आवश्यक औषधांची यादी
या लेखात जागतिक आरोग्य संघटनेने बनविलेल्या आवश्यक औषधांची नमुना यादी दिलेली आहे. या संघटनेने आवश्यक औषधांची व्याख्या अशी केलेली आहे : "बहुसंख्य लोकांच्या आरोग्यरक्षणाच्या गरजा पूर्ण करणारी औषधे; याचसाठी लोकसमूहाला परवडेल अशा किंमतीला ही औषधे सदासर्वदा पुरेशा प्रमाणात आणि उचित मात्रेमध्ये उपलब्ध असावयास हवीत."
प्रस्तुत यादीतील औषधे आवश्यक औषधांच्या यादीच्या सतराव्या आवृत्तीतील आहेत (मार्च २०११).
संवेदनाहारके[संपादन]
सामान्य संवेदनाहारके व प्राणवायू[संपादन]
अंतःश्वसनी औषधे
अंतःक्षेपणी औषधे
स्थानीय संवेदनाहारके[संपादन]
पूरक यादी
शस्त्रक्रियापूर्व तयारी औषधे आणि अल्पकालिक उपशामके[संपादन]
वेदनाशामके, ज्वररोधके, अ-स्टेरॉइडी दाहरोधक औषधे, संधिवाताच्या उपचारात वापरली जाणारी औषधे आणि संधिवाताभ व्याधींमधील व्याधी-सुधारक औषधे[संपादन]
अ-ओपिऑइडी आणि अ-स्टेरॉइडी दाहरोधक औषधे[संपादन]
पूरक यादी
ओपिऑइड वेदनाशामके[संपादन]
संधिवाताच्या उपचारात वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
संधिवाताभ व्याधींमध्ये वापरली जाणारी व्याधी-सुधारक औषधे[संपादन]
पूरक यादी
अधिहर्षतारोधी आणि अत्यधिहर्षतेत वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
प्रतिविषे आणि विषबाधांमध्ये वापरली जाणारी इतर द्रव्ये[संपादन]
अविशिष्ट[संपादन]
- सक्रियित कोळसा
विशिष्ट[संपादन]
- असिटिलसिस्टिन
- अॅट्रपिन
- कॅल्शिअम ग्लुकोनेट
- मेथिलथायोनिनिअम क्लोराइड (मिथिलिन ब्ल्यू)
- नॅलक्सोन
- पेनिसिलमीन
- पोटॅशिअम फेरिक हेग्झसायनो-फेरेट (प्रशिअन ब्ल्यू)
- सोडिअम नायट्राइट
- सोडिअम थायोसल्फेट
पूरक यादी
अपस्माररोधके[संपादन]
- कार्बमॅझपीन
- डायाझेपॅम
- लोरॅझेपॅम
- मॅग्नेशिअम सल्फेट
- फीनोबार्बिटॉल
- फेनिटॉइन
- वॅल्प्रॉइक अॅसिड (सोडिअम वॅल्प्रोएट)
पूरक यादी
संक्रमणरोधक औषधे[संपादन]
हेल्मिंथरोधके[संपादन]
आंत्रीय हेल्मिंथरोधके[संपादन]
तंतुकृमिरोधके[संपादन]
भिन्नकायरोधके व इतर पर्णाभकृमिरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
जिवाणूनाशके[संपादन]
बीटा लॅक्टम औषधे[संपादन]
- अमॉक्सिसिलिन
- अमॉक्सिसिलिन + क्लॅवलॅनिक अॅसिड
- अॅम्पिसिलिन
- बेंझथिन बेंझाईलपेनिसिलिन
- बेंझिलपेनिसिलिन
- सेफालेक्झिन
- सेफाझोलिन
- सेफिग्झिम
- सेफट्राअॅक्सोन
- क्लॉक्ससिलिन
- फेनॉक्सीमेथिलपेनिसिलिन
- प्रोकेन बेंझिलपेनिसिलिन
पूरक यादी
इतर जिवाणूनाशके[संपादन]
- अॅझिथ्रोमायसिन
- क्लोरम्फेनिकल
- सिप्रोफ्लॉक्ससिन
- क्लरिथ्रोमायसिन
- डॉक्सिसायक्लिन
- इरिथ्रमायसिन
- जेन्टमायसिन
- मेट्रनायडझोल
- नायट्रोफ्युरॅन्टोइन
- स्पेक्टिनोमायसिन
- सल्फामिथोग्झझोल + ट्रायमेथप्रिम
- ट्रायमेथप्रिम
पूरक यादी
कुष्ठरोगरोधी औषधे[संपादन]
क्षयरोगरोधी औषधे[संपादन]
- एथम्ब्युटॉल
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड + पायरझिनमाइड + रायफम्पिसिन
- एथम्ब्युटॉल + आयसोनायाझिड + रायफम्पिसिन
- आयसोनायाझिड
- आयसोनायाझिड + पायरझिनमाइड + रायफम्पिसिन
- आयसोनायाझिड + रायफम्पिसिन
- पायरझिनमाइड
- रिफाब्युटिन
- रायफम्पिसिन
- स्ट्रेप्टोमायसिन
पूरक यादी
कवकरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
विषाणूरोधक औषधे[संपादन]
सर्पीरोधक औषधे[संपादन]
रिट्रोवायरलरोधके[संपादन]
न्युक्लिओसाईड/न्युक्लिओटाईड रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेज प्रतिबंधके[संपादन]
- अॅबकवीर
- डायडॅनसीन
- एम्ट्रिसिबॅटिन
- लॅमिव्युडिन
- स्टॅव्युडिन
- टेनफवीर डायसोप्रॉक्सिल फ्युमरेट
- झिडोव्युडीन
नॉन-न्युक्लिओसाईड रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेज प्रतिबंधके[संपादन]
प्रोटिएज प्रतिबंधके[संपादन]
निश्चित-मात्रा मिश्रणे
- एफाविरेंझ + एम्ट्रिसिटबिन + टेनफवीर
- एम्ट्रिसिटबिन + टेनफवीर
- लॅमिव्युडीन + नेविरॅपिन + स्टॅव्युडीन
- लॅमिव्युडीन + नेविरॅपिन + झिडोव्युडीन
- लॅमिव्युडीन + झिडोव्युडीन
इतर विषाणूरोधके[संपादन]
प्रोटोझोआरोधी औषधे[संपादन]
अमिबारोधी व जिआर्डिआरोधी औषधे[संपादन]
गूढकशतारोधी औषधे[संपादन]
हिवतापरोधी औषधे[संपादन]
निवारक उपचारासाठी[संपादन]
- अॅमोडायक्विन
- आर्टेमेथर
- आर्टेमेथर + ल्युमफॅंट्रिन
- आर्टेसनेट
- आर्टेसनेट + अॅमोडायक्विन
- क्लोरोक्विन
- डॉक्सिसायक्लिन
- मेफ्लक्विन
- प्रिमाक्विन
- क्विनिन
- सल्फाडॉक्सिन + पायरिमेथमिन
रोगप्रतिबंधासाठी[संपादन]
न्यूमोसिस्टॉसिसरोधी व टॉक्सोप्लाज्मोसिसरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
असिकायरोधी औषधे[संपादन]
आफ्रिकी असिकायता[संपादन]
पहिल्या टप्प्यातील औषधे
दुसऱ्या टप्प्यातील औषधे
पूरक यादी
अमेरिकी असिकायता[संपादन]
अर्धशिशीरोधी औषधे[संपादन]
तीव्र उबळीतील उपचारासाठी[संपादन]
रोगप्रतिबंधासाठी[संपादन]
नववृद्धीरोधके, प्रतिक्षमताप्रतिबंधके आणि उपशामक परिचर्येतील औषधे[संपादन]
प्रतिक्षमताप्रतिबंधक औषधे[संपादन]
पेशीबाधक आणि सहायक औषधे[संपादन]
पूरक यादी
- अॅलोप्युरिनॉल
- अॅस्पर्जिनेज
- ब्लिओमायसिन
- कॅल्शिअम फोलिनेट
- कार्बोप्लॅटिन
- क्लोरॅंब्युसिल
- सायक्लोफॉस्फमाईड
- सायटरबीन
- डकारबझीन
- डॅक्टिनोमायसिन
- डॉनोरुबिसिन
- डॉसटॅक्सेल
- डॉक्सोरुबिसिन
- एटोपसाईड
- फ्लुरोयुरसिल
- हायड्रॉक्सिकार्बमाईड
- एफॉस्फमाईड
- मर्कॅप्टोप्युरिन
- मेस्ना
- मेथोट्रेक्सेट
- पॅक्लिटॅक्सेल
- प्रोकार्बझिन
- थायोग्वानिन
- विनब्लास्टीन
- विनक्रिस्टीन
संप्रेरके व प्रतिसंप्रेरके[संपादन]
पूरक यादी
उपशामक परिचर्येतील औषधे[संपादन]
- अमिट्रिप्टलिन
- सायक्लिझिन
- डेक्समेथसोन
- डायझेपॅम
- डॉक्युसेट सोडिअम
- फ्लुओक्सेटिन
- हायोसिन हायड्रोब्रोमाईड
- आयब्युप्रोफेन
- लॅक्ट्युलोज
- मिडझोलॅम
- मॉर्फिन
- ऑन्डॅन्सेट्रॉन
- सेना
पार्किन्सन व्याधीरोधी औषधे[संपादन]
रक्तावर परिणाम करणारी औषधे[संपादन]
रक्तक्षयरोधी औषधे[संपादन]
क्लथन प्रभावित करणारी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
हिमोग्लोबिनोपथीतील औषधे[संपादन]
पूरक यादी
रक्त उत्पादिते आणि रक्तद्रव्य पर्यायके[संपादन]
रक्तद्रव पर्यायके[संपादन]
विशेष उपयोगासाठी रक्तद्रव्य अंश[संपादन]
पूरक यादी
- घटक ८ खुराक
- घटक ९ संमिश्र (क्लथन घटक, २, ७, ९, १०)
- मानवी सामान्य इम्युनोग्लोब्युलिन
हृदसंवहनी औषधे[संपादन]
हृदशूलरोधी औषधे[संपादन]
अतालतारोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
उच्चरक्तदाबरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
हृदनिष्फलतेत वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
घनास्त्रतारोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
मेदनाशक घटक[संपादन]
त्वचाशास्त्रीय औषधे (स्थानीय)[संपादन]
कवकरोधी औषधे[संपादन]
संक्रमणरोधी औषधे[संपादन]
दाहरोधी व कंडरोधी औषधे[संपादन]
त्वचा विभेदन व वृद्धीवर परिणाम करणारे घटक[संपादन]
खरुजनाशके व ऊवानाशके[संपादन]
नैदानिक घटक[संपादन]
नेत्रशास्त्रीय औषधे[संपादन]
रेडिओकॉन्ट्रास्ट माध्यमे[संपादन]
पूरक यादी
जंतुनाशके व पूतिरोधके[संपादन]
पूतिरोधके[संपादन]
जंतुनाशके[संपादन]
- क्लोरिन संयुग
- क्लोरॉक्सीलेनॉल
- ग्लुटरल
मूत्रले[संपादन]
पूरक यादी
जठर-आंत्रीय औषधे[संपादन]
पूरक यादी
व्रणरोधी औषधे[संपादन]
वांतीरोधी औषधे[संपादन]
दाहरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
रेचके[संपादन]
अतिसारातील औषधे[संपादन]
मौखिक पुनर्जलन[संपादन]
बालकांमधील अतिसारातील औषधे[संपादन]
संप्रेरके, इतर अंतःस्रावी औषधे आणि गर्भधारणारोधके[संपादन]
अधिवृक्कीय संप्रेरके व संश्लेषित पर्यायके[संपादन]
पौरुषजने[संपादन]
पूरक यादी
गर्भधारणारोधके[संपादन]
मौखिक संप्रेरकी गर्भधारणारोधके[संपादन]
अंतःक्षेपी संप्रेरकी गर्भधारणारोधके[संपादन]
- एस्ट्राडिऑल सायपिअनेट + मेड्रॉक्सिप्रोजेस्टरॉन अॅसिटेट
- मेड्रॉक्सिप्रोजेस्टरॉन अॅसिटेट
- नॉरएथिस्टेरॉन एनॅन्टेट
गर्भाशयांतर साधने[संपादन]
मार्गरोधन पद्धती[संपादन]
आरोपणीय गर्भधारणारोधके[संपादन]
एस्ट्रजने[संपादन]
इंशुलिने व मधुमेहातील इतर औषधे[संपादन]
- ग्लिबेनक्लमाईड
- ग्लुकगॉन
- इंशुलिन अंतःक्षेपण (विद्राव्य)
- मध्यम-क्रियाकारी इंशुलिन
- मेटफॉर्मिन
पूरक यादी मेटफॉर्मिन
अंडनिषेचन प्रेरके[संपादन]
पूरक यादी
प्रगर्भरक्षी[संपादन]
अवटू संप्रेरके आणि अवटूरोधी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
प्रतिक्षमताशास्त्राशी संबंधित[संपादन]
नैदानिक घटक[संपादन]
- ट्युबर्क्युलिन, विशुद्धित प्रथिन व्युत्पन्न
रक्तजले व इम्युनोग्लोब्युलिन्स[संपादन]
- ॲंटि-डी इम्युनोग्लोब्युलिन (मानवी)
- प्रतिधनुर्वात इम्युनोग्लोब्युलिन (मानवी)
- प्रतिसर्पविष इम्युनोग्लोब्युलिन
- घटसर्प प्रतिविष
- अलर्क इम्युनोग्लोब्युलिन
लसी[संपादन]
- बीसीजी लस
- पटकी लस
- घटसर्प लस
- हिमोफिलस इंफ्लुएंझी प्रकार ब लस
- यकृतदाह अ लस
- यकृतदाह ब लस
- शीतज्वर लस
- जपानी मस्तिष्कशोथ लस
- गोवर लस
- मेनिंगोकोकल मस्तिष्कावरणशोथ लस
- गालगुंड लस
- डांग्या खोकला लस
- न्युमोकॉकल लस
- पोलिओ लस
- अलर्क लस
- रोटावायरस लस
- रुबेला लस
- धनुर्वात लस
- विषमज्वर लस
- कांजिण्या लस
- पीतज्वर लस
स्नायू शिथिलके (परिघ-क्रियाकारी) आणि कोलिनेस्टरेज प्रतिबंधके[संपादन]
पूरक यादी
नेत्रशास्त्रीय घटक[संपादन]
संक्रमणरोधी घटक[संपादन]
दाहरोधी घटक[संपादन]
स्थानीय संवेदनाहारके[संपादन]
बाहुलीआकुंचके आणि काचबिंदूरोधी औषधे[संपादन]
बाहुलीविस्फारके[संपादन]
पूरक यादी
शीघ्रप्रसवी व शीघ्रप्रसवरोधी[संपादन]
शीघ्रप्रसवी[संपादन]
पूरक यादी
- मिफेप्रस्टोन-मिसोप्रस्टॉल (राष्ट्रीय विधींनी परवानगी दिलेली असल्यास आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या स्वीकारार्ह असल्यास)
शीघ्रप्रसवरोधी[संपादन]
उदरच्छद व्याश्लेषण द्रावण[संपादन]
पूरक यादी
- उदरच्छदांतर्गत व्याश्लेषण द्रावण (समुचित घटकांचे)
मानसिक व वर्तनविषयक व्याधींमधील औषधे[संपादन]
दुर्मनस्कता व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
भावस्थिती व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
अवसाद व्याधींमध्ये वापरली जाणारी औषधे[संपादन]
पूरक यादी
द्विध्रुवी व्याधींमधील औषधे[संपादन]
चिंता व्याधींमधील औषधे[संपादन]
कल्पना-क्रिया अनिवार्यता व्याधीतील औषधे[संपादन]
मानससक्रिय द्रव्य वापरातील औषधे[संपादन]
- निकोटिन प्रतिस्थापन उपचार
पूरक यादी
श्वसनमार्गावर कार्य करणारी औषधे[संपादन]
दमारोधी आणि दीर्घकालिक अवरोधी फुफ्फुसरोगातील औषधे[संपादन]
पाणी, इलेक्ट्रोलाईट व आम्ल-विम्ल गडबडी दुरुस्त करणारी द्रावणे[संपादन]
मौखिक[संपादन]
परांत्रीय[संपादन]
- ग्लुकोज
- सोडिअम क्लोराईडसह ग्लुकोज
- पोटॅशिअम क्लोराईड
- सोडिअम क्लोराईड
- सोडिअम हायड्रोजन कार्बोनेट
- सोडिअम लॅक्टेट संयुग द्रावण
इतर[संपादन]
- अंतःक्षेपणासाठी पाणी
जीवनसत्त्वे व खनिजे[संपादन]
- अस्कॉर्बिक अॅसिड
- कोलेकॅल्सिफरॉल
- अर्गोकॅल्सिफरॉल
- आयोडिन
- निकोटिनमाईड
- पायरिडॉक्सिन
- रेटिनॉल
- रायबोफ्लेविन
- सोडिअम फ्लुराईड
- थायमिन
पूरक यादी
बालकांमधील कान, नाक आणि घशाच्या व्याधींसाठी[संपादन]
नवजात परिचर्येसाठी विशिष्ट औषधे[संपादन]
पूरक यादी