आवश्यक औषधांची यादी
या लेखात जागतिक आरोग्य संघटनेने बनविलेल्या आवश्यक औषधांची नमुना यादी दिलेली आहे. या संघटनेने आवश्यक औषधांची व्याख्या अशी केलेली आहे : "बहुसंख्य लोकांच्या आरोग्यरक्षणाच्या गरजा पूर्ण करणारी औषधे; याचसाठी लोकसमूहाला परवडेल अशा किंमतीला ही औषधे सदासर्वदा पुरेशा प्रमाणात आणि उचित मात्रेमध्ये उपलब्ध असावयास हवीत."
प्रस्तुत यादीतील औषधे आवश्यक औषधांच्या यादीच्या सतराव्या आवृत्तीतील आहेत (मार्च २०११).
सामान्य संवेदनाहारके व प्राणवायू
[संपादन]अंतःश्वसनी औषधे
अंतःक्षेपणी औषधे
स्थानीय संवेदनाहारके
[संपादन]पूरक यादी
शस्त्रक्रियापूर्व तयारी औषधे आणि अल्पकालिक उपशामके
[संपादन]वेदनाशामके, ज्वररोधके, अ-स्टेरॉइडी दाहरोधक औषधे, संधिवाताच्या उपचारात वापरली जाणारी औषधे आणि संधिवाताभ व्याधींमधील व्याधी-सुधारक औषधे
[संपादन]अ-ओपिऑइडी आणि अ-स्टेरॉइडी दाहरोधक औषधे
[संपादन]पूरक यादी
ओपिऑइड वेदनाशामके
[संपादन]संधिवाताच्या उपचारात वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]संधिवाताभ व्याधींमध्ये वापरली जाणारी व्याधी-सुधारक औषधे
[संपादन]पूरक यादी
अधिहर्षतारोधी आणि अत्यधिहर्षतेत वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]प्रतिविषे आणि विषबाधांमध्ये वापरली जाणारी इतर द्रव्ये
[संपादन]अविशिष्ट
[संपादन]- सक्रियित कोळसा
विशिष्ट
[संपादन]- असिटिलसिस्टिन
- अ‍ॅट्रपिन
- कॅल्शिअम ग्लुकोनेट
- मेथिलथायोनिनिअम क्लोराइड (मिथिलिन ब्ल्यू)
- नॅलक्सोन
- पेनिसिलमीन
- पोटॅशिअम फेरिक हेग्झसायनो-फेरेट (प्रशिअन ब्ल्यू)
- सोडिअम नायट्राइट
- सोडिअम थायोसल्फेट
पूरक यादी
अपस्माररोधके
[संपादन]- कार्बमॅझपीन
- डायाझेपॅम
- लोरॅझेपॅम
- मॅग्नेशिअम सल्फेट
- फीनोबार्बिटॉल
- फेनिटॉइन
- वॅल्प्रॉइक अ‍ॅसिड (सोडिअम वॅल्प्रोएट)
पूरक यादी
संक्रमणरोधक औषधे
[संपादन]हेल्मिंथरोधके
[संपादन]आंत्रीय हेल्मिंथरोधके
[संपादन]तंतुकृमिरोधके
[संपादन]भिन्नकायरोधके व इतर पर्णाभकृमिरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
जिवाणूनाशके
[संपादन]बीटा लॅक्टम औषधे
[संपादन]- अमॉक्सिसिलिन
- अमॉक्सिसिलिन + क्लॅवलॅनिक अ‍ॅसिड
- अ‍ॅम्पिसिलिन
- बेंझथिन बेंझाईलपेनिसिलिन
- बेंझिलपेनिसिलिन
- सेफालेक्झिन
- सेफाझोलिन
- सेफिग्झिम
- सेफट्राअ‍ॅक्सोन
- क्लॉक्ससिलिन
- फेनॉक्सीमेथिलपेनिसिलिन
- प्रोकेन बेंझिलपेनिसिलिन
पूरक यादी
इतर जिवाणूनाशके
[संपादन]- अ‍ॅझिथ्रोमायसिन
- क्लोरम्फेनिकल
- सिप्रोफ्लॉक्ससिन
- क्लरिथ्रोमायसिन
- डॉक्सिसायक्लिन
- इरिथ्रमायसिन
- जेन्टमायसिन
- मेट्रनायडझोल
- नायट्रोफ्युरॅन्टोइन
- स्पेक्टिनोमायसिन
- सल्फामिथोग्झझोल + ट्रायमेथप्रिम
- ट्रायमेथप्रिम
पूरक यादी
कुष्ठरोगरोधी औषधे
[संपादन]क्षयरोगरोधी औषधे
[संपादन]- एथम्ब्युटॉल
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड + पायरझिनमाइड + रायफम्पिसिन
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड + रायफम्पिसिन
- आयसोनायाझिड
- आयसोनायाझिड + पायरझिनमाइड + रायफम्पिसिन
- आयसोनायाझिड + रायफम्पिसिन
- पायरझिनमाइड
- रिफाब्युटिन
- रायफम्पिसिन
- स्ट्रेप्टोमायसिन
पूरक यादी
कवकरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
विषाणूरोधक औषधे
[संपादन]सर्पीरोधक औषधे
[संपादन]रिट्रोवायरलरोधके
[संपादन]न्युक्लिओसाईड/न्युक्लिओटाईड रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेज प्रतिबंधके
[संपादन]- अ‍ॅबकवीर
- डायडॅनसीन
- एम्ट्रिसिबॅटिन
- लॅमिव्युडिन
- स्टॅव्युडिन
- टेनफवीर डायसोप्रॉक्सिल फ्युमरेट
- झिडोव्युडीन
नॉन-न्युक्लिओसाईड रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेज प्रतिबंधके
[संपादन]प्रोटिएज प्रतिबंधके
[संपादन]निश्चित-मात्रा मिश्रणे
- एफाविरेंझ + एम्ट्रिसिटबिन + टेनफवीर
- एम्ट्रिसिटबिन + टेनफवीर
- लॅमिव्युडीन + नेविरॅपिन + स्टॅव्युडीन
- लॅमिव्युडीन + नेविरॅपिन + झिडोव्युडीन
- लॅमिव्युडीन + झिडोव्युडीन
इतर विषाणूरोधके
[संपादन]प्रोटोझोआरोधी औषधे
[संपादन]अमिबारोधी व जिआर्डिआरोधी औषधे
[संपादन]गूढकशतारोधी औषधे
[संपादन]हिवतापरोधी औषधे
[संपादन]निवारक उपचारासाठी
[संपादन]- अ‍ॅमोडायक्विन
- आर्टेमेथर
- आर्टेमेथर + ल्युमफॅंट्रिन
- आर्टेसनेट
- आर्टेसनेट + अ‍ॅमोडायक्विन
- क्लोरोक्विन
- डॉक्सिसायक्लिन
- मेफ्लक्विन
- प्रिमाक्विन
- क्विनिन
- सल्फाडॉक्सिन + पायरिमेथमिन
रोगप्रतिबंधासाठी
[संपादन]न्यूमोसिस्टॉसिसरोधी व टॉक्सोप्लाज्मोसिसरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
असिकायरोधी औषधे
[संपादन]आफ्रिकी असिकायता
[संपादन]पहिल्या टप्प्यातील औषधे
दुसऱ्या टप्प्यातील औषधे
पूरक यादी
अमेरिकी असिकायता
[संपादन]अर्धशिशीरोधी औषधे
[संपादन]तीव्र उबळीतील उपचारासाठी
[संपादन]रोगप्रतिबंधासाठी
[संपादन]नववृद्धीरोधके, प्रतिक्षमताप्रतिबंधके आणि उपशामक परिचर्येतील औषधे
[संपादन]प्रतिक्षमताप्रतिबंधक औषधे
[संपादन]पेशीबाधक आणि सहायक औषधे
[संपादन]पूरक यादी
- अ‍ॅलोप्युरिनॉल
- अ‍ॅस्पर्जिनेज
- ब्लिओमायसिन
- कॅल्शिअम फोलिनेट
- कार्बोप्लॅटिन
- क्लोरॅंब्युसिल
- सायक्लोफॉस्फमाईड
- सायटरबीन
- डकारबझीन
- डॅक्टिनोमायसिन
- डॉनोरुबिसिन
- डॉसटॅक्सेल
- डॉक्सोरुबिसिन
- एटोपसाईड
- फ्लुरोयुरसिल
- हायड्रॉक्सिकार्बमाईड
- एफॉस्फमाईड
- मर्‌कॅप्टोप्युरिन
- मेस्ना
- मेथोट्रेक्सेट
- पॅक्लिटॅक्सेल
- प्रोकार्बझिन
- थायोग्वानिन
- विनब्लास्टीन
- विनक्रिस्टीन
संप्रेरके व प्रतिसंप्रेरके
[संपादन]पूरक यादी
उपशामक परिचर्येतील औषधे
[संपादन]- अमिट्रिप्टलिन
- सायक्लिझिन
- डेक्समेथसोन
- डायझेपॅम
- डॉक्युसेट सोडिअम
- फ्लुओक्सेटिन
- हायोसिन हायड्रोब्रोमाईड
- आयब्युप्रोफेन
- लॅक्ट्युलोज
- मिडझोलॅम
- मॉर्फिन
- ऑन्डॅन्सेट्रॉन
- सेना
पार्किन्सन व्याधीरोधी औषधे
[संपादन]रक्तावर परिणाम करणारी औषधे
[संपादन]रक्तक्षयरोधी औषधे
[संपादन]क्लथन प्रभावित करणारी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
हिमोग्लोबिनोपथीतील औषधे
[संपादन]पूरक यादी
रक्त उत्पादिते आणि रक्तद्रव्य पर्यायके
[संपादन]रक्तद्रव पर्यायके
[संपादन]विशेष उपयोगासाठी रक्तद्रव्य अंश
[संपादन]पूरक यादी
- घटक ८ खुराक
- घटक ९ संमिश्र (क्लथन घटक, २, ७, ९, १०)
- मानवी सामान्य इम्युनोग्लोब्युलिन
हृदसंवहनी औषधे
[संपादन]हृदशूलरोधी औषधे
[संपादन]अतालतारोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
उच्चरक्तदाबरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
हृदनिष्फलतेत वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
घनास्त्रतारोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
मेदनाशक घटक
[संपादन]त्वचाशास्त्रीय औषधे (स्थानीय)
[संपादन]कवकरोधी औषधे
[संपादन]संक्रमणरोधी औषधे
[संपादन]दाहरोधी व कंडरोधी औषधे
[संपादन]त्वचा विभेदन व वृद्धीवर परिणाम करणारे घटक
[संपादन]खरुजनाशके व ऊवानाशके
[संपादन]नैदानिक घटक
[संपादन]नेत्रशास्त्रीय औषधे
[संपादन]रेडिओकॉन्ट्रास्ट माध्यमे
[संपादन]पूरक यादी
जंतुनाशके व पूतिरोधके
[संपादन]पूतिरोधके
[संपादन]जंतुनाशके
[संपादन]- क्लोरिन संयुग
- क्लोरॉक्सीलेनॉल
- ग्लुटरल
मूत्रले
[संपादन]पूरक यादी
जठर-आंत्रीय औषधे
[संपादन]पूरक यादी
व्रणरोधी औषधे
[संपादन]वांतीरोधी औषधे
[संपादन]दाहरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
रेचके
[संपादन]अतिसारातील औषधे
[संपादन]मौखिक पुनर्जलन
[संपादन]बालकांमधील अतिसारातील औषधे
[संपादन]संप्रेरके, इतर अंतःस्रावी औषधे आणि गर्भधारणारोधके
[संपादन]अधिवृक्कीय संप्रेरके व संश्लेषित पर्यायके
[संपादन]पौरुषजने
[संपादन]पूरक यादी
गर्भधारणारोधके
[संपादन]मौखिक संप्रेरकी गर्भधारणारोधके
[संपादन]अंतःक्षेपी संप्रेरकी गर्भधारणारोधके
[संपादन]- एस्ट्राडिऑल सायपिअनेट + मेड्रॉक्सिप्रोजेस्टरॉन अ‍ॅसिटेट
- मेड्रॉक्सिप्रोजेस्टरॉन अ‍ॅसिटेट
- नॉरएथिस्टेरॉन एनॅन्टेट
गर्भाशयांतर साधने
[संपादन]मार्गरोधन पद्धती
[संपादन]आरोपणीय गर्भधारणारोधके
[संपादन]एस्ट्रजने
[संपादन]इंशुलिने व मधुमेहातील इतर औषधे
[संपादन]- ग्लिबेनक्लमाईड
- ग्लुकगॉन
- इंशुलिन अंतःक्षेपण (विद्राव्य)
- मध्यम-क्रियाकारी इंशुलिन
- मेटफॉर्मिन
पूरक यादी मेटफॉर्मिन
अंडनिषेचन प्रेरके
[संपादन]पूरक यादी
प्रगर्भरक्षी
[संपादन]अवटू संप्रेरके आणि अवटूरोधी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
प्रतिक्षमताशास्त्राशी संबंधित
[संपादन]नैदानिक घटक
[संपादन]- ट्युबर्क्युलिन, विशुद्धित प्रथिन व्युत्पन्न
रक्तजले व इम्युनोग्लोब्युलिन्स
[संपादन]- ॲंटि-डी इम्युनोग्लोब्युलिन (मानवी)
- प्रतिधनुर्वात इम्युनोग्लोब्युलिन (मानवी)
- प्रतिसर्पविष इम्युनोग्लोब्युलिन
- घटसर्प प्रतिविष
- अलर्क इम्युनोग्लोब्युलिन
लसी
[संपादन]- बीसीजी लस
- पटकी लस
- घटसर्प लस
- हिमोफिलस इंफ्लुएंझी प्रकार ब लस
- यकृतदाह अ लस
- यकृतदाह ब लस
- शीतज्वर लस
- जपानी मस्तिष्कशोथ लस
- गोवर लस
- मेनिंगोकोकल मस्तिष्कावरणशोथ लस
- गालगुंड लस
- डांग्या खोकला लस
- न्युमोकॉकल लस
- पोलिओ लस
- अलर्क लस
- रोटावायरस लस
- रुबेला लस
- धनुर्वात लस
- विषमज्वर लस
- कांजिण्या लस
- पीतज्वर लस
स्नायू शिथिलके (परिघ-क्रियाकारी) आणि कोलिनेस्टरेज प्रतिबंधके
[संपादन]पूरक यादी
नेत्रशास्त्रीय घटक
[संपादन]संक्रमणरोधी घटक
[संपादन]दाहरोधी घटक
[संपादन]स्थानीय संवेदनाहारके
[संपादन]बाहुलीआकुंचके आणि काचबिंदूरोधी औषधे
[संपादन]बाहुलीविस्फारके
[संपादन]पूरक यादी
शीघ्रप्रसवी व शीघ्रप्रसवरोधी
[संपादन]शीघ्रप्रसवी
[संपादन]पूरक यादी
- मिफेप्रस्टोन-मिसोप्रस्टॉल (राष्ट्रीय विधींनी परवानगी दिलेली असल्यास आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या स्वीकारार्ह असल्यास)
शीघ्रप्रसवरोधी
[संपादन]उदरच्छद व्याश्लेषण द्रावण
[संपादन]पूरक यादी
- उदरच्छदांतर्गत व्याश्लेषण द्रावण (समुचित घटकांचे)
मानसिक व वर्तनविषयक व्याधींमधील औषधे
[संपादन]दुर्मनस्कता व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
भावस्थिती व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]अवसाद व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे
[संपादन]पूरक यादी
द्विध्रुवी व्याधींमधील औषधे
[संपादन]चिंता व्याधींमधील औषधे
[संपादन]कल्पना-क्रिया अनिवार्यता व्याधीतील औषधे
[संपादन]मानससक्रिय द्रव्य वापरातील औषधे
[संपादन]- निकोटिन प्रतिस्थापन उपचार
पूरक यादी
श्वसनमार्गावर कार्य करणारी औषधे
[संपादन]दमारोधी आणि दीर्घकालिक अवरोधी फुफ्फुसरोगातील औषधे
[संपादन]पाणी, इलेक्ट्रोलाईट व आम्ल-विम्ल गडबडी दुरुस्त करणारी द्रावणे
[संपादन]मौखिक
[संपादन]परांत्रीय
[संपादन]- ग्लुकोज
- सोडिअम क्लोराईडसह ग्लुकोज
- पोटॅशिअम क्लोराईड
- सोडिअम क्लोराईड
- सोडिअम हायड्रोजन कार्बोनेट
- सोडिअम लॅक्टेट संयुग द्रावण
इतर
[संपादन]- अंतःक्षेपणासाठी पाणी
जीवनसत्त्वे व खनिजे
[संपादन]- अस्कॉर्बिक अ‍ॅसिड
- कोलेकॅल्सिफरॉल
- अर्गोकॅल्सिफरॉल
- आयोडिन
- निकोटिनमाईड
- पायरिडॉक्सिन
- रेटिनॉल
- रायबोफ्लेविन
- सोडिअम फ्लुराईड
- थायमिन
पूरक यादी
बालकांमधील कान, नाक आणि घशाच्या व्याधींसाठी
[संपादन]नवजात परिचर्येसाठी विशिष्ट औषधे
[संपादन]पूरक यादी
बाह्य दुवे
[संपादन]जागतिक आरोग्य संघटनेने प्रसिद्ध केलेली यादी (मार्च २०११) Archived 2011-11-25 at the Wayback Machine.