जरुळ

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

जरुळ (Jarul) महाराष्ट्र राज्यातील आणि औरंगाबाद जिल्ह्यातील वैजापुर तालुक्यात एक छोटेसे खेडेगांव आहे. ते वैजापुरपासून साधारणतः ९ कि. मी. अंतरावर सारंगी नदीकिनारी वसलेले आहे.

  ?जरुळ

महाराष्ट्र • भारत
—  गाव  —
Map

१९° ५८′ ०१.२″ N, ७४° ४४′ ४९.२″ E

प्रमाणवेळ भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
क्षेत्रफळ
उंची

• ५१४ मी
जिल्हा औरंगाबाद
लोकसंख्या २,९७४ (2011)
कोड
दूरध्वनी

• +०२४३६

इतिहास[संपादन]

हे एक जुने छोटेसे खेडे असून, येथील रहिवासी राजेरजवाड्यांच्या आठवणी सांगतात. असे मानले जाते की सूर्यवंशी राजा निकमवंशीय पिढ्या येथे नांदत आहेत[ संदर्भ हवा ]. कालांतराने, मूळचे निकम हे आडनांव बदलून त्याचे मतसागर असे बनले.[ संदर्भ हवा ]

प्रशासन[संपादन]

पंचायत राज व्यवस्थेतील सर्वात मूळ घटक असलेली ग्रामपंचायत येथील प्रशासन चालवते.

ग्रामपंचायत[संपादन]

- निर्वाचित प्रमुख नाव: श्री. दिगंबर परसराम मतसागर सरपंच [ संदर्भ हवा ] - निर्वाचित ऊपप्रमुख नाव: श्री. हिराबाई भास्करराव कुहिले ऊपसरपंच[ संदर्भ हवा ]

समाजव्यवस्था[संपादन]

खालील अनेक जातीधर्माची लोक येथे वर्षानुवर्षापासुन गुन्यागोविंदाने नांदत आहेत.[ संदर्भ हवा ]

सोसायटी[संपादन]

- कर्ज वाटपासाठी विविध विकास कार्यकारी (वि. वि. का.) सोसायटी. - सदस्य संख्या १३. चेरमन, रुस्तुम जगन मतसागर. उप-चेरमन, दिनकर कारभारी कुहिले. - कर्जांचे प्रकार: पिक कर्ज, बायोगॅस (गोबर गॅस) कर्ज, पाईपलाईन कर्ज.[ संदर्भ हवा ]

नागरी सुविधा[संपादन]

  • जलपुरवठा संकुल (जलकुंभ)
  • नळ परियोजना
  • सरकारी दवाखाना व औषधालय (प्राथमिक आरोग्य केंद्र)
  • मासिक लसीकरण योजना
  • गरीब व होतकरु आदिवासी विद्यार्थ्यांकरीता वसतीगृह
  • बस स्थानक
  • व्यापारी संकुल
  • गुरांचा (जनावरांचा) दवाखाना

उद्योगधंदे[संपादन]

महाराष्ट्र औद्यौगिक विकास महामंडळाने येथे नवीन औद्यौगिक वसाहत निर्माण करण्याचे काम हाती घेतले असून, काही छोटे प्रकल्प येथे होऊ घातले आहेत [१] Archived 2011-09-28 at the Wayback Machine..

दळणवळण[संपादन]

येथील सगळ्यात जवळचे रेल्वे स्थानक रोटेगाव आहे. हे उत्तर मध्य रेल्वेवर आहे. औरंगाबाद ते मुंबई हा राज्य महामार्ग येथुन पुढे नासिककडे जातो व त्याची दुसरी शाखा शिर्डी या पौराणिक शहराकडे जाते.

  • राज्यमहामार्गाला जोडणारा बारामाही डांबरी रस्ता
  • महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची बस व्यवस्था

काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये -

शिक्षण संस्था[संपादन]

मराठवाडा शिक्षण प्रसारक मंडळ यांची ईयत्ता दहावीपर्यंत शाळा येथे आहे. तसेच दहावीच्या परिक्षांचे केंद्रही येथे आहे. येथे तीन ठिकाणी वस्तीशाळा असुन या सर्व शाखांचे निकाल समाधानकारक लागत आहेत.

प्रसिद्ध व्यक्ति[संपादन]

[ संदर्भ हवा ]

  • भाऊराव भिमाजी पाटील मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • रंगनाथ रामचंद्र मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • शिवराम आश्राजी मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • रावसाहेब आबाजी मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • भागाजी चंद्रभान मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • दामुजी मुरलीधर मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • बाबुराव त्र्यंबक मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • सखाराम शिवराम मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • मुक्ताजी सखाहरी मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • वामन लक्ष्मन राऊत (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • अस्माजी किसन गायके (स्वातंत्र्य सेनानी)
  • विश्वनाथ भागाजी परदेसी (स्वातंत्र्य सेनानी)

हैदराबाद मुक्तिसंग्राममध्ये सहभागी स्वातंत्र्य सैनिक.