	सावंगी	१३४५
७९	सावरगाव	१८७०
८०	सावरखेडा	५१६
८१	सावरखेडा गोंधन	१०८३
८२	सवासनी	९७७
८३	शिंदी	१५८५
८४	सिपोरा	२१५४
८५	शिराळा	१२३८
८६	सोनगिरी	८४९
८७	सोनखेडा	६३५
८८	टाकळी	८६४
89	तपोवन गोंधन	1,143
90	टेंभुर्णी	11,376
91	टोंडोली	695
92	वरखेडा विरो	1,220
93	वरुड ख.	1,349
94	वडाळा	1,294
95	वाधोना	665
96	वानखेडा	746
९७	वरखेडा	415
98	वरुड बीके.	5,210
99	वीरखेडा भालकी	689
100	येवता	2427

The best city==संदर्भ==