लाट

?अब्दुललाट महाराष्ट्र • भारत
—  गाव  —
प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
क्षेत्रफळ • उंची	२२.५३ चौ. किमी • ५४६ मी
जवळचे शहर	इचलकरंजी
विभाग	पुणे
जिल्हा	कोल्हापूर
तालुका/के	शिरोळ
लोकसंख्या • घनता लिंग गुणोत्तर	१६,२७१ (२०११) • ७२२/किमी२ ९४६ ♂/♀
भाषा	मराठी

ग्राम पंचायत कार्यालय

ग्रामदैवत श्री कल्लेश्वर मंदिर

लाट तथा अब्दुललाट हे कोल्हापूर जिल्ह्यातल्या शिरोळ तालुक्यातील गाव आहे.

भौगोलिक स्थान व वस्ती

या गावाचे भौगोलिक क्षेत्रफळ २२५३ हेक्टर असून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात ३३४० कुटुंबे व एकूण १६२७१ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर इचलकरंजी ९ किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये ८३६१ पुरुष आणि ७९१० स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे लोक ३२६८ असून अनुसूचित जमातीचे १६२१ लोक आहेत. ह्या गावाचा जनगणना स्थल निर्देशांक ५६७३४९ आहे.

साक्षरता

• एकूण साक्षर लोकसंख्या: १२१८४
• साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ६७५० (५५%)
• साक्षर स्त्री लोकसंख्या: ५४३४ (४५%)

शैक्षणिक सुविधा

गावात १४ शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा, ७ शासकीय प्राथमिक शाळा,६ शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक शाळा, एक शासकीयमाध्यमिक शाळा व तीन शासकीय उच्च माध्यमिक शाळा आहेत.गावात एक खाजगी उच्च माध्यमिक शाळा आहे. गावात दोन शासकीय पदवी महाविद्यालयेआहेत. समाजातील अनाथ आणि वंचित मुलांसाठी कुलभूषण बिरनाळे यांनी २००९ साली बालोद्यान हे वसतिगृह सुरू केले. २०१७ साली येथे सुमारे ५० मुले-मुली राहून शिक्षण घेत आहेत.

सर्वात जवळील अभियांत्रिकी महाविद्यालय इचलकरंजी येथे ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वैद्यकीय महाविद्यालय जयसिंगपूर येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.सर्वात जवळील व्यवस्थापन संस्था जयसिंगपूर येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पॉलिटेक्निक इचलकरंजीत आहे. गावात एक शासकीय व्यावसायिक प्रशिक्षण शाळा आहे.

सर्वात जवळील अनौपचारिक प्रशिक्षणकेंद्र शिरोळ येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.सर्वात जवळील अपंगांसाठी खास शाळा इचलकरंजीत ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात उसतोडणी मजुरांसाठीच्या मुलांसाठी विद्योदय मुक्तांगण परिवारामार्फात हंगामी सेवांकुर साखर शाळा सध्या चालू करण्यात आली आहेत.तसेच जीवन कौशल्य शाळा चालू करण्यात आली आहे.

ग्रामदैवत

कल्लेश्वर हे येथील ग्रामदैवत आहे. गावात प्रत्येक वर्षी दिवाळीच्यावेळी खूप मोठ्या प्रमाणात यात्रा भरते.

वैद्यकीय सुविधा (शासकीय)

सर्वात जवळील सर्वसाधारण आरोग्य केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात प्राथमिक आरोग्य केंद्र आहे. सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्रे ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहेत. गावात एक प्रसूति व बालकल्याण केंद्र आहे. गावात एक क्षयरोग उपचार केंद्र आहे. गावात एक ॲलोपॅथी रुग्णालय आहे. सर्वात जवळील पर्यायी औषधोपचार रुग्णालय ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.गावात एक दवाखाना आहे. गावात एक पशुवैद्यकीय रुग्णालय व एक कुटुंबकल्याण केंद्र आहे. गावात आरोग्यविषयक शिबिरे घेतली जातात.

वैद्यकीय सुविधा (अशासकीय)

गावात ५ बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा आहेत. गावात एक निवासी व बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा आहे. गावात एक एमबीबीएस पदवीधर वैद्यक व्यावसायिक आहे. गावात ४ इतर पदवीधर वैद्यक व्यावसायिक आहेत. गावात औषधाची ६ दुकाने आहेत.

पिण्याचे पाणी

गावात शुद्धीकरण केलेल्या व न केलेल्या पाण्याचा नळातून पुरवठा आहे. गावात न झाकलेल्या विहिरीच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात हॅन्डपंपच्या व ट्यूबवेलच्या/बोअरवेलच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात नदी/कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.सध्या काही महिन्यांपासून दूधगंगा या नदीपासून शुद्ध पेयजल योजना सुरू केली आहे.

स्वच्छता

गावात बंद व उघडी गटारव्यवस्था आहे. सांडपाणी थेट जलस्रोतांमध्ये सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे. गावात न्हाणीघरासह सार्वजनिक स्वच्छता गृह आहे. गावात न्हाणीघर नसलेले सार्वजनिक स्वच्छता गृहही आहे. गावात ग्रामीण उत्पादक केंद्रे किंवा सॅनिटरी हार्डवेरचे दुकान आहे. शैक्षणिक सुविधा जास्त असल्याने गावात स्वच्छता अभियान मोठ्या प्रमाणात राबवले जाते. गावात दरदिवशी ग्रामपंचायतीचे सेवक गावातील स्वच्छता करतात.

संपर्क व दळणवळण

गावात पोस्ट व तार ऑफिस आहे. गावाचा पिन कोड ४१६१३० आहे.गावात सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र आहे.गावात मोबाईल फोन सुविधा उपलब्ध आहे. गावात इंटरनेट सुविधा उपलब्ध आहे.

गावात खाजगी कुरियर उपलब्ध आहे.गावात शासकीय बससेवा आणि खाजगी बससेवा उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील रेल्वे स्थानक १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात ऑटोरिक्षा,टमटम,टॅक्सी उपलब्ध आहे.
राष्ट्रीय महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.राज्य महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राज्य महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. जिल्यातील मुख्य रस्ता गावाला जोडलेला आहे. जिल्ह्यातील दुय्यम रस्ता गावाला जोडलेला आहे.

बाजार व पतव्यवस्था

गावात एटीएम उपलब्ध आहे. गावात व्यापारी बँक, सहकारी बँक व शेतकी कर्ज संस्था आहेत. गावात स्वयंसहाय्य गट उपलब्ध आहे. गावात रेशन दुकान आहे. गावात मंडई/ कायमचे बाजार व आठवड्याचा बाजार आहे. गावात कृषी उत्पन्न बाजार समिती नाही. सर्वात जवळील कृषी उत्पन्न बाजार समिती १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात दर सोमवारी भरणाऱ्या आठवडी बाजारासाठी वेगळ्या जागेची सोय आहे.

आरोग्य

गावात एकात्मिक बाल विकास योजना व पोषण आहार केंद्र आहे.गावात अंगणवाडी आहे. गावात 'आशा' स्वयंसेविका आहे.गावात समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय) उपलब्ध आहे. गावात क्रीडांगण आहे. गावात खेळ/करमणूक केंद्र आहे. गावात चित्रपटगृह नाही.सर्वात जवळील चित्रपटगृह १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात सुभाष वाचनालय हे सार्वजनिक ग्रंथालय व सार्वजनिक वाचनालय आहे. गावात वृत्तपत्र पुरवठा आहे. गावात विधानसभा मतदान केंद्र आहे. गावात जन्म व मृत्यू नोंदणी केंद्र आहे.

वीज

घरगुती, शेतीसाठी व व्यापारी वापरासाठी प्रतिदिवस १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) व १८ तासांचा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) वापरासाठी उपलब्ध आहे.गावात दर सोमवारी विजेची कपात केली जाते.

जमिनीचा वापर

अब्दुललाट ह्या गावात एकूण २२५३ हेक्टर क्षेत्रापैकी जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: ३
• ओसाड व लागवडीला अयोग्य जमीन: १००
• कुरणे व इतर चराऊ जमीन: ४६
• फुटकळ झाडीखालची जमीन: २
• लागवडीयोग्य पडीक जमीन: २६०
• कायमस्वरूपी पडीक जमीन: १७०
• सद्यस्थितीतील पडीक जमीन: ६४
• पिकांखालची जमीन: १६०८
• एकूण कोरडवाहू जमीन: ५७९
• एकूण बागायती जमीन: १०२९

सिंचन सुविधा

सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• विहिरी / कूप नलिका: १८७
• इतर: ३९२

नदी प्रदूषण

अब्दुललाट हे गाव पंचगंगा नदीच्या काठावर वसले आहे. गावाचे सांडपाणी थेट नदीत मिसळत असल्याने तसेच वरच्या भागातील अनेक शहरांचा मैला, कत्तलखाने, चर्मोद्योग, औद्योगिक वसाहती, साखर उद्योग इ. मुळे दुषित पाणी पुरवठा होवून विविध आजारांना जनतेला सतत तोंड द्यावे लागते. पंचगंगा प्रदूषण नियंत्रणासाठी जिल्हा परिषदेने उपाययोजना बनविण्यात आली असून त्यात या गावाचा समावेश केला आहे.

उत्पादन

अब्दुललाट या गावी पुढील वस्तूंचे उत्पादन होते ( महत्त्वाच्या उतरत्या अनुक्रमाने): ऊस,सोयाबीन,भुईमुग,समाधान निर्धूर चुली, ऊसाची रोपे

लाट गावचे रहिवासी

मराठी लेखक आणि सनदी अधिकारी ज्ञानेश्वर मुळे हे मूळचे लाट गावचे रहिवासी आहेत.